به گزارش پردیسان آنلاین؛ آرامستان ها می توانند جزو مکان های با ارزش تاریخی، فرهنگی، معنوی و حتی گردشگری مورد توجه قرار بگیرند طبق آیه ۲۰ سوره عنکبوت عنوان کرده «قل سیروا فی الارض فانظرا کیف بدا الخلق ثم ینشی النشاه الاخری ان الله مع المتقین» به این معنی که «اى رسول به مردم بگو که در زمین سفر کنید و بنگرید که خدا چگونه آفرینش را آغاز کرده، سپس خداوند (به همین گونه) جهان آخرت را ایجاد خواهد کرد. که خداوند بر همه چیز قادر و توانا است» آرامستان مکانی است برای بهتر اندیشیدن در ارتباط با مرگ و زندگی است شاید آرامستان مکانی برای گذشته است و مرده ها است اما می تواند بیانگر هویت،فرهنگ و حتی تاریخ باشد.
در استانی مانند قم که در کنار بارگاه حضرت معصومه (سلام الله علیها) و مسجد مقدس جمکران و دیگر امامزادگان جلیل القدر آرامستان های تاریخی و بسیار با ارزشی وجود دارد که با توجه به این که در هسته مرکز و در اطراف حرم مطهر قرار گرفته اند اگر در حفظ و حفاظت و بهسازی آن تلاش شود محرکی برای جذب گردشگری به شمار می روند از جمله آرامستانی به نام «قبرستان نو» که متاسفانه طی سالیانی با بی مهری هایی روبرو بوده است.
قبرستان نو که به نام بنیان‌گذارش «حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» نیز شناخته می‌شود، در خیابان اراکِ شهر قم و نزدیک به حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) قرار دارد. عده‌ای از شخصیت‌های معروف دینی و سیاسی مانند سید محمدکاظم شریعتمداری از مراجع تقلید شیعه و مؤسس حزب جمهوری خلق مسلمان ایران و دارالتبلیغ اسلامی، سلطان‌الواعظین شیرازی از علمای شیعه و صاحب کتاب «شب‌های پیشاور»، میرزا حسن تبریزی رشدیه از پیشگامان نهضت فرهنگی ایران و پدر فرهنگ جدید ایران، آیت‌الله شجاع‌الدینی، امام جماعت مسجد سلمان تهران، الهی طباطبایی برادر علامه طباطبایی و علی اکبر سیاسی،‌ رجل سیاسی دوره پهلوی و از بنیان‌گذاران دانشگاه تهران، در این آرامستان مدفون‌ شده‌اند.
طبق آن چه که در کتب تاریخی در ارتباط با این آرامستان گفته شده ؛ این است که در سال ۱۳۰۸شمسی، آرامستان بابلان (میدان آستانه) به‌دست حکومت پهلوی تخریب شد. در پی این تخریب، آرامستان جدیدی با مدیریت عبدالکریم حائری یزدی، جایگزین آن گردید که به قبرستان نو شهرت گرفت مکان کنونی قبرستان نو، مجموعه چند باغ بود که شیخ عبدالکریم حائری حدود یک‌چهارم آن را خرید و افراد خَیّر به‌مرور، بقیه باغ‌ها را خریدند و جزو آرامستان شد.
پس از ساخت آرامستان نو، انتقال اموات از کف رودخانه و با گذر از آب، به‌سختی صورت می‌گرفت تا اینکه به‌همت حاج رضا آهنچی و موافقت عبدالکریم حائری یزدی، هزینه ساخت پل از محل سهم امام تأمین و پل فعلی مشهور به آهنچی برای عبور و مرور و انتقال اموات در مدت ۷۳ روز ساخته شد.
اما وسعت این آرامستان یکصد هکتار و طول آن حد فاصل بین دو پل آهنچی و پل حجتیه است از طرف شرق به کوچه مقابل حرم و از طرف غرب به کوچه قم نو یا همان آرامستان کناری به نام ابوالحسین محدود می شود امروزه با توجه به مدفن بسیاری از بزرگان دینی و فرهنگی در این آرامستان به دلیل نابسامانی و نبود حفاظ، سوزاندن درختان و از سویی تخریب کاشی های قدیمی و مسدود بودن برخی آرامگاه های خانوادگی با یک سری بی مهری و بی توجهی هایی روبرو است.
حال شهرداری منطقه هفت در تلاش برای بهسازی و تغییر کاربری و ایجاد فضای سبز برای تغییرچهره این آرامستان تاریخی است و قرار است طی فازبندی هایی در این آرامستان عملیات عمرانی مختلفی اجرا شود که به نظر با مانع تراشی اوقاف روبرو است چرا که این آرامستان زیر نظر اوقاف اداره می شود اما برنامه ای برای بهسازی آن انجام نداده است و ما را به یاد پروژه جمع آوری ریل انداخته در حالی که مدیریت شهری قم فازهایی برای بهسازی پروژه داشت و اعتباری هم هزینه کرده در این میان بخش های مختلف پا پیش گذاشته و ادعای مالکیت کرده حال این اتفاق برای آرامستان نو هم تکرار شده در حالی که می توانست در زمره آثار ملی کشور به ثبت برسد.

قبرستان تاریخی نو؛ و بی مهری مسئولان
یکی از شهروندان قمی در ارتباط با قبرستان نو می گوید: شهر قم در کنار حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران آرامستان های تاریخی بسیاری دارد که حتی نسل جدید و برخی قمی ها از تاریخ آن بی خبر هستند چون دست اندرکاران فرهنگی به ویژه میراث و اوقاف برای بهسازی و حفظ آن کاری نکرده اند.
مصطفی عنایتی می افزاید: آرامستان ی مانند قبرستان نو در دل آن مدفن بزرگان دینی و فرهنگی و تاریخی ما است چگونه می توان به نسل جدید یاد دهیم که نسبت به هویت ملی و تاریخی خود با افتخار مطالعه و آن را حفظ کنند در حالی که متولیان برای این آرامستان تاریخی که حامل تاریخ و هویت این شهر است هیچ کاری نکرده اند؟
یک شهروند دیگر با انتقاد از مسئولان و متولیان مربوطه بیان می کند: قم یک شهر گردشگرپذیر است و در حالی که در گوشه گوشه اطراف حرم آرامستان ها و جاذبه های تاریخی بسیاری وجود دارد که زبان گویای تشیع و هویت ملی و فرهنگی ما است چرا مسئولان به قبرستان نو نگاهی نمی اندازند درختان سوخته و کاشی های تخریب شده، چهره قم و تاریخ قم را مخدوش کرده است.

گلایه از بی سامانی آرامستانی که پاتوق افراد ناباب شده است
یک فعال فرهنگی در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین می گوید: در حالی که قبرستان نو باید محلی برای بازدید و آشنایی گردشگران و زائران از مدفن بزرگانی که در این آرامستان آرام گرفته اند باشد متاسفانه با توجه به بار معنوی که این آرامستان دارد پاتوقی به ترد افراد ناباب و معتاد است که می تواند آسیب های اجتماعی وفرهنگی به بار آورد.
سید رضا میرمحمدی می افزاید: چرا میراث فرهنگی و اوقاف با این همه اعتباراتی که دارد و از سویی شهرداری برای ساماندهی این آرامستان تاریخی که یک کلکسیونی از تاریخ و فرهنگ ملی این شهر در دل آن نهفته کاری نمی کنند چرا باید کاشی های این آرامستان تخریب شده باشد؟ درختان آن بسوزد؟ حفاظ نداشته باشد مگر بزرگان مذهب تشیعی که دردل خاک این آرامستان مدفون هستند تقدس ندارند؟

توجه شهرداری منطقه هفت به ساماندهی و بهسازی قبرستان نو
مدیرشهرداری منطقه هفت قم که بهسازی برخی مناطق تاریخی را در کارنامه خود دارد در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین می گوید: یکی از اهداف مدیریت شهری در این منطقه خدمات‌رسانی هرچه بهتر به زائران و مجاوران بوده و به‌ همین منظور همواره مدیریت شهری نگاه ویژه‌ای به این منطقه دارد. قبرستان نو یکی از پروژه‌هایی است که دارای زیرساخت زیارت و فرهنگی می‌باشد زیرا یکی از آرامستان هایی که مشاهیر مختلفی در آن دفن هستند، پنج هکتار فضای رها شده در این آرامستان وجود دارد و در مجاورت حرم مطهر قرار گرفته و در آن بزرگانی دفن هستند که معرفی آنها برای اشخاصی که وارد شهر قم می‌شوند، می تواند اهمیت زیادی داشته باشد.
محمد رمضانی می افزاید: تعیین تکلیف مغازه‌های محدوده قبرستان نو و ساماندهی آرامستان به شهرداری منطقه هفت واگذار شد که با اعتبار اراضی ۴۸ هکتاری، تا این لحظه حدود ۷۰ مغازه از ۱۳۴ مغازه موجود در طرح ساماندهی تعیین تکلیف شده است و قرار است بهسازی این آرامستان طی فازبندی هایی انجام شود قبرهای آن هم مانند بهشت معصومه با سیستم جی،پی،اس نقطه گذاری و اپیلیکشن در آینده برای آن طراحی شود تا قابلیت رد یابی وجود داشته باشد اگر تملکات با همکاری مغازه داران اطراف صورت گیرد تا سال آینده به سرعت عملیات اجرایی صورت می گیرد.
به گفته وی؛ در سال‌های گذشته حدود ۱۳۴ مغازه در اطراف قبرستان نو احداث شده و ۵ هکتار فضای باز شهری معروف به قبرستان نو در پشت مغازه‌ها وجود دارد که در صورت اجرای این پروژه فضا در اطراف حرم مطهر حضرت معصومه (س) به‌صورت باغ مزار در اختیار عموم شهروندان قرار می‌گیرد.
وی در ادامه عنوان می کند: تاکنون ۷۰ پلاک تملک شده و در حال رایزنی با مالکین هستیم تا تملک مابقی پلاک‌ها نیز صورت بگیرد.حفظ فضای قبرستاننو و بهسازی مقابر مشاهیر در این محدوده از شاخصه‌های مهم این پروژه است و درعین‌حال باز شدن این فضای شهری در ایجاد امنیت برای ساکنین منطقه و ایجاد فضایی مطلوب و زیبا برای زائران کریمه اهل‌بیت (س) مؤثر است.

سکوت متولی آرامستان و سکاندار میراث فرهنگی
اما پردیسان آنلاین برای بررسی اقدامات و برنامه های اوقاف که متولی قبرستان نو می باشد بارها برای پیگیری تماس گرفته اما پاسخی از این نهاد دریافت نکرده است.
با یک جستجوی سر انگشتی در فضای مجازی تنها به این گفته ناچیز اداره کل میراث فرهنگی بسنده می کنیم که مدیر کل آن گفته؛ این آرامستان به دلیل این‌که متعلق به پهلوی دوم است شاخص‌های ثبت در فهرست آثار ملی را ندارد. اگر پرونده ثبتی آن هم از طرف میراث‌فرهنگی بسته شود، کمیته ثبت به دلیل نبود شاخص‌ها، با ثبت آن موافقت نخواهد کرد. بعضی معتقدند که برخی از مفاخر و شخصیت‌های مهم در این آرامستان دفن شده‌اند و این دلیلی برای ثبت آرامستان است، اولا که این مفاخر برای معاصر هستند و دوما این موضوع شاخصی برای ثبت نیست.
علیرضا ارجمندی خبر داده ؛ البته آنطور که مطلع شده‌ام طرح ساماندهی این آرامستان مانند طرح ساماندهی «وادی‌السلام» (آرامستان تاریخی نجف، عراق) برنامه‌ریزی شده است. پیشنهاد ما هم این است که این مکان علی‌رغم این‌که آرامستان است باید مورد استفاده محوطه‌ای هم قرار گیرد؛ چراکه روبروی حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) است و حتما روی حریم بصری آن تأثیر می‌گذارد.
باید از این مدیرکل که حفظ جاذبه های معنوی؛ تاریخی و میراثی شهر قم را عهده دار است پرسید که حال کاری به ثبت ملی این آرامستان نداریم اداره میراث فرهنگی، متولی دیگر آن اوقاف برای بهبود حریم بصری آرامستان چه کاری کرده است؟ آیا بزرگانی که بار معنوی و فرهنگی بالایی برای دین و مذهب تشیع دارند لیاقت ندارند حداقل مدفن آنها برای احترام که شده بهسازی شود؟