به گزارش پردیسان آنلاین؛با رشد زندگی شهری و افزایش تردد خودروها در خیابان ها و در نهایت معضلی به نام «گره های ترافیکی» در سطح کلانشهرها از جمله قم هستیم که این معضلات دست و پا گیر به اتلاف وقت شهروندان در پشت دروازه ترافیک ختم می شود اما کارشناسان امر ترافیک و هم چنین مدیران شهری راهکارهایی میان مدتی مانند تعریض خیابان های پرتردد؛ احداث زیرگذرها و روگذرها و هم چنین کاهش تردد خودروها را برای حل معضلات ترافیکی اجرا می کنند.
اما در شهری مانند قم که آمار خودورهای شخصی آن شاید از آمار جمعیت و ساکنان آن هم بالاتر باشد درکنار معابر تنگی که دارد و از سویی در طول سال میزبان گردشگران داخلی و خارجی است و آن روی سکه تاکسی های کاملا فرسوده و فرهنگ ترافیک در آن به خوبی رعایت نمی شود شاید دیگر این راهکارها حلال مشکلات نیست.
قم مقصد گردشگری مذهبی کشور است و به واسطه این مهم تنها با یک مناسبت دینی و مذهبی کل معابر شهر قم گره و کاملا قفل می شود به ویژه هسته مرکزی و اطراف حرم مطهر این معضلات حتی در روزهای عادی مشاهده می شود ؛ میدان مطهری، چهار راه و سه راه بازار و اطراف حرم،میدان ارتش، بلوار غدیرو … از جمله مناطقی هستند که گره های ترافیکی آنها بر روی اعصاب شهروندان قمی بازی می کند .
اما انتظار مدت دار پشت دروازه های ترافیک شهر نه تنها زمان و وقت شهروندان را می گیرد عوارض دیگری از جمله افزایش آلودگی های زیست محیطی؛ استهلاک وسائط نقلیه را به دنبال خواهد داشت که می بایست مدیریت شهری برای مدیریت ترافیک تدابیروراهکارهایی را مدنظر داشته باشند اما آن چه که باید به آن توجه شود افزایش فرهنگ استفاده از حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس؛ مترو، و تاکسی های شهری است در حالی که پروژه ساخت متروی قم که از سال ۹۵ به بعد استارت اولیه آن شروع شده است در پیچ وخم های قانونی؛ اعتبار و نوسانات ارزی درمانده است.
حال اگر بگوییم بهره گیری از اتوبوس شهری و تاکسی های شهری حلال مشکلات است به جرات می توان گفت به دلیل فرسودگی بیش از حد تاکسی ها و نقش آنها در آلودگی ها و هم چنین زمانی که یک شهروند قمی برای تردد با اتوبوس صرف می کنند شاید استفاده از خودروی شخصی به صرفه تر باشد که این امر به ایجاد گره های ترافیکی ختم می شود.
حال گذشته از این عوامل این روزها مدیران شهری کلانشهر قم پشت تریبون های خبری؛ خبر از نسخه شفابخشی برای نجات از دیوار بلند ودست وپا گیرترافیک شهر قم می دهدند طرح جامع حمل و نقلی که چشم انداز آن تا افق سال ۱۴۱۲ ناجی معضلات ترافیکی کلانشهر قم خواهد بود که در دل آن راهکارهای کوتاه مدت؛ میان مدت و بلند مدت دیده می شود.

گره های ترافیکی که روی اعصاب قمی ها راه می رود

محمد زینی یک شهروند قمی ۳۶ ساله و دانشجوی مهندسی کامپیوتر است این شهروند درارتباط با معضلات ترافیکی به خبرنگار پردیسان آنلاین چنین می گوید: معابری در استان هستند که نیاز به اصلاح هندسی دارند معابری که در ایجاد گره های ترافیکی نقش دارند و از سویی در خیابانها خودروهای تک سرنشین را می بینیم که خودنمایی کرده وباعث ترافیک، شلوغی و آلودگی های زیست محیطی می شوند.
به گفته وی؛ من که دانشجو هستم باید سروقت سرکلاس های درس حضور داشته باشم و با توجه به مسافت طولانی تا دانشگاه قم بیشتر زمان من در ترافیک و شلوغی ها هزینه می شودچه بخواهم با اسنپ و یا اتوبوس های شهری تردد کنم مجبور هستم این معضلات را تحمل کنم.

مقصد گردشگری که از مترو محروم است

اما یک بانوی قمی معتقد است که وجود مترو می توانست همه معضلات امروز ترافیکی قم را حل کند اما به دلیل بی توجهی مسئولان پیچ و خم های اداری و قانونی هنوز که هنوزه فکری برای این پروژه مهم نشده است در حالی که حق یک شهروند قمی است که از مترو برای ترددهای شهری خود استفاده کند .هر کلانشهری برای پیشرفت خود نیاز به مترو دارد منوریل که سال ها است مانند یک جنازه بی صاحب وسط هسته شهر رها شده است.
علی محمدی یکی دیگر از شهروندان می افزاید: میدان مطهری را دیده اید عابر پیاده هنگام تردد در این میدان با سردرگمی فراوانی روبرو است یک طرف اتوبوس های شهری ، از طرفی موتورسیکلت ها و دیگر سو تاکسی و خودروهای شخصی عابران پیاده را در خود زندانی کرده است و عابرپیاده برای تردد سردر گم است کافی است لحظه ای درنگ کند گرفتار حوادث و تصادف می شود.
این شهروند قمی در ادامه می افزاید: اگر وضعیت مترو در قم تعیین تکلیف می شد بیشتر این معضلات حل شدنی بود نمایندگان مجلس و مدیران اجرایی چه زمانی می خواهند فکری برای مترو و منوریل کنند؟ قم سالانه پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است وجود تاکسی های فرسوده و هم چنین معضلات ترافیکی می تواند خاطره بدی در ذهن آنها از سفر به قم ایجاد کند در حالی که مترو در رونق گردشگری و هم چنین کاهش ترافیک و اقتصاد شهری قم نقش مهمی ایفا کند.
اما با همه این گلایه ها که شاید این نمونه جزیی از وضعیت ترافیک و حمل و نقل شهری قم باشد اجرای طرج جامع حمل و نقل می تواند نسخه شفابخشی برای همه معضلات کلانشهر قم باشد که مدتهای زیادی این شهر با آن دست و پنچه نرم می کند حال باید دید این طرح چیست و چگونه می تواند ترافیک قم را حل وفصل کند.

طرح جامع حمل و نقل ناجی معضلات ترافیکی قم

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین در معرفی طرح جامع حمل و نقل می گوید:طرح حمل و نقل سندی بالا دستی است که اهمیت بسیار مهمی در حل مشکلات حمل ونقل و ترافیک شهری دارد و برای آن افقی ۱۵ ساله دیده شده این طرح در ۳ قالب کوتاه مدت؛ میان مدت و بلند مدت قابل بررسی است وچشم اندازی تا سال ۱۴۱۲ برای آن در نظر گرفته شده و ۱۱ هزار فرم آمارگیری در این مطالعات در نظر گرفته شده است.
سید محمد حسین دهناد می افزاید: گام دوم این طرح باید مطالعات جامعی در ارتباط با حمل و نقل و وضعیت آن داشته باشیم و مشکلات و کمبودها و چالش های آن را بررسی و تحلیل کنیم در ابتدای امر در مرحله اول و دوم طرح ترافیک و در گام سوم نیز راهکارها و بایدها و راهبردها برای رفع مشکلات در قالب کوتاه مدت؛ میان بلند و بلند مدت و برای هرکدام یک دوره زمانی یک ساله ارائه شده است. با توجه به زمان انجام مطالعات جامع که در سال ۹۷ انجام‌شده، نگاه کوتاه‌مدت تا سال ۱۴۰۲، میان‌مدت تا سال ۱۴۰۷ و بلندمدت تا سال ۱۴۱۲ در نظر گرفته‌شده و این مطالعات بر اساس دستورالعمل وزارت کشور با تأکید بر حفظ یکپارچگی مطالعات در کشور انجام‌شده است.

ضعف ساختار حمل و نقل قم در گذشته

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم در ادامه گفت وگوی خود بیان می کند: تاریخچه حمل‌ونقل در ۱۵ سال گذشته شهر قم ضعیف می باشد در این مدت خودروهای شخصی در شهر قم، از ۶۰ هزار خودرو به ۱۹۴ هزار خودرو افزایش پیداکرده و این یعنی تعداد خودروهای فعال در شبکه معابر شهر قم سه برابر شده، درحالی‌که جمعیت شهر قم تنها ۳۰ درصد افزایش داشته است علاوه بر آن در ۱۵ سال گذشته سهم استفاده از خودروی شخصی در سفرهای درون‌شهری از ۱۶ درصد به ۴۲ درصد رسیده است و امروز بیش از دو میلیون سفر در شهر با خودروی شخصی انجام می‌شود.
دهناد عنوان می کند: آنچه که باید در طرح جامع حمل و نقل به آن تمرکز کنیم توجه به پارک‌ سوارها و پایانه‌ها و اتصال حمل‌ونقل درون‌شهری و بین‌شهری است و در حال حاضر کارایی و شرایط پایانه‌ها مطلوب نیست و در این مطالعات نیز چهار گزینه برای توسعه پایانه‌های شهر قم در افق بلندمدت پیش‌بینی‌شده و لازم است با توسعه پارک‌سوارها تردد وسایل نقلیه شخصی در هسته مرکزی شهر کنترل شود.
وی به طولانی شدن پروژه متروی قم هم اشاره و اظهار می کند: متاسفانه پروژه مترو به قدری تعیین تکلیف آن زمان بر شد که با نوسانات ارزی و افزایش قیمت هایی که اکنون با آن روبرو هستیم بهره برداری مترو که می توانست با هزینه کم تری در آن سال ها مورد بهره برداری قرار گیرد اکنون زیر چتر تحریم ونوسانات ارزی گرفتار است و هزینه های سنگینی را به همراه خواهد داشت

اهمیت حمل و نقل مطلوب برای پیشرفت یک کلانشهر

به گفته این مسئول؛اگر بخشی از هزینه‌ای که دولت برای یارانه سوخت پرداخت می‌کند به حمل‌ونقل عمومی اختصاص پیدا کند، قطعاً شاهد صرفه‌جویی‌های قابل‌توجه ای در بخش سوخت به‌عنوان سرمایه ملی در کشور خواهیم بود متأسفانه در ۱۵ سال گذشته سهم استفاده شهروندان از اتوبوس از ۱۸ درصد به ۱۱ درصد و سپس به ۸ درصد رسیده و در این مطالعات پیش‌بینی‌شده برای ۱۵ سال آینده حداقل به ۵۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز داریم.
دهناد در ادامه می افزاید: بر اساس این دستورالعمل باید دو شیوه خدمات به شهروندان ارائه شود و بر اساس آن باید راهکارها حول موضوعات حمل‌ونقل غیر موتوری مانند ایجاد مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شیوه‌های فعال حمل‌ونقل عمومی باشد واین طرح ابتدا باید از سوی شورای عالی ترافیک وزارت کشور تایید تا بعدا بتوانیم آن را تصویب و اجرا نماییم اما اجرای موفق این طرح نیاز به یکپارچگی و انسجام دارد.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر در پایان خاطر نشان کرد: قرار است لیستی از سوی شهرداری برای شناسایی معابر که مشکلات هندسی دارند ارائه شود. معبر فعلی در رودخانه باید حفظ شود و کمیسیون با حفظ کاربری فعلی مقایسه‌ای با معابر پیشنهادشده در طرح جامع و لحاظ ملاحظات پدافند غیرعامل و الزامات زیست‌محیطی و سیلاب انجام داده که اگر مجبور باشیم روزی رودخانه را ببندیم پیشنهادهایی را ارائه داده تا شبکه معابر صدمه‌ای نبیند.