گروه زندگی -نفیسه خانلری: عید سعید فطر یکی از بزرگ‌ترین اعیاد مسلمانان به شمار می‌رود که به طبع آداب‌ورسوم خاصی هم دارد. البته منظورمان صرفاً آداب دینی و مذهبی نیست و در رابطه با آداب زندگی ایرانی- اسلامی نیز حرف می‌زنیم. آدابی که خوب است خانواده‌های ایرانی در این روز بزرگ، توجه بیشتری به آن داشته باشند و روزی به‌یادماندنی و سرشار نکات آموزنده برای خود بسازند.

در این گزارش قصد داریم بخشی از آداب ایرانی- اسلامی عید فطر را همراه با حجت‌الاسلام سرلک کارشناس بنام مذهبی و علوم تربیتی، مرورکنیم.

قدر نماز عید فطر را بدانیم

با فرارسیدن حلول ماه شوال، اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد، پایان یک ماه روزه‌داری و تکمیل اعمال ماه رمضان با خواندن نماز عید سعید فطر است. حجت‌الاسلام سرلک در همین رابطه می‌گوید: «در وصف فضائل نماز عید سعید فطر روایت بسیاری وجود دارد، بنابراین خوب است که هیچ‌کدام از مردم چه روزه‌داران و چه آن‌هایی که بنا به دلایلی توفیق روزه گرفتن را نداشته‌اند، از نماز عید فطر غافل نشده و سعی کنند که نماز را در جمع مردم بخوانند. در نقلی از حضرت رسول (ص) آمده که خداوند خطاب به بندگان خود فرموده‌اند: ای بندگان من هرچه می‌خواهید از من بخواهید که به عزت و جلالم سوگند امروز در این اجتماع، هرچه برای دنیا و آخرت خود بخواهید عطا می‌کنم. بنابراین باید قدر این نماز که سالی یک‌بار توفیق خواندن آن نصیبمان می‌شود را حسابی بدانیم.»

نکته: نماز عید سعید فطر معمولاً در فضای باز اقامه می‌شود، بنابراین اگر می‌خواهید به نماز بروید، حتماً زیرانداز و مهر مخصوص خود را همراه داشته باشید تا اگر جایی برای نشستن نبود، از وسایل خودتان استفاده کرده و از نماز جانمانید. سعی کنید با اعضای خانواده و به‌صورت جمعی راهی نماز شوید و حتی بچه‌ها را با خود ببرید تا جمعیت نمازگزاران را از نزدیک ببینند و از شور و حال این نماز باشکوه، بهره‌مند شوند. بچه‌های بزرگ‌تر قطعاً برای خواندن نماز، شمارا همراهی خواهند کرد، اما برای بچه‌های کوچک‌تر کمی مواد خوراکی و حتی اسباب‌بازی ببرید تا در حین نماز، حسابی مشغول باشند و آرامش دیگر نمازگزاران را به هم نزنند.

فطریه را در اولین ساعات روز بپردازیم

امام صادق (ع) می‌فرمایند تکمیل روزه به پرداخت زکات فطره است، همان‌طور که صلوات بر پیامبر (ص)، کمال نماز است. حجت‌الاسلام سرلک ضمن اشاره به این روایت می‌گوید:«قاعدتاً پرداخت فطریه از اهمیت بسیاربالایی برخوردار است و بهتر است در ساعات اول روزعید انجام شود، بنابراین خوب است که صبح روزعید، کمی زودتر از خانه بیرون برویم و قبل از اقامه نماز، فطریه هایمان را پرداخت کنیم. البته اگر فرصت نشد، این کار را خیلی به تأخیر نیندازیم و بعد از نماز و نهایتاً تا ظهر عید فطر، این کار را انجام دهبم. البته اگر بیشتر از این به تأخیر افتاد، حواسمان باشد که مبادا از پرداخت فطریه غافل شویم و حتماً در اسرع وقت، آن را پرداخت کنیم.»

نکته: حتماً بعد از پایان آخرین روز ماه رمضان، فطریه خود را کنار بگذارید تا وقتی برای نماز می‌روید، فطریه را همراه داشته باشید، زیرا معمولاً هیچ کدام از ما در شرایط عادی، پول نقد همراهمان نداریم و همین موضوع ممکن است، پرداخت فطریه را برایمان به تأخیر بیندازد. اگر قصد دارید فطریه خود را به فردخاصی بدهید، حتماً فطریه را جدا از مابقی پول‌هایتان بگذارید تا ناخواسته خرج نشود. البته حتماً در اسرع وقت، آن را به صاحبش برسانید.

غذای سبک بخوریم

معمولاً صبح روزعید فطر همه اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند تا پس از یک ماه روزه داری، صبحانه را درکنار هم بخورند اما باید حواسمان باشد که یک ماه تمام روزه بوده‌ایم و نباید زیاده روی کنیم. کارشناس علوم تربیتی می‌گوید: «روایات و آیاتی دررابطه با مضرات پرخوری و مخالفت دینمان با این مساله وجود دارد. آداب و اصول خاصی برای خوردن و آشامیدن تعیین شده که اگر در هرزمانی، چه در ماه رمضان و چه در ایام عادی، به این آداب عمل کنیم حتماً سالم‌تر خواهیم ماند و دربرابر بسیاری از بیماری‌ها حفاظت می‌شویم. خداوند در آیه ۳۱ سوره اعراف می‌فرمایند: بخورید و بیاشامید، اما اسراف نکنید. همچنین در آیه ۱۴۱ سوره انعام نیز آمده است: اسراف نکنید که خداوند مسرفین را دوست ندارد. به واقع این آیات و البته روایات موجود از ائمه اطهار در رابطه با این مساله، به خودی خود راهنمای ما هستند تا در هیچ ایامی، پرخوری نکنیم و این نکته را بویژه در روز عیدفطر موردتوجه قراردهیم.»

نکته: حتماً برای باهم بودن اعضای خانواده برنامه ریزی کنید، اما توجه داشته باشید که این دورهمی منجر به پرخوری نشود.

 ۳ وعده غذای سبک و کم چرب می‌تواند گوارش شما را کم کم به عادت غذایی قبل برگرداند. خوردن شیرینی، چای، قهوه و تنقلات را به حداقل برسانید و حتی اگر مهمان هستید یا مهمان دارید هم این نکات را از یاد نبرید. اگر احیاناً پرخوری کردید و یا احساس سنگینی داشتید، پیاده‌روی را فراموش نکنید. ورزش سبک هم بسیار می‌تواند کمک کننده باشد.

برای بچه‌ها وقت بگذرانیم

حجت الاسلام سرلک که خود پدر ۴ فرزند است و رابطه صمیمانه‌ای با فرزندانش دارد. معتقد است: «باید برای خانواده وقت گذاشت. اگر در خانه هستیم، حتماً بچه‌ها را دور خود بنشانیم و با آن‌ها حرف بزنیم و حتی برایشان آیاتی از قرآن را با معانی آن بخوانیم تا هم خودمان بعد از یک ماه انس با کتاب الهی، از قرآن فاصله نگیریم و هم نکاتی را از دل قرآن به فرزندانمان بیاموزیم. همچنین بهره گیری از داستان‌های قرآنی قطعاً می‌تواند جذابیت و تأثیرپذیری قرآن برای بچه‌ها را تا حدقابل توجهی افزایش دهد.»

 او اضافه می‌کند: «یکی دیگر از کارهایی که می‌تواند عیدفطر را برای بچه‌ها خاطره انگیز کند، تدارک ساعاتی تفریحی برای آن‌هاست، بنابراین فرصت را مغتنم شمرده و روزی شیرین و به یادماندنی را برای فرزندان رقم زنیم.»

نکته: برای وقت گذراندن با بچه‌ها از آن‌ها بخواهید اسباب بازی‌هایشان را بیاورند تا با آن‌ها بازی کنید. می‌توانید برایشان قصه بگویید یا آن‌ها را در کارتون دیدن همراهی کنید. شاید کارهای ساده‌ای باشد، اما هریک از این کارها برای بچه‌ها حسابی لذتبخش است. حتی می‌توانید آن‌ها را به پارک محله ببرید و به یمن عیدسعید فطر برایشان شکلات و بستنی بخرید تا شیرینی روزعید را حس کنند. همانقدر که برای بچه‌ها وقت می‌گذارید، به خودتان هم اهمیت بدهید. قدم زدن در پارک و در هوای مطبوع بهاری می‌تواند تأثیر خوبی بر حال جسمی و روحی شما داشته باشد.

به دیدار بزرگترها و خویشاوندان برویم

دیدار بزرگترها در روزعید از سنت‌های بسیار خوب ما ایرانی‌هاست که حجت الاسلام سرلک نیز به آن تاکید دارد: «صله رحم از مواردی است که نسبت به آن بسیار سفارش شده است. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: با صدقه و صله رحم، گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید. همچنین امام صادق (ع) می‌فرمایند: صله رحم، اعمال را پاکیزه، اموال را بسیار، بلا را برطرف و حساب (قیامت) را آسان می‌کند و مرگ را به تأخیر می‌اندازد. بنابراین با توجه به تمام برکاتی که صله رحم و دیدار با اقوام دارد، خوب است که عیدسعیدفطر را به فرصتی برای عمل به این سنت پسندیده تبدیل کنیم و به دیدار بزرگترها و خویشاوندان برویم. حتی اگر با کسی کدورتی داریم، به برکت این عیدبزرگ، همه اختلافات را کنار گذاشته و برای رفع کدورت‌ها پیش قدم شوید که قطعاً پاداش خداوند محفوظ است.»

نکته: اگر برنامه‌ای برای دیدار با بزرگترها و خویشاوندان دارید، حتماً از قبل به آن‌ها اطلاع دهید و به صورت سرزده به مهمانی نروید. اگر شرایط برای دیدار آن‌ها مهیا نیست، عیدسعیدفطر را بصورت تلفنی به آن‌ها تبریک بگویید و از حالشان باخبر شوید. همچنین اگر فکر می‌کنید بزرگترهایتان شرایط میزبانی از شما را ندارند، خودتان دست به کار شوید و آن‌ها را به خانه دعوت کنید. گاهی اوقات، یک مهمانی برای بزرگترها بیشتر از میزبانی، حالشان را خوب می‌کند.

 از اعمال معنوی فاصله نگیریم

حجت الاسلام سرلک در ادامه به نکته بسیارمهمی اشاره کرده و می‌گوید: «تمام شدن رمضان به معنای تمام شدن معنویات نیست. ماه مبارک رمضان فرصت ارزشمندی را برای قرب خداوند برایمان فراهم می‌کند و می‌تواند تداوم داشته باشد، اما بعضی‌هایمان با تمام شدن این ماه مبارک، نماز اول وقت، خواندن قران و اجتناب از اعمال بد را فراموش می‌کنیم و دوباره به همان آدم قبلی تبدیل می‌شویم، درحالیکه ماه رمضان برای ما تزکیه نفس بوده و باید تلاش کنیم تا این حال خوب برایمان باقی بماند.»

نکته: اگر می‌خواهید از حال و هوای معنوی ماه رمضان خیلی فاصله نگیرد، نماز اول وقت را فراموش نکنید. کار خیلی سختی نیست والان که این رویه را در زندگی داشته‌اید، بهتر می‌توانید آن را ادامه دهید. همچنین هرروز آیاتی از قرآن را بخوانید تا از قرآن فاصله نگیرید. مثلاً می‌توانید در فضای مجازی گروهی را با اقوام و دوستان خود تشکیل داده و با همکاری هم، روزی یک جز قرآن بخوانید تا صفحات قرآنتان هرروز ورق بخورد.

انتهای پیام/