به گزارش پردیسان آنلاین؛ بخش حمل و نقل مسئول انتشار ۲۳ درصد از گازهای گلخانه ای در سراسر جهان به واسطه سوخت های فسیلی است. تمام دولت های دنیا در این بحران دخیل هستند و ناچارند سیاست هایی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و کاهش تقاضای نفت اتخاذ کنند. آمارها حاکی از آن است که بیش از ۹۰ درصد از کل حمل و نقل جاده ها به نفت وابسته است.

سیاست راه اندازی سیستم حمل و نقل سبز در واقع راه حلی فوری و آشکار برای کاهش آلودگی های سیستم حمل و نقل است و نشان می دهد هر نوع وسیله حمل و نقل که سازگار با محیط زیست است و گازهای سمی مخرب محیط زیست را منتشر نمی کند، باید در راس انتخاب دولت ها و شهروندان قرار گیرد. برای راه اندازی چنین سیستمی نیاز به آگاهی عمومی، مشارکت عمومی، مدیریت وسایل نقلیه خصوصی و نوآوری و تولید وسایل نقلیه ای است که از انرژی های تجدید پذیر مانند باد، خورشید، سوخت های زیستی و برق آبی استفاده می کنند.

حالت حمل و نقل سبز

سیستم های حمل و نقل موجود نیاز به انرژی زیادی دارند، به عنوان مثال، سوخت های فسیلی (گاز طبیعی، زغال سنگ، نفت) انرژی وسایل نقلیه در جاده ها را تامین می کنند. این خودروها بسیار آلودگی های بسیاری را برای محیط زیست ایجاد کرده و مخرب سلامت هستند. با این حال فن آوری های نوآورانه قابل ملاحظه می تواند راه حل نهایی باشد، اما قبل از این که نوآوری ها به نتیجه برسد، جهان می تواند با استفاده از روش های سازگار با محیط زیست، به سیستم حمل و نقل سبز دست یابد:

دوچرخه: استفاده از دوچرخه برای رفت و آمد به جای اتومبیل، یک حالت عادی در سیستم حمل و نقل سبز است. دوچرخه سواری به جای رانندگی باعث رهایی از فضای گازهای گلخانه ای می شود.

دوچرخه برقی: دوچرخه های الکتریکی هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمی کنند. سرعت این دوچرخه ها به قوانین کشورها بستگی دارد. برخی کشورها سرعت این دوچرخه ها را تا ۲۰ مایل در ساعت محدود می کنند. در بسیاری از کشورها شما باید مجوز استفاده از این دوچرخه ها را داشته باشید.

وسایل نقلیه الکتریکی: برخی از انواع قابل توجه خودروهای الکتریکی عبارتند از اتومبیل، موتورسیکلت،کامیون، قطار، قایق و … وسایل نقلیه الکتریکی در انتشار گازهای سمی هیچ مسئولیتی ندارند و قدرت آنها را می توان از فن اوری های تجدید پذیر مانند برق آبی، انرژی خورشیدی و توربین های بادی تامین کرد.

قطار سبز: با توجه به این که دولت های جهان اکنون بیش از همیشه برای حمایت از سیستم حمل و نقل سبز متعهد هستندف قطارها با استفاده از لوکوموتیوهای هیبریدی و دیگر فناوری های سبز نواورانه، به طور فزاینده ای رشد می کنند. این لوکوموتیوها از فن آوری های مشابه در اتومبیل های هیبریدی استفاده می کنند.

موتور سیکلت الکتریکی: این موتورها معمولا با باطری فعال می شوند و با هزینه ای حدود ۷ هزار دلار قابل خریداری هستند. جالب است که برخی از قطعات این موتورها با مواد بازیافتی طراحی شده است. در اینده این موتورها به تولید انبوه می رسند.

وسایل نقلیه چندمنظوره: انفجار وسایل نقلیه در سراسر جهان به علت رشد اقتصاد جهانی است. در حالی که این وضعیت یک نقطه عطف است، اما سطح آلودگی را نیز به طور قابل توجهی افزایش داده است. با این حال وسایل نقلیه چند گانه که تحت عنوان کارپولینگ نیز شناخته می شوند، تعداد وسایل نقلیه را در جاده ها کاهش می دهند و آلودگی را نیز به حداقل می رسانند. وسایل نقلیه چندمنظوره برای محیط زیست و سیستم حمل و نقل سبز بسیار مناسب و سازگار و البته مقرون به صرفه هستند.

خودروهای هیبریدی: این خودروها بر روی انرژی برق متکی هستند. انتشار گازهای گلخانه ای توسط این خودروها بسیار کم است و به گفته کارشناسان باعث کاهش بیش از ۹۰ درصد انتشار گازهای خطرناک می شوند.

پیاده روی: ارزان ترین، کارآمدترین، سالم ترین و لذت بخش ترین فرم برای رسیدن به سیستم حمل و نقل سبز است.

میکروموبیلیتی

میکروموبیلیتی از جمله شیوه‌های حمل‌ونقل سبز محسوب می‌شود که در صورت ادغام با سیستم حمل‌ونقل شهری می‌تواند حاوی مزایای بسیاری از کاهش آلودگی گرفته تا سرعت‌بخشی به جابه‌جایی شهروندان را داشته باشد.

میکروموبیلیتی به مجموعه‌ای از وسایل‌نقلیه کوچک و سبک با سرعت‌های معمولاً کمتر از ۲۵ کیلومتر در ساعت اطلاق می‌شود که شخصاً توسط کاربران هدایت می‌شود. دستگاه‌های میکروموبیلیتی شامل دوچرخه‌های الکترونیکی، اسکوترهای برقی، اسکیت‌بردهای برقی، ناوگان دوچرخه‌های مشترک و دوچرخه‌های با پدال برقی (pedelec) است. در شهرهای زیست‌پذیر ضروری است که شیوه‌های حمل‌ونقل کوچک و سبک بخشی از شبکه حمل‌ونقل عمومی را تشکیل دهد نه این‌که رقیبی برای آن باشد.

میکروموبیلیتی، بیش‌از آن‌که روشی سرگرم‌کننده برای گشت‌وگذار باشد، یک شیوه حمل‌ونقل بی‌صدا، تمیز و پاک است که مشکلات همه‌جانبه ناشی از حمل‌ونقل موتوری از جمله ترافیک را برطرف می‌کند، بااین‌وجود چندان مورد استقبال عموم قرار نگرفته است و مطالعات نشان می‌دهد که ۵۵ درصد از کاربران آن پیاده‌روی یا استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی را به سایر روش‌های جابه‌جایی ترجیح می‌دهند که این امر با کاهش مزایای مثبت میکروموبیلیتی همراه است. تمام اشکال حمل‌ونقل میکروموبیلیتی پتانسیل کاهش ازدحام، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی صوتی (به‌عنوان ویژگی‌های آزاردهنده مشترک میان شهرهای سراسر جهان) و همچنین ارائه راه‌حلی ملموس و واقعی برای پر کردن شکاف حمل‌ونقل در شهرها را دارند.

مزایا و معایب میکروموبیلیتی

وقوع همه‌گیری کووید -۱۹ با افزایش استفاده از میکروموبیلیتی همراه بود ولی در دوران پساکرونا تنها ۱۰ درصد از استفاده افزایش‌یافته از این حمل‌ونقل تداوم یافت، بااین‌وجود افزایش هزینه‌های سوخت و آگاهی فزاینده مردم از اهمیت محیط‌زیست عواملی هستند که باعث می‌شود حمل‌ونقل سبک گزینه‌ای جذاب برای بسیاری از شهرنشینان محسوب شود. در حالت کلی ۲۳ درصد از کاربران شیوه‌های مختلف حمل‌ونقل در بسیاری از مواقع، میکروموبیلیتی را به جای یک خودروی شخصی انتخاب می‌کنند، اما ۵۵ درصد از آن‌ها به انتخاب گزینه‌های پیاده‌روی یا استفاده از حمل‌ونقل عمومی تمایل نشان می‌دهند که سبزترین شیوه‌های موجود تردد به حساب می‌آید.

گروه مشاوره بوستون (BCG) و دانشگاه سنت گالن در تحقیقی روی ۱۱ هزار و ۴۰۰ کاربر در ۲۳ منطقه شهری از اروپا، چین، ژاپن و ایالات‌متحده دریافتند که ۴۲ درصد از کاربران فعلی در اوقات فراغت، ۳۹ درصد برای رفت‌وآمد و ۳۶ درصد برای انجام امور روزمره‌شان از میکروموبیلیتی بهره می‌برند. از سوی دیگر این مطالعه نشان داد که با افزایش سطح درآمد، استفاده از میکروموبیلیتی نیز افزایش می‌یابد و هرچند هزینه و فرهنگ عناصر اساسی در گرایش به آن محسوب می‌شود، فقدان امکانات لازم برای دسترسی به مراکز شهری از طریق این شیوه نیز در این زمینه نقشی اساسی ایفا می‌کند.

انعطاف‌پذیری، قابلیت اطمینان، قیمت، بهبود آب‌وهوا، ایمنی و شانس کاهش زمان سفر نیز مهم‌ترین دلایل مطرح‌شده برای گرایش به میکروموبیلیتی تعیین شد و مهم‌ترین موانع برای انتخاب آن توسط مردم، آلودگی هوا (۴۴ درصد از پاسخ‌دهندگان)، هزینه بالا (۳۶ درصد)، شبکه ناامن مسیر دوچرخه‌سواری (۳۵ درصد) و فاصله تا وسیله‌نقلیه بعدی (۳۴ درصد) بود.

انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز به‌عنوان مشکلات اساسی برای جایگزینی این شیوه حمل‌ونقل با نمونه‌های موجود مشخص شد. وسایل‌نقلیه الکتریکی سبک در طول چرخه عمر خود، از تولید تا ازکارافتادن، با انتشار گازهای گلخانه‌ای همراه است. البته وسایل‌نقلیه حمل‌ونقل انبوه نیز منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود، بااین‌حال این مشکل تا حد زیادی با عمر طولانی دارایی و کارایی مقیاس آن‌ها جبران می‌شود. از سوی دیگر این وسایل هرچه کاربران بیشتری را به خود جذب کنند، حمل‌ونقل سبزتری شمرده خواهند شد.

ادغام میکروموبیلتی در سیستم‌های شهری

استراتژی میان‌وجهی ادغام میکروموبیلتی در خدمات حمل‌ونقل عمومی شهری مؤثرترین راه برای کاهش ازدحام و انتشار گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود. برای مثال، یک بلیت واحد که امکان دسترسی به قطار، مترو و اسکوترهای الکترونیکی را به کاربر وسایل‌نقلیه می‌دهد شکاف حمل‌ونقلی موجود در شهرها را پر می‌کند. میکروموبیلیتی همچنین با بهره‌گیری از پلت‌فرم‌های دیجیتالی که به‌عنوان مثال داده‌های رزرو، مسیریابی و موجودی را در زمان واقعی ارائه می‌دهند، می‌تواند توسط یک از هر پنج مسافر انتخاب شود.

انتخاب حمل‌ونقل برای اکثر مردم به قیمت بستگی دارد که طبق نظرسنجی‌ها اکثر مردم تمایل دارند برای یک بلیت حمل‌ونقل عمومی که شامل ۱۰ دقیقه استفاده از یک وسیله‌نقلیه سبک است، ۲۵ درصد بیشتر از هزینه فعلی یک سفر حمل‌ونقل عمومی بپردازند. برای بلیت حمل‌ونقل عمومی ماهانه که شامل استفاده از وسایل‌نقلیه سبک حرکتی مختلف است، پاسخ‌دهندگان مایل به پرداخت ۲۲ درصد بیشتر بودند.

مطالعات همچنین نشان می‌دهد که عموم مردم تمایل دارند از وسایل حمل‌ونقل سبک استفاده کنند اما تنها در صورتی‌که شرایط مناسب باشد. گسترش زیرساخت‌های جابه‌جایی از جمله خطوط دوچرخه‌سواری و تأسیسات ذخیره‌سازی وسایل‌نقلیه، همچنین گسترش پوشش به مناطق محروم انگیزه استفاده گسترده‌تر از میکروموبیلیتی را فراهم می‌کند. هرچه این بهبودها جذاب‌تر باشند، کاربران بیشتری به آن جذب خواهند شد. در حالت کلی راه‌های زیادی برای شروع سریع استفاده از میکروموبیلیتی هوشمند وجود دارد؛ اول از همه ادغام آن در سیستم حمل‌ونقل عمومی است که بهترین راه برای حصول اطمینان از موفقیت میکروموبیلیتی محسوب می‌شود و در صورت موفقیت آن، نه‌تنها کاربران این شیوه حمل‌ونقل بلکه همه شهرنشینان از شهرهای پاک‌تر، ساکت‌تر و زیست‌پذیرتر لذت خواهند برد.

اجرای طرح های مرتبط با حمل و نقل سبز  در شهرداری قم

مسعود طبیبی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به لزوم استفاده از حمل و نقل سبز در برنامه ریزی مدیریت شهری بیان کرد: منظور از حمل و نقل سبز استفاده از شیوه های حمل و نقلی است که به پاک ماندن هوا کمک می کند و آلودگی را کم می کند.

وی افزود: شیوه های پیاده، حمل و نقل با سوخت غیر فسیلی و از همه واجد اولویت تر، سامانه های برقی از جمله سامانه های هوای پاک است.

استفاده از خودروهای برقی برای تردد در شهر

طبیبی با اشاره به برنامه ریزی های صورت گرفته به منظور اجرایی نمودن حمل و نقل سبز در شهر قم تصریح کرد: ایجاد پیاده راه ها در محدوده مرکزی شهر قم و همچنین استفاده از خودروهای برقی برای تردد در شهر از جمله شیوه های حمل و نقل پاک در شهر قم بحساب می آید.

وی با بیان اینکه دو اقدام را در این چارچوب در حال آماده سازی و اجرا داریم افزود: برنامه نخست تعمیرات اساسی خودروهای برقی متعلق به شهرداری و حرم مطهر” حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها ” شامل ۱۳ دستگاه مسافری و ۳ دستگاه باری جهت فعالیت در ۵ مسیر اطراف حرم و بازار در حال انجام هست.

 معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم ادامه داد: برنامه دوم فعال سازی دوربینهای هوشمند سطح شهر جهت کنترل برخط داشتن معاینه فنی و اتصال به سامانه سیمفا می باشد که منجر به کاهش آلودگی هوا می شود.

با اتصال دوربینهای ثبت تخلفات به سامانه سیمفا، خودروهای فاقد معاینه فنی در سطح شهر شناسایی و اطالعات آنها توسط شبکه، مستقیم که در اختیار پلیس راهنمایی و رانندگی قرار گرفته میشود.

بر اساس مصوبه شورای ترافیک استان در این طرح، تمامی دوربینهای ثبت تخلف موجود در معابر سطح شهر و با هدف کنترل آلودگی هوا، به زودی به شبکه سیمفا متصل خواهد شد.

طبق قانون خودروهای سواری تولید داخل و خارج که سن آنها بیش از۴ سال باشد، ملزم به اخذ گواهی معاینه فنی هستند.