به گزارش پردیسان آنلاین؛ رویکرد مناسب سازی شهری اصل مهمی است که مدیران شهری باید به آن بیش از هر زیرساخت دیگری به آن توجه کنند در ایران اسلامی با وجود این که درصد قابل توجهی از جمعیت کشور را معلولان جسمی و حرکتی تشکیل داده اند و از سویی با توجه به سپری شدن ۸ سال جنگ دفاع مقدس که طولانی ترین جنگ عصر معاصر به شمار می رود و رهاورد آن جمعیت قابل توجهی جانباز جسم و حرکتی بود مساله توجه به توانبخشی معلولان و هم چنین توجه به مناسب سازی محیط و مبلمان شهری مساله تازه ایی است که تنها از سال ۶۷ محور مدیریت شهری قرار گرفت.

مناسب سازی اماکن و فضاهای شهری با هدف اجرای طرح های مناسب سازی مکان ها و محیط های شهری است که فلسفه آن تحقق عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی و استفاده همه اقشار اجتماع به ویژه سالمندان و معلولا ن ازامکانات شهری که باید صورت گیرد.

براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۱۰ درصد جمعیت جهان را معلولان جسمی و حرکتی تشکیل داده اند در کشور ما بعداز طی رویدادهای مهم سیاسی از جمله انقلاب اسلامی و ۸ سال دفاع مقدس آمار معلولان روند افزایشی به خود گرفته لذا مناسب سازی شهر و مسیرهای مختلف تردد برای معلولان از الزامات غیر قابل انکار خواهد بود.

موانع معماری و شهری موجود، یکی از بزرگترین سدهای شرکت آنان در فعالیتهای اجتماعی است؛ به عبارتی وقتی شهر برای معلولان مناسب سازی نمی شود گویی تابلوی ایست و یا ورود ممنوعی را برای حضور معلولان در اجتماع و شهر نصب شده باشد و مانع از حضور آنها در اجتماع می شویم .

به نظر می رسد شهر کریمه اهل بیت علیه السلام ضعف هایی در زمینه مناسب سازی برای معلولان به چشن می خورد و دستگاههای اجرایی در این زمینه نمره قابل قبولی نداشته است شهری که علاوه بر این که آمار قابل توجهی معلول و جانباز را در دل خود جای داده میزبان گردشگران و زائرانی است که ممکن است درصدی از آنها معلول و یا ناتوان جسمی باشند.

طبق آمارها در شهر قم؛ ۲۲ هزار و ۶۰۲ معلول جسمی و حرکتی وجود دارد که برخی نیز نابینا و یا ناشنوا هستندحال باید پرسید شهری که در زمینه مناسب سازی نمره ضعیفی دارد این ۲۲ هزار معلول چگونه می توانند در این شهر تردد و رفت و آمد کنند؟ آیا برای تردد معلولان و جانبازان قمی باید تابلوی ایست ورود ممنوع گرفت؟

قم؛ شهری که برای معلولان مناسب نیست

علی قربانی ۳۵ ساله و دانشجوی مهندسی آی تی است وی به طور مادرزادی معلول جسمی و حرکتی به دنیا آمده است در ارتباط با مناسب سازی شهر قم می گوید: وقتی می خواهم به دانشگاه بروم با هزاران مشکل روبرو می شوم هیچ نقطه از شهر قم مناسب معلولان نیست مدیران در توسعه شهر معلولان و جانبازان و افراد ناتوان را از قلم انداخته است با بحران کرونا آموزش ها غیر حضوری شد حتی برای گرفتن کم ترین خدمت برای حضور در شهر با مشکلاتی روبرو می شوم شهری که حتی برای افراد سالم و عابران پیاده با توجه به نابسامانی های شهری امنیت ندارد چگونه یک معلول می تواند در این شهر تردد داشته باشد؟

یک بانوی سالمند قمی در ادامه در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین بیان می کند: فرزند من نابینا است زمانی مایل است به بوستان نزدیک خانه یمان برای تفریح و تغییر حال وهوای خود استفاده کند اما به دلیل این که مناسب سازی نشده باید یا من و یا پدرش همراهی کند در حالی که معلول باید برای تکیه بر توانمندی خود بتواند روی پای خود بایستد.

زهرا قیاسی می افزاید: یک بار به همراه من برای خرید به بازار بردم هنگام پیاده شدن از تاکسی در میدان مطهری به دلیل شلوغی و عدم دسترسی به پل مکانیزه برایش اتفاق ناگواری افتاد و طوری زمین خورد که دیگر حاضر نیست در هیچ اجتماع و یا مکانی حاضر شود.

وقتی ادارات هم برای حضور معلولان مناسب نیست

یک جانباز قمی می گوید: جانبازان و معلولان حق دارند برای اداره امور زندگی خود به هرکدام از ادارات و دستگاههای اجرایی مراجعه کنند اما بسیاری از این ادارات و بانک ها برای حضور معلولان جسمی و حرکتی و جانبازان مناسب سازی نشده است از استانداری گرفته تا بسیاری از ادارات؛ مگر ما حق زندگی نداریم؟

یک بانوی معلول در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین با انتقاد از استانداری قم و دیگر دستگاههای شاخص استان که مناسب نیست عنوان می کند: شهرداری قم به گمانم با حضور افراد ناتوان ومعلولی مانند من مشکل دارد مگر نه در توسعه شهری و زیرساخت های شهر قم عدالت اجتماعی را رعایت می کرد در قم هیچ نقطه و مکان مناسبی برای معلولان مناسب نیست استانداری قم در برخی مواقع برای گرفتن یک خدمت اداری وقتی مراجعه می کنم به خاطر وجود پله هایی در ورودی آن با مشکلاتی روبرو می شوم.

محدثه عابدینی می افزاید: عدم وجود مبلمان شهری مناسب جهت استفاده معلولان، جانبازان و سالمندان و همچنین مناسب‌سازی عمومی در سطح شهر  سبب می‌شود که بسیاری از توانخواهان امکان حضور در اجتماع را نداشته باشند و به انزوا روی آورند.

سید رضا میرحسینی که نابینا است عنوان می کند: من با این عصای سفید در سطح شهر رفت و آمد می‌کنم و این چاله‌هایی که در پیاده‌روها وجود دارد نه‌تنها یک فرد نابینا بلکه یک سالمند را می‌تواند دچار مشکل کند لذا از مسئولان درخواست می‌کنم که برای مناسب‌سازی راه‌ها تدابیری اندیشیده شود تا نابینایان و سالمندان مشکل عبور و مرور نداشته باشند.

به گفته این شهروند؛ مدیران شهری در هیچ زیرساختی در شهر قم از بوستان گرفته تا حمل و نقل عمومی و ادارات و غیره زمینه را برای حضور ما معلولان را فراهم نکرده اند در حالی که در دیگر کشورها و حتی استانهای کشور شهر برای معلولان مناسب سازی شده است که معلول برای حضور در اجتماع انگیزه  یافته و تشویق می شود.

ضعف کارنامه دستگاههای اجرایی قم در زمینه مناسب سازی

مدیرکل بهزیستی قم با انتقاد از دستگاههای اجرایی در زمینه عدم مناسب سازی برای حضور معلولان می گوید: دستگاه‌های اجرایی قم در مناسب‌سازی محیط و معابر برای معلولان کارنامه ضعیفی از خود به جا گذاشته اند و در حیطه رعایت پیوست اجتماعی و مناسب‌سازی برای تردد معلولان نمره قابل قبولی ندارند.

مهدی پهلوانی می افزاید: باید در کنار احداث هر ساختمان و پروژه‌ای، پیوست اجتماعی نیز برای آن در نظر گرفت،اما پیوست اجتماعی برای بسیاری از معابر و پروژه‌های شهری دیده نمی‌شود و تبعاتی نیز برای شهر دارد حتی برخی پروژه‌های جدید پیاده‌راه نیز برای معلولان مناسب‌سازی نشده، خواستار آن شد تا شهرداری برای کمک به معلولان کمیته مشورتی مناسب‌سازی از بین مددجویان بهزیستی تشکیل دهد.

در قم به دنبال ایجاد فضاسازی برای ایمنی و امینت افراد ناتوان جسمی هستیم

روح‌الله امراللهی با اشاره به برنامه‌های مدیریت شهری برای بهبود تردد نابینایان در سطح شهر اظهار داشت: مدیریت شهری قم مجموعه اقداماتی را طی یک دهه گذشته برای سهولت تردد نابینایان  انجام داده است که در طی چهار سال قبل سرعت بیشتری گرفته است؛ یعنی مجموعه مناسب‌سازی‌ها در فضاهای پیاده‌رو، بوستان‌ها، فضاهای عمومی شهر و مجموعه راه‌ها به شکلی پیش‌بینی شود که امکان تردد نابینایان و دیگر معلولان جسمی روان‌تر شود.

وی ادامه داد:  اکثر خیابان‌های اصلی قم پیاده‌روسازی شده است و در داخل پیاده‌روها هم مسیر ویژه برجسته در نظر گرفته‌شده تا شهروندان نابینا بتوانند از این مسیرها برای تردد آسان‌تر استفاده کنند.

به گفته رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر قم، در حد واسط بین دو پیاده‌رو در محل برخورد و اتصال یک کوچه به یک خیابان هم پیش‌بینی‌شده که سنگ‌فرش و آرام‌سازی می‌شود که هم خودروهایی که می‌خواهند وارد خیابان اصلی شوند و بالعکس سرعت خود را کاهش داده و هم شهروندان معلول و نابینا بتواند از آن فضا به آرامی عبور کنند که با برجسته بودن آن فضا وضعیت برای آنان مشخص باشد.

امراللهی تصریح کرد: انتظار اینکه شهر قم با وسعت ۱۳ هزار هکتار تمام فضاهای آن با این شرایط نامناسب اقتصادی با سرعت تکمیل شود نمی‌توان داشت، اما این روند مناسب‌سازی محیط شهری قم برای تردد نابینایان و معلولان هرساله انجام می‌شود و از خیابان‌های اصلی شهر شروع‌شده و کم‌کم به خیابان‌های فرعی تسری پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه ما در فضای شهری به دنبال امنیت و ایمنی افراد پیاده مخصوصاً شهروندان معلول و کم‌توان جسمی هستیم، افزود: شرایط شهر قم دارای کاستی‌های ساختاری است که بیشترین انرژی شورای شهر و شهرداری برای تأمین زیرساخت‌های اولیه شهری است که در این زمینه بعد از چند پروژه بزرگ که هنوز هم مجموعه مدیریت شهری با آن درگیر بوده به اتمام برسد ما باید در حوزه نرم‌افزاری و رفاه محیطی بپردازیم.

عضو شورای اسلامی شهر قم عنوان داشت: در مقایسه با دیگر کلان‌شهرهای کشور وضعیت محیط شهری قم برای تردد نابینایان در حد میانگین قرار دارد و هنوز نیاز به کارهای بیشتری است.

حقوق معلولان در شهر قم پایمال شده است

مسعود طبیبی با تأکید بر بازطراحی شهر برای تردد معلولین و کم‌توانان حرکتی اظهار داشت: متأسفانه در هیچ‌یک از حوزه‌های شهری حقوق معلولان و افراد کم‌توان در نظر گرفته نشده و تردد برای این افراد با مشکلات زیادی همراه است.

وی یکی از دغدغه‌های شهرداری را برطرف کردن موانع حرکتی برای این افراد دانست و گفت: بسیاری از المان‌های ترافیکی نیاز به بازتعریف و باز جانمایی داشته و اقدامات خوبی در این حوزه آغازشده است.

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم همکاری شهرداری با مهندسان ترافیک را در این حوزه موردتوجه قرارداد و تصریح کرد: با نظر کارشناسان و مهندسان در حال بررسی این موضوع هستیم تا بتوانیم مشکلات و چالش‌های این قشر از جامعه را برطرف کنیم.

وی جابه‌جایی و بازتعریف المان‌های شهری را نخستین گام در این حوزه دانست و تأکید کرد: از این به بعد تمام طراحی‌های ترافیکی بر اساس رعایت حقوق تمام شهروندان انجام‌شده و توجه  بیشتری به افراد کم‌توان حرکتی خواهیم داشت.