کلان‌شهر قم دومین شهر مذهبی کشور است که در هسته مرکزی خود مسیرهای مهم گردشگری و فرهنگی وجود دارد که اگر بازآفرینی و مورد توجه قرار گیرند می‌توانند اهرمی برای رونق گردشگری باشند.

به گزارش پردیسان آنلاین؛کلان‌شهر قم که به‌واسطه وجود بارگاه حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) و مسجد مقدس جمکران مورد توجه قراردارد شهری که بعد از مشهد نگین گردشگری مذهبی و زیارتی را یدک می‌کشد .شهر فرهنگی که در آن دفاتر مراجع بزرگ جهان تشیع و میزبان طلابی بیش از ۱۰۰ کشور جهان است که می‌توانند سفیران فرهنگی برای قم باشند.
اما شاید به باور بسیاری این شهر کوچک و مقدس تنها بعد زیارتی آن مورد توجه قرار گرفته است در حالی که در دل این شهر مذهبی و فرهنگی جاذبه‌های پیدا و پنهان بسیاری نهفته است که به‌دلیل عدم آگاهی توریست‌های داخلی و خارجی پنهان مانده است شهر قم بر اساس منابع تاریخی دارای قدمتی ۱۰ هزار ساله است که اوج شکوه این پیشینه را می‌توان در دوران پس از ظهور اسلام تا عصر حاضر مشاهده کرد.
قم دارای ۱۲ منطقه نمونه گردشگری شامل جمکران، خلجستان (نایه)، دیرگچین، دستجرد، طرلاب، کریمه (سایت عوارضی)، دره قاهان، پلنگ دره، روستای کرمجکان، بخش کهک، حوض سلطان و طایقان است؛ همچنین بر پایه آمار منابع رسمی این استان سالانه میزبان ۲۵ میلیون زائر و گردشگر از اقصی نقاط کشور و جهان است ولی تنها به زیارت ختم می‌شود.
قم دارای بافت تاریخی قابل توجهی است که در هسته مرکزی و اطراف حرم هستند که با اندکی بهسازی و توانمندسازی آن می‌تواند مسیرهایی برای گردشگری و فرهنگی در کنار زیارت شکل گیرد مسیرهایی هم چون بیت النور خانه پر برکت و اقامتگاه کریمه اهل‌بیت (سلام الله علیها) و بیت حضرت امام (ره) معمار کبیر انقلاب که می‌توانند مسیرهایی گردشگر محور و فرهنگی تعریف شوند.
علاوه بر آن وجود محله‌های تاریخی شاخص هم چون چهل اختران و وجود امامزاده حضرت مبرقع فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام که می‌تواند با اندکی بهسازی و زیبا سازی این محله تاریخی گردشگران را به‌سمت خود جذب کند. محله‌های دیگر مانند آذر یا پامنار و چهار مردان که ریشه‌های انقلاب اسلامی در آن شکوفا شد با اندکی توجه و بازآفرینی به محورهایی برای گردشگری تاریخی؛ مقاومت؛ فرهنگی و معنوی می‌تواند تبدیل شود.
در حالی که چندین پروژه مهم در هسته مرکزی و اطراف حرم به‌عنوان مسیرهای فرهنگی و گردشگری در جدول بازآفرینی و مصوبات مهم سفر رئیس‌جمهور و دولت سیزدهم قرار گرفته است اما آن‌طور که باید و شاید مورد توجه مسئولان مرتبط قرار نگرفته است مسیرهایی که می‌توانند ماندگاری گردشگر و هم چنین رونق اقتصاد شهر قم را رقم زده و محرکی برای اشتغال زایی و توانمندسازی محلات شکل گرفته در این مسیر باشد.
حال ناجی این پروژه‌ها پروژه مهم ۴۸ هکتاری پردیسان است که می‌تواند احیاگر پروژه‌های اطراف حرم و مسیرهای گردشگری و فرهنگی باشد پروژه‌ای که در سفر اخیر هیئت دولت جزء مصوبات سفر بود و باید بیش از بیش مورد توجه دستگاه‌های اجرایی از جمله سازمان بهسازی اطراف حرم و اداره کل راه وشهرسازی باشد.

تعریف محورهای گردشگری و فرهنگی
مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم حضرت معصومه (س) در گفت وگوی اختصاصی با پردیسان آنلاین می‌گوید: پروژه‌های مؤثری در زمینه زیارت در اطراف حرم که مرتبط به مصوبات رئیس جمهوری است در دست اقدام داریم که نمونه آن مصوبه ۴۸ هکتاری است و هم اکنون با جدیت بین شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی و معاونت استانداری در حال پیگیری و برنامه ریزی برای طی امور حقوقی آن در حال انجام است.
علیرضا خاکی می‌افزاید: در این بین محورهای مهم گردشگری و فرهنگی تعریف شده‌است که شهرداری و به‌تبع آن سازمان بهسازی اطراف حرم مطهر طی ۵ سال گذشته به آن توجه کرده است و فلسفه این محورها رونق گردشگر و زائر فرهنگی است تا ظرفیت‌های تاریخی قم مانند امامزاده مبرقع علیه السلام و بیوت مراجع و هم چنین اقامتگاه حضرت مصومه (سلام الله علیها) و دیگر جاذبه‌های تاریخی شناخته شود.
به گفته وی؛ برای این امر محور فرهنگی به طول ۵ کیلومتر تعریف شده‌است علاوه بر آن محور تاریخی در بازار و هسته مرکزی نیز بهسازی شده و برای این امر کف سازی و اصلاح معابر و همچنین خدماتی مانند ایجاد ایستگاه‌های آتش نشانی تعریف شده‌است.
به گفته این مسئول؛ اعتبارات مسیرهای گردشگری و فرهنگی سطر بندی شده و در حال نهایی شدن است؛ محور فرهنگی که محور شاخص پیش بینی شده در اطراف حرم است برای آن ۱۰ پروژه شاخص داریم که ۴ پروژه آن تفاهم نامه‌هایی برای آن امضا شده و بین شهرداری و اداره کل راه وشهرسازی در حال اجرا است.
وی می افراید: این مسیرها و پروژه ها شامل بازآفرینی محله چهل اختران و ساماندهی محله موسی مبرقع است بازآفرینی محورهای محله نوبهار و بازگشایی دروازه ر ی و قبرستان نو و تملک تجاری و علاوه بر آن بازآفرینی فاز ۵ عمار یاسر است که منابعی برای آن تعیین شده‌است و ۶ پروژه دیگر در حال عقد قرار داد و امضای تفاهم نامه هستیم.
خاکی به پروژه مهم ۴۸ هکتاری هم اشاره و بیان می‌کند: درباره اعتبارات برای پروژه هاکه مهم‌ترین منبع اراضی ۴۸ هکتاری پردیسان است و پشتوانه پروژه‌های حرم خواهد بود اعتباراتی پیش بینی شده‌است البته دستگاهی مانند شهرداری سهم خود را از سال گذشته فعالیت آغاز کرده و در ادامه پروژه هم همکاری دارند.
مسیری برای رونق وسرزندگی بافت تاریخی
مدیر کل میراث فرهنگی؛ گردشگری وصنایع دستی استان قم در گفتکوی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به تعریف مسیر گردشگری در بافت تاریخی می گوید: مسیری گردشگری از ابتدای بازار کهنه ؛ عماریاسر تا امامزاده مبرقع (ع) و هم چنین میدان تره بار تعریف شده است تا در سرزندگی محلات تاریخی و رونق گردشگری تاثیر مثبتی داشته باشند.
علیرضا ارجمندی می افزاید: در این مسیر شهرداری ۳۰ پارکینگ را جانمایی کرده است میراث فرهنگی هم با همکاری سرمایه گذار فضاهای کسب وکار و تبلیغ وفعالیت مشاغل سنتی وصنایع دستی ایجاد کرده که چهره مطلوبی به این مسیر بخشیده است.
به گفته وی؛ کف سازی این مسیر زیر نظر شهرداری اجرا شده و امسال قرار است محله های قدیمی در مسیر میدان کهنه وسرای ملاحسین بهسازی شود.
ارجمندی در ارتباط با اعتبارات این پروژه عنوان می کند: بخشی از این پروژه وتامین اعتبار آن بر عهده شهرداری وبخشی نیز بر عهده میراث می باشد که بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان هزینه داشته وقرار است طی دوسال آینده به بهره برداری کامل برسد.

  • نویسنده : هیفا پردل