به گزارش پردیسان آنلاین؛ یکی از مسائل اساسی کلانشهرها که به سمت توسعه در حال قدم برداشتن هستند با مشکلات زیست محیطی بسیاری دست و پنجه نرم می کنند این مشکلات می تواند ناشی از روش های اشتباه در تفکیک و دفع زباله باشد تا مشکلات تامین آب آشامیدنی سالم؛ مشکلات تصفیه فاضلاب ها ؛ استقرارمشاغل مزاحم ؛ ترافیک و آلودگی های صوتی هم چنین پیشرفت صنایع آلوده که همه و همه سلامت ساکنان شهرها را به مخاطره انداخته است.

با توسعه شهر نشینی میزان تسلط انسانها بر محیط زیست هم افزایش یافته است لذا هرکجا حضور و توسعه انسانی وجود داشت به همراه آن تخریب محیط زیست را شاهد بودیم لذا به همین دلیل ، زندگی شهر نشینی یکی از دلایل اصلی تخریب محیط زیست است.

ساخت و سازها ؛ رشد صنایع وانواع حمل و نقل ها در شهرها همه و همه باعث شده تا فضاهای طبیعی در معرض خطر و نابودی قرار بگیرند؛ این تسلط انسان بر طبیعت کم کم موجب تغییر شکل طبیعت شده و زمینه های آلودگی و نابودی آن را فراهم کرده است .

لذا در کلانشهرهایی مانند قم؛ افزایش تردد خودروهای شخصی؛ افزایش صنایع آلاینده و هم چنین مدیریت غیر اصولی زباله ها و از همه مهم تر از بین رفتن باغات سرسبز در سطح استان و هم چنین وجود کاربری های نامتوازن در منطقه پردیسان، عدم تعریف فضای سبز در بافت تاریخی و از همه مهم تر نبود سیاست های واحد و یکپارچه برای پیشگیری از گرد وغبار و آلودگی های هوا چالش اصلی محیط زیست شهری به شمار می رود.

در قم یک نعمت و ثروت خدا دادی به نام «دریاچه نمک» وجود دارد دریاچه نمک قم که در قلب ایران، در مجاورت پارک ملی کویر و بین سه استان قم، اصفهان و سمنان قرار دارد در یک دهه گذشته به دلیل احداث سدهای متعدد و عدم تخصیص حقابه، خشکانده شده است، با وجود این در شرایطی که مسئولان محیط‌زیست در سال‌های اخیر نسبت به خشکیدن، نابودی حیات دریاچه و فعال شدن کانون بالقوه ریزگردهای نمکی در مرکز ایران بارها هشدار داده‌اند.

با خشکسالی و برداشت های بی رویه و سد سازی ها، دریچه نمک را به کانونی از ریزگردهای خطرناک تبدیل کرده که می تواند ۲۵ درصد از جمعیت کشور را تحت الشعاع قرار دهد ولی هنوز که هنوزه برای این ثروت عظیم خدادادی کاری صورت نگرفته است همه این مسائل که متهم اصلی آن انسان و سیاست های غلط دولت ها است می تواند بر مسائل زیست محیطی شهری تاثیر گذار باشد.

وقتی فعالیت انسانها متهم اصلی مسائل زیست محیطی شهرها می شوند

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست استان قم در گفت وگویی با خبرنگار پردیسان آنلاین محیط زیست شهری را چنین تعریف می کند: به لحاظ زیست محیطی تعریف شهر یک اکوسیستم انسان ساز است یعنی زیست بومی که انسان آن را طراحی کرده تا بتواند در آن زیست بوم زندگی کند لذا به طبع آن هرکجا انسانی حضور داشت مشکلات زیست محیطی نیز به وجود خواهد آمد.

سید احمد شفیعی می افزاید: لذا با گسترش شهر نشینی و افزایش ساخت وسازها، وجود صنعت و انواع حمل و نقل موجب شده است تا فضاهای طبیعی در معرض خطر و نابودی قرار بگیرند. این تسلط انسان بر طبیعت کم کم موجب تغییر شکل طبیعت شده و زمینه های آلودگی و نابودی آن را فراهم می کند.

به گفته وی؛ طبیعتا اگر نگاه زیستی را برای شهر داشته باشیم باید فاکتورهایی را برای آن در نظر بگیریم مانند تنفس و بهره گیری از هوای پاک و مطبوع که ما به طور طبیعی و غیر ارادی از هوا استفاده می کنیم که بیشتر از آب و خاک و مواد غذایی است .

وی با اشاره به دیگر مسائل زیست محیطی شهرها بیان می کند: باید هوای پاک برای شهرها تامین شود ولی در حال حاضر چه در کلانشهرهای جهان و چه در  کشور با وضعیت بد آلودگی هوا روبرو هستیم که می تواند به طور پایدار و طولانی اقشار و سنین مختلف را تحت الشعاع قرار دهد بحث گرد و غبار و ریزگردها و یا حتی بحث تشعشعات رادیویی موبایل ها که با پیشرفت تکنولوژی اضافه شده از آلودگی های صوتی نیز نمی توان غافل بود.

این مسئول با بیان غفلت از شهرسازی پایدار عنوان می کند: ریشه های شهرسازی پایدار اهمیت دارد وشهر به صورت پایدار طراحی شود شهری مانند تهران به طورعجیبی رشد کرده و رشد شهری عامل منفی برای رفاه شهروندان تبدیل شده است شهر پایدار باید مولفه های بسیاری داشته باشد . در شهرهای پایدار مولفه هایی مانند فضای سبز؛ دما وکاهش آلودگی ها و هم چنین مطلوب بودن هوای پاک اهمیت دارد.

چالش های مهم زیست محیطی کلانشهرقم

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست استان قم در ادامه گفت وگوی خود با اشاره به چالش های زیست محیطی در استان قم می گوید:  در ساختار شهرسازی مطلوب باید مراکز تولید سفر و ترافیک در حمل و نقل طبق کارکردهای درستی پیش رود اما در منطقه پردیسان قم توازن بین کاربریهای تعریف شده وتوازن کاربری های اجرا شده وجود ندارد وقتی با شهرسازی صحبت می کنیم می گویند در نقشه کاربری دیده ایم ولی اجرا نشده است .

شفیعی می افزاید: کاربری مسکونی پردیسان به شدت توسعه یافته ولی کاربری خدماتی و تجاری آن به نسبت این توسعه رشد نیافته است مردم برای رسیدن به کاربریهای خدماتی سر درگم هستند با توجه به اینکه عمری از ایجاد این منطقه می گذرد و جمعیت  بسیاری در آن زندگی می کنند شهر خوابگاه نیست شهر یک موجود زنده است و کنش دارد.

وی اظهار می کند: در هر نقطه از شهر قم مشکلات و معایب یک شهر پایدار را داریم در بافت تاریخی فضای سبزی تعریف نشده به هر حال آن چه در شهرسازی به عنوان شهرسازی پایدار از آن صحت می شود رویکرد آن باید در ابتدا زیست محیطی و انسان محور باشد اما متاسفانه اکنون خودرو محور شده است .

به گفته وی؛ در منطقه جدید پردیسان و اراضی جدیدی که برای شهرسازی در نظر گرفته شده دست ما باز بوده تا به نسبت این توسعه کاربریهایی را در نظر بگیریم اما هیچ توازنی وجود ندارد متاسفانه میانگین سفر و طول سفر در اراضی جدید پردیسان بسیار بالا است برای کم ترین مایحتاج باید از خودرو استفاده کرد.

وی در ادامه می افزاید: در بافت شهری باید توازنی بین بلند مرتبه سازی و الگوهای مختلف سکونتگاهی و بافت های تاریخی و سبز داشته باشد معمولا بلند مرتبه سازیها باید به سمت کاربریهای تجاری و خدماتی و عمومی و سکونگاهها هم باید به سمت بافت های حیاط دار سوق داده شوند .

شفیعی عنوان می کند: اصلی ترین چالش بافت شهری کلانشهر قم موضوع ساختار بافت است ساختار بافت در حوزه پردیسان هیچ توازنی با کاربری ها ندارد در بافت تاریخی هم به فضای سبز اهمیت داده نشده در احیای بافت های تاریخی به سمت ساختمان های سبز پیش نرفتیم ساختمانهایی که مصرف انرژی آنها صفر ویا خورشیدی است وحتی برای آن فضای سبز در نظر گرفته شده ومدیریت مطلوبی در تفکیک پسماند دارند که باید در شهرهای پایدار به این سمت قدم برداریم.

باغات سبزی که در آتش سودجویان سوخت و مسائل زیست محیطی به جا گذاشت

رئیس کمیسیون خدمات شهری، زائران و محیط زیست شورای اسلامی شهر قم در گفت وگوی خود با پردیسان آنلاین می گوید: مهم ترین چالش زیست محیطی ما در کلانشهر قم ریز گرد و آلودگی هوا است و باید حداقل برای شهر قم تمهیداتی اندیشیده شود تا جلوی پیشرفت آن در قم گرفته شود.

سبحانی در ارتباط با فضای سبز وباعات استان می گوید: باغات و فضای سبز را در یک زمانی خارج محدوده اعلام کردند تا شهرداری و کمیسیون ماده ۵ نتواند تغییر کاربری در آن انجام دهند.
به گفته وی؛ خارج از محدوده برای این امر صورت گرفته تا ساخت وسازی در ان صورت نگیرد.
وی می افزاید: اکنون در حال شناسایی باعات سطح استان هستیم تا برای ان یک بانک اطلاعاتی تهیه کنیم وبعد از شناسایی شناسنامه دار و مالکان ونوع دسترسی به ان هم بررسی کنیم برای ان حفظ آن سوبسید و تسهیلاتی در نطر بگیریم
بازنگری در مدیریت تفکیک زباله ها

رئیس کمیسیون خدمات شهری، زائران و محیط زیست شورای اسلامی شهر قم در ادامه با اشاره به مدیریت تفکیک زباله ها از مبدا می گوید: چالش دیگری که به عنوان مسئله زیست محیطی شهری وجود دارد فرهنگ تفکیک زباله ها از مبدا است به رغم آموزش و تبلیغ رسانه ای هنور در مدیریت تفکیک زباله ها مشکل داریم باید زباله تر و خشک از هم جدا سازی شوند اکنون ما روزانه بیش از ۶۰۰ تن زباله تولید می کنیم که تنها ۳ هزار و ۵۰۰ کیلوگرم آن تفکیک می شود.

سبحانی می افزاید: باید تلاش کنیم دفن زباله ها اندک و محدود شود اکنون خط جدیدی را راه اندازی کرده ایم تا دفن زباله ها را به حداقل برسانیم چون همین دفن زباله ها خسارتها و ضایعات زیست محیطی زیادی به دنبال دارد باید فرهنگ مردم به سمت استفاده از مواد گیاهی پیش رود چرا که مواد پلاستیکی آسیب بسیاری به محیط زیست می زند.

تردد و حمل و نقل کم تر مساوی با هوای مطلوب تر

رئیس کمیسیون خدمات شهری، زائران و محیط زیست شورای اسلامی شهر قم در ادامه با بیان این که ترددها با خودروهای شخصی و افزایش ترددها و بار ترافیکی از دیگر معضلات زیست محیطی شهر قم می باشد عنوان می کند: به جای فراخوان برای خرید خودرو و تعریض خیابانها باید فرهنگ بهره گیری از وسائل نقلیه پاک مانند دوچرخه را افزایش دهیم تردد خودروهای شخصی و ترافیک سنگین آلودگی های هوا و آلودگی صوتی برای شهروندان به همراه داشته است .

سبحانی می افزاید: باید فرهنگ افزایش معابر پیاده رو را افزایش دهیم و سیاست ها را به این سمت سوق دهیم بهره گیری از ماشن های برقی و هم چنین رشد و توسعه فضای سبز شهری در برنامه های مدیران شهری باید مورد توجه قرار گیرد.

به گفته وی؛ قم دارای محدودیت منابع آبی است و باید به دنبال فناوری جدیدی برای تامین آب فضای سبز باشیم در کنار توسعه فضای سبز به دنبال مدیریت منابع آب هم باشیم برنامه ریزی داریم که کمر بند سبز قم را برای مقابله با ریزگردها و گرد و غبارهای آلوده توسعه دهیم.

.