طی سال های اخیر سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم در زمینه کارکردهای فضای سبز عملکرد مطلوبی داشته و اخیرا با گل آرایی سیما و منظر کلانشهر کویری قم ،نشاط و شادابی اجتماعی را به شهروندان قمی بخشیده است.

به گزارش پردیسان آنلاین؛گل و گیاه با زندگی ما ایرانیان عجین شده است به طوری که در گذشته با توجه به این که خانه ها بزرگ و سنتی بود در اغلب باغچه های ما انواع گلها وجود داشت که در فصل بهار علاوه بر زیبایی خانه ها به ما طراوات و نشاط و شادابی به ارمغان می آورد .

اکنون با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی ها و از سویی افزایش جمعیت ، خانه های ویلایی ، بزرگ و سنتی زیبا جای خود را به آپارتمان هایی داد که شبیه یک قوطی کبریت است و دیگر از آن باغچه های زیبای گذشته هم خبری نیست و جای آن را گیاهان آپارتمانی و یا مصنوعی پر کرده است در حالی که این باغچه ها نقش مهمی در روح و روان ما داشت اما هنوز که هنوزه گل و گیاه نقش مهمی در فرهنگ ما ایرانیان بازی می کنند.

 اگر نیم نگاهی به تاریخ داشته باشیم قدیمی ترین سند درباره تاریخچه دسته گل در ایران به گل و غنچه های دست داریوش که در سنگ نگاره های تخت جمشید حک شده و بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال سابقه دارد مشخص است که گل و گیاه با فرهنگ ما از گذشته ها تا امروز عجین شده است و ما در هر مناسبتی از گل های مختلف در جشن و شادی و عزا استفاده می کنیم.

با این مقدمه پی می بریم که گل نقش مهمی در افزایش نشاط و سلامت روانی و اجتماعی دارد و حال با توجه به توسعه شهرنشینی و کاهش زندگی در خانه های ویلایی گذشته ، مدیریت شهری به ویژه سازمان پارک ها و فضای سبز شهری باید به سمت کارکردهای گل آرایی و بهره گیری از انواع گل های زیبا در زیبا سازی سیما و منظر کلانشهرها سوق دهد.

با گل آرایی های مختلف در سطح شهر می توان به زیبایی فضاهای شهری افزود. حتی اگر گلها به خودی خود جنبه تزیینی نداشته باشند می توان در مکانهای مختلف با تزیین زیبایی را به رخ کشیدبه ویژه در مکان های خاص مانند ورودی های شهر، ایستگاهای راه آهن ، مدارس ، میادین چهارراهها که بیشترین تردد را دارند با این نوع گل آرایی ها زیبایی و نشاط را به شهروندان هدیه کرد.

محور های عمده تردد مثل ورودی شهرها ، چهار راهها ، خیابانهای اصلی و گذر گاههای پیاده رو را می توان با باغهای گل یا گلکاری زیبا تر جلوه داد حال این اقدامات در کلانشهری مانند قم که از سویی در گذر زائران و گردشگران داخلی و خارجی است و از سوی دیگر یک کلانشهر کویری با اقلیم گرم و خشک می باشد گلها در افزایش زیبایی سیما و منظر شهری نقش مهمی دارد.

گل آرایی جدای از زیبایی سیما و منظر شهری در جذب گردشگر و هم چنین افزایش نشاط اجتماعی شهروندان نقش مهمی دارد هرچند حفظ و نگهداری گل ها و گونه های مختلف گیاهی هزینه هایی را برای مدیریت شهری می تواند داشته باشد اما در کارکرد و بازده اقتصادی شهری نیز موثر است.

رضایت شهروندان قمی از گل آرایی و زیبا سازی شهری

علی بیطرفان بازنشسته فرهنگی با اشاره به اقدامات اخیر سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری قم می گوید: کاشتن گل ها در مسیر ورودی های شهر قم و هم چنین خیابانهای اصلی و حتی ادارات و سازمانهای دولتی نقش مهمی در زیبا سازی شهر قم دارد و این اقدام علاوه بر سلامت روانی شهروندان می تواند در ماندگاری زائران هم موثر باشد.

یک بانوی میانسال قمی نیز می افزاید: وجود این گل ها در اطراف حرم مطهر و هم چنین خیابانهای اصلی شهر قم باعث زیبایی شهر قم شده است هرچند برخی گل ها عمر کوتاهی دارند و باید در انتخاب نوع گل ها هم دقت شود اما امسال این اقدام جای تقدیر دارد .

به گفته مریم رضایی؛ با توجه به تحمل ۲ سال محدودیت کرونایی و مشکلات روانی حاصل از آن و این که در اغلب خانه های شهروندان قمی دیگر خبری از باغچه های گل و گیاه نیست این گل آرایی ها و فضای سبز می تواند در روحیه مردم تاثیر گذار باشد.

وی عنوان می کند: اما مشکل این جا است که برخی شهروندان قمی اقدام به کندن این گل ها می کنند کاش فرهنگ شهروندی هم افزایش می یافت و مردم درک می کردند که این گل ها برای افزایش نشاط و زیبایی شهر آنها کاشته شده و برای آن اعتبارات سنگینی هزینه شده است.

 گل ها و نقش آنها در ارتقای تاب آوری و افزایش نشاط در زندگی

برای بررسی نقش گل ها و فضای سبز شهری در زندگی شهروندان به سمت یک روانپزشک رفته و با وی در این باره گفت وگو می کنم.

وی معتقد است گیاه زنده است و به دلیل زنده بودن، احساس حیات در انسان را تقویت می کند و به هنگام تنهایی وجود گیاهان به زندگی رنگ می‌بخشد و احساس آرامش در فرد ایجاد می‌کند هم چنین  همانند انسان نیاز به توجه، رسیدگی و مراقبت دارد و به توجه اطرافیان و حتی موسیقی عکس‌العمل نشان می‌دهد و بهتر رشد می‌کند.

معصومه موحدی نیا در ادامه می افزاید:  وجود رنگ های زیبایی که برخی گل ها دارند در محیط پیرامون ما به ویژه در بوستانها و محل زندگی و هم چنین سطح شهر باعث می شود آستانه تحمل و تاب آوری شهروندان را افزایش دهد حال با توجه به مشکلات اقتصادی و بحران کرونا این نوع گل آرایی ها باعث نشاط اجتماعی و مشکلات روانی را کاهش می دهد.

گل هایی که کارکردهای مختلفی را در شهرها به دنبال دارند

مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین در ارتباط با مهم ترین فلسفه گل آرایی و توسعه فضای سبز شهری در کلانشهرها به ویژه قم می گوید:

فضای سبزو گل آرایی شهری کارکردهای مختلفی به همراه دارد حال از زیبایی سیما و منظر شهری گرفته تا کارکردهای اکولوژیک را می توان نام برد به لحاظ اکولوژیک باعث پایدار ماندن اکوسیستم شهری می شود به ویژه این که آلودگی های شهری را در زندگی شهر نشینی کاهش می دهد.

پیام جوادیان می افزاید: فضای سبز و کاشت انواع گل ها می تواند چالش های زیست محیطی را کنترل کند و باعث می شود به اکوسیستم پایداری برسیم که قابل زندگی برای انسان است و تاثیر بسیاری در زندگی شهری و صنعتی امروزی ما دارد و هم چنین کارکرد روانی نیز به همراه داشته در حوزه اقتصاد و سلامت روان هم می توان تاثیر مثبت آن را یافت.

به گفته این مسئول؛ علاوه بر همه این کارکردها گل آرایی شهری می تواند بر زیبایی سیما و منظر شهری تاثیر مثبتی داشته باشد با طراحی های قابل قبول و بهره گیری از گونه های مناسب گیاهی و گلهای فصلی و دائمی بیشترین تاثیر را بر زیبایی سیما و منظر شهری می توان یافت.

جوادیان بیان می کند: بهره گیری مطلوب از گل آرایی و استفاده از گل های دائمی و فصلی نقش مهمی در سلامت اجتماعی شهروندان خواهد داشت هرچند گل های فصلی عمر کوتاهی داشته و برای تعویض آن باید هزینه های سنگینی را در زمینه حفظ و نگهداری آنها صرف کرد.

 گل هایی که حتی در ماندگاری گردشگران نقش آفرین هستند

مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم در ادامه با اشاره به تاثیر گل آرایی های فضای شهری بر جذب گردشگران می گوید: در کلانشهری مانند قم که در طول سال به واسطه وجود بارگاه حضرت معصومه سلام الله علیه و هم چنین مسجد مقدس جمکران پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است وجود فضاهای سبز شهری و گل آرایی های زیبا می تواند جدای از این که بر نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان قمی تاثیر مثبتی داشته باشد بر ماندگاری و جذب بیشتر گردشگران و زائران شهر قم نیز تاثیر داشته باشد.

جوادیان می افزاید: کارکردهای فضای سبز و گل آرایی ها در سیما و منظر شهری زیبایی را به ارمغان آورده و بر اقتصاد شهر نیز می تواند موثر باشد شاید این تاثیر در بلند مدت نمایان شود اما می تواند بر جذب بیشتر توریسم در کلانشهری مانند قم که مقصد گردشگری کشور است موثر باشد.

وی عنوان می کند: ناگفته نماند که شهر قم یک شهری با اقلیم گرم و خشک است و دارای منابع محدود در زمینه انواع گیاهان است لذا این فضاها برای شهر قم که در کویر مرکزی ایران قرار گرفته تاثیر مثبتی به همراه دارد هزینه حفظ و نگهداری فضاهای سبز و گل ها همیشه هزینه های سنگینی را به همراه داشته است.

هزینه های سنگین حفظ و نگهداری گل آرایی و فضای سبز شهری

مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم  در ادامه گفت وگوی خود به هزینه بالای حفظ و نگهداری از فضای سبز و انواع گلها اشاره و اظهار می کند: با توجه به این که هزینه حفظ و نگهداری از گل های فصلی همیشه برای کلانشهرها به ویژه شهر قم پر هزینه بوده است باید به گونه ای اقدام کنیم که در حالت تعادل علاوه بر بهره گیری اقتصادی مدیریت بهره وری را مد نظر داشته باشیم.

جوادیان می افزاید: باید طوری برنامه ریزی کنیم که با حداقل هزینه ها و انتخاب بهترین روشها برای افزایش زیبایی سیما و منظر شهری با بهره گیری از دانش به روز دنیا و کاشتن گلهای پوششی و انتخاب گونه های خاص کاشت گل ها را هم اولویت بندی کنیم وبیشتر به سمت کاشت گلهایی که عمر بیشتری دارند هدف گذاری نماییم.

  • نویسنده : حمید دریس