این مراکز که غالباً بدون مجوز و نظارت کافی فعالیت می‌کردند تهدیدی جدی برای بهداشت عمومی و محیط‌زیست شهر محسوب می‌شدند. با شناسایی بیش از ۴۰۰ مرکز در سطح شهر قم، شهرداری گام‌ فوق العاده مؤثری برای کنترل و ساماندهی مراکز جمع آوری پسماندهای غیر مجاز برداشت.
این مراکز که به عنوان “گاراژهای ضایعاتی” شناخته می‌شوند عمدتاً در حاشیه‌ قم و حتی بعضا در مناطق مرکزی شهر فعالیت دارند و فعالیت غیر بهداشتی و بدون رعایت اصول ایمنی آنها، منجر به بروز مشکلات متعددی برای شهر شده و پتانسیل ایجاد مسائل پیچیده‌ای را برای شهر نیز دارند.
ذخیره و مدیریت نامناسب پسماندها، باعث انتشار آلودگی‌های زیست‌محیطی و بوی نامطبوع در اطراف مراکز می‌شود. این آلودگی نه‌تنها کیفیت زندگی ساکنین اطراف را کاهش داده، بلکه تهدیدی برای منابع طبیعی و آب‌های زیرزمینی نیز به شمار می‌آید. ضمن اینکه برخی از همین گاراژها با ذخیره حجم بالایی از ضایعات خشک و قابل اشتعال، خطر وقوع آتش‌سوزی را افزایش می دهند که در ماه‌ گذشته موردی از حریق گسترده در این مراکز در رسانه ها منتشر شد.
پسماندها به‌ عنوان “طلای کثیف”، منبع درآمدی سرشاری برای فعالیت‌های غیرقانونی شده که در حاشیه‌های شهر، منجر به افزایش بزهکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی نیز شده است و بسیاری از معتادان متجاهر در این حرفه مشغول هستند.
گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها حکایت از آن دارد که شهرداری قم با هدف رفع این معضلات، برنامه‌های مدونی برای ساماندهی این مراکز تدوین کرده است. بر اساس دستورالعمل ابلاغی شهرداری تمامی مراکز جمع‌آوری پسماند باید دارای شناسنامه و مجوز رسمی فعالیت باشند. این اقدامات، نه تنها نظارت دقیق‌تری بر فعالیت آن‌ها ایجاد می‌کند، بلکه از فعالیت مراکز غیرقانونی آنها نیز جلوگیری می‌نماید.
ضمن اینکه یکی از محورهای اصلی طرح ساماندهی، انتقال این مراکز به خارج از محدوده‌های مسکونی است و قرار است تعداد زیادی از مراکز به سایت بازیافت البرز منتقل شوند تا هم شرایط بهداشتی بهبود یابد و هم از مزاحمت‌های محیطی در مناطق مسکونی کاسته شود.
شهرداری برای تشویق به فعالیت قانونی، تعرفه‌های خدمات پسماند را نیز کاهش داده و تسهیلاتی برای مراکز مجاز فراهم کرده است
مراکز غیرمجاز جمع‌آوری پسماند، از جنبه‌های مختلف، تهدیدی جدی برای شهر قم محسوب می‌شوند. از یک‌سو، مدیریت نادرست این مراکز باعث افزایش آلودگی‌های محیطی و خطرات ایمنی می‌شود و از سوی دیگر، این وضعیت می‌تواند به‌تدریج اعتماد عمومی نسبت به مدیریت شهری را کاهش دهد. شهرداری قم با اقدام به ساماندهی این مراکز، نه تنها به بهبود شرایط محیطی شهر کمک کرده است، بلکه با کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی و فعالیت‌های غیرقانونی، گامی مهم در جهت ارتقاء نظم شهری برداشته است. مطمئناً موفقیت این طرح‌ها نیازمند حمایت گسترده دستگاه‌های مختلف و مشارکت شهروندان است.
اقدام شهرداری قم در شناسایی و ساماندهی مراکز غیرمجاز جمع‌آوری پسماند، نشان‌دهنده توجه جدی به سلامت عمومی، محیط‌زیست و رفع معضلات اجتماعی است. این حرکت به‌موقع، نه تنها به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات زیست‌محیطی و بروز خطرات و آسیب های احتمالی در آینده نیز جلوگیری می‌نماید. با این اقدامات، شهرداری قم ثابت کرده که توانایی مدیریت چالش‌های پیچیده شهری را دارد و با بهره‌گیری از رویکردهای مدبرانه، می‌تواند الگویی برای سایر سازمان‌ها باشد و شایسته است که از تلاش‌های بی‌وقفه شهرداری در این مسیر قدردانی شود.