به گزارش پردیسان آنلاین؛روزبازارهای محلی این روزها با نام های شنبه بازار؛یکشنبه و یا جمعه بازار در چند نقطه از شهر قم فعال هستند و باعث رونق کسب و کار افراد کم سرمایه و فروش محصولات مشاغل خانگی زنان سرپرست خانوار شده است آن هم در شرایط بد اقتصادی کنونی که بسیاری از خانواده ها از خرید مایجتاج خود از رفتن به بازارها و مجتمع های تجاری فراری هستند.

روزبازارها

روزبازارها بازارهایی خود جوش و مردمی هستند که با بهره گیری از زمین های در اختیار شهرداری و بر حسب نیاز منطقه و یا محله ایی شکل گرفته اند و در آن کالاهای مختلفی اعم از مواد غذایی؛پوشاک و یا محصولات دیگری عرصه می شوند و این روزها با توجه به تورم و مشکلات اقتصادی مشتریان بسیاری هم دارند .

هرچند با توسعه کلان شهر قم در گوشه گوشه شهر مجتمع ها و پاساژهای مختلفی ایجاد شده اما در مناطقی که بیشتر طبقه دهک های پایین و محرومی زندگی می کنند وجود این نوع بازارها توانسته فرصتی را برای فروش محصولات خانگی زنان سرپرست خانوار و هم چنین افراد کم سرمایه و یا افرادی که در سایه شوم بحران کرونا کسب و کار آنها آسیب دیده است فراهم کند در مقابل هم این روزبازارها به دلیل تورم و افزایش قیمت ها به پاتوق افراد کم درآمد که توانایی خرید ندارند تبدیل شده است.

امروزه ؛ تجارت به عنوان مهم ترین شکل مبادله اجتماعی از جمله کارکردهای اصلی انسان به شمار می رود.؛کارکردی که سبب احداث مکانها و فضاهای ویژه خود به نام بازار به اشکال گوناگون گردیده است این مکانها در طول دوران های مختلف حیات بشری و در جوامع گوناگون به اشکال مختلف شکل گرفته،تکامل یافته و عملکردهای گوناگونی برای سکونتگاه منشا خود و ناحیه پیرامون آن داشته اند، چه بسا بسیاری از آنها خود منشا شکل گیری سکونتگاه هایی هم بوده اند.

با توجه به این که بازارهای محلی  یاهمان روزبازارها از قدیم در مناطق مختلف ایران رواج داشته و وجود آنها سبب ایجاد تحولاتی در زندگی اجتماعی و اقتصادی ساکنان مناطق مختلف به ویژه نواحی روستایی بوده است،عمده خریداران این بازارها از اقشار متوسط و پایین جامعه هستند که به دنبال قیمت پایین بوده و لذا این بازارها موجب بهبود معیشت مردم متوسط و پایین می گردد.

فعالیت ۴۶۰ بازار روز در هشت کلان شهر کشور

طبق آمارها در کشور بیش از  ۴۶۰ بازار روز در هشت کلان شهر کشور فعالیت دارند که ۲۴۷ مورد آن مربوط به پایتخت است و در کلان شهری مانند قم ۹ روز بازار در سطح مناطق ۸ گانه قم فعالیت دارند که در برخی از این مناطق در یک روز در ۴ نقطه از سطح شهر روز بازار برگزار می شود.

حال با توجه به سایه شوم کرونا در قم در با توجه به ازدحام جمعیت در این روزبازارها و هم چنین عدم رعایت بهداشت از سوی برخی فروشندگان این نوع روزبازارها در جلسات متعددی از سوی ستاد استانی مقابله با کرونا لزوم ساماندهی این نوع روز بازارها برای حفظ سلامت هم فروشندگان و هم مردم در دستور کار قرار گرفت.

به دنبال آن هم مدیریت شهری وارد عمل شده و عزم خود را برای ساماندهی مطلوب و به عبارتی نو نوار شدن این بازارها برنامه ریزی کردند طبق آمارها تاکنون ۷۰ درصد این بازارها ساماندهی شده ودر ۶ ماهه دوم سال جاری ۹۰۰ فروشنده شناسنامه صادر شده است.

اما با گشتی در یکی از روزبازارهای قم در منطقه نیروگاه نظر چند فروشنده و خریداران و چند شهروند قمی را جویا شدیم اما این بازار با توجه به این که در زمینی بدون آسفالت و خاکی برگزار می شود هم برای خریداران و هم فروشندگان بعضا چالش ها و مشکلاتی را فراهم کرده است.

روزبازارهای  شلوغ باقیمتهای مناسب تر

یک شهروند قمی در ارتباط با روزبازارها می گوید: من چند بار برای خرید مایحتاج به یکی از روزبازارهای شهر قم در منطقه ۱۵ خرداد رفتم این بازار هرآن چه که طبقات متوسط نیاز دارند را فراهم کرده است اما مشکل اصلی وجود زمین خاکی و غیر آسفالت در این روز بازار است که هم خریداران و هم فروشندگان را با چالش هایی روبرو کرده است.

اعظم السادات میرطاهری بانوی میانسال قمی در ادامه می افزاید: مشکل دیگری که در این روز بازار جای بحث است وجود ترافیک سنگین آن هم در این قسمت از شهر است و با توجه به این که پنج شنبه هم برگزار می شود بسیار شلوغ و برخی عرصه کنندگان مواد غذایی درارائه این مواد آن طور که باید و شاید بهداشت را رعایت نمی کنند اما قیمتها مناسب تر از بازار و مردم هم استقبال خوبی از این بازار دارند.

طبق اطلاعی که یافتیم این روز بازار که به نام پنج شنبه بازار در ۱۵ خرداد در یکی از مناطق شهر قم فعالیت داشت به مکان دیگری منقل شده است.

روزبازاری برای کسب نان حلال و چرخیدن اقتصاد یک بانوی سرپرست خانوار

اما یک بانوی سرپرست خانوار که به طور هفتگی اقدام به عرضه محصولات خانگی خود در شنبه بازار منطقه نیروگاه می کند روایتی شنیدی از این بازار محلی دارد و بیان می کند: من نان آور ۶ نفر هستم و همسرم براثر سرطان ۳ سالی که از دنیا رفته و مسئولیت و مدیریت خانه بر عهده من است همان طور که می دانید یافتن یک شغل در این شرایط سخت و دشوار است لذا به سمت مشاغل خانگی رفتم یک وام جزئی گرفته و به سمت تهیه انواع مربا و ترشی رفتم اندکی هم کارهنری از جمله گلسازی هم آموزش دیده ام و هر شنبه در روزبازار نیروگاه که سمت خانه ما است محصولات را عرضه می کنم.

متیرا بیطرفان می افزاید: شکر خدا در این روز بازار فرصت خوبی برای عرصه محصولاتم پیدا کردم در حالی که نه سرمایه ایی برای داشتن یک مغازه داشتم و شغل مناسب لذا از این که می توانم محصولاتی را به مشتری عرصه و نان حلالی را برای خانواده ام کسب کنم خوشحالم.

اما یکی از فروشندگان این روزبازار با بیان خاکی بودن بیشتر زمین های روزبازارها و مشکلات فروشندگان در ماه سرد سال می گوید: باید برای ساماندهی این روزبازارها اقداماتی از سوی شهرداری صورت گیرد چرا که این روزبازارها در زمین های خاکی برگزار و در زمستان برای فروشندگان و هم خریداران دردسرهایی را به دنبال دارد هم چنین به دلیل عدم وجود آسفالت درزمستان با گل و لای روبرو است با توجه به استقبال مردم به ویژه قشرهای متوسطو پایین باید این روزبازارها ساماندهی شوند.

بهداشت از سوی برخی فروشندگان رعایت نمی شود

یکی از شهروندان قمی عنوان می کند: این روزبازارها محل خرید اقشار کم درآمد است و با شلوغی و ازدحام فراوانی روبرو است لذا با توجه به بحران کرونا بسیاری از شهروندان ماسک نزده وارد بازار می شوند و برخی فورشندگان هم در زمینه رعایت بهداشت مشکل دارند.

علی نظری می افزاید: برخی مواد غذایی که باید با بسته بندی مناسب تهیه شود بدون موازین بهداشتی و به طور فله ایی عرصه می شود برخی هم میوه و دیگر محصولات خود را در روی زمینه عرصه می کنند اما در کل این نوع بازارها با استقبال مردم روبرو است و با شلوغی مواجه است باید هم مکان و هم عرصه فروش محصولات نظارت بیشتری شود.

ساماندهی ۷۰ درصد روزبازارها

مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم  در گفت گویی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین در ارتباط با اقدامات صورت گرفته در زمینه ساماندهی روزبازارهای قم می گوید: در حال حاضر ۷۰ درصد روزبازارهای قم ساماندهی شده اند و به بخش خصوصی یعنی پیمانکار واگذار شدند هم چنین امکاناتی از قبیل پارکینگ و شن ریزی ؛ حصارکشی ؛سرویس های بهداشتی و استقرار پلیس راهور ونیروی انتظامی در آن ها صورت گرفته است.

علیرضا مظفری بیان می کند: طبق یک پروسه شناسنامه داران کردن همه فروشندگان وکسبه بازار در دستور کار قرار گرفته است و در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۰ ما توانستیم ۶۰۰ دستفروش و در ۶ ماهه دوم نیز ۹۰۰ دستفروش دیگر را شناسنامه دار کنیم.  در استان قم ۹ روز بازار در مناطق ۸ گانه قم فعالیت دارند.

وی با اشاره به مسیر تکاملی روزبازارهای قم عنوان می کند: ارزیابی ما از وضعیت روزبازارهای قم مطلوب است در مدت ۳ سال گذشته اقداماتی برای طی مسیر تکاملی این نوع بازارها صورت گرفته و با توجه به بالا رفتن سطح امکانات و خدمات از سوی سازمان میادین و تره بار به مرور زمان از حالت سنتی به حالت مدرن به روز رسیده است.

صدور ۲۰۰ کارت رنگی مشخص برای محدودیت فعالیت در شرایط کرونایی

 مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم  در بخش دیگری از گفت وگوی خود در پاسخ به این سئوال که فعالیت روزبازارها و نظارت بهداشتی بر آنها در طول بحران کرونایی قم محل بحث و جدل بود در این زمینه چگونه ورود داشته اید؛ بیان می کند: از ابتدای شروع کرونا طبق مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا همه روزبازارها در حالت وضعیت قرمز کامل تعطیل شدند پس ازآن هم مقرر شد روزبازارها با اعمال محدودیت هرروزبازار حدود ۲۰۰ نفر با کارت های رنگی مشخصی که فقط در ۲ روز بازار از ۹ روزبازار فعالیت و منوط به رعایت پروتکل های بهداشتی از جمله عدم فروش مواد فله ایی،عدم فروش پرنده و ماهی فروشی و هم چنین عدم فروش اجناس بر زمین فروشندگی نمایند.

به گفته مظفری ؛ با شیوع کرونا توزیع ماسک در درب ورودی ؛ ضدعفونی کردن وگندزدایی سرویس های بهداشتی ؛استقرار ناظر وبازدیدهای مشترک از سوی کارشناسان بهداشت و روزبازارها و نصب بنر برای اطلاع رسانی در ارتباط با مسائل بهداشتی از دیگر برنامه های ما درشرایط کرونا بوده است.

وجود ۹ روز بازار در مناطق ۸ گانه قم

مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم ؛ در ادامه با اشاره به تعداد روزبازارهای شهر قم می گوید: در شهر قم ۹ روزبازار در سطح مناطق ۸ گانه قم برگزار می شوند که در برخی مناطق در یک روز در ۲ منطقه از شهر روزبازار تشکیل می شوددوشنبه بازار در ۲ منطقه از شهر قم یعنی شهرک فاطمیه و بلوار جمهوری و هم چنین سه شنبه بازار در نقطه پردیسان وبلوار ابوطالب وبلوار همت ؛جمعه بازار در منطقه جمکران در بلوار ظهور وبوستان جوان برگزار می شود.

 بازارهایی که فرصت طلایی را برای فعالیت افراد کم سرمایه وساماندهی مشاغل خانگی فراهم می کنند

اما رئیس کمیسیون خدمات شهری؛محیط زیست و امور زائرین شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اهمیت و مزیت فعالیت روزبازارها می گوید: روزبازارها از گذشته محلی برای فروش تولیدات خانگی ‌و صنایع دستی وجهت خرید محصولات برای اقشار کم درآمد بوده وبا توجه به موقعیت جغرافیایی استان قم این روز بازارها سابقه زیادی درسطح استان داشته است.

سید مجتبی سبحانی می افزاید: از ظرفیت هایی که می توان برای روز بازارهاعنوان کرد فراهم شدن فرصت فعالیت برای افراد کم سرمایه وکم درآمد وساماندهی مشاغل خانگی و زنان بی سر پرست و بد سر پرست وتحت پوشش سازمان بهزیستی وامثال آن می باشد.

وی عنوان می کند: از گذشته یکی از دغدغه های شورای اسلامی شهر؛ ساماندهی ‌بهبود وضعیت روز بازارها بوده واین موضوع از طریق مصوبات قانونی ‌پیگیری شده است؛در خصوص زمین های مناسب که مشکلی برای اهالی محل به وجود نیاورد هم چنین برای تهیه پارکینگ مناسب، تسطیح، شن ریزی، سرویس بهداشتی و ‌سایر زیر ساخت های لازم اقداماتی در دست اقدام است.

بازدید های دوره ای از روز بازارها درسطح مناطق هشت گانه

سبحانی بیان می کند؛ سازمان میادین شهرداری با همکاری مرکز بهداشت استان به صورت مستمر نسبت به بازدید دوره ای از روز بازارها درسطح مناطق هشت گانه نموده است واین امر با تدوین دستورالعمل های بهداشتی از قبیل حذف ماهی فروشان وپرنده فروشان؛ ‌عدم فروش مواد فلّه وفاسد شدنی و ‌فاقد استنادارد های لازم صورت پذیرفته است وهمیشه نسبت به تشویق دست فروشان مواد غیر مجاز به تغییر کاربری اقدام نموده است؛ سازمان میادین شهرداری نه تنها درزمینه روز بازارها بلکه در سایر منصوبات سازمان با مرکز بهداشت استان همکاری و بازدید دوره ای دارد.

رئیس کمیسیون خدمات شهری؛محیط زیست و امور زائرین شورای اسلامی شهر قم در ادامه با اشاره به چالش ها و ظرفیت های موجود روزبازارها برای کلان شهر قم می گوید: یکی از بزرگ ترین چالش های روز بازارها مهاجرت روستا نشینان به شهر و گاهی ضرر به برخی از کسب وکار اصناف می باشد وظرفیت روز بازارها را می توان ایجاد فرصت فعالیت برای افراد کم سرمایه وکم درآمد وساماندهی مشاغل خانگی ؛ زنان بی سر پرست و بد سر پرست ؛ تحت پوشش سازمان بهزیستی وامثال آن عنوان کرد.

گفتنی است؛ در قم ۹ بازار با نام روزبازار نیروگاه در تهرانی مقدم با ۱۷ سال سابقه که به شنبه بازار شهرت دارد و هم چنین یکشنبه بازار درشهر قائم در بلوار کبیری کوی ۱۷ خیابان شهید حیدریان با ۱۳ سال سابقه و مراحل پایانی ساماندهی،دوشنبه بازار در بلوار جمهوری وشهرک فاطمیه هرکدام به ترتییب ۹ و ۱۱ سال سابقه وسه شنبه بازار در پردیسان بلوار ابوطالب ویکی در بلوار همت و جمکران درب ورودی ۳ به عنوان شب بازار با سوابق ۸ سال و۱۴ و۲۲ سال و علاوه بر آن یک جهارشنبه بازار در بلوار یادگار امام با ۲۲ سال فعالیت وپنج شنبه بازار در ۱۵ خرداد با ۱۷ سال سابقه که نقل مکان داده و جمعه بازاری در پارکینگ بوستان وجمکران خیابان ظهور با ۲۲ و۱۲ سال فعالیت دارند.