فاصله بین تولید و مصرف برق در کشور یک معادله قدیمی است که با شتاب گرفتن مصرف در فصل گرم سال به اوج می‌رسد و حل این مشکل با راهکارهایی همچون جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی و مدیریت مصرف نیز با موانع فراوانی روبه‌رو است.
به گزارش پردیسان آنلاین، تغییر ساعت کاری ادارات و اجرای محدودیت برای صنایع از مهم‌ترین راهکارهای وزارت نیرو برای مدیریت ناترازی برق و جلوگیری از خاموشی گسترده در تابستان امسال بوده است. اکنون همه نیروگاه‌های خصوصی و دولتی با حداکثر ظرفیت در مدار تولید هستند، اما همچنان مصرف با تولید فاصله دارد، به همین دلیل تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان صنعتی یعنی کارخانجات و بخش تولید برای تأمین نیاز مصرف بخش خانگی، تجاری و کشاورزی به شدت محدود شده‌اند.
کمبود ۱۵ هزار مگاوات برق در پیک مصرف
به گفته رضا ریاحی، نایب‌رئیس هیئت مدیره شرکت‌های تولیدکننده برق اکنون در پیک مصرف شبکه حدود ۱۵ هزار مگاوات ناترازی برق وجود دارد و اگر این روند به همین ترتیب پیش برود در ۱۰ سال آینده حدود ۳۷ هزار مگاوات ناترازی تولید خواهیم داشت یعنی ۳۳ درصد از نیاز مصرف؛ در واقع یک‌سوم برق مورد نیاز کشور قابل تأمین نخواهد بود مگر اینکه در سیاست‌ها موجود تغییر جدی داشته و تمهیدات جدیدی اندیشیده شود تا روند موجود تغییر کند و سالانه بخش زیادی از ناترازی را جبران کنیم.
وی افزایش زیاد دما را موجب رشد ۱۵ درصدی مصرف برق خانگی و ثبت رکورد بی‌سابقه ۷۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات تقاضای مصرف برق در کشور می‌داند و می‌گوید: دلیل کمبود در بخش تولید، نبود سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته در بخش تولید است که منجر به این میزان کمبود تولید شده و اگر این روند ادامه داشته باشد به خاموشی‌های جدی‌تری خواهیم رسید و مجبور می‌شویم قطعی را به صورت گسترده به بخش خانگی و تجاری گسترش دهیم، نتیجه اینکه معضلات اجتماعی دوچندان خواهد شد.
نایب‌رئیس هیئت مدیره شرکت‌های تولیدکننده برق میزان مصرف برق صنایع را ۱۰ درصد در پیک شبکه اعلام می‌کند و می‌افزاید: خاموشی بر روی تولید کارخانجات اثر منفی دارد و به کمبود عرضه منجر می‌شود که ضرر اقتصادی برای بخش صنعت و کارآفرینان دارد نتیجه فراهم نبودن زیرساخت لازم مثل برق، گاز و آب برای کارآفرینان و صنایع جدید این است که در سال‌های آینده، صنعتگران و کارآفرینان از توسعه صنایع و ایجاد کارخانجات جدید خودداری می‌کند و انگیزه خود را برای توسعه از دست می‌دهند.
وی با اشاره به چالش سرمایه‌گذاران بخش تولید برای دریافت تسهیلات از صندوق توسعه ملی اظهار می‌کند: اقدامات وزارت نیرو موجب شده است سرمایه‌گذاران جدید انگیزه‌ای برای ورود به حوزه تولید برق را نداشته باشند، صندوق توسعه ملی نیز به دلیل بازپرداخت نشدن وام‌ها، از پرداخت تسهیلات جدید خودداری می‌کند و این موجب شده است سرمایه‌گذاری جدید صورت نگیرد و آثار آن به شکل کمبود تولید و ناترازی و خاموشی مشترکان دیده می‌شود که اکنون به غلط به عنوان مدیریت مصرف از آن یاد می‌شود.
حذف خاموشی با مدیریت مصرف در دولت سیزدهم
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر میزان ناترازی برق را به طور متوسط حدود ۱۰ هزار مگاوات در تیر و مرداد می‌داند و اظهار می‌کند: برای جلوگیری از خاموشی برنامه‌ریزی‌های متعددی صورت گرفته است و علاوه بر طرح‌های سال گذشته با پویش با انرژی جوایز ارزنده‌ای را برای مشترکان در نظر گرفته‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم که میزان مصرف ۱۰ درصد کاهش یابد، امیدواریم امسال را با اقدامات مدیریت مصرف و همکاری مردم بدون خاموشی پیش ببریم، اما نیازمند همراهی مشترکان هستیم.
وی از تنظیم میزان صادرات برق بر اساس اولویت داخل خبر می‌دهد و می‌گوید: اکنون در حداقل میزان صادرات قرار داریم به طوری که ۵۰۰ تا ۶۰۰ مگاوات برق صادر و همچنین میزان نیز وارد می‌شود، از ترکمنستان و ارمنستان برق را دریافت می‌کنیم و برنامه‌ریزی کرده‌ایم که ۵۰۰ مگاوات واردات داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت توانیر با اشاره به تعریف ۱۸۰ اقدام برای گذر از خاموشی ادامه می‌دهد: در ابتدای دولت ۱۵ هزار مگاوات ناترازی برق داشتیم که با توسعه نیروگاه‌ها، اقدامات تعمیراتی و توسعه و مدیریت مصرف در راستای کاهش این رقم حرکت کردیم، با تلاش بخش خصوصی و دولتی ۹۰۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید اضافه شد، همچنین ۱۴۰۰ مگاوات توسط صنایع انرژی‌بر و بر اساس قانون مانع زدایی از تولید در دست اجراست و قرار است که ۱۰ هزار مگاوات توسط صنایع انرژی بر احداث شود.
به گفته وی در راستای توسعه ظرفیت روستایی ۴۵۰ روستا با ۷۰۰۰ خانوار با اعتبار ۱۰ هزار میلیارد تومان و ۱۸ هزار خانوار عشایر با سامانه‌های قابل حمل برق‌رسانی شدند، همچنین ۱۰۰ درصد مناطق شهری و ۹۹.۷ درصد روستاها برق دارند.
رجبی مشهدی پیش‌بینی کرد تا پایان سال ۲۰۰۰ مگاوات وارد مدار شود و می‌افزاید: احداث ۶۰۰۰ مگاوات شروع شده و ۱۷ هزار مگاوات موافقت‌نامه اصولی برای دریافت سوخت و مجوزهای زیست‌محیطی را دریافت کرده‌اند، می‌گوید: هر سال ۱۰ هزار مگاوات ترانسفورماتور و ۱۲۰۰ کیلومتر شبکه احداث می‌شود تا افت ولتاژ اتفاق نیفتد.
عقب‌ماندگی شبکه از تقاضای جدید
سحر اصلان‌زاده، کارشناس حوزه انرژی به خبرنگار پردیسان آنلاین درباره دلایل تکرار خاموشی‌ها و بی‌توجهی به افزایش تقاضای مصرف انرژی اظهار می‌کند: نخستین دلیل این وضعیت رشد جمعیت، مصرف برق و در نتیجه افزایش تقاضای انرژی الکتریکی است، در سال‌های اخیر، رشد جمعیت و گسترش استفاده از وسایل الکترونیکی به طور طبیعی منجر به افزایش تقاضای برق شده اما چون طراحی و الزامات شبکه برق بر اساس تقاضای جدید برق به‌روزرسانی نشده است، در بخش‌های مختلف و برای انواع مشترکان خاموشی تکرار می‌شود.
وی دومین عامل را بی‌توجهی به ظرفیت منابع تجدیدپذیر و منابع تولید پراکنده می‌داند و می‌افزاید: با وجود پتانسیل بالای منابع تجدیدپذیر در کشور، به‌ویژه انرژی خورشیدی (حدود ۳۰۰ روز آفتابی)، ساخت و بهره‌برداری از این نیروگاه‌ها در کشور با رشد بسیار پایینی روبه‌رو بوده در حالی که نیروگاه‌های خورشیدی می‌توانند نقش بسیار پررنگی در بهبود ناترازی انرژی کشور و کاهش خاموشی به‌ویژه در فصول گرم سال و اوج مصرف برق ایفا کنند.
کارشناس حوزه انرژی با اشاره به مشکلات توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خاطرنشان می‌کند: تاکنون شرایط و قوانین نامناسب و ناقص برای سرمایه‌گذاری در این نیروگاه‌ها برای سرمایه‌گذار در کنار نرخ بازگشت سرمایه بالای این نیروگاه‌ها، موجب شده بهره‌مندی از آنها به شدت محدود باشد همچنین تشویق و تسهیل استفاده از منابع تولید پراکنده و نیروگاه‌های مقیاس کوچک می‌تواند بخش قابل توجهی از ناترازی شبکه برق را کاهش داده و مشکلات صنعت برق را به طور محلی حل کند.
زیرساخت‌های قدیمی و فرسوده
وی سومین عامل ناترازی برق را زیرساخت‌های قدیمی و فرسوده برمی‌شمرد و می‌گوید: بسیاری از نیروگاه‌های کشور به دلیل قدیمی بودن، بهره‌وری کافی ندارند، این امر منجر به کاهش تولید برق و افزایش هدررفت انرژی می‌شود که نتیجه آن کمبود تولید انرژی و رخداد خاموشی خواهد بود.
اصلان‌زاده از قدیمی و فرسوده بودن شبکه انتقال و توزیع قدیمی به عنوان چهارمین مانع در مسیر تولید برق یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: شبکه انتقال و توزیع برق و تجهیزات این شبکه در کشور قدیمی و فرسوده بوده و بر اساس تقاضای سالانه انرژی نیاز به نوسازی، بهینه‌سازی و تعمیرات اساسی دارد. بسیاری از افت ولتاژها، اتصالی‌ها، قطعی‌ها و نبود کارکردهای صحیح در شبکه توزیع رخ می‌دهد که سبب ایجاد خاموشی خواهد شد.
وی با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق یادآور می‌شود: در سال‌های گذشته، سرمایه‌گذاری کافی برای توسعه و بهبود زیرساخت‌های تولید، انتقال و توزیع برق صورت نگرفته و این کمبود سرمایه‌گذاری موجب کاهش توان تولید و ناتوانی در پاسخ به تقاضای رو به رشد انرژی شده است.
صنعتی که برای سرمایه‌گذاران جذاب نیست
کارشناس حوزه انرژی، نبود جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کنار نبود جذابیت سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذار داخلی را ششمین مانع در افزایش تولید برق بیان می‌کند و می‌افزاید: به دلیل تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه صنعت برق مشکل شده، این نبود جذب سرمایه‌گذار خارجی از طرفی موجب بروز نشدن شبکه برق شده و از سمتی دیگر سبب وارد نشدن تکنولوژی‌های جدید در تأمین برق شده است که هر دو مورد زمینه‌ساز تکرار خاموشی در شبکه برق به‌شمار می‌آید.
وی با اشاره به مشکلات سرمایه‌گذار داخلی توضیح می‌دهد: سرمایه‌گذاری در صنعت برق زمان بازگشت سرمایه بسیار بالایی خواهد داشت و از طرفی وجود نهادهای دولتی فراوان و ساختارهای دولتی گوناگون، کار را برای سرمایه‌گذاران در سطوح مختلف شبکه برق در عمل ناممکن ساخته است.
بی‌توجهی به تقاضای انرژی و تکرار خاموشی
اصلان‌زاده با انتقاد از برنامه‌ریزی‌های ضعیف بلندمدت در وزارت نیرو و اجرا نشدن صحیح برنامه‌ریزی‌های بلندمدت کنونی می‌افزاید: نبود برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت برای توسعه صنعت برق در بخش‌های مختلف و همچنین نبود پیش‌بینی دقیق و صحیح تقاضای انرژی یکی از مشکلاتی که سبب افزایش و تکرار فزاینده خاموشی در هر سال شده است.
وی با اشاره به کاهش منابع آبی می‌گوید: بسیاری از نیروگاه‌های برق‌آبی ایران به دلیل کاهش منابع آبی و خشکسالی‌های اخیر با مشکلات جدی روبه‌رو شده‌اند، این موضوع موجب شده است ضمن کاهش میزان برق استحصالی از این منابع، ظرفیت کل تولید شبکه برای تأمین تقاضا نیز کاهش یابد که خود سبب افزایش و تکرار خاموشی‌ها خواهد شد.
کارشناس حوزه انرژی استفاده از وسایل بی‌کیفیت را از دیگر دلایل افزایش و تکرار خاموشی‌ها معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: بیشتر وسیله‌های برقی مشترکان خانگی، تجاری، صنعتی، کشاورزی و غیره دارای برچسب مصرف انرژی هستند، اما در واقعیت تحت آزمایش، وسیله مورد نظر مطابق برچسب مصرف انرژی عمل نمی‌کند.
وی توجه به روش‌های مدیریت مصرف پایدار و بلندمدت و اقدامات اساسی برای راه‌اندازی زیرساخت‌های مربوطه به این روش‌ها در کشور را برای کاهش خاموشی ضروری می‌داند و می‌گوید: در سال‌های اخیر فقط اجرای روش‌های کوتاه‌مدت با هدف مدیریت بار و خاموشی با هدف حداقل‌سازی ظاهری میزان خاموشی مشترکان در کشور مد نظر بوده است، همچنین ناهماهنگی هزینه تولید برق در کشور با مقدار قیمتی که از مشترکان دریافت می‌شود را باید مانعی در مسیر توسعه صنعت برق به‌شمار آورد.
در نبود زیرساخت‌های توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
این کارشناس حوزه انرژی درباره راهکارهای افزایش تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک اظهار می‌کند: نیروگاه‌های سیکل ترکیبی از دو نوع توربین (گاز و بخار) برای افزایش بهره‌وری انرژی استفاده می‌کنند. برای ساخت این نیروگاه‌ها، نیاز به زیرساخت‌های مختلفی در زمینه‌های فنی، مالی و مدیریتی حس می‌شود.
وی یکی از زیرساخت‌های مورد نیاز را در بخش فنی معرفی کرد و می‌گوید: نیاز به توربین‌های گازی جدید با بهره‌وری بالا از تولیدکنندگان مطرح و قوی دنیا به منظور تولید با کیفیت برق در نیروگاه در این بخش نخستین گام به‌شمار می‌آید، همچنین استفاده از تکنولوژی‌های به‌روز و جدید برای استفاده از حرارت باقی‌مانده از توربین‌های گازی برای تولید بخار و در نهایت استفاده از آن در توربین‌های بخار جهت افزایش بهره‌وری در این بخش باید مورد توجه قرار گیرد.
اصلان‌زاده دیگ‌های بخار بازیاب حرارت (HRSG) را تجهیزاتی معرفی کرد که حرارت خروجی توربین‌های گازی را برای تولید بخار استفاده می‌کنند و ادامه می‌دهد: این دیگ‌های جزو اصلی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی هستند، سیستم‌های خنک‌کننده نیز برای حفظ عملکرد بهینه توربین‌ها و تجهیزات مرتبط با نیاز به سیستم‌های خنک‌کننده کارآمد خواهند بود.
مانع تأمین مالی و مدیریتی پروژه
کارشناس حوزه انرژی با اشاره به اهمیت زیرساخت‌های مالی و جذب سرمایه‌گذاری اولیه برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر توضیح می‌دهد: تأمین منابع مالی لازم برای ساخت نیروگاه و خرید تجهیزات همچنین استفاده از مدل‌های مختلف تأمین مالی مثل وام‌های بانکی، سرمایه‌گذاری دولتی یا خصوصی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در این بخش ضروری است.
وی توجه به زیرساخت‌های مدیریتی در توسعه این دسته از انرژی‌های نوین را ضروری خواند و می‌گوید: تدوین برنامه‌های دقیق و جامع برای مراحل مختلف ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تا کنون بسیار محدود صورت گرفته است از سوی دیگر آموزش فنی تخصصی نیروی انسانی برای نصب، بهره‌برداری و نگهداری از تجهیزات این نیروگاه‌ها ضروری خواهد بود.
اصلان‌زاده یکی از زیرساخت‌های تأمین انرژی برای کارکرد نیروگاه‌های تجدیدپذیر را تأمین سوخت عنوان کرد و می‌افزاید: نیروگاه‌های سیکل ترکیبی عمدتاً از گاز طبیعی به عنوان سوخت استفاده می‌کنند. بنابراین، نیاز به دسترسی پایدار و مطمئن به منابع گاز طبیعی در این نوع نیروگاه دارای اهمیت است.
وی زیرساخت الکتریکی توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر را اتصال نیروگاه به سطوح مختلف شبکه برق دانست و می‌گوید: از سوی دیگر پایداری شبکه به معنای احداث نیروگاه با هدف تضمین پایداری و قابلیت اطمینان شبکه برق برای جلوگیری از قطعی‌های احتمالی در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد.
تیر خاموشی به آسایش مشترکان
این کارشناس حوزه انرژی درباره مدیریت مصرف برق در دوران پیک بار توضیح داد: اعمال خاموشی برای هیچ نوع مشترکی شامل خانگی، صنایع و غیره توجیه‌پذیر نیست زیرا از مصادیق شبکه‌های پایدار و قابل اطمینان، نبود اخلال در آسایش مشترکان و به صفر رساندن میزان خاموشی‌ها است بنابراین در شرایط واقعی به دلیل مسائل مختلف و مباحث ناترازی انرژی، گزینه اعمال خاموشی ناگزیر در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی در شرایط خاص تصمیم‌گیری در مورد تحمیل کمبود و خاموشی به بخش‌های مختلف را نیازمند بررسی همه‌جانبه دانست و توضیح داد: اعمال خاموشی برای صنایع یا مشترکان خانگی هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند به عنوان مثال تحمیل کمبود و خاموشی به صنایع، حفظ رفاه عمومی و خودداری از تأثیر بر زندگی روزمره شهروندان را به دنبال دارد و می‌تواند نارضایتی عمومی را کاهش دهد همچنین موجب حفظ امنیت و سلامت می‌شود زیرا برق خانگی برای تأمین نیازهای اساسی مانند روشنایی، گرمایش، سرمایش، و استفاده از تجهیزات پزشکی ضروری است.
اصلان‌زاده کاهش تولید و بهره‌وری و در نتیجه صادرات را از معایب این تصمیم بیان کرد و می‌گوید: صنایع و کارخانجات نقش مهمی در اقتصاد کشور دارند و قطع برق در این بخش‌ها می‌تواند به کاهش تولید، افزایش بیکاری، و کاهش بهره‌وری منجر شود از سوی دیگر صنایع تولیدی که محصولات خود را صادر می‌کنند، با قطع برق دچار مشکلات جدی در تحویل به‌موقع و حفظ بازارهای صادراتی می‌شوند.
پیامدهای خاموشی در بخش خانگی
وی از جمله مزایای تحمیل خاموشی به مشترکان خانگی را حفظ تولید و اقتصاد در کنار حفظ اشتغال نیروی انسانی صنایع برشمرد و خاطرنشان می‌کند: افزایش نارضایتی عمومی، تأثیر بر کیفیت زندگی شهروندان با ایجاد مشکلاتی مانند نداشتن دسترسی به وسایل برقی، گرمایش، سرمایش و امکانات پزشکی و تحمیل مشکلات سلامت برای افرادی که نیاز به تجهیزات پزشکی برقی دارند (مانند دستگاه‌های اکسیژن) را به همراه خواهد داشت.
کارشناس حوزه انرژی با اشاره به اینکه در خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده معمولاً صنایع نسبت به مشترکان خارجی ترجیح داده می‌شود، می‌افزاید: ظرفیت مصرف برق صنایع عدد قابل توجهی است و تأثیر قابل توجهی بر پروفیل تجمیع شده بار شبکه دارد، گاهی نیز اعمال خاموشی در این بخش با هدف ارائه مناسب‌تر برق به مشترکان خانگی در فصول گرم انجام می‌شود.
وی محدود بودن تعداد صنایع کشور را موجب تعامل راحت‌تر وزارت نیرو با آنها برای همکاری در فصول گرم دانست و می‌گوید: به دلیل تعداد بالای مشترکان خانگی و امکان ایجاد نارضایتی‌های گسترده در صورت اعمال خاموشی به این مشترکان، وزارت نیرو تمام تلاش خود را برای تأمین تقاضای مشترکان خانگی بدون وقفه در فصل گرم به کار می‌گیرد، بنابراین تمایل به ایجاد رویکردهایی جهت ترغیب صنایع به همکاری در قالب خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده در اوج بار دارد.
اصلان‌زاده با اشاره به تدوین بسیاری از دستورالعمل‌ها و قراردادها جهت اعمال خاموشی برای مشترکان صنایع و شهرک‌های صنعتی تاکید می‌کند: به دلیل نبود زیر ساخت‌های قراردادی جهت اعمال خاموشی برنامه‌ریزی شده و همکاری وزارت نیرو با مشترکان خانگی، اعمال خاموشی بر اساس قراردادهای مشخصی که از پیش میان وزارت نیرو و صنایع انعقاد می‌گردد، صورت می‌پذیرد.
کاهش تولید، اشتغال و کیفیت زندگی
وی درباره پیامدهای توسعه نیافتن صنعت برق با نیاز جامعه توضیح داد: عدم توانایی تأمین برق پایدار موجب کاهش تولید و بهره‌وری در صنایع مختلف می‌شود که می‌تواند به کاهش رشد اقتصادی منجر شود، همچنین تأمین نشدن برق پایدار و کاهش درآمد صنایع، می‌تواند منجر به تعدیل اجباری نیروی انسانی از طرف صنایع یا کارخانه‌ها با هدف کاهش هزینه‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به دلیل نبود اطمینان از تأمین انرژی شود.
کارشناس حوزه انرژی کاهش کیفیت زندگی را از پیامدهای اجتماعی خاموشی‌ها معرفی کرد و می‌گوید: قطعی مکرر برق تأثیر منفی بر کیفیت زندگی شهروندان دارد، از جمله مشکلات در تأمین آب، گرمایش، سرمایش و دسترسی به وسایل برقی، مشکلات در نظام آموزشی کشور، همچنین تأثیرات منفی بر بخش بهداشت و درمان، از جمله خطرات برای بیماران وابسته به تجهیزات پزشکی برقی وابسته را نباید فراموش کرد.
وی استفاده بیشتر از سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها به دلیل عدم توسعه منابع تجدیدپذیر را زمینه‌ساز افزایش آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی دانست و یادآور شد: کاهش توانایی کشور در بهره‌برداری از فناوری‌های نوین و تجدیدپذیر به دلیل نبود سرمایه‌گذاری کافی در توسعه صنعت برق نیز در این بخش باید مورد توجه قرار گیرد.
اصلان‌زاده کیفیت پایین لوازم برقی را نیز یکی از دلایل ناترازی برق و شدت بالای مصرف انرژی در کشور اعلام کرد و می‌گوید: لوازم برقی با کیفیت پایین‌تر بهره‌وری انرژی کمتری دارند و در نتیجه مصرف برق بیشتری دارند، این موضوع در مقیاس کلان منجر به افزایش تقاضای برق و فشار بیشتر بر شبکه برق می‌شود، بنابراین تولید و استفاده از لوازم برقی با کیفیت پایین یکی از عوامل مؤثر در ناترازی برق شبکه است.
افزایش تقاضا و فرسودگی زیرساخت‌ها
وی درباره با اشاره به امکان افزایش ناترازی برق در سال‌های آینده خاطرنشان می‌کند: دلایل این امر شامل افزایش تقاضای برق ناشی از رشد جمعیت و توسعه اقتصادی، فرسودگی زیرساخت‌های شبکه برق و عدم توجه به تکنولوژی‌های جدید در صنعت برق، کیفیت پایین لوازم برقی موجود، کمبود سرمایه‌گذاری در منابع تجدیدپذیر، توجه نکردن به خصوصی‌سازی صحیح در صنعت برق، توجه نکردن به رویکردها و برنامه‌های مدیریت مصرف و پاسخگویی بار خواهد بود.
شکاف ناترازی، هرسال بیشتر از پارسال
محمدحسین دیده‌بان، کارشناس انرژی نیز در این باره به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: با توجه به اینکه نیروگاه‌های جدید زیادی وارد مدار نشده و از سوی دیگر میزان مصرف و تعداد مشترکان خانگی، تجاری و صنعتی افزایش یافته، تراز مصرف منفی‌تر از سال گذشته شده است.
وی روش عاقلانه‌تر را توزیع عادلانه خاموشی‌ها میان مشترکان خانگی و صنعتی بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: تاکنون صنعت بار ناترازی تولید و توزیع برق را به دوش می‌کشید، اما ممکن است در هفته‌های آینده برای بخش خانگی نیز محدودیت‌هایی اعمال شود تا مردم خود را با آن هماهنگ کنند.
کارشناس انرژی درباره ورود نیروگاه‌های جدید به مدار تولید برق تصریح می‌کند: ظرفیت نیروگاه اتمی بوشهر به هزار مگاوات می‌رسد در حالی که نیروگاهی مانند اردبیل ۱۴۴۰ مگاوات یعنی ۴.۱ بیشتر برق تولید می‌کند، از سوی دیگر انرژی‌های خورشیدی نیز هنوز به اندازه نیست که بتواند پاسخگوی نیاز مصرف باشد.
وی ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجه دانست و می‌گوید: از آنجا که دولت در پرداخت هزینه انرژی تولیدی این واحدها به موقع عمل نمی‌کند اقبال سرمایه گذاران برای سرمایه‌گذاری در این بخش تا حدودی کاهش یافته است، به همین دلیل به نظر نمی‌رسد اکنون بتوان از ظرفیت این بخش برای رفع ناترازی برق استفاده کرد.
پیشتازی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی
دیده‌بان واردات برق از کشورهای همسایه را یکی از راهکارهای تأمین نیاز شبکه توزیع در فصل اوج مصرف بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: در تابستان سال‌های گذشته از کشور آذربایجان برق وارد می‌کردیم و در فصل زمستان آن را برمی‌گرداندیم، اما زیرا پیک مصرف در کشور آنها زمستان و پیک ما تابستان است، اما این روند در دو سال گذشته متوقف شده است.
وی اظهار امیدواری می‌کند که با بهبود روابط بتوان هزار و ۵۰۰ مگاوات از این کشور برق وارد و بخشی از خاموشی را جبران می‌کند و می‌گوید: ساخت نیروگاه یک فرایند زمان‌بر است که حداقل دو سه سال سرمایه‌گذاری نیاز دارد از سوی دیگر نیروگاه‌های پایه کشور سیکل ترکیبی انتخاب شده زیرا مدت زمان ماندن آنها در شبکه طولانی و حدود شش ماه پنج تا شش ماه است.
کارشناس انرژی تاکید می‌کند: نیروگاه‌های گازی و دیزلی در زمان پیک وارد مدار و بعد از پیک از مدار خارج می‌شوند به همین دلیل بیشترین تکیه روی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و حرارتی است در کنار حل مشکلات تولید لازم است که برای مدیریت مصرف برق و کاهش شدت مصرف انرژی در کشور راهکارهای بیشتری در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش پردیسان آنلاین، بر اساس قانون برنامه هفتم باید ظرفیت نیروگاه‌های کشور از ۹۳ هزار مگاوات به ۱۲۴ هزار مگاوات در پایان برنامه افزایش یابد که حداقل ۱۰ هزار مگاوات از این میزان مربوط به نیروگاه‌های تجدیدپذیر و حدود ۲۱ هزار مگاوات مربوط به نیروگاه‌های حرارتی است که باید ۵۰ درصد آن توسط صنایع و ۵۰ درصد دیگر از طریق وزارت نیرو و سیاست‌های حمایتی آن (با تاکید بر ورود بخش خصوصی) احداث شود. با در نظر گرفتن توسعه شبکه‌های برق، انتقال، توزیع، فوق توزیع و همچنین هوشمندسازی صنعت برق نیازمند سالانه حدود ۴ میلیارد دلار (حدود ۲۰۰ همت) سرمایه‌گذاری جدید برای این میزان افزایش ظرفیت هستیم و اگر این رقم را با هزینه‌های جاری (سالانه حدود ۱۵۰ همت) جمع کنیم، به عدد حداقل ۳۵۰ همت هزینه صنعت برق در هر سال خواهیم رسید؛ بنابراین طبیعی است که سازمان برنامه و بودجه باید از محل مابه‌التفاوت فروش انرژی و قیمت تمام‌شده و پیش‌بینی آن در بودجه‌های سنواتی این رقم را پرداخت کند.
Saturday, 23 November , 2024