پس از شیوع کرونا هنرمندان زیادی سعی کردند با تولید آثار هنری مختلف به این بیماری مرموز واکنش نشان دهند و نقشی در ثبت رخدادهای اجتماعی ناشی از گسترش این ویروس داشته باشند. تعدادی از فیلمسازان نیز از نخستین روزهای شیوع کرونا و با بحرانی شدن وضعیت در جامعه، دوربین‌های خود را روشن کردند تا به ثبت وقایع خاص این روزها بپردازند.

«مهدی حیدری» مستندساز اهل آمل نیز از میانه‌های اسفند و با اوج گرفتن اعتراض‌های مردم مازندران مبنی بر ورود مسافران به این استان دست به دوربین شد تا هم نیم‌نگاهی به این وقایع داشته باشد و هم فعالیت‌های اجتماعی مردم شهر خودش برای پیشگیری از شیوع کرونا و مقابله با این ویروس را در کنار تلاش کادر درمان ثبت کند.

سه ماه در ۳۰ دقیقه

حیدری در ابتدای ثبت تصاویر این اثر، نام مستند خود را «ک مثل کرونا» در نظر گرفت. اما پس از نزدیک شدن به روزهای تدوین نام «ک» را برای مستند کرونایی خود در نظر گرفت. مستندی که به گفته او ۳ اپیزود مرتبط با کرونا در مازندران دارد و حدود ۸۰ درصد تصویربرداری آن انجام شد.

مستندساز مازندرانی در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان نوین اظهار کرد: با اوج گرفتن بیماری در مازندران به عنوان یک هنرمند احساس کردم باید به سهم خودم گامی بردارم. از نخستین روزهای اسفند به فکر ثبت تصاویر افتادم و زمانی که گروه‌های مردمی و کادر درمان درگیر مقابله با این بیماری شدند تصمیم گرفتم ساخت یک مستند کوتاه را آغاز کنم.

حیدری اظهار کرد: این مستند کوتاه احتمالا ۳۰ دقیقه‌ای خواهد بود که ۳ اپیزود دارد. یک اپیزود به تلاش و ایثارگری‌های کادر درمان در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اختصاص دارد. البته برای ثبت تصاویر این اپیزود با مشکل دریافت مجوز از سوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران مواجه شدم. با این که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز لازم برای تولید مستند را صادر کرده، دانشگاه علوم پزشکی مازندران اجازه تصویربرداری در مراکز درمانی زیرمجموعه را نمی‌دهد و تاکنون تصاویری را بر اساس روابط خودم توانستم ثبت کنم که از نظر من کامل نیست.

مخالفت دانشگاه علوم پزشکی با تصویربرداری

وی با انتقاد از همراهی نکردن دانشگاه علوم پزشکی مازندران برای ثبت تصاویری از خدمات کادر درمان گفت: اخیرا نیز یک بار دیگر از اداره کل فرهنگ و ارشاد استان خواستم تا از دانشگاه علوم پزشکی استان پیگیر دریافت مجوز تصویربرداری برای ساخت این مستند شود. نامه دیگری به دانشگاه زده شد که هنوز پاسخی دریافت نکردیم. در صورتی که باز هم موافقت حاصل نشود ناچارم که بر اساس ارتباطات خودم از برخی بیمارستان‌های خصوصی تصویربرداری کنم.

مستندساز اهل آمل خاطرنشان کرد: گستره مد نظر من در مستند صرفا شهر آمل نیست و قصد داشتم که از بیمارستان‌های نقاط مختلف استان تصویر ثبت کنم تا در مستند استفاده شود. اما همراهی نکردن دانشگاه علوم پزشکی مازندران این امکان را برای من فراهم نکرد. در حالی که این مستند قرار است بخشی از خدمات کارکنان مراکز زیرمجموعه همین دانشگاه را ثبت کند.

برنده تندیس کارگردان برتر سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تصریح کرد: جالب و عجیب این که از همین مراکز فیلم‌های موبایلی زیادی تا کنون منتشر شده و همه می‌توانند در این بیمارستان‌ها فیلمبرداری کنند، اما به من که مستندساز هستم و حرفه‌ و تخصص‌ام این کار است اجازه تصویربرداری داده نمی‌شود.

ثبت مشارکت‌های مردمی

حیدری درباره ۲ اپیزود دیگر مستند «ک» گفت: اپیزود بعدی مربوط به ثبت فعالیت‌های مردمی برای مقابله با کروناست که در آمل و شهرهای دیگر انجام می‌شد. گروه‌های مردمی در این شهر از نخستین روزها پای کار آمدند و با تولید و توزیع رایگان محلول بین شهروندان و همچنین تولید ماسک و گان سعی کردند بخشی از نیازهای ضروری مردم را برطرف کنند. این کمک‌ها به مرور به اشکال دیگر ادامه یافت. تلاش کردم بخشی از این فعالیت‌های مردمی را ثبت کنم.

وی اظهار کرد: اپیزود بعدی مستند هم تصاویری از فعالیت نیروهای آرامستان در انجام فرآیند غسل و کفن و خاکسپاری جان‌باختگان کرونا در آمل است. این گروه نیز نقش مهمی در دوران خاص کرونا داشتند که کمتر در جامعه دیده شد. سعی کردم بخشی از چالش‌ها، خطرات و تلاش‌های نیروهای آرامستان و داوطلبانی که غسل و تدفین جان‌باختگان را انجام می‌دادند ثبت کنم و به تصویر بکشم.

استفاده دراماتیک از صدا

کارگردان مستند «ده، چهار و نیم، سه‌ و نیم» درباره توجه به برخی حاشیه‌های کرونا در استان مازندران که به دلیل ورود مسافران به این استان رخ داده بود نیز گفت: تلاش من بر این است که در این مستند تصاویری نو و تازه به مخاطب نشان دهم. تصاویری که در فضای مجازی و تلویزیون کمتر دیده شده باشد. بحث ورود مسافران به استان زیاد دیده شده است. البته از تنش‌ها و اعتراضات آن روزها تصاویر زیادی ثبت کردم. اما هدف‌ام این است که این موضوع را به جای استفاده از تصاویر، با استفاده از صدا در مستند عرضه کنم.

حیدری افزود: در مستند «ک» از صدا استفاده دراماتیک زیادی می‌کنم. هم در بحث معرفی کرونا و هم در زمینه بیان برخی حواشی و جزئیات مانند اعتراضات مردمی با استفاده دراماتیک از صدا این کار را انجام خواهم داد.

وی اظهار کرد: بخشی از ۲۰ درصد باقیمانده تصویربرداری مربوط به مراکز درمانی است که منتظر دریافت مجوز تصویربرداری هستیم و بخش دیگر هم تصاویر هوایی است که پس از بهتر شدن شرایط جوی انجام می‌شود. در صورت ثبت این تصاویر کار تدوین توسط یکی از تدوینگران استان آغاز می‌شود. بنا بر رایزنی‌هایی که داشتیم احتمالا «مرتضی کاظمی‌نیا» تدوین «ک» را انجام خواهد داد.

این مستندساز آملی درباره زمان پایان کار تولید مستند گفت: قصد دارم که تا پایان بهار کار تولید مستند تمام شود. مستند را ابتدا به جشنواره‌ها عرضه می‌کنم. حضور در جشنواره‌های خارجی را هم مد نظر دارم. البته فعلا باید دید که تکلیف جشنواره‌های داخلی و خارجی چیست و چطور قرار است برگزار شوند. اگر هم خدای نکرده موج جدیدی از کرونا داشتیم تولید مستندی دیگر با نگاهی متفاوت را آغاز خواهم کرد.

گلایه از شهرداری

حیدری درباره حمایت‌های انجام شده از تولید این مستند گفت: در مسیر تولید این مستند از هیچ ارگان و نهاد دولتی حمایتی دریافت نکردیم. اما باید تشکر ویژه‌ای از سازمان مردم‌نهاد «حقوق شهروندی مازندران» و خانم مریم پروین مدیرعامل این سمن داشته باشم که به طور جدی پیگیر رفع موانع تولید این اثر بود و جلوتر از من برای برداشتن بسیاری از موانع اقدام کرد.

وی از کم‌توجهی برخی مسئولان نیز انتقاد کرد و افزود: حدود دو ماه است پیگیر هستم تا درباره تولید این مستند یک قرار ملاقات با شهردار آمل داشته باشم. برای این که این دیدار انجام شود از هر کانالی که می‌توانستم استفاده کردم. جالب این که حتی خود شهردار پیامک داد که پیگیری می‌کند. اما هنوز حتی یک تماس تلفنی هم با هم نداشتیم تا درباره مستند حرف بزنیم.

این هنرمند اهل آمل خاطرنشان کرد: سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری آمل با دستور خود ایشان برای حمایت از تولید مستند نامه‌ای به شهردار نوشت تا با امضای شهردار وارد صحن شورا شود. اما شهردار نامه را امضا نکرد. در حالی که من برای تولید مستندی که در بخشی از آن به تلاش نیروهای آرامستان و شهرداری هم اشاره شده قصد رایزنی داشتم. حمایت مالی از ایشان نمی‌خواهم. اما امروز که کار تصویربرداری رو به پایان است از شهردار شهر گلایه دارم که همراهی لازم و کافی را برای تولید این مستند نداشت.