پردیسان آنلاین – گروه هنر- زهرا منصوری: همه چیز از یک حضور جهانی آغاز شد، همان جا که به یک باره سعید روستایی به همراه تیمش تصمیم گرفتند با «برادران لیلا» قید حضور در جشنواره فیلم فجر را بزنند تا این فیلم بزرگترین غایب فجر چهلم لقب بگیرد این تصمیم از آنجایی نشات می‌گرفت که بر اساس قاعده برخی جشنواره‌های خارجی مبنی بر تجربه اولین نمایش و رونمایی در ویترین این رویدادها، عواملش بتوانند شانس حضور در جشنواره‌های جهانی را داشته باشند؛ فرآیندی خودخواسته از سوی تیم «برادران لیلا» به ویژه سعید روستایی کارگردان این فیلم که البته تبعاتش بعدها بر این فیلم و عواملش عیان شد.

«برادران لیلا» سرانجام در بخش مسابقه جشنواره کن حاضر شد، عوامل این فیلم هم به سنت همه جشنواره‌ها بر فرش قرمز این رویداد حضور پیدا کردند اما با یک تفاوت اساسی. حواشی حضور نوید محمدزاده به عنوان یکی از بازیگران این فیلم به همراه همسرش، اظهار نظر پیمان معادی درباره شرایط اقتصادی ایران و تاثیر آن بر طبقه اجتماعی مردم و سخنان سعید روستایی مبنی بر نپذیرفتن اصلاحات این فیلم، همه و همه باعث شد تا مسیری دیگر برای «برادران لیلا» طی شود. موضوعاتی که البته در ادامه تصمیمات سخت‌گیرانه سازمان سینمایی را هم در پی داشت.

تنها کمی بعد از رونمایی این فیلم در جشنواره کن زمزمه‌های توقیف «برادران لیلا» در رسانه‌های داخلی شنیده شد؛ این بار اما با وجهی تازه؛ اینکه شورای پروانه نمایش نسبت به این فیلم مساله دارد و آن را توقیف شده می‌داند!

گرچه جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده «برادران لیلا» بلافاصله این موضوع را به صورت تلویحی تکذیب و عنوان کرد که با سازمان سینمایی درباره پروانه نمایش این فیلم تعامل داشته‌اند، مسئولان این سازمان پیش از حضور در جشنواره فیلم را دیده‌اند و البته تاکید کرد که رفتارهای شخصی بازیگران ارتباطی به فیلم ندارد! اما سازمان سینمایی ناگهان و در شامگاهی خبری رسمی از توقیف این فیلم به دلیل طی نکردن روال‌های قانونی و سرپیچی از مقررات داد. اصلی‌ترین موضوع مورد تأکید سازمان سینمایی هم مربوط به قانون الزام فیلم‌ها برای اخذ پروانه نمایش پیش از حضور در رویدادهای بین‌المللی بود.

با صدور این بیانیه البته به نظر می‌رسدد «برادران لیلا» قید نمایش در ایران را زده، عتاب و خطاب‌های سازمان سینمایی هم چندان موثر واقع نشد و فیلم همچنان مسیر حضورهای جهانی خود را طی می‌کند.

یک بام و دو هوای سازمان سینمایی!

فراز و نشیب‌های «برادران لیلا» اما سینماگران را نسبت به تصمیم تازه مدیران فعلی سازمان سینمایی آگاه کرد، اینکه همه سینماگران برای حضورهای جشنواره‌ای خود در خارج از ایران باید اقدام به اخذ پروانه نمایش کنند، تصمیمی که البته چالشی تازه برای سینماگران به شمار می‌رود تا جایی که عنوان «یک بام و دو هوایی» را به این سازمان در پی تصمیمات متفاوت این فیلم با دیگر فیلم‌ها می‌دهند. به‌خصوص که تنها چند روز بعد از اعلام خبر توقیف فیلم «برادران لیلا» فیلم دیگری با شرایط مشابه توانست پروانه نمایش برای اکران عمومی را دریافت کند.

امروز ۴ مرداد ماه اما هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز هم اسامی فیلم‌های بخش مسابقه و افق‌های خود را معرفی کرد، حضور پر تعداد فیلم‌های ایرانی باز هم قانون پروانه نمایش فیلم‌های سینمایی را بر سر زبان‌ها انداخته است؛ همان موضوعی که محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی با تهدیدی ضمنی درباره آن تأکید کرده بود: «بنابه نص صریح آیین نامه و دستورالعمل نمایش فیلم هرگونه حضور و نمایش فیلم سینمایی در مجامع و جشنواره‌های خارجی مستلزم اخذ پروانه نمایش است و قانون بر این امر صراحت دارد و قطعاً، تخلف تهیه‌کنندگان در این زمینه، موجب خدشه در صدور پروانه نمایش، اکران و تولیدات بعدی کارگردان و تهیه کننده خواهد شد.»

حالا فیلم سینمایی «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند در بخش مسابقه، «بی رویا» ساخته آرین وزیردفتری در بخش افق‌های ویژه و «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی در بخش افق‌های جشنواره ونیز به عنوان نمایندگان رسمی سینمای ایران حضور دارند.

از میان این سه فیلم اما وحید جلیلوند تصمیمی مشابه سعید روستایی گرفت، همان زمانی که منتقدان و خبرنگاران پیش‌بینی می‌کردند این فیلم در جشنواره چهلم حضور پیدا کند، اما عوامل «شب، داخلی، دیوار» تصمیم گرفتند این فیلم حضورهای بین‌المللی جشنواره‌های معتبر را از دست ندهد، فیلمی که گرچه در سال ۹۹ مراحل ساختش طی شد اما تاکنون پروانه نمایش دریافت نکرده است.

فیلم «بی رویا» نیز از همان زمان حضور در جشنواره چهلم چالش پروانه نمایش را تجربه کرد؛ همان جایی که هومن سیدی یکی از تهیه‌کنندگان «بی رویا» در نشست خبری این فیلم صراحتاً عنوان کرد که توضیح پایانی «بی رویا» تحمیلی از سوی سازمان سینمایی در جهت اخذ پروانه نمایش بوده است و برای اکران عمومی پایان بندی را تغییر می‌دهند، این فیلم هم از جمله آثاری است که هنوز پروانه نمایش دریافت نکرده است.

«جنگ جهانی سوم» دیگر فیلم این فهرست هم مطابق با تصمیم سازمان سینمایی نیست و بی آنکه پروانه نمایش دریافت کند راهی ونیز شده است.

با آنکه سازمان سینمایی پیش از این اعلام کرده است که به فراخور شرایط می‌تواند حتی مانع نمایش فیلم‌هایی که پروانه نمایش دارند شود، اما حالا باید دید آیا سرنوشتی مشابه آنچه که «برادران لیلا» تجربه کرد، در انتظار این سه فیلم است؟

سازمان سینمایی تا این لحظه در برابر این موضوع موضع سکوت اختیار کرده‌اند و پیگیری‌های خبرنگار پردیسان آنلاین هم در این زمینه به نتیجه نرسیده است.

عکس کنار گزارش نمایی از فیلم «شب داخلی دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند با بازی نوید محمدزاده و امیر آقایی است.