به گزارش پردیسان آنلاین، تغییر فصل و شمارش معکوس برای آغاز سال جدید، بهانه‌ای برای رونق موقت بازار پوشاک در هفته‌های پایانی سال و پس از ماه‌ها رکود است اما فعالان صنفی از ادامه رکود در این صنعت به دلیل کاهش سهم این کالا در سبد مصرفی خانوار خبر می‌دهند.
پوشاک به عنوان یک نیاز اساسی در کنار خوراک و مسکن، مورد نیاز همه افراد جامعه است به همین دلیل صنعت پوشاک یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی به شمار می‌آید و تولید انواع پوشاک از جمله پوشاک زنانه و مردانه، لباس خانگی زنانه و مردانه، تریکو و کودک یکی از پرمصرف‌ترین بازارها را در جهان است و بسیاری از کشورها با سرمایه‌گذاری مناسب در این بخش توانسته‌اند بازارهای داخلی و خارجی را به دست آورند و به تولیدکنندگان اصلی صنعت پوشاک تبدیل شوند.
صنعت پوشاک کشور ما با وضعیت اقتصاد خرد و معیشت خانوارها ارتباط مستقیم دارد که در سال‌های گذشته واردات بی‌رویه و پس از آن ممنوعیت واردات و رشد قاچاق به تولیدات داخلی آسیب جدی وارد کرده است.
مجید افتخاری؛ عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران از ادامه رکود سنگین بر بازار پوشاک در روزهای پایانی سال همچنین تأثیر رشد نرخ ارز و ناترازی انرژی بر تولیدات داخلی سخن می‌گوید، متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
پردیسان آنلاین: آیا حراج‌های تغییر فصل و نزدیک شدن به سال نو در رونق بازار و صنعت پوشاک مؤثر بوده است؟
افتخاری: در آستانه شب عید هستیم و اتفاقاتی رخ داده که است باعث شده سبد مصرف‌کننده کوچک و پوشاک از اولویت خرید خارج شود. اکنون به طور کلی بازار شب عید رونق خوبی ندارد زیرا مصرف‌کننده به دلیل شرایط اقتصادی اولویت‌های مهم‌تری همچون مواد غذایی و مایحتاج زندگی خود را تأمین می‌کند.
در حوزه پوشاک دو اتفاق مهم رخ داده است نخست اینکه پوشاک کالایی است که از چندین ماه قبل تولید می‌شود بنابراین هنوز نرخ جدید ارز بر آن تأثیری نگذاشته است و کالاهایی که تا پایان سال جاری در سطح عرضه وجود دارند با قیمت‌های قبل تولید شده است اما می‌توان گفت که این تورم پوشاک را سال آینده خواهیم دید.
موضوع اصلی فشار تورم است که باعث شده مصرف‌کننده سبد پوشاک خود را کوچک‌تر کند از سوی دیگر ماهیت نوروز نیز تا حدودی تغییر پیدا کرده و از جنبه سنتی دید و بازدید در حال تبدیل شدن به جنبه تفریحی و سفری است به همین دلیل خرید شب عید مثل گذشته پررنگ نیست اما طبق رسمی که وجود داشت افراد سعی می‌کنند خریدی در این بازار داشته باشند البته اکنون نشانه‌ای از رونق در این بازار دیده نمی‌شود.
با توجه به اینکه سیاست شفافی در رابطه با نرخ ارز یا چشم‌اندازی از سوی مسئولان در این زمینه ارائه نشده، مصرف کننده نیز سعی می‌کند سبد مصرفی خود را به کالایی به جز از پوشاک همچون کالاهای ضروری یا سرمایه‌گذاری اختصاص دهد تا ارزش پول خود را حفظ می‌کند.
پردیسان آنلاین: با توجه به این افت خرید و فروش می‌توان گفت که هنوز در بازار پوشاک رکود وجود دارد؟
افتخاری: به شدت، نمی‌توان میزان این رکود را برآورد کرد ولی اطلاعاتی که به عنوان عضو هیئت مدیره دریافت می‌کنیم، حکایت از آن دارد که بازار دچار افت قابل توجهی شده است.
پردیسان آنلاین: نظارت بر قیمت و کیفیت پوشاک عرضه شده نیز انجام می‌شود؟
افتخاری: واقعیت این است که نظارت به شکل سنتی که انجام می‌شود آورده‌ای برای مصرف‌کننده یا فروشنده نداشت و مسیر نادرستی بود. درباره نظارت بر قیمت نیز باید گفت که در صنعت پوشاک موضوعی به نام قیمت وجود ندارد زیرا در بازار تهران می‌توان به عنوان مثال یک دست کت‌وشلوار را به قیمت ۹۰۰ هزار تومان یا ۹۰ میلیون تومان خریداری کرد زیرا بسته به کیفیت، برند و نوع کالایی که تولید می‌شود همه طیف قیمت در بازار وجود دارد بنابراین موضوع نظارت قیمتی ارتباطی به برندسازی در صنعت پوشاک ندارد زیرا برندهای بسیار موفقی برای طبقات پایین جامعه فعالیت می‌کنند و برعکس گروه هدف برخی تولیدکنندگان دهک‌های بالا است پس بر خلاف کالاهای اساسی در این بازار نظارت مفهومی پیدا نمی‌کند زیرا پوشاک تابع عوامل بسیاری از جمله مد و زمان بندی است و با تغییرات گسترده‌ای روبه‌رو می‌شود.
درباره وضعیت کنونی می‌توان گفت که رکود بازار پوشاک به دلیل قیمت محصولات نیست بلکه موضوع تغییر رویکرد مصرف‌کننده و شرایط اقتصادی است.
پردیسان آنلاین: آیا امکان رشد قیمت‌ها در هفته‌های پایانی سال وجود دارد؟
افتخاری: مواد اولیه اکنون در بازار به سختی تأمین می‌شود اما از آنجا که پوشاک تابع مُد است، این مسئله‌ای ایجاد نمی‌کند با توجه به کالاهایی که در انتهای فصل به قیمت حراج عرضه می‌شود، می‌توان گفت که هیچ سرمایه‌گذاری به اندازه پوشاک نمی‌تواند سوددهی داشته باشد زیرا سال آینده ممکن است قیمتی که اکنون به ویژه در پایان فصل پوشاک زمستانه عرضه می‌شود، در زمستان سال آینده بهای تمام شده محصولات از این رقم بالاتر باشد چرا که پوشاک زمستانی در سال جاری با دلار ۵۰ هزار و خرده‌ای و هزینه‌های کنونی تهیه و تولید شده است و بخاطر اینکه بازار چندان پررونق نبوده با آف‌های سنگین به فروش می‌رسد تا فعالان این صنعت بتوانند گردش مالی خود را حفظ کنند بر این اساس هنوز تورم وارد پوشاک نشده و برای خرید بهترین زمان ممکن است به ویژه کالاهای زمستانه و آنچه به عنوان تورم در بسیاری از اقلام مانند مواد غذایی می‌بینیم سال آینده در صنعت پوشاک نمود پیدا می‌کند.
پردیسان آنلاین: ادامه رکود و تورم بر فعالیت کارگاه‌های تولیدی چه تأثیری داشته است؟
افتخاری: به طور قطع در ماه‌های آینده با کاهش تولید روبه‌رو خواهیم شد اما نکته این است که قیمت تمام شده در برخی صنایع مثل طلا و گوشی تلفن همراه پیرو مستقیم نرخ ارز است اما درباره پوشاک بهای تمام شده بالا می‌رود و چون مصرف کننده قدرت خرید ندارد در مقیاس کلی سهم آن در سبد مصرف خانوار کمترین می‌شود، در شرایط کنونی نیز کمترین رشد قیمت در بین اقلام مصرفی مربوط به پوشاک است به دلیل اینکه فعالان این صنعت یا زنجیره تولید و عرضه را کوچک‌تر کردند و یا سودشان را کاهش دادند تا جایی که وقتی قیمت‌ها به دلار تبدیل می‌شود، رقم‌های بسیار پایینی دیده می‌شود.
به نظر من صنعت پوشاک نسبت به قیمت آن رشد لازم را نکرده است به دلیل این به طور کلی فضای مثبتی ندارد اما یکی از داغدغه‌های کنونی این است که هیچ پاسخی از سوی مسئولان درباره روند تأمین نرخ ارز و شرایط موجود داده نمی‌شود و این ابهام تأمین و توزیع مواد اولیه را با چالش روبه‌رو کرده است همانگونه که در روزهای اخیر بسیاری از فعالان عمده‌فرشی مواد اولیه نمی‌فروختند چون نمی‌دانستند وضعیت چگونه است و امیدواریم دولت در این شرایط نقشه راهی را ترسیم می‌کرد در حالی که برخی اظهارات این پیام را به بازار منتقل می‌کند که مشکل جدی است و شاهد حباب در فروش مواد اولیه هستیم که بر روند تولید داخل تأثیر می‌گذارد.
پردیسان آنلاین: این شرایط ممکن است به نفع پوشاک وارداتی و قاچاق تمام شود؟
افتخاری: تکلیف پوشاک قاچاق مشخص است اینکه حجم بالایی از بازار چون قاچاق را محصولات استوک تشکیل می‌دهد که قیمت آنها غیرواقعی است. اتفاقاً شرایط صنف بستر را برای فعالیت قاچاق پوشاک استوک بسیار معقولانه و مقرون به صرفه می‌کند و ممکن است بسیاری از فعالان اقتصادی گرایش پیدا کنند به اینکه وقت و انرژی خود را برای تأمین و توزیع کالای قاچاق صرف کنند به خاطر اینکه توجیه اقتصادی پیدا می‌کند.
البته همه کالاهای قاچاقی که وارد کشور می‌شود استوک هستند و ارزش غیرواقعی دارند یعنی کالاهای باق‌مانده بی مصرف یا ایراد داشته هستند که بیشتر از کشورهای بنگلادش و پاکستان وارد می‌شود. ارزش این کالاها اگر سفارش داده شوند به عنوان مثال ۱۰ دلار است اما به دلیل مازاد تولید بودن یا ایراد داشتن، برگشت خورده و به قیمت یک دلار به متقاضی فروخته می‌شوند که یک دهم قیمت واقعی آنها است. افزایش نرخ ارز روی چنین محصولاتی تأثیر ندارد زیرا قیمتشان آنقدر پایین است اما اگر مصرف‌کننده کالای روز را سفارش دهد نوسان نرخ ارز روی آن نمود پیدا می‌کند در حالی که کالاهای استوک نه مزیت رقابتی دارند و به جز کشور ما و یکی دو مقصد دیگر، ممنوعیت‌هایی برای خرید و فروش دارند اما در سال‌های اخیر تقاضا برای این محصولات به طرز عجیبی رو به افزایش گذاشته است.
پردیسان آنلاین: به جز قیمت ارز چه موضوعی بر صنعت پوشاک تأثیرگذار بوده است؟
افتخاری: روند تصمیماتی مانند محدودیت انرژی زیرا وقتی یک کارخانه دو هفته برق، گاز و گازوئیل و به طور کلی عامل انرژی ندارد و هیچ راهکاری نیز برای تأمین نیاز واحدها اندیشیده نمی‌شود، به طور طبیعی بهای تمام شده محصول بالا می‌رود. فرض کنید تولیدکننده ۲۰ درصد راندمان خود را بخاطر این کمبود انرژی کنار می‌گذارد، بعضی واحدهای تولیدی دو روز در هفته برق ندارند و این روند بهای تمام شده تولید را بالا اما ظرفیت تولید را پایین می‌آورد و مشکل ایجاد می‌کند به طور کلی تولید با مسائل مختلفی رو به رو است.
در صنعت پوشاک شرایط به این شکل نیست که تولیدکننده بتواند قیمت را بالا ببرد باید با راهکاری بتواند بازار را حفظ کند زیرا شرایط همه تولیدکنندگان یکسان نیست، برخی واحدهای بزرگ‌تری هستند که در شهرک‌های صنعتی فعالیت می‌کنند و دو روز در هفته برق ندارند و برخی واحدهای کوچک‌تر اما به طور کلی تولیدکننده مجبور است خود را در شرایط رقابتی نگه دارد به عنوان مثال گازوئیل خریداری یا از ژنراتور استفاده کند تا بتواند به کار ادامه دهد در این شرایط همه انرژی، ظرفیت و توانی که می‌تواند برای توسعه داشته باشد را باید برای جنگیدن با مشکلات صرف کند.
پردیسان آنلاین: به نظر شما راهکاری برای حمایت از صنعت تأمین کننده یک نیاز اساسی خانواده‌ها چیست؟
افتخاری: به طور حتم راهکارهایی وجود دارد اما زمانی می‌توان به بیمار درمانی ارائه داد که بدانیم مشکل چیست؟ به عبارت دیگر ابتدا باید بدانیم که افزایش قیمت ارز ادامه‌دار یا موقتی خواهد بود یا اینکه دولت چه تدبیری برای تأمین انرژی واحدهای صنعتی به ویژه در فصل تابستان اندیشیده است، بدون داشتن چشم‌انداز در این بخش‌ها نمی‌دانیم چه راهکاری بدهیم بنابراین قیمت‌ها بسیار متلاطم است و تولیدکننده نمی‌تواند برای آینده برنامه‌ریزی کند و امیدواریم دورنمایی درباره مدیریت بازار ارز و قطعی برق و تأمین انرژی برای ماه‌های آینده ترسیم شود تا بتوان وضعیت تولید را پیش بینی کرد.
