بی‌شک تاکنون کلمه شهرداری را شنیده یا از مقابل ساختمان آن عبور کرده‌اید؛ شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که شهرداری چیست و وظایف آن شامل چه مواردی می‌شود؟ چهاردهم تیر (روز شهرداری‌ها) بهانه‌ای شد تا شهرداری را تعریف و وظایفی که طبق قانون بر عهده این نهاد گذاشته شده است را برای شما شرح دهیم.
به گزارش پردیسان آنلاین، در تاریخ آمده است که ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اروپایی خود و آشنایی با جایگاه شهرداری‌های در اداره امور شهری، برای اصلاح امور داخلی و مدیریت شهر تصمیم گرفت اداره بلدیه را در تهران تأسیس کند، اما به‌دلیل اعتراض بازاریان و مردم نسبت به ساماندهی بازار تهران، موفق به این کار نشد و تأسیس بلدیه را منتفی اعلام کرد.
در نهایت پس از پیروزی مشروطه، نمایندگان مجلس اول شورای ملی برای تدوین امور مربوط به بهداشت شهرها «قانون بلدیه» را در سال ۱۲۸۶ شمسی تدوین کردند و از آن زمان تا زمان سلطنت پهلوی اول ۱۶ بلدیه در شهرهای ایران تأسیس شد و به مرور زمان به تمام شهرهای ایران گسترش پیدا کرد.
پیش از تأسیس بلدیه، مردم و ساکنان هر شهر، بر طبق آداب و اعتقادات شخصی و دینی، خدمات شهری را انجام می‌دادند، اما پس از پیروزی مشروطه، مشکلات فراوانی در اداره شهرها و از جمله امور بهداشت شهری و آب‌رسانی پدید آمد.
شهرداری از دو کلمه «شهر» و «داری» تشکیل شده است که «داری» به معنای اداره و مدیریت کردن و «شهر» به مکانی که شهرداری در آن وجود داشته باشد، گفته می‌شود؛ بنابراین اگر بخواهیم معنای لغوی شهرداری را مبنای تعریف آن قرار دهیم، می‌توانیم بگوییم که شهرداری سازمانی است که شهر را اداره می‌کند.
اجرای تصمیمات شورای اسلامی شهر بر عهده اداره شهرداری است که در رأس آن شهردار قرار دارد، همچنین شهردار، عامل و مجری تصمیمات شورای اسلامی شهر است و به‌وسیله اعضای شورا انتخاب می‌شود و در صورت تشکیل نشدن شورای اسلامی شهر، توسط وزیر کشور انتخاب خواهد شد.
شهرداری بر اساس تعریف قانونی نهادی عمومی و غیر دولتی است که زیر نظر دولت اداره می‌شود و شهردار مسئول اداره آن است، اما به دلیل غلبه رویکرد دولتی در نظام اداری ایران، در عمل شهرداری از جایگاه قانونی خود فاصله گرفته و به‌عنوان بخشی از بدنه حاکمیت و مجری دستورات دولت‌ها تبدیل شده است.
شهرداری، سازمان محلی است که بر طبق اصل نبود تمرکز اداری و به‌منظور اداره امور محلی از قبیل عمران و آبادی، بهداشت شهر و رفاه ساکنان آن شهر، تأسیس می‌شود و نوعی سیستم اداره شهر است که از دو واحد به‌نام‌های شورای شهر و اداره شهرداری تشکیل شده است.
طبق ماده ۱ قانون شهرداری‌ها، در هر محل که جمعیت آن حداقل به پنج هزار نفر برسد، باید شهرداری تشکیل شود، همچنین شهرداری‌ها نوک پیکان ارتباط با مردم است و هیچ نهادی به اندازه شهرداری‌ها با مردم در ارتباط نیست.
وظایف شهرداری‌ها
گسترش شهرها و رشد شهرنشینی وظایف شهردار را به‌عنوان مدیر شهر بیشتر از گذشته گسترده‌تر کرده است و امروزه بیشتر شهروندان شهرداری و شخص شهردار را مسئول رسیدگی به معضلات شهر می‌دانند، در حالی که ساختار مشخص و تعریف شده‌ای برای شهرداری‌ها وجود ندارد و به واقع نمی‌توان گفت که شهردار مسئول تمام بخش‌ها و اتفاقات شهر است.
وظایف شهرداری‌ها در پنج دسته وظایف عمرانی، وظایف خدماتی، وظایف نظارتی و حمایتی، وظایف رفاهی و مدیریت منابع گنجانده شده و شهرداری هر شهر ملزم به ایجاد امکانات مورد نیاز در هر بخش است.
شهرداری در ایران یک نهاد اجرایی محلی است و با مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای طرح‌ها به توسعه پایدار شهرها کمک می‌کند، همچنین، به‌طور کلی شهرداری‌ها نقش مهمی در توسعه و مدیریت شهرها دارد.
شهرداری اصفهان در سال ۱۲۸۶ هجری خورشیدی تأسیس شد؛ این نهاد در حال حاضر شامل هفت معاونت از جمله شهرسازی و معماری، برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی، حمل‌ونقل و ترافیک، خدمات شهری، عمران شهری، فرهنگی و مالی و اقتصادی، پانزده منطقه به‌علاوه ناژوان، همچنین سازمان‌های مختلفی همچون فرهنگی، ورزشی و اجتماعی، قطار شهری اصفهان و حومه، مدیریت پسماند، نوسازی و بهسازی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها، زیباسازی، خدمات موتوری، میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری، پایانه‌های مسافربری، پارک‌ها و فضای سبز، عمران، آرامستان‌ها، اتوبوسرانی، مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی، آتش‌نشانی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
معاونت خدمات شهری به‌عنوان ستاد هماهنگی و نظارت بر وظایف شهرداری اصفهان در این بخش وظیفه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هماهنگی، هدایت و نظارت بر عملکرد مناطق و سازمان‌های زیر مجموعه در توسعه و احداث پروژه‌ها، نگهداری و بهره برداری از آن‌ها و ارائه خدمات به مردم را بر عهده دارد.
سازمان‌های آتش‌نشانی و خدمات ایمنی، مدیریت پسماند، آرامستان‌ها، زیباسازی، پارک‌ها و فضای سبز، خدمات موتوری و میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری تابعه این معاونت است و به اقداماتی از جمله مدیریت، جمع آوری، پردازش، بازیافت، تبدیل و دفع پسماندهای عادی و هماهنگی دفع سایر پسماندها، حفظ و توسعه بوستان‌ها و انواع فضای سبز شهری و جنگلی، مدیریت پیشگیری و مقابله با حوادث شهری و ارائه خدمات امداد، نجات و مقابله با حوادث غیرمترقبه، ساماندهی مشاغل و محیط‌های کسب و کار شهری، بهینه‌سازی، حفظ و توسعه زیبایی‌ها، اسباب و لوازم و تجهیزات، رنگ و نور، ارتباطات تصویری و هنر شهری، حفظ و توسعه آرامش با اجرای حقوق و قوانین شهروندی و پیشگیری و رفع تخلفات شهری، ایجاد، توسعه و حفظ و نگهداری آرامستان‌های اسلامی و نظارت بر آرامستان‌های سایر ادیان شهر می‌پردازد.
معاونت حمل‌ونقل و ترافیک وظیفه مدیریت رفت‌وآمد و مدیریت ترافیک شهر را بر عهده دارد و سازمان‌های قطار شهری، پایانه‌های مسافربری، حمل‌ونقل بار، تاکسیرانی و شرکت اتوبوسرانی تابعه این معاونت است و با استفاده از ناوگان عمومی، روزانه شهروندان زیادی را از نقاط مختلف شهر جابه‌جا می‌کند.
اقدامات شهرداری‌ها تأثیر مهمی بر روح و روان شهر و شهروندان دارد
معاونت معماری و شهرسازی با حرکت برای توسعه پایدار، توجه به نیاز آینده شهرسازی و تدارک برنامه‌های مناسب به‌منظور برآوردن این نیازمندی‌ها، فقرزدایی از طریق ایجاد تعادل در توزیع امکانات شهری، تهیه طرح‌های تفصیلی به منظور ایجاد تعادل در توزیع امکانات شهری، قانونمند کردن ضوابط حاکم بر ساخت و ساز شهری، تسهیل و تسریع در ارائه خدمات مربوط به صدور پروانه ساختمان برای شهروندان و ارتقا کیفی محیط شهری، از طریق بهینه سازی احجام و کالبد شهر به رشد شهر می‌پردازد و سازمان نوسازی و بهسازی نیز تابعه این معاونت است.
اداره کل برنامه‌ریزی و بودجه تابعه معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی است و این معاونت وظیفه پیشرفت روزافزون و رشد فزاینده شهر، استفاده از علوم و فناوری‌های نوین در عرصه‌های مختلف برنامه‌ریزی، اصلی مهم در راستای دستیابی به چشم اندازها و اهداف هر جامعه و سازمان و سرمایه انسانی را بر عهده دارد.
معاونت عمران شهری به‌عنوان بازوی توانمند در اجرای پروژه‌های عمرانی مطابق با برنامه محول شده در راستای آبادانی شهر فعالیت می‌کند و سازمان عمران نیز تابعه آن است.
معاونت مالی و اقتصادی شهرداری اصفهان با عمل به قوانین، آئین نامه‌ها و ضوابط بالادستی دولت، مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر، در مسیر برنامه‌ریزی و اجرای اهداف اقتصادی کلان شهر اصفهان گام برمی‌دارد تا موجب توسعه و ارتقای اقتصاد شهری گردد.
حال تصور کنید که این اقدامات تنها یک روز انجام نشود؛ با این تفکر درک بهتری از زحمات و پیچیدگی خدمات شهرداری خواهیم داشت، زیرا اقدامات شهرداری‌ها تأثیر مهمی بر روح و روان شهر و شهروندان دارد.
به گزارش پردیسان آنلاین، شهرداری‌ها به‌عنوان دستگاه‌های اجرایی بزرگ با ۳۰۰ وظیفه مختلف و متنوع به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کنند و شهروندان روزانه با خدمات این نهاد ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ دارند، این ارگان دولتی نهادی است محلی که در هر شهر و شهرستان به‌صورت جداگانه مشغول فعالیت است و زیر نظر شهردار هر منطقه فعالیت‌های عمرانی و آبادانی شهرها را رو به جلو می‌برد.
مرور تاریخچه تشکیل شهرداری در ایران نشان می‌دهد با وجود فراز و نشیب‌های فراوان در طول دوران‌های متمادی، این دستگاه بیشتر ابزاری برای اعمال سیاست‌های حاکمیت در شهرها بوده تا اینکه نهادی مردمی و سیاست‌گذار در اداره امور شهرها باشد.
Saturday, 23 November , 2024