به گزارش روز یکشنبه سازمان محیط زیست استان تهران فاطمه اکبرپور افزود: با شیوع کرونا میزان پسماند تولید شده روزانه در بیمارستان‌های شهر تهران در اوایل اسفند ۹۸، به ۸۰ تن و در اواخر اسفند ماه به ۹۰ تن رسید.

وی ادامه داد: میزان پسماند تولید شده در بیمارستان‌های سایر شهرهای استان تهران در اوایل اسفند ماه و قبل از آن ۱۱ تن در روز و در فروردین ماه با ۱۰ تن افزایش بین ۱۱ تا ۲۰ تن در روز افزایش یافت.

اکبرپور خاطرنشان کرد: در گذشته پسماندهای بیمارستانی به سه دسته «عادی»، «عفونی، تیز و برنده» و «شیمیایی و دارویی» تفکیک می‌شدند.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران گفت: جلسه‌ای در روزهای ابتدایی شیوع بیماری کووید-۱۹ یعنی اوایل اسفند ماه سال ۹۸ با معاونان بهداشت سه دانشگاه علوم پزشکی و سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به منظور کاهش و از بین بردن خطر شیوع ویروس کرونا برگزار و مصوب شد که علاوه بر رعایت ضوابط مربوط به پسماندهای بیمارستانی که از گذشته نیز اجرا می‌شد در بخش‌هایی از بیمارستان‌ها که بیماران کرونایی بستری می‌شوند، پسماندها داخل کیسه‌های دولایه و سه لایه قرار بگیرد.

اکبرپور افزود: به رغم رعایت تمامی این ضوابط، قرار شد تمام پسماندهای بیمارستانی که در گذشته به عادی و عفونی تفکیک می‌شدند در دسته‌بندی پسماند عفونی قرار گیرند و به عنوان پسماند عفونی در کهریزک دفن شوند.

وی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا در اوایل اسفند ماه تمامی بیمارستان‌های کشور پذیرای بیماران کرونایی نبودند و تعداد محدودی از بیمارستان‌ها به عنوان معین انتخاب شدند تا  به مبتلا به بیماری کووید۱۹ خدمات ارایه کنند.

اکبرپور تصریح کرد: از روزهای ابتدایی شیوع این بیماری شاهد افزایش میزان پسماندهای تولیدی بیمارستان‌ها بودیم و با افزایش تعداد بیمارستان‌های مخصوص مبتلایان به ویروس کرونا، مراجعه‌کنندگان و افرادی که در بیمارستان‌ها بستری می‌شدند میزان پسماند تولیدی بیمارستان‌ها بیش از پیش افزایش پیدا کرد و اکنون به گفته وزارت بهداشت ۱۴۹ بیمارستان در شهر تهران پذیرای این بیماران هستند.

میزان تولید پسماندهای شیمیایی و دارویی در روزهای کرونایی

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران گفت: پسماند شیمیایی و دارویی جدا از سایر پسماندهای بیمارستانی دفع می‌شوند و سهم کمی در میزان پسماند دارند.

اکبرپور افزود: پسماندهای شیمیایی و دارویی مسیر خاص خود را طی می‌کنند و به اشخاص حقیقی و حقوقی برای دفن نهایی در یکی از سایت‌های مجاز کشور واگذار می‌شوند.  

وی ادامه داد: میزان تولید پسماند شیمیایی و دارویی در اوایل اسفند ماه سه تن در روز بود و پس از شیوع ویروس کرونا بین سه تا چهار تن در روز متغیر شد؛ یعنی دستخوش تغییر چندانی نشده است. همچنین این نوع پسماند بیمارستانی همراه سایر پسماندهای بیمارستانی اعم از پسماند عادی و عفونی و تیز و برنده در کهریزک دفن نمی‌شوند.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران، با استناد به اطلاعاتی که مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری شهر تهران ارائه کرده است، خاطرنشان کرد: در روزهای اخیر میزان پذیرش پسماندهای بیمارستانی در مراکز دفن کاهش یافته و بار دیگر به همان ۸۰ تن در روز نزدیک شده است که نشان از ارتباط مستقیم بین مراجعه کنندگان و بستری شدگان با میزان پسماند تولید شده در بیمارستان‌ها دارد.

ارتکاب تخلفات بهداشتی در برخی مراکز درمانی پس از شیوع کرونا

اکبرپور با اشاره به اینکه با شیوع ویروس کرونا در کشور، بیشترین نظارت‌ها متوجه بیمارستان‌ها بوده است، تصریح کرد: این به معنی کم اهمیت بودن سایر مراکز درمانی مانند درمانگاه‌ها و مراکز خرد درمانی نیست بلکه آن‌ها در اولویت‌های بعدی قرار گرفته بودند اما همین مساله باعث شد یکسری تخلفات از سوی این مراکز صورت گیرد و از شرایط پیش آمده سوءاستفاده کنند.

وی ادامه داد: دو مورد گزارش «تخلیه غیر مجاز پسماندهای پزشکی در عرصه‌های طبیعی» داشتیم که یکی از این موارد اسفند ماه ۹۸ در اراضی کشاورزی جنوب شهرستان ورامین و مورد دوم فروردین ماه ۹۹ بین «حسن آباد» و «وهن آباد» در بخش «فشافویه» شهرستان ری در استان تهران بود.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران افزود: طبق بازدید و بررسی‌هایی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست استان تهران انجام شد، پسماندهای تخلیه شده در این مناطق عمدتا «گان» (نوعی لباس مخصوص پزشک و پرسنل اتاق عمل) و ماسک بودند و با توجه به حجم پسماند تخلیه شده در هر دو محل و عدم بسته‌بندی آن‌ها داخل کیسه‌های زرد و مشکی دریافتیم که این پسماندها مربوط به مراکز بیمارستانی نیستند و متعلق به سایر مراکز درمانی مانند درمانگاه‌ها یا مراکز نگهداری از سالمندان و بودند.

اکبرپور افزود: متاسفانه در پسماندهای تخلیه شده برچسب یا کاغذی پیدا نکردیم که به شناسایی مراکز درمانی متخلف کمک کند اما با ورود فرمانداری شهرستان‌های ری و ورامین و عوامل شهرداری‌های هر دو شهر این پسماندها به‌صورت بهداشتی جمع‌آوری و دفن شدند و پس از آن نظارت بر مراکز درمانی خرد بیش از پیش شد و خوشبختانه مورد دیگری از تخلیه غیر مجاز پسماند پزشکی تاکنون گزارش نشده است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تخلیه غیر مجاز پسماندهای پزشکی در عرصه‌های طبیعی چه عواقبی برای متخلفان دارد، اظهارکرد:‌ متولی آن مراکز درمانی که اقدام به تخلیه غیرمجاز پسماندهای بیمارستانی کرده اند به مراجع قضایی معرفی و براساس حکم مرجع قضایی با آنان برخورد می‌شود.

اکبرپور تصریح کرد: به استناد ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماندها و ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی این اقدام تهدید علیه بهداشت عمومی محسوب می‌شود و جرایم در نظر گرفته شده برای این افراد قابل بخشش نیست چون  اقدام متخلفان می‌تواند عامل انتشار ویروس کرونا شود.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران گفت: قبل از انتشارویروس کرونا با توجه به تمهیدات اندیشیده شده و عملیات تفکیک پسماند که توسط شهرداری شهر تهران انجام می‌شود میزان ورود پسماندهای شهری پایتخت به «مجتمع پردازش و دفع پسماند آرادکوه» از هفت هزار و ۵٠٠ تن در روز به چهار هزار و ٩٠٠ تن رسیده یعنی حدود پنج هزار تن کاهش پیدا کرده بود.

اکبرپور افزود: اکنون به‌دلیل توقف عملیات تفکیک زباله و استفاده مردم از وسایل حفاظتی اعم از ماسک و دستکش میزان پسماندها اضافه شده و میزان پسماند شهری پایتخت بار دیگر به هفت هزار تا هفت هزارو تن در روز رسیده است.

دفن مستقیم همه پسماندهای شهری و خانگی

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران خاطرنشان کرد: باید به این نکته توجه داشت که با شیوع ویروس کرونا و احتمال آلودگی برخی پسماندهای خانگی به پسماندهای مبتلایان به کووید ۱۹ که در قرنطینه خانگی به سر می‌برند و حتی افرادی که بدون هیچ علائمی ناقل ویروس کرونا هستند، عملیات تفکیک پسماندهای شهری و فعالیت سالن‌های پردازش شهرداری در مجتمع دفع زباله آرادکوه متوقف شدند و تصمیم بر آن شد که تمامی پسماندهای شهری و خانگی جمع‌آوری و بدون انجام پردازش یا ورود به دستگاه ریجکت‌سوز و کمپوست به صورت مستقیم دفن شوند.

اکبرپور گفت: طبق ماده ۵ قانون مدیریت پسماند در شرایط شیوع ویروس کرونا و چه قبل از آن، مدیران اجرایی پسماندها موظف هستند براساس معیارها و ضوابط وزارت‌ بهداشت ترتیبی اتخاذ کنند تا سلامت، بهداشت و ایمنی‌عوامل اجرایی تحت نظارت آنها تأمین و تضمین شود.

وی ادامه داد: وزارت بهداشت علاوه‌ بر پروتکل‌های گذشته از همان روزهای آغاز شیوع ویروس کرونا پروتکل‌های بهداشتی جدیدی را برای اصناف مختلف و عوامل درگیر در مدیریت پسماند تدوین کرد و در شرایط کنونی با حساسیت، شدت و حدت بیشتری باید رعایت و اجرا شوند.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران با اشاره به اینکه طبق آماری که شهرداری تهران ارائه داده هیچ مورد ابتلای عوامل اجرایی پسماندها به ویروس کرونا گزارش نشده است، گفت: پاکبانان، پیمانکاران، رانندگان ماشین‌های حمل زباله و تمام عواملی که این روزها در حوزه مدیریت پسماند فعالیت و جهادگرانه تلاش می‌کنند و در صف خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند باید این ملاحظات بهداشتی را رعایت کنند.

اکبرپور اضافه کرد: به منظور جلوگیری از شیوع این بیماری ملزم هستیم که ملاحظات بهداشتی و زیست محیطی را رعایت کنیم و در این حین استفاده از ابزار حفاظتی مانند ماسک و دستکش اجتناب ناپذیر است.

وی تصریح کرد: برای اینکه از این وسایل کمتر استفاده کنیم باید تا حد امکان در خانه بمانیم و برای کارهای غیر ضروری از خانه خارج نشویم تا بتوانیم زنجیره انتقال این ویروس را قطع کنیم و در نتیجه میزان تولید پسماندهای بیمارستانی و خانگی کاهش دهیم.

اکبرپور تاکید کرد: مردم چه بیمار و دارای علائم بیماری چه سالم و فاقد علائم بیماری باشند باید پسماندهایی که ممکن است به ویروس کرونا آلوده باشد را داخل کیسه‌های در بسته قرار دهند سپس آن ها را در سطل زباله خانگی یا مخازن شهری دفع کنند تا اگر پاکبان‌ها، زباله‌گردها و کودکان کار عوامل حفاظتی را رعایت نکرده بودند به این ویروس مبتلا نشوند.