تیم ملی والیبال نشسته ایران در چهار دهه گذشته یکی از موفق‌ترین رشته‌های ورزشی کشور بوده است؛ رشته‌ای که با اقتدار رتبه‌ نخست دنیا را در اختیار دارد و با حضور در ۸ فینال متوالی پارالمپیک ۶ عنوان قهرمانی را به خود اختصاص داده است. کسب این عناوین موجب شده تا از این تیم به‌عنوان یکی از الگوهای موفقیت یاد شود؛ الگویی که اگر مسیر پیشرفت آن به‌درستی مورد مطالعه قرار گیرد، می‌توان از روش‌های آن برای موفقیت در دیگر رشته‌ها نیز استفاده کرد. «هادی رضایی» سرمربی و یکی از پیشکسوتان ایران رشته در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان نوین به شرح این موفقیت‌ها در چند دهه گذشته پرداخت.

یکنواختی در تیم والیبال نشسته وجود ندارد

هشت حضور متوالی در فینال رقابت‌های پارالمپیک و چندین فینال جهانی موجب شده تا تیم والیبال نشسته ایران به یکی از باثبات‌ترین رشته‌های ورزشی در کشور و سطح جهان تبدیل شود. شاید برخی تصور کنند که این حضورهای متوالی موجب کم انگیزه شدن ورزشکاران این رشته شود اما بی‌انگیزگی و یکنواختی زمانی پیش خواهد آمد که گردش نخبگان ورزشی در تیم کم باشد. تیم والیبال نشسته ایران از دوره نخست تا امروز بیش از ۷۰ ورزشکار در ترکیب خود داشته و تغییرات نسبت به هر دوره محسوس بوده است. در این دوره نیز راهبرد مربیان بر آن است تا با ترکیب جوانان و باتجربه‌ها به توکیو برویم.

از دید مردم نایب‌قهرمانی به معنای شکست است

در هشت فینال متوالی پارالمپیک حضور داشتیم که ۶ فینال را با برد و ۲ فینال را به حریف واگذار کردیم. در پارالمپیک آتن زمانی که مدال نقره کسب کردیم به چشم یک بازنده به ما نگاه شد زیرا این مدال پس از کسب چهار مدال نقره به دست آمد البته اهمیت مدال نقره برای کشورها در پارالمپیک بسیار زیاد است اما توقع از تیم والیبال نشسته ایران همیشه طلا بوده و هست. امیدوارم در پارالمپیک پیش ‌رو نیز بتوانیم نشان زرین مسابقات را کسب کنیم.

همزمان با زدن هواپیما مسافربری ایران قهرمان شدیم

در پارالمپیک ۱۹۸۸ سئول تیم ایران در حالی عنوان قهرمانی را کسب کرد که ناو آمریکایی حاضر در خلیج‌فارس هواپیمای مسافربری ما را هدف قرار داد و این یکی از بدترین خاطرات است. آن روز برای ما تلخ بود و بسیاری از شهروندان در سوگ عزیزان خود نشستند.

در آتلانتا کسی دوست نداشت قهرمان شویم

یکی از شیرین‌ترین خاطرات ما از قهرمانی در پارالمپیک به سال ۱۹۹۶ بر می‌گردد؛ زمانی که این رویداد بزرگ در کشور آمریکا برگزار شد و روابط دو کشور به خاطر مسائل انقلاب و پس از جنگ تحمیلی خوب نبود. شاید در سالنی که ما مسابقه داشتیم کسی دوست نداشت ایران در خاک آمریکا قهرمان شود اما همت و اراده ملی‌پوشان بر تمام این مسائل غلبه کرد و پرچم جمهوری اسلامی در خاک آن کشور برافراشته شد. این یکی از زیباترین لحظات المپیکی من بود. من سه دوره به‌عنوان بازیکن و ۵ دوره به‌عنوان مربی حضور داشتم. قهرمانی نخست تیم والیبال نشسته ایران هنوز در ذهنم است و هیچ‌گاه آن را فراموش نمی‌کنم.

رسانه‌ها تفاوت را رقم زدند

اگر به‌عنوان کسی که در چهار دهه به همراه کاروان ایران به پارالمپیک‌ها اعزام شده است، بخواهم تحلیل خود را از این رویداد ارائه دهم باید بگویم که در دوره‌های نخست، پارالمپیک برابر المپیک اهمیت چندانی نداشت و حتی سطح تماشاگران آن نیز کم بود. در فینال نخست ایران جمعیتی در حدود ۳۰۰ نفر حضور داشت اما در فینال ریو بیش از ۱۵ هزار نفر از مسابقه فینال والیبال نشسته دیدن کردند. همچنین در آن زمان خبر این تورنمنت کوتاه و چندخطی بود اما در چهار سال پیش بیشتر رسانه‌های جهان آن را به‌صورت مستقیم پخش کردند. باید بگویم در معرفی پارالمپیک رسانه‌ها حرف اول و آخر را می‌زنند.

قهرمانی به‌راحتی امکان‌پذیر نیست

توقع کسب مدال طلا از تیم والیبال نشسته هر چند منطقی است اما باید روند رشد این رشته را در سطح جهان نیز بررسی کنیم. در گذشته به‌راحتی می‌شد عنوان قهرمانی را کسب کرد اما در یک دهه اخیر این کار راحت نبوده است. ما در المپیک ۲۰۰۴ آتن و ۲۰۱۲ لندن نایب‌قهرمان شدیم. عنوانی که از دید مردم و کارشناسان به معنای باخت بود. باید بگویم در سطح جهان روی این رشته کار می‌شود و کشورهای مختلف در حال تدوین برنامه علمی برای موفقیت در این رشته هستند.

روند توسعه والیبال نشسته باید الگو شود

اگر قرار است که در بخش‌های دیگر نیز به‌مانند والیبال نشسته به موفقیت برسیم باید روند رو به رشد این رشته موردبررسی و موشکافی قرار گیرد. اینکه چگونه یک‌رشته تیمی در چهار دهه متوالی باثبات نتیجه ‌می‌گیرد یک اتفاق نیست بلکه بر مبنای یک برنامه توسعه محور است. اگر این موشکافی به‌درستی انجام شود می‌توان از والیبال نشسته به‌عنوان تیمی الگو دهنده نام برد.