حمیدرضا غلامزاده در گفتوگو با خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به روند اخیر توافقات هستهای و نحوه رویارویی تیم دیپلماسی کشور اظهار کرد: دوران پنهانکاری در سیاست خارجی گذشته است. طرف مقابل امروز همه جزئیات را میداند، پس چرا باید از ملت خودمان پنهان شود؟ سیاست خارجی اگر نتواند روایت بسازد، یعنی دچار نقص اساسی است.
وی افزود: زمانی که یک کشوری با آژانس مذاکره میکند، همان لحظه روایت خودش را از توافق ارائه میدهد؛ از سرنوشت ذخایر گرفته تا نحوه بازرسی تأسیسات، اما ما در داخل، هنوز نتوانستهایم روایتی شفاف و قابل دفاع از مذاکرات خودمان ارائه کنیم. معنای این سکوت آن است که توافقی کردهایم که امکان دفاع از آن وجود ندارد..
ضعف روایتسازی؛ بزرگترین نقص دیپلماسی ایران
غلامزاده با اشاره به عدول از قانون مصوب مجلس گفت: قانون آشکارا تکلیف کرده بود که پیش از هر همکاری با آژانس، باید محکومیتها و تضمینهای لازم در شورای امنیت گرفته شود، اما این اتفاق نیفتاده و ما مستقیم سراغ آژانس رفتیم. وقتی یک نهاد بالادستی همچون شورای عالی امنیت ملی هم بهطور عملی قانون داخلی را نادیده میگیرد، طرف مقابل -که همزمان نماینده آمریکا و اسرائیل است- به وضوح میفهمد شما نیازمندید و از همین نقطه بیشترین امتیازگیری را آغاز میکند.
این کارشناس مسائل بینالملل تأکید کرد: در اظهارات گروسی بهخوبی پیداست که آژانس هرچه خواسته گرفته، اما ایران در مقابل نه تضمینی دریافت کرده و نه امتیازی. حتی گروسی بهجای تضمین امنیت، تهدید کرده که در صورت مذاکره، تنها احتمال حمله کمی کاهش پیدا میکند، نه اینکه از بین برود، این نگاه نشان میدهد طرف مقابل ما را ضعیف دیده و به همین دلیل، رویکرد فشار را ادامه میدهد.
دیپلماسی ۲۰ سال پیش دیگر جواب نمیدهد
غلامزاده ادامه داد: تیم دیپلماسی ما گمان میکند با همان مدلهای ۲۰ سال پیش میتوان آژانس و اروپاییها را فریب داد، در حالی که دست این سیاست برای آنها کاملاً رو شده است. اروپاییها همانطور که آمریکا در گذشته از مذاکرات برای وقتکشی و آمادهسازی حمله استفاده کرد، امروز با روایتسازی و فشار رسانهای مسیر خود را پیش میبرند، اما ما همچنان در پستوها ماندهایم و از ارائه روایت شفاف به جامعه طفره میرویم.
وی با انتقاد از محدود کردن دسترسی کارشناسان، نمایندگان و رسانهها به جزئیات توافق اظهار کرد: سیاست خارجی امروز بخش مهمی از خود را در عرصه عمومی شکل میدهد؛ در دانشگاهها، اندیشکدهها، رسانهها و حتی فضای عمومی جامعه. غربیها آشکارا درباره ایران بحث میکنند، استدلال میآورند و خجالت هم نمیکشند، چون سیاستشان مبتنی بر ایده است؛ حتی اگر غلط باشد. اما ما بهجای بهرهگیری از ظرفیت متخصصان و اندیشمندان، همچنان جلسات بسته و اندرونی داریم.
ضرورت استفاده از ظرفیتهای منطقهای و بینالمللی
وی خاطرنشان کرد: دیپلماسی تنها نشستن پای میز مذاکره با آژانس نیست. وزارت خارجه باید تسهیلگر روابط راهبردی کشور باشد، از دیپلماسی اقتصادی گرفته تا ایجاد پیوندهای سیاسی در منطقه و جهان. اگر امروز نمیخواهیم مکانیزم ماشه فعال شود، باید سالها قبل بسترهای لازم را در شانگهای، بریکس و میان همسایگان فراهم میکردیم، نه اینکه همه چیز را به یک میز مذاکره محدود کنیم.
غلامزاده گفت: سیاست خارجی در پستو شکل نمیگیرد. این نگاه سنتی و قدیمی است، اگر ما سیاست خود را بر پایه ایده و فکر نگذاریم و همچنان اجازه دهیم حلقههای محدود و بدون تخصص تصمیمگیری کنند، باز هم به توافقهایی میرسیم که نه قابل دفاع است، نه بازدارنده و نه منافع ملی را تأمین میکند.