به گزارش پردیسان آنلاین، صمیمیت در خانواده به معنای نزدیکی عاطفی، روانی و رفتاری میان اعضای خانواده و نوعی ارتباط است که در آن افراد احساس امنیت، پذیرش و محبت می‌کنند؛ این صمیمیت فراتر از تعاملات روزمره است و شامل توانایی ابراز احساسات، شنیدن بدون قضاوت و درک متقابل می‌شود و خانواده‌ای که در آن صمیمیت وجود دارد، محیطی امن برای رشد فردی و جمعی فراهم می‌کند که در چنین فضایی، اعضا می‌توانند خودِ واقعی‌شان باشند و ترسی از طرد شدن یا سرزنش نداشته باشند، در واقع صمیمیت، پایه‌ای برای روابط پایدار، تربیت سالم فرزندان و آرامش روانی در زندگی خانوادگی است.
رابطه زن و شوهر، ستون اصلی خانواده است و کیفیت این رابطه تأثیر مستقیمی بر سلامت روانی و عاطفی سایر اعضا دارد و صمیمیت میان زوجین به معنای درک متقابل، حمایت بی‌قید و شرط و توانایی گفت‌وگو درباره مسائل عمیق و شخصی است، زوج‌هایی که بتوانند احساسات خود را با هم شریک شوند، در لحظات شادی و بحران کنار یکدیگر بایستند و برای رشد فردی و مشترک تلاش کنند، خانواده‌ای پایدار و سالم می‌سازند و نبود صمیمیت می‌تواند منجر به سردی، سوءتفاهم و در نهایت فروپاشی رابطه شود و از همین رو، حفظ و تقویت صمیمیت میان زوجین، یک ضرورت حیاتی برای دوام خانواده است.
فرزندان در محیطی صمیمی، احساس امنیت روانی و عاطفی پیدا می‌کنند که برای رشد سالم آنها ضروری است، وقتی کودک بداند که والدین بدون قید و شرط او را دوست دارند، به راحتی احساسات خود را بیان می‌کند، از اشتباهات خود درس می‌گیرد و اعتماد به نفس بالاتری پیدا می‌کند و صمیمیت میان والدین و فرزندان باعث می‌شود که کودک در مواجهه با مشکلات زندگی، احساس تنهایی نکند و بداند که پشتیبانی دارد و این رابطه صمیمانه، زمینه‌ساز تربیت انسان‌هایی مسئول، مهربان و اجتماعی در آینده است، همچنین صمیمیت باعث می‌شود که فرزندان ارزش‌های اخلاقی و انسانی را از طریق تجربه و نه تنها آموزش، بیاموزند.
برای ایجاد و حفظ صمیمیت در خانواده، باید به عناصر بنیادینی توجه کرد که اعتماد، نخستین و مهم‌ترین عنصر است و بدون اعتماد، هیچ رابطه‌ای نمی‌تواند پایدار بماند و احترام به تفاوت‌ها، پذیرش فردیت هر عضو و پرهیز از تحقیر یا سرزنش، از دیگر ارکان صمیمیت هستند و گفت‌وگوی مؤثر، یعنی توانایی شنیدن فعال، پاسخ‌دادن با همدلی و پرهیز از قضاوت‌های عجولانه، نقش مهمی در تقویت پیوندهای عاطفی دارد؛ گذشت از اشتباهات، نشان‌دهنده بلوغ عاطفی و علاقه واقعی به حفظ رابطه است و صرف زمان برای فعالیت‌های مشترک مانند غذا خوردن، بازی کردن یا سفر رفتن، باعث تقویت حس تعلق و نزدیکی می‌شود.
زندگی مانند رودخانه‌ای است که فراز و نشیب‌هایی دارد / زوجین باید برای تقویت رابطه زوجی و بهبود آن تلاش کنند
احمد پدرام، روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه افراد با هدف دست پیدا کردن به آرامش، شادی و صمیمت، به تشکیل خانواده و ازدواج روی می‌آورند، به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: گاهی اوقات تصور افراد از یک ازدواج موفق، تصوری نادرست است و برخی تصور می‌کنند ازدواجی موفق است که همواره رابطه بین زوجین خوب و بدون تغییر باشد، اما باید در نظر داشت که زندگی مانند یک رودخانه است که فراز و نشیب‌هایی دارد.
وی با بیان اینکه افراد باید همواره پس از ازدواج نیز برای تازه نگه داشتن رابطه زوجی خود تلاش کنند، می‌افزاید: به اعتقاد یکی از صاحب‌نظران، از ۱۶۸ ساعت یک هفته، کافی است تنها پنج ساعت را استفاده کنند و استفاده از این میزان ساعت، تغییرات مثبتی در زندگی افراد ایجاد می‌کند و این اقدام می‌تواند منجر به تقویت رابطه زوجین و افزایش صمیمت میان آنها شود.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه گاهی اوقات تنها یک سلام و صبح به‌خیر می‌تواند رابطه میان زوجین را تقویت کند و صمیمت آنها را بهبود بخشد، تصریح می‌کند: حتی گاهی اوقات این سلام و صبح به‌خیر ممکن است در سکوت باشد و فردی برای اینکه همسر او استراحت بیشتری داشته باشد، ممکن است در سکوت به فعالیت‌های دیگر بپردازد.
چگونه زوجین می‌توانند صمیمیت را در خانواده تقویت کند؟ / تأثیرات مثبت ۲۰ دقیقه صحبت دوطرفه بر روابط خانوادگی
پدرام با بیان اینکه زمانی که زوجین از یکدیگر جدا می‌شوند تا به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند، داشتن خداحافظی دلچسب می‌تواند عامل پدید آمدن احساس خوب میان زوجین باشد، ادامه می‌دهد: برقراری تماس تلفنی با همسر هنگامی که زوجین کنار یکدیگر حضور ندارند، حتی اگر همسر پاسخگوی تماس نباشد، از جمله دیگر اقداماتی است که می‌تواند صمیمیت میان زوجین را تقویت کند.
وی با بیان اینکه زوجین باید بتوانند بدون اینکه با یکدیگر کاری داشته باشند، با هم صحبت کنند و برای شنیدن صدای یکدیگر تماس تلفنی برقرار کنند، می‌گوید: هنگامی که زوجین در ساعات پایانی روز کنار یکدیگر حضور پیدا می‌کنند، توصیه می‌شود حداقل ۲۰ دقیقه با یکدیگر صحبت کنند و به جای بازخواست یکدیگر، محتوایی برای صحبت دوطرفه پیدا کنند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه بیان موضوعات دلچسب برای همسر یا تعریف از زیبایی‌ها، هنرها و توانمندی‌های او می‌تواند زمینه‌ای برای گفت‌وگو فراهم کند، اضافه می‌کند: صحبت از آینده، آرزوها و رویاها و فرزندان به صورت مناسب می‌تواند از جمله موضوعاتی باشد که می‌توان در ۲۰ دقیقه از آنها صحبت کرد.
صمیمیت و ارتباط زوجین بر فرزندان نیز تأثیرگذار است / زمینه مشارکت فرزندان در امور خانواده را فراهم کنید
ابوذر گل‌ورز، روانشناس، مشاور خانواده و استاد دانشگاه با بیان اینکه همدلی یکی از عناصر اصلی صمیمت است، به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: داشتن عناصر صمیمت و اقدام برای تقویت آنها از جمله اقداماتی ضروری به شمار می‌رود که زوجین باید برای تقویت خانواده و رابطه زوجی خود به آن توجه داشته باشند و از دیگر عناصر صمیمیت می‌توان به مصالحه اشاره کرد.
وی با بیان اینکه شیوه ارتباط میان زوجین بر فرزندان نیز تأثیرگذار است، می‌افزاید: فرزندان ارتباط میان والدین خود را می‌بینند و می‌آموزند و زمانی که فرزندان به سنین نوجوانی میرسند و از ۱۲ سالگی عبور می‌کنند، تمایل دارند که در برنامه‌ریزی نظام خانواده شرکت داده شوند و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت کنند و به نوعی در ارتباط با خانواده خود، به رسمیت شناخته شوند.
روانشناس، مشاور خانواده و استاد دانشگاه با بیان اینکه گاهی اوقات ممکن است راهکارهایی به ذهن نوجوانان برسد که خلاقانه‌تر است، تصریح می‌کند: چنین راهکارهایی می‌تواند برای والدین زمینه تأمل و بررسی بیشتری ایجاد کند و باید توجه داشت که در نظام خانواده، یکی از عناصر اساسی صمیمت است، در مشارکت دادن فرزندان در امور و تصمیم‌گیری‌ها وجود خواهد داشت.
افزایش صمیمیت و تقویت خانواده با درک متقابل و مفاهمه میان زوجین و فرزندان / صمیمیت نیازمند محافظت، مراقبت و تقویت است
گل‌ورز با بیان اینکه درک متقابل و مفاهمه میان زوجین و فرزندان تیز از دیگر ارکان صمیمت و تقویت نهاد خانواده به شمار می‌رود، ادامه می‌دهد: قدردانی کردن از یکدیگر، یکی از اقدامات اساسی به شمار می‌رود که زوجین باید به آن توجهی ویژه داشته باشند و همواره قدردان خوبی‌ها و زحمات همسر خود باشند و این قدردانی را بروز دهند.
وی با بیان اینکه قدردانی زوجین از یکدیگر به نوعی منجر به تقویت و بهبود وضعیت موجود می‌شود، می‌گوید: برای اینکه صمیمت باقی بماند و ماندگار باشد، نیاز به مراقبت و حفظ و نگهداری احساس می‌شود و زوجین باید برای تقویت صمیمت و بهبود رابطه زوجی خود وقت بگذارند و زمانی باکیفیت را برای این امر اختصاص دهند.
روانشناس، مشاور خانواده و استاد دانشگاه با بیان اینکه صمیمیت نیازمند زمان و اختصاص دادن زمان دارد، اضافه می‌کند: در رأس نیازهای عاطفی افراد، صمیمیت قرار دارد و زوجین باید از روش‌هایی مختلف مانند گفت‌وگو، ارتباطات غیرکلامی، هدیه، توجه به نیازهای یکدیگر و قدردانی کردن، نسبت به تقویت و مراقبت از این صمیمت اقدام کنند.
برای تقویت صمیمیت میان زوجین، باید به‌صورت آگاهانه و مستمر تلاش کرد که یکی از راهکارهای مؤثر، گفت‌وگوی روزانه درباره احساسات، تجربیات و دغدغه‌ها به شمار می‌رود، این گفت‌وگوها نباید تنها درباره مسائل روزمره یا مشکلات باشد، بلکه باید شامل ابراز محبت و قدردانی نیز باشد و لمس فیزیکی، نگاه محبت‌آمیز و استفاده از کلمات محبت‌آمیز، تأثیر زیادی در ایجاد احساس نزدیکی دارد و احترام به نیازهای فردی مانند زمان شخصی یا علایق خاص، نشان‌دهنده درک و پذیرش است، همچنین حل تعارض‌ها با رویکردی آرام، بدون توهین یا سرزنش و با هدف رسیدن به تفاهم، باعث تقویت اعتماد و صمیمیت می‌شود.
برای ایجاد رابطه‌ای صمیمی با فرزندان، والدین باید از موضع اقتدار صرف خارج شوند و به‌عنوان همراه و پشتیبان ظاهر شوند و اختصاص زمان روزانه برای گفت‌وگو، بازی یا انجام فعالیت‌های مشترک، باعث می‌شود که کودک احساس کند برای والدین خود مهم است؛ شنیدن فعال، یعنی گوش دادن بدون قطع کردن یا قضاوت، به کودک این پیام را می‌دهد که احساسات او ارزشمند هستند و تشویق کودک به بیان احساسات، حتی احساسات منفی مانند خشم یا ترس، باعث رشد هوش هیجانی او می‌شود، همچنین احترام به استقلال کودک، دادن حق انتخاب در امور روزمره، و پذیرش اشتباهات او، زمینه‌ساز رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد و محبت است.
خانواده‌ای که در آن صمیمیت وجود دارد، در برابر بحران‌ها و چالش‌های زندگی مقاوم‌تر است، چراکه چنین خانواده‌ای می‌تواند با مشکلات مالی، بیماری یا اختلافات بیرونی، با اتحاد و همدلی مقابله کند و صمیمیت باعث می‌شود که اعضای خانواده احساس کنند در کنار هم هستند، نه در برابر هم که این احساس تعلق، وفاداری و تعهد را افزایش می‌دهد و مانع از بروز تنهایی، افسردگی یا انزوا می‌شود؛ خانواده صمیمی، محیطی امن برای رشد فردی و جمعی فراهم می‌کند و نقش مهمی در سلامت روانی جامعه ایفا می‌کند و در چنین خانواده‌ای، ارزش‌هایی مانند محبت، احترام و مسئولیت‌پذیری به‌صورت طبیعی منتقل می‌شوند.
صمیمیت در خانواده نه‌تنها یک نیاز روانی، بلکه یک سرمایه پایدار برای زندگی فردی و اجتماعی است و خانواده‌هایی که بر پایه صمیمیت بنا شده است، فرزندان سالم‌تر، روابط پایدارتر و جامعه‌ای بهتر می‌سازند و این صمیمیت نیازمند تلاش، آگاهی و تعهد مستمر از سوی همه اعضای خانواده است؛ صمیمیت، یک اتفاق نیست، بلکه یک انتخاب و یک فرایند است که با عشق، احترام و گفت‌وگوی صادقانه شکل می‌گیرد و با گذشت زمان، ریشه می‌دواند و تقویت صمیمیت، به معنای سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای روشن‌تر، آرام‌تر و انسانی‌تر است.
