به گزارش پردیسان آنلاین، در سال جاری، کشاورزی پایدار با هدف تضمین امنیت غذایی، کاهش وابستگی به واردات و مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی، اولویت استراتژیکی دولت چهاردهم قرار گرفته است. ایران با موقعیت‌های جغرافیایی منحصر به فرد و ظرفیت‌های بالقوه در بخش کشاورزی، شرایط مناسبی برای توسعه روش‌های پایدار دارد. با این حال، نوسانات قیمت، تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های زیرساختی موفقیت این سیاست‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
کشاورزی پایدار سیستمی است که درآمدزایی بلندمدت، حفظ محیط‌زیست و رفاه اجتماعی را هدف می‌گیرد. بر اساس مقاله‌ای از دانشگاه شیراز، این رویکرد به دانش تخصصی و مدیریت دقیق نیاز دارد و در بلندمدت به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید کمک می‌کند. همچنین، کاهش استفاده از سموم شیمیایی و ترویج کشاورزی ارگانیک از جمله اقدامات کلیدی در این زمینه است.
نشریه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران با تأکید بر رویکردهای جدید در ترویج کشاورزی پایدار، اهمیت آموزش کشاورزان و توسعه منابع انسانی را در این حوزه برجسته کرده است. این مجله مدل‌هایی را برای مدیریت عملکرد پایدار در استان‌ها معرفی کرده که بر کیفیت‌گرایی و همکاری بین‌بخشی تمرکز دارد.
اهداف اقتصادی و استراتژیک
-کاهش وابستگی به واردات: با تولید محصولات با کیفیت بالا، ایران می‌تواند واردات را کاهش دهد و درآمدهای ارزی خود را افزایش دهد.
-جذب سرمایه‌گذاری: توسعه کشاورزی هوشمند و ارگانیک می‌تواند زیرساخت‌های فنی را تقویت کند. بر اساس گزارش‌های اخیر، ۷۰ درصد کشاورزان از کمبود آموزش و فناوری‌های نوین شکایت دارند.
-تنوع‌بخشی اقتصادی: با افزایش تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا، این مسیرها می‌توانند صادرات غیرنفتی ایران را تسهیل کنند.
– تقویت روابط منطقه‌ای: با توجه به جایگاه ایران در غرب آسیا، همکاری با کشورهای جنوب آسیا و خاورمیانه می‌تواند پل ارتباطی بین مناطق باشد.
-کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی: توسعه منابع داخلی می‌تواند ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها را کاهش دهد.
-تقویت خودکفایی غذایی: با افزایش تولید گندم و برنج، این مسیرها می‌توانند واردات غذا را ۲۰ درصد کاهش دهند.
همکاری با کشورهای همسایه
بر اساس گزارش‌های اخیر، چین و پاکستان با تکنولوژی‌های نوین و تجارب در مدیریت منابع آبی، شرکای کلیدی ایران در توسعه کشاورزی پایدار محسوب می‌شوند. این کشورها با تغییر الگوهای سنتی کشت و صنعتی‌سازی فرایندها، موفق به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت محصولات شده‌اند.
حسین رضایی، اقتصاددان دانشگاه تهران، معتقد است: «این سیاست‌ها گامی خوب در جهت کاهش وابستگی به غرب هستند. با این حال، باید با حمایت‌های هدفمند از شرکت‌های محلی و توسعه زیرساخت‌های فنی همراه شوند تا بار مالی ناشی از افزایش قیمت‌ها برای گروه‌های آسیب‌پذیر کاهش پیدا کند». همچنین، محمد رضا احمدی، کارشناس انرژی، می‌گوید: «استفاده از فناوری‌های بومی می‌تواند مدیریت بهتر منابع را تسهیل کند، اما نیاز است تا استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنیم».
ایجاد مرکز ملی ترویج کشاورزی پایدار با هدف آموزش روش‌های کشت هوشمند و مدیریت منابع آب و خاک، گامی استثنایی در جذب سرمایه‌گذاری و تقویت خودکفایی غذایی است. این مرکز می‌تواند با همکاری با دانشگاه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، دانش فنی را به کشاورزان منتقل کند.
ایران با تخصیص زمینهای دولتی و تضمین خرید محصولات، می‌تواند سرمایه‌گذاران چینی و پاکستانی را جذب کند. بر اساس گزارش‌های اخیر، ۹۲ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی انجام شده است، که می‌تواند الگویی برای بخش کشاورزی باشد.
به گزارش پردیسان آنلاین، ترویج کشاورزی پایدار نه‌تنها گواهی بر تعهد ایران به مقاومت در برابر تحریم‌ها است، بلکه زمینهای استثنایی برای تبادل دانش فنی، کاهش وابستگی به غرب و تقویت خودکفایی غذایی محسوب می‌شود. با این حال، موفقیت این پروژه‌ها به هماهنگی دقیق در قیمت‌های داخلی و تسریع در پرداخت مطالبات تولیدکنندگان بستگی دارد، زیرا تأخیر در این زمینه می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاران را کاهش دهد. بنابراین، نیاز است تا حمایت‌های هدفمند از گروه‌های آسیب‌پذیر و توسعه زیرساخت‌های فنی تقویت شود. در نهایت، کشاورزی پایدار نه‌تنها یک نیاز اقتصادی، بلکه حقی انسانی است که دسترسی به آن باید از طریق سیاست‌های عادلانه و پایدار تضمین شود.
