به گزارش پردیسان آنلاین، در سال ۱۴۰۴، سیاست‌های جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق ایران با هدف توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، اولویت استراتژیکی دولت چهاردهم قرار گرفته است. ایران با موقعیت‌های جغرافیایی منحصر به فرد و ظرفیت‌های بالقوه خورشیدی و بادی، شرایط مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی دارد. با این حال، نوسانات قیمت برق، نبود تعادل در قیمت‌های داخلی و تحریم‌های اقتصادی مانع از رشد چشمگیر این بخش شده است.
وزارت نیرو شرایطی برای جذب سرمایه‌گذاران در بخش تولید برق ایجاد کرده است. بر اساس گزارش‌های اخیر، اصلاح قیمت‌ها و ایجاد تعادل میان هزینه تولید و قیمت عرضه یکی از راهکارهای اصلی برای جذب سرمایه‌گذاری در صنعت برق است. همچنین، شرکت‌های داخلی با داشتن دانش بومی و تجربه در ساخت نیروگاه‌های خورشیدی، نقش کلیدی در توسعه زیرساخت‌ها دارند.
ایران با توجه به پتانسیل خورشیدی و بادی، توانسته است نیروگاه‌های خورشیدی بزرگی را با سرمایه‌گذاری خصوصی توسعه دهد. محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو، اعلام کرد: «نصب ۲۹۷ نیروگاه خورشیدی با ۹۲ میلیون دلار سرمایه در دستور کار قرار گرفته است». این سرمایه‌گذاری با هدف افزایش ظرفیت تولید برق پاک و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای طراحی شده است.
چالش‌های موجود برای جذب سرمایه
-نوسانات قیمت انرژی: با وجود افزایش ۳۶ درصدی صادرات غیرنفتی ایران، نوسانات نرخ ارز و تورم مانع از ثبات سرمایه‌گذاری شده است.
-کمبود زیرساخت‌های لجستیکی: تأخیر در توسعه شبکه‌های توزیع برق و عدم نظارت دقیق بر قیمت‌های یارانه‌ای، روند سرمایه‌گذاری را کند کرده است.
-رقابت با کشورهای همسایه: ترکیه و هند با پروژه‌های برق‌رسانی پیشرفته سعی در حفظ سهم خود در منطقه دارند.
تحلیل اقتصادی و استراتژیک
– افزایش تولید برق تجدیدپذیر: با ۳۰ درصد افزایش ظرفیت تولید برق خورشیدی در سال‌های اخیر، ایران می‌تواند واردات سوخت فسیلی را کاهش دهد و درآمدهای ارزی خود را افزایش دهد.
-جذب سرمایه‌گذاری خارجی: با توجه به کاهش ۳ درصدی تراز تجاری منفی بخش کشاورزی، همکاری با کشورهایی مانند چین و پاکستان فرصت‌هایی برای واردات فناوری و صادرات برق فراهم کرده است.
-تنوع‌بخشی منابع انرژی: توسعه نیروگاه‌های برق خورشیدی و بادی می‌تواند فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را کاهش دهد.
– تقویت روابط منطقه‌ای: با توجه به جایگاه ایران در غرب آسیا، همکاری با کشورهای جنوب آسیا و خاورمیانه می‌تواند پل ارتباطی بین آسیا و اروپا باشد.
-کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی: توسعه منابع انرژی داخلی می‌تواند ریسک‌های ناشی از وابستگی به روسیه و عربستان را کاهش دهد.
-تقویت صادرات غیرنفتی: با افزایش تولید برق خورشیدی، این مسیرها می‌توانند صادرات کالاهای ایرانی به آسیای مرکزی و جنوب شرقی را تسهیل کنند
حمایت از سرمایه‌گذاری خصوصی
بر اساس گزارش‌های اخیر، ۹۲ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خصوصی در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در ۵ استان ایران در دستور کار قرار گرفته است. این سرمایه‌گذاری با تخصیص زمینهای دولتی و تضمین خرید برق از تولیدکنندگان خصوصی همراه است.
حسین رضایی، اقتصاددان دانشگاه تهران، معتقد است: «این سیاست‌ها گامی خوب در جهت کاهش وابستگی به غرب هستند. با این حال، باید با حمایت‌های هدفمند از شرکت‌های محلی و توسعه زیرساخت‌های فنی همراه شوند تا بار مالی ناشی از افزایش قیمت‌ها برای گروه‌های آسیب‌پذیر کاهش یابد».. همچنین، محمد رضا احمدی، کارشناس انرژی، می‌گوید: «استفاده از فناوری‌های بومی می‌تواند مدیریت بهتر مخازن را تسهیل کند، اما نیاز است تا استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنیم».
به گزارش پردیسان آنلاین، جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق ایران نه‌تنها گواهی بر تعهد کشور به مقاومت در برابر تحریم‌های اقتصادی است، بلکه زمینهای برای تبادل دانش فنی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تقویت خودکفایی انرژی محسوب می‌شود. با این حال، موفقیت این پروژه‌ها به هماهنگی دقیق در قیمت‌های داخلی و تسریع در پرداخت مطالبات تولیدکنندگان بستگی دارد، زیرا تأخیر در این زمینه می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاران را کاهش دهد. بنابراین، نیاز است تا حمایت‌های هدفمند از گروه‌های آسیب‌پذیر و توسعه زیرساخت‌های فنی تقویت شود. در نهایت، انرژی نه‌تنها یک نیاز اقتصادی، بلکه حقی انسانی است که دسترسی به آن باید از طریق سیاست‌های عادلانه تضمین شود.
