به گزارش پردیسان آنلاین؛ در یک تحول مهم دیپلماتیک و اقتصادی، جمهوری اسلامی ایران پس از ۱۵ سال تعلیق، مجدد حق رأی خود را در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) به دست آورد. این تصمیم با پرداخت بخشی از بدهی‌های معوق ایران به فائو و پایان دوره تعلیق صورت گرفت. غلامرضا نوری، وزیر جهاد کشاورزی ایران این رویداد را یک گام کلیدی در جهت بازگشت ایران به صحنه بین‌المللی و تقویت همکاری‌های کشاورزی برجسته کرد.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، یکی از نهادهای کلیدی سازمان ملل در حوزه تأمین غذایی و توسعه کشاورزی است. عضویت در این سازمان برای کشورها شامل حقوقی مانند شرکت در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، دسترسی به منابع فنی و مالی، و مشارکت در برنامه‌های بین‌المللی است. ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو بنیانگذار فائو، از این حقوق برخوردار بود، اما در سال ۲۰۱۰ به دلیل پرداخت نکردن بدهی‌های معوق به این سازمان، حق رأی خود را از دست داد.
بدهی‌های ایران به فائو ناشی از پرداخت نکردن منظم حق عضویت سالانه بود که تحت تأثیر تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی و محدودیت‌های مالی قرار داشت. این تعلیق باعث شد ایران از مشارکت در تصمیم‌گیری‌های کلان فائو و دسترسی به منابع فنی و مالی این سازمان محروم شود. با این حال، در سال‌های اخیر، دولت ایران با توجه به تغییر شرایط اقتصادی و کاهش فشار تحریم‌ها، تلاش‌هایی را برای رفع این موانع آغاز کرد.
اقدامات ایران برای بازگشت حق رأی
در سال ۲۰۲۴، دولت ایران با پرداخت بخشی از بدهی‌های معوق به فائو، گامی اساسی در جهت بازگشت به این سازمان برداشت. این اقدام با هدف بازگشت به ائتلاف‌های بین‌المللی و بهره‌مندی مجدد از منابع فائو صورت گرفت. وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد: «با پرداخت بخشی از بدهی ایران به فائو و پایان تعلیق، حق رأی ایران در این سازمان پس از ۱۵ سال احیا شد».
علاوه بر پرداخت بدهی، ایران اقداماتی را برای تقویت حضور خود در فائو انجام داد:
-راه‌اندازی مجدد «اتاق ایران» در مقر فائو: این اقدام نشان‌دهنده تعهد ایران به احیای نقشش در سازمان است. وزیر جهاد کشاورزی این امر را «از موفقیت‌های دیپلماتیک دولت» دانست و گفت: «این گام به ایران اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک فائو مشارکت کند».
-همکاری با کشورهای ناظر: ایران با کشورهایی مانند چین و هند در حوزه کشاورزی همکاری کرد تا از طریق این ائتلاف‌ها، نفوذ بیشتری در فائو به دست آورد.
-برنامه‌های توسعه کشاورزی ملی: دولت ایران برنامه‌هایی را برای بهره‌مندی از دانش فنی فائو در زمینه‌هایی مانند مدیریت آب و مقابله با تغییرات اقلیمی ارائه داد.
نقش‌آفرینی دوباره ایران در امنیت غذایی و توسعه پایدار منطقه
بازگشت ایران به فائو دارای پیامدهای چندگانه‌ای است که عبارتند از: شرکت در تصمیم‌گیری‌های فائو به ایران اجازه می‌دهد تا در شکل‌دهی به سیاست‌های جهانی در حوزه تأمین غذایی و کشاورزی مشارکت کند. این امر به خصوص در شرایطی که ایران با فشارهای دیپلماتیک زیادی روبرو است، فرصتی برای بازگشت به صحنه بین‌المللی است. نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، این بازگشت را «یک دستاورد دیپلماتیک مهم» توصیف کرد و افزود: «این اقدام به ایران کمک می‌کند تا منافع ملی خود را در سطح بین‌المللی حفظ کند». فایده اصلی عضویت در فائو، دسترسی به منابع فنی و مالی این سازمان است. ایران اکنون می‌تواند از پروژه‌هایی مانند «شبکه جهانی اطلاعات آب و خاک» (GLOSOLAN) و «شبکه بین‌المللی بهبود ارقام» (INSA) استفاده کند. این منابع به ایران در زمینه‌هایی مانند بهبود بهره‌وری کشاورزی و مدیریت منابع آبی کمک خواهد کرد
بازگشت ایران به فائو می‌تواند زمینه را برای همکاری بیشتر با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فراهم کند. این کشورها نیز با چالش‌های مشابهی در حوزه کشاورزی مواجه هستند، و ایران می‌تواند از طریق فائو، دانش فنی و تجربه خود را به اشتراک بگذارد. به عنوان مثال، ایران در سال ۲۰۲۳ با ازبکستان توافقاتی در حوزه کشاورزی امضا کرده بود که می‌تواند از طریق فائو گسترش پیدا کند. همچنین به ایران کمک کند تا صادرات کشاورزی خود را افزایش دهد. این سازمان می‌تواند به ایران در دستیابی به استانداردهای بین‌المللی و بازارهای جدید کمک کند. همچنین، دسترسی به منابع فنی فائو می‌تواند به بهبود بهره‌وری در بخش کشاورزی ایران منجر شود که یکی از اهداف کلان برنامه ششم توسعه است.
بازگشت ایران به فائو می‌تواند زمینه را برای همکاری‌های بیشتر در حوزه‌هایی همچون انرژی‌های تجدیدپذیر، کشاورزی پایدار، و مقابله با تغییرات اقلیمی فراهم کند. ایران می‌تواند از این فرصت برای احیای برنامه‌های کشاورزی ملی با استفاده از دانش فنی فائو در زمینه‌هایی همچون کشت بدون خاک و آبیاری هوشمند را فراهم کند، همچنین توسعه صادرات کشاورزی با افزایش رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی ایران در بازارهای بین‌المللی و ایجاد شبکه‌های همکاری در حوزه کشاورزی با کشورهایی مانند افغانستان و ازبکستان را رقم بزند. این گام می‌تواند به ایران کمک کند تا نقش خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در منطقه آسیای غربی و مرکزی تقویت کند.
به گزارش پردیسان آنلاین، بازگشت حق رأی ایران در فائو پس از ۱۵ سال تعلیق، یک موفقیت دیپلماتیک و اقتصادی بزرگ برای جمهوری اسلامی است. این اقدام نه تنها به ایران اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک فائو مشارکت کند، بلکه زمینه را برای دسترسی به منابع فنی و مالی این سازمان فراهم می‌کند. با این حال، رفع چالش‌های موجود مانند بدهی‌های باقی‌مانده و رقابت منطقه‌ای نیازمند همکاری مستمر و سرمایه‌گذاری هدفمند است. در آینده، اگر این چالش‌ها مدیریت شوند، ایران می‌تواند به یک شراکت استراتژیک در حوزه کشاورزی و تأمین غذایی تبدیل شود که نه تنها منافع ملی، بلکه ثبات اقتصادی منطقه را نیز تضمین کند.
