به گزارش سرویس ترجمه پردیسان آنلاین، رشد روزافزون تولید و مصرف لوازم الکترونیکی، کوتاه شدن عمر مفید محصولات، ناآگاهی افراد از خطرات و اثرات منفی ضایعات الکترونیکی از جمله عواملی است که منجر به افزایش پسماند الکترونیک در جهان شده است. تولید و مصرف تجهیزات الکترونیکی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است که ناشی از پیشرفت‌های فناوری و تقاضای روزافزون مصرف‌کنندگان برای دستگاه‌های جدید و به‌روز است. چهارمین پایش جهانی پسماند الکترونیکی سازمان ملل نشان می‌دهد که تولید ضایعات الکترونیکی در جهان پنج برابر سریع‌تر از بازیافت آن‌ها در حال افزایش است.
تولید پسماند الکترونیک در سال ۲۰۲۲ به ۶۲ میلیون تن رسید که نسبت به سال ۲۰۱۰ افزایش ۸۲ درصدی را نشان می‌داد. این رکورد ۶۲ میلیون تنی منجر به هدر رفتن میلیاردها دلار از منابع ارزشمند شده است، در حالی که کمتر از یک‌چهارم (۲۲.۳ درصد) از این ضایعات به‌درستی جمع‌آوری و بازیافت شده است. این میزان ضایعات الکترونیکی ۱.۵۵ میلیون کامیون ۴۰ تنی را پر می‌کند که برای تشکیل خطی به طول خط استوا کافی است. پیش‌بینی می‌شود روند تولید پسماند الکترونیک در سراسر جهان بیش از پیش افزایش پیدا کند و تا سال ۲۰۳۰ به ۸۲ میلیون تن برسد که خطرات بسیاری برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه خواهد داشت.
تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی از گوشی‌های همراه، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها در حال حاضر کمتر از دو سال عمر می‌کنند. فشار بارهای سنگین بر تجهیزات، رعایت نکردن دستورالعمل‌های تولیدکننده همچون شارژ مکرر باتری‌ها، استفاده از لوازم جانبی نامناسب و نگهداری نادرست از تجهیزات می‌تواند منجر به خرابی زودهنگام آن‌ها شود. برای مثال، تجمع گرد و غبار و آلودگی داخل دستگاه‌ها می‌تواند به مشکلات حرارتی و عملکردی منجر شود، به همین دلیل مراقبت و نگهداری منظم از تجهیزات الکترونیکی ضروری است.
کیفیت مواد اولیه و فناوری تولید نیز تأثیر زیادی بر عمر مفید محصولات الکترونیکی دارد. استفاده از مواد با کیفیت پایین یا روش‌های تولید ناکارآمد می‌تواند به خرابی سریع‌تر دستگاه‌ها و کاهش طول عمر آن‌ها منجر شود. این کوتاهی عمر موجب می‌شود که مصرف‌کنندگان زودتر دستگاه‌های خود را دور بیندازند و در نتیجه تولید پسماند الکترونیک افزایش پیدا کند. بسیاری از مردم از خطرات و اثرات منفی ضایعات الکترونیکی بر محیط زیست آگاه نیستند و در بسیاری از کشورها، زیرساخت‌های لازم برای بازیافت ضایعات الکترونیکی وجود ندارد.
افزایش تقاضا برای کالاهای الکترونیکی پیشرفته همچون گوشی‌های هوشمند و وسایل خانگی هوشمند نیز به افزایش تولید پسماند الکترونیک دامن زده است. این عوامل در مجموع منجر به افزایش چشمگیر ضایعات الکترونیکی در سطح جهانی شده‌اند که توجه و اقدامات جدی برای مدیریت صحیح این ضایعات را به موضوعی حیاتی تبدیل کرده است.
اهمیت بازیافت الکترونیک
بازیافت الکترونیک و مدیریت پسماند الکترونیک (e-waste)، به دلایل متعدد زیست‌محیطی، اقتصادی و بهداشتی از اهمیت بالایی برخوردار است. پسماند الکترونیک حاوی مواد خطرناکی همچون سرب، جیوه و کادمیوم هستند که در صورت دفع نادرست، به خاک و آب نفوذ می‌کنند. این آلودگی‌ها خطرات جدی برای اکوسیستم‌ها و سلامت انسان ایجاد می‌کنند. رهاسازی این مواد سمی در محیط زیست می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های جدی در گونه‌های جانوری و گیاهان شود، همچنین این مواد می‌توانند از طریق زنجیره غذایی وارد بدن انسان شوند و عوارضی نظیر نقص‌های جنینی و اختلالات عصبی را به‌دنبال داشته باشند. بازیافت پسماند الکترونیک کمک می‌کند تا این مواد سمی به محل‌های دفن زباله راه پیدا نکنند و در نتیجه محیط زیست را آلوده نکنند.
از سوی دیگر، دستگاه‌های الکترونیکی حاوی مواد ارزشمندی همچون طلا، نقره، مس و عناصر نادر هستند که بازیافت آن‌ها، نیاز به روش‌های استخراج مخرب محیط زیست را کاهش می‌دهد و در نتیجه آسیب‌های ناشی از استخراج معادن را کمتر و منابع طبیعی ارزشمند را حفظ می‌کند. تحقیقات نشان داده که بازیافت یک میلیون گوشی تلفن همراه حاوی ۳۴ کیلوگرم طلا، ۳۵۰ کیلوگرم نقره، ۱۵ کیلوگرم پالادیوم و ۱۶ تن مس است. شهرها می‌توانند با استفاده مجدد از این منابع، به سمت توسعه پایدار حرکت کنند و فشار بر منابع طبیعی را کاهش دهند.
بازیافت دستگاه‌های الکترونیکی خطرات ورود فلزات آلاینده به منابع طبیعی و اکوسیستم‌ها را کاهش می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که مواد خطرناک به‌صورت ایمن و مسئولانه مدیریت می‌شوند. این کار نه‌تنها از کارگران صنعت بازیافت محافظت می‌کند، بلکه همه اعضای جامعه را نیز از خطرات بالقوه سلامتی ناشی از آلودگی پسماند الکترونیک محافظت می‌کند.
بازیافت پسماند الکترونیک نه‌تنها به کاهش آلودگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند منبع درآمد جدیدی برای جوامع محلی ایجاد کند. ایجاد شغل‌هایی در صنعت بازیافت، فرصت‌های اقتصادی را توسعه می‌دهد و از اقتصاد دایره‌ای حمایت می‌کند که در آن منابع دوباره مورد استفاده قرار می‌گیرند. کسب‌وکارهایی که در زمینه بازیافت پسماند الکترونیک فعالیت می‌کنند، می‌توانند پروفایل مسئولیت اجتماعی شرکتی خود را تقویت کنند و تعهد خود را به پایداری نشان دهند. این موضوع موجب افزایش شهرت آن‌ها و جذب مشتریان بیشتری می‌شود که حامی محیط زیست هستند.
محل‌های دفن زباله به‌سرعت با تجهیزات الکترونیکی دور ریخته شده پر می‌شوند و فضای عظیمی را از دست می‌دهند. بازیافت پسماند الکترونیک می‌تواند این دستگاه‌ها را از محل‌های دفن زباله دور کند و میزان زباله‌هایی را که نیاز به دفن دارند، کاهش دهد.
شهرهای پیشرو در بازیافت الکترونیک
چندین شهر در سراسر جهان در تلاش‌های بازیافت، به‌ویژه در مدیریت پسماند الکترونیک، موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند که از آن جمله می‌توان به ونکوور، سنگاپور، دهلی، لس‌آنجلس، کپنهاگ، کامی‌کاتسو، کپنهاگ و آمستردام اشاره کرد.
ونکوور در سال‌های اخیر نرخ بازیافت خود را از ۴۰ درصد به بیش از ۶۰ درصد افزایش داده و هدف آن رسیدن به نرخ ۸۰ درصد است. این شهر به‌عنوان یکی از پیشگامان در زمینه بازیافت و مدیریت پسماند الکترونیک شناخته می‌شود و به‌شدت بر ترویج اقتصاد دایره‌ای تمرکز دارد. ونکوور طرح‌های تشویقی را برای کسب‌وکارها ارائه می‌دهد تا تجهیزات خود را دوباره استفاده کنند یا به مراکز بازیافت الکترونیک تحویل دهند. شهرداری ونکوور برنامه‌های آموزشی گسترده‌ای را برای افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت بازیافت و مدیریت پسماند اجرا کرده است.
لس‌آنجلس یکی از شهرهای پیشرو در زمینه بازیافت با نرخ نزدیک به ۸۰ درصد است و به‌دلیل کمپین‌های آموزشی و مشوق‌های مالیاتی برای کسب‌وکارهای بازیافتی شهرت پیدا کرده است. این شهر برنامه‌های آموزشی متعددی را برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت بازیافت و راه‌های صحیح دفع زباله‌ها اجرا کرده است و مشوق‌هایی را برای کسب‌وکارهایی ارائه می‌دهد که در زمینه بازیافت فعالیت می‌کنند. لس‌آنجلس متعهد به دستیابی به وضعیت زباله‌صفر است که هدف آن کاهش زباله‌های دفنی و ترویج استفاده مجدد از مواد قابل بازیافت است.
سنگاپور سالانه فقط ۳۰۷ کیلوگرم زباله دفنی به‌ازای هر نفر تولید می‌کند و در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰ میزان ۷۰ درصد از پسماند خود را بازیافت کند. دولت سنگاپور قوانین سختگیرانه‌ای را برای ارزیابی مسئولیت‌پذیری شرکت‌ها در قبال پسماندشان اجرا کرده است که مشارکت کسب‌وکارها در تلاش‌های بازیافت را افزایش می‌دهد. این شهر زیرساخت‌های مناسبی برای جمع‌آوری و بازیافت پسماند به‌ویژه پسماند الکترونیک ایجاد کرده است که شامل ایستگاه‌های بازیافت و تسهیلات پردازش پسماند می‌شود، همچنین برنامه‌های آگاهی‌بخشی را برای تشویق مردم به تفکیک زباله‌ها و مشارکت در برنامه‌های بازیافت اجرا کرده است.
کامی‌کاتسو شهری کوچک در کوه‌های جزیره شیکوکوی ژاپن است که به سیستم سخت‌گیرانه جداسازی زباله خود شناخته شده است. ساکنان این شهر زباله‌ها را به ۳۴ دسته جداگانه از جمله پسماند الکترونیک تقسیم می‌کنند و بدون نیاز به پرداخت هزینه برای حمل‌ونقل، کاهش زباله قابل‌توجهی را رقم زده‌اند. شهرداری کامی‌کاتسو برنامه‌های آموزشی منظمی را برای ساکنان برگزار می‌کند تا آن‌ها را با اهمیت جداسازی پسماند و روش‌های صحیح بازیافت آشنا کند. این برنامه‌ها شامل کارگاه‌ها و جلسات آموزشی هستند که به ساکنان کمک می‌کنند تا پسماند خود را بهتر مدیریت کنند.
ایستگاه‌های جمع‌آوری مخصوص برای پسماند الکترونیک در این شهر وجود دارد و به شهروندان این امکان را می‌دهد که دستگاه‌های قدیمی و غیرقابل استفاده خود را به این ایستگاه‌ها تحویل دهند. پسماند الکترونیک جمع‌آوری‌شده به مراکز بازیافت منتقل می‌شوند و در آنجا مواد قابل بازیافت استخراج و پردازش می‌شوند. این فرایند شامل جداسازی فلزات، پلاستیک و سایر مواد از دستگاه‌ها است که می‌تواند دوباره مورد استفاده قرار گیرد.
برلین سال‌ها است که به‌طور فعال برای افزایش نرخ بازیافت پسماند الکترونیک و مدیریت آن‌ها تلاش می‌کند. این شهر برنامه‌هایی برای جمع‌آوری پسماند الکترونیک از طریق ایستگاه‌های مشخص و همچنین خدمات جمع‌آوری خانگی ارائه می‌دهد و زیرساخت‌های مناسبی برای پردازش و بازیافت این ضایعات ایجاد کرده است.
استکهلم علاوه‌بر موفقیت در بازیافت کلی (بازیافت ۸۴ درصد از قوطی‌ها و بطری‌ها)، در زمینه بازیافت پسماند الکترونیک نیز عملکرد خوبی دارد. این شهر دارای ایستگاه‌های مخصوص برای جمع‌آوری پسماند الکترونیک است که به ساکنان امکان می‌دهد تا دستگاه‌های قدیمی خود را به‌راحتی تحویل دهند و برای تشویق شهروندان به این اقدام، برنامه‌های آموزشی متنوعی را به‌منظور افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت بازیافت ضایعات الکترونیکی و خطرات آن‌ها ارائه می‌دهد.
آمستردام نیز به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در بازیافت پسماند الکترونیک شناخته می‌شود. این شهر برنامه‌های خاصی برای جمع‌آوری و بازیافت پسماند الکترونیک دارد و ایستگاه‌های جمع‌آوری مخصوص برای این پسماند در نقاط مختلف شهر مستقر کرده است که دستگاه‌های قدیمی ساکنان را تحویل می‌گیرد. آمستردام برنامه‌های آموزشی متنوعی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات ضایعات الکترونیکی و اهمیت بازیافت آن‌ها اجرا می‌کند.
کپنهاگ را می‌توان به‌عنوان الگویی در زمینه مدیریت پسماند به‌ویژه پسماند الکترونیک معرفی کرد. سیستم جداسازی پسماند الکترونیک در این شهر بسیار دقیق و واضح است و به ساکنان کمک می‌کند تا مواد قابل بازیافت را به‌راحتی شناسایی کنند. کپنهاگ از حمایت قوی مردم برای ابتکارات کاهش پسماند بهره‌مند است و همواره برنامه‌های متنوعی را برای تشویق مردم به بازیافت پسماند الکترونیک اجرا می‌کند. کپنهاگ نرخ بازیافت خود را به ۷۰ درصد رسانده و در حال تلاش برای تبدیل شدن به یک شهر زباله‌صفر تا سال ۲۰۵۰ است.
دهلی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای هند، تلاش‌های فراوانی برای مدیریت پسماند به‌ویژه پسماند الکترونیک انجام داده است. برنامه‌های جمع‌آوری و افزایش آگاهی عمومی از طریق ایستگاه‌های مشخص ارائه می‌شود و خدمات جمع‌آوری خانگی را در سطح شهر راه‌اندازی کرده است.
