با توجه به رشد جمعیت و تراکم شهرنشینی پیش بینی احداث آرامستان های جدید از وظایف مدیریت شهری است آرامستان دارالسلام در 3 کیلومتری مسجد جمکران ظرفیتی برای دفن اموات است که با گذشت یک دهه در میان اختلاف نظرهای مسئولان رها مانده است.

به گزارش پردیسان نوین؛ همان طور که فراهم کردن یک زندگی مطلوب شهری و رفاه برای شهروندان در حیطه مهم مدیریت شهری است برای اموات شهروندان نیز مدیران شهری اقدامات و وظایف مهمی دارد با توجه به رشد شهرنشینی و تراکم جمعیت از وظایف مدیران شهری جانمایی و پیش بینی آرامستان های جدید برای دفن اموات در کلانشهرها از جمله قم است.
استانداردهای معینی هم برای اندازه و مشخصات کلی کارکرد آرامستان ها وجود دارد. از مسائل مهمی که گریبانگیر بسیاری از شهرهای کشور است، توجه نکردن به مکان یابی آرامستان ها و برخورد غیراصولی و خارج از ضوابط است. توجه به توسعه آتی شهر، حسن همجواری ها و جهت وزش بادهای غالب از عمده ترین مسائلی است که باید در مکان یابی آرامستان ها مد نظر قرار گیرد.
شهر قم از شهرهای زیارتی و مذهبی کشور است و در کنار امامزادگان و حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران در دل خود آرامستان های تاریخی و مهمی دارد از قبرستان نو گرفته تا شیخان و گلزار شهدا و وادی السلام تا آرامستان بزرگ بهشت معصومه و بقیع همگی از آرامستان های مهم شهر قم می باشند اما مدیریت شهری با توجه به در نظر گرفتن دسترسی مطلوب و تراکم جمعیتی شهر قم می بایست آرامستان های جدیدی را جانمایی کند که آرامستان «دارالسلام» در جوار امامزاده علیرضا از جمله این آرامستان ها است که در ۳ کیلومتری مسجد مقدس جمکران قرار گرفته است اما با گذشت چند سال به دلیل پاره ای اختلاف نظرها رها و بی تکلیف مانده است.

جانمایی آرامستان های جدید راهبرد مدیران کلانشهرها
رئیس شورای اسلامی شهر قم در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین در ارتباط با اهمیت جانمایی آرامستان های جدید در شهر قم گفت: با توجه به توسعه شهر قبرستان ها هم داخل محدوده شهری قرار گرفتند که قطعا هم جوار با برخی مناطق مسکونی هستند و این امر مطلوبی نیست. آرامستان بهشت معصومه نزدیک به ۳۸ سال قدمت دارد و در چهار کیلومتری جاده قدیم قم- تهران و در زمینی به مساحت ۱۵۰ هکتار واقع شده با توجه به تکمیل فاز نخست آن زمینی به مساحت ۱۰۰ هکتار به آن الحاق شد و تا مدت ها فعلا محدودیتی در دفن اموات در آن وجود ندارد.
روح الله امراللهی افزود: با توسعه کلانشهرها از جمله قم از دهه ۸۰ به بعد طی ابلاغیه ای از وزارت کشور شهرداری ها مکلف شدند در جهات اربعه کلانشهرهای بزرگ، آرامستان هایی را پیش بینی و جانمایی کنند شاخص هایی را مد نظر داشت از جمله دسترسی آسان برای زیارت قبور در روزهای آخر هفته و هم چنین در نظر گرفتن موارد مرتبط با پدافند غیر عامل و مقابله با رخ دادن حوادث و از سویی با توسعه شهرها زمین های حریم شهرها به کاربرهای ورزشی و تجاری و صنعتی قرار می گرفت باید طبق این ابلاغیه شهرداران پیش بینی هایی برای آرامستان های جدید در نظر داشته می گرفتند.

آرامستان دارالسلام ظرفیتی رها شده در قم
رئیس شورای اسلامی شهر قم بیان کرد: شهرداری قم نیز در جهات اربعه شهر قم برای آرامستان های جدید مطالعاتی را انجام داد و به این نتیجه رسید که در جوار امامزاده علیرضا که در ۳ کیلومتری مسجد مقدس جمکران قرار دارد یک آرامستان که گزینه مطلوبی به لحاظ آب های زیرزمینی و هم چنین مطالعات زمین شناسی است شناسایی کرده و برای این مکان از یک دهه گذشته اعتبار ۵ میلیارد تومان برای زیرساخت آن هزینه کرده است اما به دلیل اختلاف نظرهای برخی مسئولان دستگاهها متوقف و رها مانده است.
به گفته این مسئول؛ این آرامستان به نام دارالسلام در نقطه خلاف بهشت معصومه قرار گرفته است و با توجه به دوری و فاصله منطقه پردیسان از شهر و بهشت معصومه ظرفیتی مطلوب برای دفن اموات برای اهالی این منطقه به شمار می رود هم چنین برای ساکنان مناطق یک و پنج و چهار و هشت نیز دسترسی مطلوبی به دنبال دارد اما هم چنان رها و عملیات احداث زیرساخت آن متوقف مانده که نیاز به همکاری مسئولان داریم.
امراللهی افزود: اختلاف بر سر نزدیکی با مسجد جمکران است که این قبرستان ۳ کیلومتر تا مسجد مقدس جمکران فاصله دارد و ارتباطی با کاربری های فرهنگی، زیارت و مذهبی مسجد مقدس جمکران ندارد با گذشت چندین سال هم چنان عملیات آن متوقف و به حال خود رها مانده است.

شناسایی ۲۴ آرامستان در شهر قم
مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین در ارتباط با آمار آرامستان های شهر قم گفت: در شهر قم تعداد ۲۴ آرامستان بصورت رسمی شناسائی و در حال حاضر وجود دارد که سابقه تاسیس آنها از حداقل ۵۰ سال شروع و بعضاً قدمت برخی از آنها همچون آرامستان شیخان به بیش از ۱۱ قرن پیش باز می گردد؛ این آرامستانها بخصوص پس از تشرف کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) به شهر قم و تقدس آن به برکت قدوم مبارک ایشان و دفن پیکر مطهر ایشان در این خاک ، محلی برا تجمع عاشقان اهل بیت (علیهم السلام) چه در زمان حیات چه پس از آن جهت دفن اموات عاشقان اهل بیت شد که در این باره می توان به افرادی همچون زکریا بن ادریس اشعری قمی ، میرزای قمی ، دکتر محمد قریب ، شهدای وقایع انقلاب و جنگ تحمیلی و بسیاری از بزرگان و مشاهیر و . . . اشاره نمود.
سیدسیف‌الدین موسوی‌نیارکی افزود: با توجه به گذر زمان و گسترش شهرسازی و قرار گرفتن اکثر این آرامستانها در محدوده شهر و پذیرش اموات از اقصی نقاط کشور و بعضاً خارج از کشور در این آرامستانها و تعداد دفن بالای اموات باعث بروز مشکلات جدید زیست محیطی ، بهداشتی ، فرهنگی و روانی برای شهر شد لذا مدیریت شهری تصمیمی جهت تدبیر امور دفن در شهر قم و کنترل آن گرفت در ابتدا نسبت به وضع قوانین پذیرش متوفی و ممنوعیت دفن در آرامستانهای سطح شهر اقدام نمود.
به گفته وی؛ این امر باعث متعادل شدن وضعیت دفن در شهر شد که متاسفانه به دلیل عدم همکاری کماکان دفن در ۱۰ آرامستان داخل شهر صورت می پذیرد که می بایست جهت جلوگیری از مشکلات بعدی برای شهر اقدامی عاجل در این خصوص صورت پذیرد.

بهشت معصومه تنها آرامستان مجاز کلانشهر قم
مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری قم در ادامه عنوان کرد: در این میان آرامستان بهشت معصومه (سلام الله علیها) که در سال ۱۳۵۵ بطور رسمی آغاز به کار نموده بعنوان تنها آرامستان مجاز شهر می باشد که با توجه به اینکه این مجموعه توسط شهرداری قم مدیریت میشد به سازمان آرامستانهای شهرداری قم تبدیل و وفق بند ۱۳ ماده ۵۵ قانون شهرداری ها موظف به انتظام امور آرامستانها و ایجاد غسالخانه و مدیریت آن شد و اختیار صدور مجوز کلیه دفن ها به این سازمان واگذار گردید .
موسوی نیارکی افزود: باتوجه به گسترش شهر و عدم امکان مراجعه آسان برای همه ساکنان مناطق شهری به تنها آرامستان مجاز شهر در آینده ای نه چندان دور و عدم امکان استفاده از ظرفیت های موجود آرامستانهای سطح شهر به دلیل مشکلات متعدد آن ، قطعاً شهر قم نیاز به ایجاد ، توسعه و ساخت آرامستان جدید با مکان یابی مناسب جهت دسترسی عموم ساکن شهر مقدس قم را داشت که به همین منظور آرامستان دارالسلام که در سال ۹۲ به همت شورای محترم اسلامی شهر ، استانداری، شهرداری و سازمان آرامستانها مکان یابی و اقدام اجرائی در آن صورت گرفت.
این مسئول عنوان کرد: امکان دسترسی راحت مناطق ۴، ۵ و ۸ شهری برای دفن اموات فراهم وساکنین این مناطق بتوانند از ظرفیت های شهری بصورت بهینه استفاده نمایند . متاسفانه علیرغم آماده سازی مسیرهای اصلی دسترسی ، خیابان کشی ، قطعه سازی و ایجاد فضای سبز در محوطه آرامستان تاکنون اجازه بهره برداری به آن داده نشده است. .
گفتنی است؛ در قم ۱۰ آرامستان غیر مجاز و ۱۴ آرامستان مجاز وجود دارد.

  • نویسنده : هیفا پردل