به گزارش خبرگزاری پردیسان آنلاین، بانوان عضو هیئت علمی دانشگاه قبل از انقلاب ۱۰۰ نفر بوده‌اند در حالی که در سال ۹۶ این تعداد به ۲۱ هزار نفر افزایش یافت که نشان دهنده ۲۱۰ برابر رشد است و در چند سال اخیر این روند افزایشی همچنان ادامه داشته است و حالا جایگاه زنان به گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند نقش زنان در دوره انقلاب و پس از آن در دوره هشت سال دفاع مقدس را انکار کند، زنان ایرانی با موفقیت در صحنه سیاست خارجی نقش‌آفرینی می‌کنند و حتی می‌گویند مالکیت حدود ۲۰ درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در اختیار بانوان است.
زنان حتی در برخی رشته‌های تحصیلی گوی سبقت را از مردان ربوده‌اند و کفه ترازوی علمی کشور به سمت بانوان سنگین‌تر است به نحوی که هاشم دادش‌پور، معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری می‌گوید: هم اکنون ۶۰ درصد از جمعیت دانشجویی که حدود ۲ میلیون نفر است در مراکز آموزش عالی تحصیل می‌کنند.
علی خطیبی، معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران می‌گوید: ۳۵ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و ۵۵ درصد دانشجویان کشور را بانوان تشکیل می‌دهند.براساس تازه‌ترین آمار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت علوم ایران، بانوان ۴۷.۶ درصد جمعیت دانشجویی این کشور را تشکیل می‌دهند.
همچنین پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه حدود ۵۰ درصد دانشجویان ما دختر هستند، گفت: بیش از ۷۵۰ هزار نفر از این دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول تحصیل و تقریباً ۳۰ درصد از اعضای هیئت علمی ما، دانش‌پژوهان زن هستند.
برای تبیین بهتر موضوع، نظرات چند نفر از زنان مسئول حوزه آموزش عالی کشور را نیز جویا شدیم و در ابتدا به سراغ نوشین محمدی فرد، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و معاون پژوهشکده قلب و عروق رفتیم در این گفت‌وگوی صمیمانه نوشین محمدی فرد در بیان سختی‌های مسیر موفقیت خود به عنوان یک زن به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: بنده دختری از یک خانواده روستایی هستم که پیوسته پنجه در پنجه فقر داشته‌ام. کارزاری که نمی‌توانستم در آن از پدر پیرم یاری بجویم و ترجیح می‌دادم همواره مادرم را صدا کنم. مادری که برای نجات من از آتش‌ها گذشته و خون دل‌ها خورده است. مادری که در ذهن من مرزی برای مهربانی و حدی برای ایثار نگذاشته است. به لطف مادرم من بارها فقر را شکست داده‌ام و امروز استوار ایستاده‌ام که تا مادرهای وطنم را عاشقانه و خالصانه خدمت کنم.
وی افزود: روشنی‌ها بر جهان از کلبه‌ها تابیده‌اند و همچنین خدایا میدانم که می‌بینی جملاتی بود که در سراسر زندگی سخت ولی شیرینم به من آرامش و انگیزه و امید می‌داد. به نظر من اراده هر شخص همچنین ایمان وی به خالق زیبایی‌ها می‌تواند هر ناممکنی را ممکن کند. وقتی اراده باشد، قطعاً راهی وجود خواهد داشت. نیروی اراده من غالب بر هر گونه شک، ترس و ناامیدی بود. به نظر بنده باید نسبت به احساس‌های یاس و ناامیدی که در هر مسیری ممکن است به سراغ مان بیاید، بی‌توجه باشیم. وقتی خداوند آرزویی در دل‌مان انداخته قطعه و قطعاً توانایی رسیدن به آن را در وجود ما دیده است. خداوند را با عقل مان قبول کنیم و با تمام قلب مان باور داشته باشیم.
وی پیرامون نقش زنان در جامعه تصریح می‌کند: امام خمینی (ره) می‌فرمودند: زنان انسان ساز هستند، همان طور که قرآن انسان‌ساز است. ساختن انسان به دست زن صورت می‌پذیرد. زن است که می‌تواند جامعه را صالح کند و موجب رشد یا افول جامعه شود. امام (ره) همچنین می‌فرمایند اگر زن انسان ساز از ملت گرفته شود، ملت به شکست و انحطاط دچار می‌شود. اگر زن نفهمد جایگاه و رسالتش چیست، آن جامعه منحط می‌شود. به اعتقاد شهید بهشتی زن در اسلام زنده، سازنده و رزمنده است به شرط آنکه لباس رزمش لباس عفتش باشد. بنده به عنوان یک زن باور دارم که برای فراموش شدن خلق نشده‌ام و قادر به اجرای نقش واقعی خود در جامعه هستم و باید تحول آفرین و تأثیرگذار باشم.
محمدی‌فرد در راستای توانمندسازی بانوان در عرصه‌های اجتماعی و تأثیر آن اضافه می‌کند: رویکرد من نسبت به توانمندسازی بانوان در هر عرصه‌ای شامل ایجاد فرصت‌های برابر برای آن‌ها در آموزش، اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی است. این موضوع شامل ارتقای آگاهی، افزایش دسترسی به زیرساخت‌های تحصیلی و شغلی، ترویج توانمندی‌های رهبری و مهارت‌های فردی برای زنان می‌شود. توانمندسازی بانوان تأثیرات بسیاری بر رشد خانواده، فرزندان و جامعه دارد. زنان به عنوان اعضای فعال و توانمند خانواده می‌توانند با داشتن فرصت‌های بیشتر تحصیلی و حرفه‌ای، الگویی قدرتمند برای فرزندان خود باشند و آن‌ها را به توسعه مهارت‌های متنوع و داشتن رویکردهای پویا در زندگی تشویق کنند. این اقدام می‌تواند باعث تقویت اعتماد به نفس، رشد فردی و حرفه‌ای فرزندان شود. علاوه بر این، حضور فعالانه زنان در جوامع علمی و اجتماعی می‌تواند منجر به نوآوری، تفکرات متنوع و بهبود روند تصمیم‌گیری‌ها در جوامع شود. این امر منجر به پویایی بیشتر اجتماعی و توسعه بهتری برای جامعه خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در موضوع چالش‌های موجود در مسیر فعالیت‌های زنان تبیین می‌کند: مهمترین چالش من برقراری تعادل بین زندگی شخصی و حرفه‌ای بود که به دلیل تعهدات خانوادگی، چالش تعادل میان زندگی خصوصی و حرفه‌ای داشتم. مسئولیت‌هایی که در زندگی مشترک در قبال همسر و فرزندم داشته‌ام منجر به اختصاص ندادن وقت کافی برای پیشرفت در زمینه علمی شده است. بدین جهت خیلی از مواقع باید از وقت‌استراحت خود را به امور علمی و حرفه‌ای خود اختصاص می‌دادم.
وی افزود: خانواده‌ها برایشان خیلی عادی و قابل پذیرش است که یک مرد زمان زیادی را برای کار و رشد علمی خود قرار دهد مثلاً مأموریت‌های کاری و در راه کسب علم داشته باشد ولی برای یک زن این زمان‌ها قطعاً محدودتر است.
از نوشین محمدی فرد به عنوان یک زن و چهره علمی موفق درباره راهکارهای تقویت حضور زنان پرسیدیم و وی در این راستا به موارد زیر اشاره می‌کند:
۱. تأمین دسترسی برابر: فراهم کردن فرصت‌های برابر برای تحصیل، شغل و پیشرفت حرفه‌ای برای زنان از طریق سیاست‌های تربیتی، دسترسی به منابع مالی و ترویج برنامه‌های حمایتی.
۲. ترویج نمونه‌های الگویی: ارائه نمونه‌های موفق زنان در علم، فناوری، سیاست و هنر که بتوانند به دیگر زنان الهام بخشند و نشان دهند موفقیت در هر حوزه‌ای برای آنان قابل دستیابی است.
۳. آموزش و افزایش آگاهی: افزایش آگاهی از اهمیت حضور زنان در علم و جوامع به وسیله آموزش‌های مدرسه‌ای و برنامه‌های آموزشی برای جامعه.
۴. توسعه سیاست‌های حمایتی: تشویق و تسهیل در ایجاد سیاست‌هایی که از زنان در حوزه‌هایی مانند تحقیقات علمی، مدیریت و سیاستگذاری حمایت کنند.
۵. تغییر فرهنگ سازی: اصلاح دیدگاه‌های فرهنگی و اجتماعی نسبت به نقش زنان در جامعه، به نحوی که از تبعیض جنسیتی جلوگیری شود و زنان بتوانند بدون موانع و با اعتماد به نفس به عرصه‌های مختلف ورود کنند.
۶. ایجاد شبکه‌های حمایتی: تشکیل شبکه‌ها و انجمن‌های حمایتی برای زنان که امکان تبادل تجارب، مشاوره و حمایت را برای آن‌ها فراهم کنند.
این اقدامات می‌توانند به تقویت حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی و علمی کمک کرده و باعث توسعه پایدار و پویایی بیشتر جوامع شود.
وی خاطرنشان می‌کند: برای مقایسه پیشرفت علمی و حضور زنان در ایران به عنوان یک کشور توسعه‌یافته با کشورهای در حال توسعه، شاخص‌هایی مانند نسبت زنان به مردان در علوم، مشارکت زنان در تحقیقات، حقوق زنان، ورود زنان به سمت‌های تصمیم‌گیری و دسترسی آنان به آموزش علمی و فرصت‌های شغلی باید مورد بررسی قرار گیرد.
سمیه جابری، عضو هیئت علمی گروه مشاوره دانشگاه اصفهان و عضو فعال در زمینه مشاوره در رابطه با نقش بانوان در جامعه به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: زنان از گذشته در ایران دارای نقش‌های مهمی بوده‌اند که با گذر زمان اهمیت نقش بانوان به مراتب افزایش یافته و یکی از نقش‌های اصلی که بانوان به خوبی باید ایفا کنند همان نقش زن بودن است که شامل همه وظایف و مسئولیت‌ها می‌شود.
به دلیل تغییرات روز افزون دنیای امروز، شاهد نیاز زنان و جامعه به فعالیت بانوان در عرصه‌های مختلف هستیم، اما در اینجا اصطلاحی تحت عنوان «پرباری نقش» به میان می‌آید که سال‌ها است در ادبیات پژوهشی و علمی دنیا پیرامون مسائل زنان به آن پرداخته می‌شود که در مفهوم این اصطلاح می‌توان به چند نقشه بودن خانم‌ها اشاره کرد به عنوان مثال نقش‌های علمی، اجتماعی، فرهنگی که خانم‌ها در جامعه ایفا می‌کنند افزون بر نقش‌های ثابتی است که برای بانوان شناخته شده است.
وی عنوان می‌کند: باید توجه داشت که تعدد نقش بانوان مانعی برای ارتقای جایگاه‌های علمی و اجتماعی آن‌ها نیست و بانوان زیادی در ایران اسلامی حضور دارند که در همه نقش‌های خود موفق بوده و به جایگاه‌های علمی والایی نیز دست یافته‌اند. یکی از موانع بانوان کمبود آئین‌نامه‌هایی است که تمرکز بر شرایط زنان داشته باشد.
راضیه یوسف بروجردی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان با هشت سال سابقه علمی و پژوهشی می‌گوید: زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان و قشر دارای پتانسیل و ظرفیت سرشار باید بتوانند در جامعه حضور و به جایگاه‌ها و موقعیت‌های علمی دلخواه دست پیدا کنند که در غیر این صورت جامعه است که متضرر خواهد شد زیرا یکی از استانداردهای توسعه پایدار استفاده از نیروی بالقوه و ظرفیت زنان است.
وی افزود: توانمندسازی بانوان و مشارکت کامل آن‌ها که بر پایه برابری باشد باید در همه عرصه‌ها صورت پذیرد که خوشبختانه اقدامات مثبتی در حوزه آموزش صورت گرفته است که این مسئله مرهون تلاش سیاست‌گذاران کشور است.
وی با اشاره به چالش‌های موجود در مسیر بانوان ادامه می‌دهد: نکته مهم در این موضوع مواجه با چالش «سقف شیشه‌ای» است که این اصطلاح به قوانین نانوشته‌ای اشاره دارد که در عملکردهای رایج نادرست بین افراد به ارزش و قانون تبدیل شده است، به عنوان مثال در برخی از قوانین بانوان به طور برابر جایگاه‌هایی با مردان دارند اما در عمل با یکسری چالش‌هایی مواجه هستیم.
یوسف بروجردی ادامه داد: از جمله اینکه ما قانونی پیرامون محدودیت زنان در جهت ریاست و مدیریت مراکز نداریم ولی در واقعیت مردان تمایلی برای اینکه خانمی در مسند بالا و قدرت بیشتر از آن‌ها باشد ندارند و به طور معدود شاهد ریاست و مدیریت بانوان هستیم و در این باره تحقیقاتی نیز انجام شده است، چالش‌هایی که متوجه زنان است به نوعی ریشه تاریخی دارد و ناشی از فهم و ادراک اشتباه ما از نقش زن است که یک نقش کلیشه‌ای را از دیرباز در ذهن پرورانده‌ایم و تلاش ارگان‌های آموزشی، رسانه‌ای و دولتی را می‌طلبد تا همتی بر شناساندن نقش درست زنان انجام بگیرد.
از اصلی‌ترین چالش‌های بانوان ایجاد تعادل بین نقش و جایگاه اجتماعی_ علمی خود و نقشی که در خانه دارد است که باید همزمان مسئولیت‌های اجتماعی و خانوادگی خود را به نحو احسن انجام دهد و با این موارد و سختی‌ها در بسیاری از جایگاه‌ها با هم‌تای مرد ارزیابی می‌شود.
بروجردی تاکید می‌کند: برای تقویت حضور علمی و اجتماعی بانوان می‌توان به اتخاذ سیاست‌های نو بدون در نظر داشتن کلیشه‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی در جهت برقراری روحیه خودباوری و عزت نفس، بیان رسانه‌ای مزیت‌های حضور زنان در علم و عرصه‌های تصمیم‌گیری، معرفی بانوان موفق و همچنین پایه گذاری فرهنگی که در آن فعالیت‌های بانوان تسهیل یابد می‌توان اشاره کرد و در این حوزه دیده شدن زنان به عنوان نیروهای سازنده و پویا و تأثیر گذار توسط مدیران می‌تواند از مهمترین موارد انگیزشی برای بانوان است.
