سال‌های اخیر نفوذ کشورهای عربی در نهادهای تصمیم‌گیرنده فوتبال جهان و آسیا باعث شده است تیم‌های ایرانی در مصافی نابرابر در زمین مسابقه برابر این کشورها صف‌آرایی کنند، اما دلیل این موضوع از سوی متخصصان دیپلماسی ورزشی مورد تحلیل قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری پردیسان آنلاین، مسابقه دو تیم سپاهان و الاتحاد در چارچوب روز دوم مرحله مقدماتی لیگ قهرمانان آسیا قرار بود دهم مهر در ورزشگاه نقش‌جهان اصفهان برگزار شود، اما تیم عربستانی پیش از شروع مسابقه و با تصمیم داور و ناظر بازی ورزشگاه را ترک و حاضر به حضور در زمین بازی نشد. نماینده عربستان‌سعودی در ادامه به‌طور مستقیم راهی فرودگاه شد و استان اصفهان و کشور ایران را با بدرقه نمایندگان سیاسی خود به مقصد عربستان ترک کرد.
برگزار نشدن این بازی در هفته‌های اخیر حواشی بسیاری را به همراه داشت و حتی مسئولان سیاسی ایران هم در این خصوص اظهار نظر کرده بودند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی پیش‌تر گفته بود تهران و ریاض بر سر تکرار این مسابقه با یکدیگر توافق کرده‌اند و از مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا خواسته‌اند این بازی بار دیگر برگزار شود.
با این حال رأی اعلام شده از سوی AFC نشان می‌دهد خوش‌بینی‌های امیرعبداللهیان چندان درست نبوده و کنفدراسیون فوتبال آسیا باشگاه سپاهان اصفهان را نقره‌داغ کرده است. بر اساس حکم کنفدراسیون فوتبال آسیا تیم سپاهان علاوه‌بر شکست در آن مسابقه و پرداخت جریمه ۲۰۰ هزار دلاری، در سه بازی آینده آسیایی هم حق میزبانی از حریفان خود را در ورزشگاه نقش‌جهان ندارد.
ضمن اینکه تیم اصفهانی باید مبالغی را که کنفدراسیون فوتبال آسیا برای برگزاری این دیدار به سپاهان پرداخت کرده بود مسترد کند. طبق اعلام اعلام رأی قطعی کنفدراسیون فوتبال آسیا تیم فوتبال سپاهان در پایان دور رفت مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا با ۴ امتیاز و پس از الاتحاد ۹ امتیازی در رده دوم جدول قرار می‌گیرد.
مسئله مهم در صدور این رأی عجولانه و کمرشکن، اعمال نفوذ عجیب مدیران و مسئولان عربستانی در کرسی‌های آسیایی و بین‌المللی است. زمانی همه‌چیز در صدور رای‌ها به‌سود کشورمان و نمایندگان ایرانی بود و اکنون مسئولان عربستانی به‌راحتی با نفوذ خود، باعث می‌شوند ناعادلانه‌ترین و سخت‌گیرانه‌ترین رای‌ها علیه ایران و نمایندگان ایرانی صادر شود و کم‌ترین شانس برای احقاق حق باشگاه‌های ایرانی وجود داشته باشد؛ تفاوتی که کاملاً مشهود است و باید بیش از پیش نگران آن بود.
در گذشته موارد بسیاری از نفوذ کشورهای عربی در نهادهای تصمیم گیرنده فوتبال در آسیا و جهان مشاهده شده است که می‌توان به رأی سه بر صفر شدن دیدار سپاهان و السد قطر به دلیل سه‌اخطاره بودن رحمان احمدی در سال ۱۳۹۰، حضور علا عبدالزهرا، بازیکن تیم ملی عراق که سابقه بازی در تراکتور ایران را هم داشت در دیدار برابر ایران در جام ملت‌های آسیا که دوپینگ وی محرز شده بود، منجر به تغییر نتیجه به سود کشورمان نشد.
سال ۱۳۹۴ کنفدراسیون فوتبال آسیا با لابی‌گری سعودی‌ها میزبانی تیم‌های ایرانی از تیم‌های عربستانی را گرفت تا نمایندگان ایران در کشور ثالث برابر این رقبا صف‌آرایی کنند، سال ۱۳۹۹ نیز عیسی آل‌کثیر به دلیل خوشحالی بعد از گل ۶ ماه محروم شد تا پرسپولیس مهاجم ارزشمند خود را از دست بدهد، سال ۱۳۹۹ در مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، میزبانی تیم کشورمان در تهران سلب و به بحرین منتقل شد تا شرایط برای صعود تیم کشورمان سخت و سخت‌تر شود. این در حالی است که در سال‌های اخیر مهدی تاج، ریاست فدراسیون فوتبال به عنوان نایب‌رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا نتوانسته است از حق تیم‌های ایرانی در AFC دفاع کند.
امیر ساعدوکیل حقوق‌دان ورزشی مطرح کشور و عبدالحمید احمدی دانشیار جهاد دانشگاهی و معاون سابق وزیر ورزش‌وجوانان راجع به اتفاقات اخیر، رأی صادرشده به‌سود الاتحاد عربستان و به‌ضرر سپاهان ایران، ارتباط میان دیپلماسی میان کشورها و تأثیر اعمال نفوذ عربستانی‌ها در کرسی‌های آسیایی و بین‌المللی صحبت کردند که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مطالعه می‌کنید:
ابزارهای لازم در حوزه دیپلماسی ورزشی فراهم نشده است
امیر ساعدوکیل در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: ابتدا باید بیاموزیم دیپلماسی‌ورزشی به‌عنوان یک ابزار کارآمد در خیلی از حوزه‌ها چه نقش واکنشی و پیشگیرانه‌ای نسبت به برخی مشکلات و معضلاتی که می‌تواند در عرصه روابط بین‌المللی در بحث ورزشی اتفاق بیفتد، خواهد داشت. در وهله اول بهتر است یک سوزن به خودمان بزنیم و یک جوال‌دوز به دیگران و قائل بر این باشیم که ابزارهای لازم در حوزه دیپلماسی‌ورزشی را فراهم نکرده‌ایم و نتیجه آن هم این است که در بزنگاه‌ها نمی‌توانیم از ظرفیت‌های ارزشمندی که خودمان داریم استفاده کنیم.
وی افزود: از ظرفیت‌های دیپلماسی ورزشی این است که ما بتوانیم کرسی‌های بین‌المللی که در نهادها و سازمان‌های بین‌المللی ورزشی است را در اختیار داشته باشیم و وجهه و برند مطلوب‌تری از کشور، همچنین ورزش خودمان به دنیا به‌خصوص منطقه خاورمیانه ارائه دهیم و تلاش کنیم به‌گونه‌ای عمل کنیم که چنانچه زمانی با مشکلاتی مواجه شدیم، درست و بجا از ظرفیت‌های عمومی استفاده کنیم.
تناسبی میان دستگاه‌های اجرایی دیپلماسی و ورزش وجود ندارد
حقوق‌دان ورزشی کشور خاطرنشان کرد: بر اساس اخباری که منتشر شد، گفته شد که وزیر امور خارجه کشورمان با وزیر امور خارجه کشور عربستان دباره بازی سپاهان و الاتحاد با یکدیگر رایزنی داشته‌اند؛ این سوال مطرح می‌شود که آیا واقعاً تناسبی وجود دارد که برای چنین موضوعی بخواهیم از عالی‌ترین مقام دستگاه اجرایی دیپلماسی کشور استفاده کنیم؟ همچنین آیا افرادی که ارتباط موضوعی مستقیم‌تری دارند نمی‌توانند کارآمدتر باشند؟
ساعدوکیل ادامه داد: زمانی که در چنین سطحی، همه افراد جامعه را در ماجرا دخیل می‌کنید، رنگ‌وبوی سیاسی‌بودن موضوع تقویت می‌شود و این دقیقاً برعکس فلسفه موضوعی است که تلاش می‌کنیم نشان دهیم ماجرای پیش‌آمده در خصوص بازی سپاهان و الاتحاد نه بُعد سیاسی، بلکه جنبه ملی و فرهنگی دارد. بنابراین بخشی از مشکلی که به‌وجود آمد به عملکرد و نقص کارکرد خودمان برمی‌گردد و بخش دوم نیز شامل این موضوع می‌شود که وقتی شما از دیپلماسی ورزشی صحبت می‌کنید، مقوله اقتصاد ورزش را هم نمی‌توانید نادیده بگیرید.
سوءاستفاده عربستانی‌ها با سرمایه‌گذاری در فوتبال
وی تاکید کرد: کشور عربستان توانسته است با سیاست‌گذاری که دنبال می‌کند، وجهه بین‌المللی خود را نه‌تنها در ورزش بلکه در سایر دستگاه‌های جهانی ارتقا دهد و حتی در برخی رویکردها و تهدیدهای بین‌المللی گفته می‌شود در حال ورزش‌جویی است؛ به‌این معنا که به‌دنبال این است روی بسیاری از نقاط ضعفی که به سیاست‌های داخلی عربستان چه در حوزه حقوق بشر و چه در سایر مسائل وجود دارد، با تکیه بر نام و اعتباری که از طریق ورزش کسب می‌کند، سرپوش بگذارد.
حقوق‌دان ورزشی کشور گفت: طبیعی است با سرمایه‌گذاری‌های کلانی که انجام می‌شود و با میزبانی متوالی مسابقات بین‌المللی و جهانی در ورزش‌های مختلف و البته با تمرکز و تأکیدی که در حوزه فوتبال آغاز کرده است، همچنین با خرید و سرمایه‌گذاری در باشگاه‌های معتبر اروپایی، خود را در سطحی نشان می‌دهد که قدوقواره‌شان را از ورزش و فوتبال آسیا بالاتر ببرد. این مسائل، نکاتی است که نمی‌توانیم نسبت به آن‌ها بی‌توجه باشیم، چرا که فیفا در رأس سازمان‌های بین‌المللی ورزشی و دیگر نهادهای نخستین در ورزش‌ها از انگیزه‌ها و مشوق‌های تجاری تبعیت می‌کنند.
ساعدوکیل همچنین تصریح کرد: اگر در فوتبال ثروت ردوبدل نشود و گردش پول نباشد، هرگز این جاذبه کنونی و اهمیت، اعتبار و جایگاه کنونی خود را نخواهد داشت. طبیعی است که هر شخصی در دنیای فوتبال بتواند به‌نوعی در گردش این ثروت نقش‌آفرینی بیشتری کند، بازیگر مهم‌تر و محترم‌تری تلقی خواهد شد، به‌تازگی کفه ترازو به ضرر ما سنگین‌تر است، اما صحبت درباره این موضوع و تغییر روند داشتن کرسی بهتر برای اعلام رای‌ها به‌سود کشورهای رقیب ایران باید با ملاحظه بیشتری صورت بگیرد. با توجه به نظام حقوقی که در آرای قضائی ورزش بین‌المللی وجود دارد، دست و بال برخی کمیته‌ها بسته می‌شود تا خلاف قضایای موجود رأی بدهد و رفتار مردم کشورمان در فضای‌مجازی هم روی این ماجرا تأثیر می‌گذارد.
وی یادآور شد: باید این باور را داشته باشیم که به‌طور قطع یکی از معیارهای بیشتر ایران در سطح کنفدراسیون فوتبال آسیا، نتایجی است که تیم‌ملی و باشگاه‌های ایرانی در سطح بین‌المللی در مستطیل‌سبز می‌گیرند، از طرفی برایندی از میزان اهتمام ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا، به نتایج فنی و امتیازات برمی‌گردد و از طرف دیگر، ما به یک پوست‌اندازی و نگاه نو به‌همراه احیای رویکردها و سیاست‌هایمان در داخل AFC داریم.
استفاده از تمام ظرفیت حقوقی برای احقاق‌حق سپاهان انتظار بیجایی نیست
ساعدوکیل همچنین گفت: فیفا به هیچ عنوان صلاحیت رسیدگی به پرونده بازی سپاهان و الاتحاد را نخواهد داشت و اگر که این رأی از طریق کمیته انضباطی و اخلاق AFC صادر شده است، مرجع بررسی آن ابتدا تجدیدنظر AFC و سپس CAS خواهد بود. شاید انتظار بیجایی نباشد توقع هواداران باشگاه سپاهان و کل فوتبال کشور استفاده از تمام ظرفیت‌های حقوقی موجود برای دفاع از احقاق حق سپاهان باشد.
حقوق‌دان ورزشی کشورمان متذکر شد: اما باور من این است در این پرونده خاص، موضوع رایزنی‌های سیاسی و دیپلماتیک در این مرحله راه‌گشا نیست و امیدوارم مدیران باشگاه سپاهان برآورد واقع‌بینانه تلاش کنند آن‌چنان که میسر هست ظرفیت تیم حقوقی باشگاه را تا جایی که امکان دارد، تقویت کنند و حداقل بتوانند استدلال‌های جدید در مرحله بررسی تجدیدنظر ارائه کنند؛ چرا که اگر قرار بر این باشد AFC یا CAS به این ماجرا رأی دهد باید یک راهکار حقوقی برای آن پیدا کنیم و راهکار سیاسی این پرونده را از نتیجه فعلی خارج نخواهد کرد.
برای متضرر نشدن نمایندگان ایرانی مقابل عربستانی‌ها، باید همه تدابیر از قبل اندیشیده شود
عبدالحمید احمدی، معاون سابق وزیر ورزش‌وجوانان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین در خصوص رأی بازی سپاهان و الاتحاد اظهار کرد: درباره موضوعی که به‌تازگی برای باشگاه سپاهان پیش آمد این نکته مهم است که از قبل باید تدابیر لازم برای جلوگیری از هرگونه اتفاق اندیشیده می‌شد تا وضعیت غیرمنتظره‌ای پیش‌روی فوتبال ایران و سپاهان ایجاد نشود. متعاقب آن‌هم متأسفانه رأی سنگینی علیه نماینده کشورمان از سوی AFC صادر شد. همه تصوراتی که درخصوص یک قضاوت منصفانه‌تر در اعلام رأی داشتیم خیالی بیش نبود و امیدوارم جزئیات بیشتری از طرف فدراسیون فوتبال راجع‌به این رأی شاهد باشیم.
وی افزود: به‌واسطه گزارش ناظر بازی، نتیجه بازی سه بر صفر، جریمه‌دلاری سنگین و محرومیت از بازی‌خانگی در رابطه با این دیدار فراتر از تصور بود و پیش‌بینی‌هایی از این قبیل که بازی سه بر صفر نمی‌شود، اتفاق خاصی نمی‌افتد و تهدیدی وجود ندارد خوش‌بینانه و دور از واقعیت بود. همه ما AFC را می‌شناسیم و نفوذ عربستان را همیشه دیده‌ایم، طبیعتاً در موضوعاتی که یک‌طرف آن باشگاه‌های ایرانی و سمت دیگر باشگاه‌های عربستانی هستند، باید نگاه واقع‌بینانه‌تری نسبت به موضوعات و نگاه دقیق‌تری به مسائل داشته باشیم زیرا با یک بهانه بیخود به‌دنبال ضرر رساندن به باشگاه‌های ایرانی هستند.
معاون سابق وزیر ورزش‌وجوانان خاطرنشان کرد: نفوذ عربستان از گذشته هم زیاد بود و پس از اتفاقاتی که افتاد و باعث شد مراودات ما با عربستان قطع شود و باشگاه‌های ورزشی در زمین ثالث بازی کنند، دست برتر را عربستان در AFC داشت و در کمیته‌های مختلف ازجمله کمیته‌انضباطی فضای‌سنگینی علیه ایران به‌وجود آمده بود. ما باید در میزبانی‌ها با رعایت چارچوب‌های حرفه‌ای عمل کنیم و بهانه‌هایی که عربستانی‌ها از آن سوءاستفاده می‌کنند را دستشان ندهیم.
به گزارش پردیسان آنلاین، تنها راه‌حل این است که فدراسیون فوتبال کشورمان شرایط بهتری را در کنفدراسیون فوتبال آسیا برای خود و باشگاه‌های ایرانی ایجاد کند و اگر اشکالات و اختلافاتی به‌وجود آمده برطرف شود و باشگاه‌ها نیز به‌عنوان میزبان، چارچوب‌های مدنظر AFC را رعایت کنند تا فرصتی که می‌توانیم از آن استفاده کنیم و بهترین نتیجه را بگیریم، به ضرر خودمان تمام نشود؛ تنها تأکیدی که می‌شود داشت این است که باشگاه‌ها و فدراسیون حرفه‌ای عمل کنند. زمانی‌که قرار است مسابقه رسمی برگزار شود باید همه موارد در چارچوب رعایت پروتکل‌ها انجام شود و مسئولان برگزارکننده نسبت به تذکرات و قوانین بی‌تفاوت نگذرند و همه موارد را پشت‌گوش نیندازند تا در عمل انجام‌شده‌ای قرار نگیریم که هیچ راه‌حلی برای آن نداشته باشیم.
Friday, 22 November , 2024