به گزارش پردیسان آنلاین؛بی‌شک رابطه عمیق و تنگاتنگی بین شهروند و آموزش‌های شهروندی وجود دارد. اگر بخواهیم این شناخت را به خوبی انجام دهیم، باید شیوه‌های آموزش شهروندان را به خوبی دریابیم تا بتوانیم در زمینه آموزش های شهروندی از این شیوه‌ها با استفاده از ابزارهای مناسب استفاده کنیم.

در یک بررسی اجمالی باید گفت که آموزش شهروندی مقوله‌ای است که بامفهوم فرهنگ هر جامعه گره خورده است و هر فرهنگی نیز شهروند ویژه خود را می طلبد. در جامعه فرهنگی لازم است که به شیوه‌های آموزش شهروندی متناسب با نیاز روز و همسطح با فرهنگ مردم همان شهر توجه شود. مهم‌ترین شیوه‌های آموزشی شامل آموزش چهره به چهره، استفاده از فیلم‌های انیمیشین، مطبوعات، صدا و سیما و مسابقات فرهنگی، دانش‌آموزان، خانواده‌ها و استفاده از تلویزیون و پوسترهای تبلیغاتی، فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ، بروشور و تراکت، رادیو، رابطین بهداشتی محلات و … است.

یکی از مفاهیم عمده در ادبیات آموزشی، تدوین محتوای آموزشی منطبق با نیاز شهر و شهروند است که حاوی موضوعات اساسی‌ چون هدف‌های نهایی و کلی با توجه به فلسفه آموزش، اهداف و راهبردهای لازم برای رفع نیاز است؛ همانند موضوع ترافیک، بازیافت، حفظ فضای سبز، حفظ نظافت شهر و…؛ تعیین محتوای آموزشی فرایندی است مستمر که به‌صورت مجموعه‌ای از مفاهیم متشکل و کلی، مجموعه نیازهای آموزشی را برای تدبیری راهبردی و موضوعی هدایت می‌کند که شامل تمامی نیازهای آموزشی جامعه و اولویت‌ها و مقاصد و اهداف براساس سیاست‌ها و خط‌مشی‌های مورد نظر، اطلاعات و دانش مطابق با نیازها، وسایل و ابزارهای لازم برای تحقق اهداف است.

مطلوب‌ترین روش آموزش و تفهیم معنای عمیق شهروندی و مشارکت‌پذیری، آموزش توسط متخصصان و کارشناسان حوزه‌های مختلف شهرداری است که از طریق ابزارهای آموزشی منطبق با اهداف می‌توانند به اقشار اجتماعی جامعه به‌خصوص کودکان و نوجوانان این آموزش‌ها را ارائه کنند چرا که با انتقال آموزش‌های شهری و شهروندی به قشر دانش‌آموز، این امکان مهیا می‌شود که آنان با شالوده‌های اصلی شهرداری آشنا و از وظایف شهروندی آگاه شوند و با آگاهی کامل به‌عنوان شهروند متعهد، مسئولیت خود را نسبت به جامعه و شهر برعهده گرفته و ابزارهای اصلی مشارکت‌پذیری را به‌عنوان یک شهروند بیاموزند، اما در این میان آموزش مدیران شهری و ارتقای بینش آنان جهت آموزش شهروندی ضروری است.

امروزه شهرداری، یکی از متولیان اصلی آموزش شهروندان است. آموزش‌ مستمر جامعه برای شهرداری ضروری است چرا که در  اثرات منفی ناآگاهی مردم از فرهنگ شهرنشینی و شهروندی مستقیماً به شهرداری باز می‌گردد، بنابراین متولی اصلی آموزش‌های شهری و شهروندی، شهرداری بوده و در این میان با تعامل درون‌سازمانی و برون سازمانی می‌تواند در حوزه خدمات‌رسانی خود به شهروندان، بااطلاع‌رسانی صحیح، شهروندان را به مشارکت سوق دهد.

مقصد اصلی آموزش شهروندی چیست؟ نبود فلسفه مناسب در شهر، با هدف بسترسازی مطلوب مشارکت‌جویانه، ضرورت نیاز به آموزش‌های شهروندی را ایجاب می‌کند. مشارکت پدیده‌ای ذهنی است که بدون فلسفه مطلوب و آموزش نمی‌تواند به‌صورت جزئی از فرهنگ شهروندان پدیدار شود. نهادینه شدن مشارکت در سطح شهر مستلزم ارائه آموزش‌های لازم است.

تشویق شهروندان برای مشارکت در امور شهری از راه‌های بهبود زندگی شهروندان به شمار می‌آید. در واقع مقصد اصلی آموزش‌های شهروندی، ایجاد مشارکت است و مهم‌ترین ابزار برای مدیریت شهری موفق، بهره‌گیری از مشارکت مردم است، اما برای رسیدن به این مقصود چه باید کرد؟ گسترش و تقویت اداره کل آموزش و مشارکت‌های شهروندی شهرداری، گسترش پایگاه‌های آموزش شهری در محلات و نواحی شهر و تشکیل این پایگاه در سطح شهر مهم‌ترین گام در راه گسترش فرهنگ مشارکت بوده و فرصت مغتنمی در جهت نهادینه کردن مشارکت‌های مردمی و حضور فعال شهروندان در فعالیت‌های توسعه و مدیریت شهری به‌شمار می‌رود.

با استفاده بهینه از تمامی ظرفیت‌های موجود در عرصه‌های مختلف و بهره‌مندی از امکانات علمی و عملی سایر نهادها و سازمان‌ها در فرایند مشارکت همگانی، مدیریت شهری می‌تواند با بهره‌گیری از تخصص‌ها و دانش‌ها در راستای تأمین نیازهای مردم و انجام ماموریت‌های سازمانی خود به ارائه آموزش‌های هدفمند بپردازد. آموزش شهروندی در اصل حرکتی از نقص به سمت کمال است که با رعایت اصل تطابق درون سازمان‌ها قطعاً به تکامل خواهد رسید.

ارائه آموزش فرهنگ شهروندی  به بیش از ۵۰ هزار نفر از شهروندان قمی در سال۱۴۰۱

سید محسن میرهادی در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به گسترش شهرنشینی و نیاز به آموزش رفتارهای مناسب و مرتبط با زندگی شهری یکی از نیازهای اساسی کلانشهرها به شمار می‌رود عنوان کرد: کلانشهرها با افزایش مداوم جمعیت ثابت و جمعیت سیار و افزایش خرده‌ فرهنگ‌ها و قومیت‌های متعدد روبرو هستند و به موازات آن با نیازهای اجتماعی وابسته به آن مواجه‌اند که با گسترش و افزایش این وضعیت، نیازها به ‌مراتب بیشتر شده و وظایف سازمان‌های مربوطه نیز سنگین‌تر می‌شود.در نتیجه نیاز به آموزش شهروندی بیشتر از قبل احساس می‌شود.

وی افزود: فقدان آموزش فرهنگ زندگی شهری و ناآگاهی از فرهنگ شهرنشینی و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه‌های زیادی را به اداره‌کنندگان شهر، محیط شهری و ساکنان شهرها تحمیل ‌کرده است. 

مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری عنوان کرد: اطلاع‌رسانی و آموزش‌های شهروندی می‌تواند در راستای ایجاد نگرش‌ها، افکار و رفتارهای پسندیده در چارچوب هویت اسلامی تأثیرگذار باشد؛ بنابراین مجموعه آموزش‌های ارایه ‌شده به شهروندان را باید همراه با فرآیند، ساختار و برنامه‌های منسجم و هماهنگ تنظیم کرد.

وی درباره فعالیت‌های آموزش‌های شهروندی معاونت خدمات شهری شهرداری قم بیان کرد: آگاه‌سازی و آموزش شهروندی در خصوص حقوق و تکالیفی است که یک شهروند برای زندگی و مشارکت در شهر نیاز دارد که فعالیت‌های مختلفی در این حوزه انجام می‌شود. 

میرهادی با اشاره به برنامه ریزی منجسم درخصوص آموزش های شهروندی در موضوعات ترافیک، بازیافت، حفظ فضای سبز، حفظ نظافت شهر افزود: در معاونت های خدمات شهری و مناطق هشتگانه کارشناسان آموزش حضور دارند که پس از آسیب شناسی، در موضوعات مختلف از جمله زمان جمع آوری پسماندها(زباله تر)،تفکیک پسماندهای خشک و تر، ذخیره سازی مناسب پسماندها در محل تولید،سدمعبر،دیوارنویسی وپساب خاکستری(فاضلاب)،زباله های خارج از نوبت و … آگاهی شهروندان را با آموزش های چهره به چهره به صورت تخصصی افزایش می دهند.

وی به ارائه آموزش فرهنگ شهروندی  به بیش از ۵۰ هزار نفر از شهروندان قمی اشاره کرد و افزود: در سال ۱۴۰۱ به ۲۵۴۱۷ نفر از شهروندان آموزش چهره به چهره و ۲۵۰۰۰  نفر آموزش و اخطار به منظور رفع تخلف داده شده است که آموزش چهره به چهره به ۱۷۸۸۹ واحد مسکونی،۵۸۱۲ صنف،۴۵۱ مرکز دولتی،۳۵۹ واحد درمانی،۱۷۷ مرکز آموزشی،۵۱۵ واحد اقامتی و ۲۱۴ مسجد ارائه شده است.

میرهادی عنوان کرد:از آنجا که کودکان، نوجوانان و جوانان بخش عمده‌ای از جامعه ما را تشکیل می‌دهند و از سوی دیگر اکثر وقت مفید این جوانان به عنوان دانش‌آموز در مدارس سپری می‌شود. لذا یکی از مکان‌های مهم برای فراهم آوردن آموزش‌های شهروندی مدارس است که با هماهنگی صورت گرفته با آموزش و پرورش در سال ۱۷۷ مرکز آموزشی در سال ۱۴۰۱ آموزش ارائه شده است.

 مدیرکل هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری جلوگیری از تخلف در محدوده شهری را از وظایف مدیریت شهری دانست و بیان کرد:به منظور رفع تخلفات شهری مامورین شهرداری به محل مراجعه و پس از ارائه آموزش های لازم، فرصت مناسبی داده می شود تا نسبت به اصلاح رفتار تخلف اقدام نمایند.

وی افزود:در صورتی که شهروندان رفع تخلف نکنند ضمن مستند سازی، اخطاریه های مناسب صادر می شود تا پس از پایان مدت از طریق مراجع قضایی پیگیری شود.

میرهادی به صدور دو اخطار به منظور رفع تخلف اشاره کرد و افزود: در سال ۱۴۰۱ نزدیک ۲۵۰۰۰  اخطار برای مالکین صادر شده است که از این تعداد بیش از ۲۲۰۰۰ مورد توسط شهروندان اصلاح رفتار شده است که نشان می دهد مشارکت شهروندان افزایش یافته است.

وی در پایان خاطر نشان کرد: شهروندان در صورت مشاهده هرگونه تخلف می توانند با سامانه ۱۳۷ تماس بگیرند تا مامورین در اسرع وقت به محل مورد نظر مراجعه نمایند و نسبت به رفع تخلف اقدامات لازم صورت پذیرد.