مجتبی باقرشاهی گفت: پروژه بررسی سیستماتیک محوطه های باستانی روستای صدرآباد زرندیه در شهرستان زرندیه استان مرکزی و در جاده قدیم تهران- ساوه (۷۵ کیلومتری ساوه) که تا ۲۵ خرداد ادامه دارد، وسیع‌ترین کار میدانی در مرکز فلات ایران بوده که با نقشه‌برداری و شبکه بندی نرم‌افزاری آغاز شده است.
این باستان‌شناس تصریح کرد: طبق بررسی های انجام شده تاکنون ۲۱ محوطه باستانی از دوره های مختلف در مساحتی به اندازه ۲۵۰ هکتار شناسایی شده است.
در ورودی این روستا بنایی از دوره ساسانی موسوم به کهنه قلعه قرار دارد که به طبع وجود آن شاهد پراکنش سفال های ساسانی در این محوطه هستیم. نکته حائز اهمیت این محوطه در گستردگی استقرارهای باستانی به طور افقی از شمال به جنوب است از شمال غرب به جنوب شرقی روستا، قدیمی‌تر می شوند.
او قدیمی ترین استقرار باستانی شناسایی شده در این سایت را متعلق به دوره نوسنگی با سفال و جدید ترین استقرار باستانی را مربوط به دوره صفویه اعلام کرد و گفت: محله ای متروک به نام خان آباد مربوط به دوره صفویه و بنای کبوترخانه مربوط به همین دوره تحت حفاظت یگان حفاظت میراث زرندیه و تپه‌ای بنام گزنک به شماره ثبت ۱۳۶۲ به تاریخ ۲۲/ ۰۱ /۱۳۳۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. از نکات پر اهمیت این بررسی، پراکنش فوق العاده سفال موسوم به آلویی و شواهدی از یکجانشینی فرهنگ پشت نام این سفال در این محوطه است.
چنانکه گفته می شود مردمان سازنده سفال آلویی اقتصاد کوچ نشینی داشته اند ولی از شواهدی مانند جوش کوره های فراوان و سرباره های کوره، مشخص می شود در این عصر که طبق بررسی های اولیه مربوط به گودین VII و بازه زمانی ۴۲۰۰ تا ۴۳۰۰ قبل از میلاد بوده، مردمان یکجانشین بوده اند.
باقرشاهی افزود: همچنین در این محوطه شاهد پراکنش سفال های عصر مفرغ هستیم که معمولا در مرکز فلات ایران از آن به دوره فترت یاد می شود ولی در این محوطه به صورت قوی وجود دارد.
سرپرست هیئت باستانشناسی از نکته های با اهمیت این بررسی را کشف یافته های ویژه در سطح محوطه همچون پیکرک های بز، اسب، عقاب ، تکه ای از ظرف نسبتا بزرگ ساخته شده از سنگ ابسیدین که گواه غنای این محوطه است و فنجان های کوچک دوره نوسنگی که اغلب در تپه گزنک مشاهده شده اعلام کرد.
او گفت: با توجه به غنای آثار سطحی، این محوطه در مرکز فلات ایران هم سنگ و قابل قیاس با محوطه سیلک کاشان است با این تفاوت که در این محوطه شواهدی از دوره مس و سنگی یا سیلک III یافته نشده است.
این باستان شناس تصریح کرد: این محوطه از مهمترین سایت های باستان شناسی مرکز فلات ایران است که تا کنون بکر باقی مانده و امید می رود در فصل های بعدی و با کاوش این محوطه به پرسش های متعدد باستانشناسی مرکز فلات ایران تا حدودی پاسخ داده شود.
