پایگاه خبری تحلیلی ایراسی- مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه: سیاست و استراتژی فولاد مبارکه حرکت به سمت ساخت گریدهای با ارزش‌افزوده بیشتر است تا نیاز کشور به این محصولات خاص که ساخت آن نیازمند پیچیدگی‌های فنی و دانشی بیشتری است را تأمین کند.

در سال ۷۰، فولاد مبارکه در حدود ۱۰۰ گرید فولادی را تولید می‌کرد، ولی هم‌اکنون توان طراحی و ساخت حدود ۵۳۰ گرید را به دست آورده است، و در این بازه هرچه پیش رفته است گریدهای تولیدی‌اش از دسته گریدهای تجاری به سمت گریدهای خاص با ارزش‌افزوده بیشتر سوق پیدا کرده است.

امروزه نیازها و انتظارات مشتریان بسیار فراتر از استانداردهاست، چون استانداردها حداقل‌ها را تعیین می‌کند. گذشته از این، خود استانداردها نیز به سمت سخت‌گیری بیشتر رفته است. در حال حاضر، استاندارد EN که استاندارد روز اروپاست در مقایسه با استانداردهای قبلی بسیار سخت‌گیرانه‌تر است و بسیاری از مشتریان حتی همین استاندارد را هم خاص‌تر و محدودتر می‌خواهند.

طراحی و توسعه محصولات جدید یکی از وظایف اصلی واحد متالورژی و روش‌های تولید است. قبل از طراحی و تولید محصول، باید هماهنگی با خطوط تولید صورت گیرد. فرم‌هایی به نام کارت ساخت و دیزاین دیتا وجود دارد که پس از تهیه آن‌ها و هماهنگی با دفاتر فنی و اخذ تأییدیه، کار تولید محصول به‌صورت تستی با ذوب ۲۰۰ تنی آغاز می‌شود. در مراحل تولید نیز تمامی کارشناسان مربوطه حضور دارند و اگر احیاناً مشکلی در جایی وجود داشته باشد بازنگری در طراحی انجام می‌گیرد. نهایتاً محصولی که تولید شد به آزمایشگاه می‌رود و مطابق با استانداردهای بین‌المللی تمامی تست‌های لازم بر آن انجام می‌شود و سپس برای مشتری ارسال می‌شود.

مبحث طراحی نیاز به الزاماتی دارد، ازجمله نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای شبیه‌ساز. کارشناسان فولاد مبارکه در چند سال اخیر از برخی نرم‌افزارهای خاص در انجام محاسبات ترمودینامیک و تعیین دیاگرام و درصد فازی، دمای انحلال رسوبات و… استفاده کرده‌اند. به همین ترتیب دستگاه‌های سخت‌افزاری جدیدی نیز خریداری شده که محاسبات نوردی را انجام می‌دهند و احتمال آسیب رساندن به خط را به حداقل می‌رسانند. دستگاه هات تورشن خریداری شده و خرید دستگاه هات کامپرشن در حال انجام است. برنامه آینده‌ واحد متالورژی ساخت دستگاه شبیه‌ساز آنیل پیوسته است که با استفاده از این تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزارها، ریسک طراحی کاهش می‌یابد و تولید با اطمینان بیشتری انجام می‌گیرد.

خوشبختانه تاکنون کارشناسان متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه موفق شده‌اند در سال‌های اخیر در حوزه‌های مختلف طراحی و تولید گریدهای خاص را به انجام برسانند. این گریدها در صنایع خودروسازی، نفت و گاز، ساختمانی و … کاربردهای فراوانی داشته و پیشتر از طریق واردات به بازار ایران راه می‌یافته و یا به سبب تحریم‌ها تأمین آن برای نیازهای داخلی بسیار دشوار و یا بسیار گران و خارج از توان بازار تولیدات کشور بوده است.

در سال ۱۴۰۱ فولاد مبارکه توانست ۱۴ گرید خاص دیگر را نیز تولید کند که برخی از آنها از جمله فولاد زنگ‌نزن گریدهای ۳۰۴ و ۴۰۹ از پرکاربردترین گریدهای فولادی است که در عین حال ساخت آن نیازمند تکنولوژی و الزامات خاصی است.

علیرضا مولوی‌زاده، مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه

منبع: ویژه‌نامه بهره‌برداری، کارنامه ۱۴۰۱ شرکت فولاد مبارکه