به گزارش پردیسان آنلاین، امروزه گردشگری فرهنگی دیگر محدود به بازدید از بناهای تاریخی و آثار معماری نیست. مخاطبان جهانی به دنبال تجربه‌هایی هستند که فراتر از تماشای یک مکان باشد؛ تجربه‌هایی که بتوانند با فرهنگ، هنر و ادبیات شهر پیوند بخورند. این روند نوظهور، تحت عنوان گردشگری ادبی، امکان سفر به دل تاریخ فرهنگی شهرها، شناخت نویسندگان و شاعران، و درک عمیق‌تر از محیط اجتماعی و معنوی آنان را فراهم می‌کند.
چالش اصلی بسیاری از شهرها، از جمله اصفهان، این است که میراث ادبی و فرهنگی به اندازه آثار معماری و هنری مشهور نشده است. در حالی که بسیاری از گردشگران حاضرند برای تجربه مستقیم ادبیات و هنر یک شهر هزینه کنند، فقدان مسیرهای ادبی، رویدادهای فرهنگی مرتبط و محتوای جذاب چندزبانه مانع بهره‌برداری کامل از این ظرفیت می‌شود. این وضعیت نه تنها موجب از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی می‌شود، بلکه امکان تثبیت جایگاه فرهنگی شهر در سطح بین‌المللی را نیز محدود می‌کند.
اصفهان با تاریخ هزارساله خود و حضور شاعران، عارفان و خوشنویسان برجسته، ظرفیت این را دارد که نمونه‌ای موفق در حوزه گردشگری ادبی باشد؛ این شهر می‌تواند تجربه‌ای ترکیبی ارائه دهد که گردشگران در آن بتوانند هم معماری بی‌نظیر و هم میراث ادبی و معنوی را همزمان تجربه کنند؛ اما همه این موارد بستگی به سیاست‌گذاری‌های مربوطه و اقدامات مسئولین دارد.
در همین راستا مجید دانش‌مبرهن، رئیس انجمن صنفی و انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: اصفهان در حافظه تاریخی ایران و جهان، بیش از هر چیز با معماری باشکوه و جلوه‌های هنری عصر صفوی شناخته می‌شود؛ اما حقیقت این است که این شهر تنها به میدان نقش‌جهان و پل‌های تاریخی محدود نمی‌شود، بلکه در دل خود گنجینه‌ای عظیم از میراث ادبی، عرفانی و هنری را جای داده است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: در کوچه‌پس‌کوچه‌های اصفهان و در آرامگاه‌های کمتر شناخته‌شده آن، شاعران، عارفان و خوشنویسانی آرام گرفته‌اند که هر یک در زمان خود، سهمی بزرگ در فرهنگ و تمدن ایرانی داشته‌اند. برای نمونه، آرامگاه صائب تبریزی، بزرگ‌ترین غزل‌سرای سبک هندی که با سرودن نزدیک به صد هزار بیت شعر رکورددار در میان شاعران ایرانی به شمار می‌رود، در همین شهر واقع است.
رئیس انجمن صنفی و انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری استان اصفهان ادامه داد: همچنین مدفن کمال‌الدین اسماعیل، قصیده‌سرای برجسته‌ای که آثارش جایگاهی ویژه در تاریخ ادبیات فارسی دارد، در اصفهان قرار دارد. در کنار این بزرگان، مقابر عرفای نامداری همچون بابا رکن‌الدین و بابا قاسم نیز وجود دارد که هر یک می‌تواند نقطه‌ای برای توجه گردشگران علاقه‌مند به عرفان و معنویت باشد.
دانش مبرهن تصریح کرد: افزون بر این، حضور چهره‌های برجسته خوشنویسی همچون میرعماد حسنی، استاد بزرگ نستعلیق و واله اصفهانی، موجب شده اصفهان نه تنها در عرصه معماری و هنرهای بصری، بلکه در حوزه ادبیات و خوشنویسی نیز یک کانون منحصر به‌فرد و بی‌بدیل به شمار آید.
وی بیان کرد: با این همه، باید اذعان داشت که این ظرفیت‌های ارزشمند، تاکنون در سایه شهرت بناهای تاریخی و جلوه‌های معماری اصفهان قرار گرفته‌اند و آن‌گونه که باید و شاید به آن‌ها پرداخته نشده است. حال آنکه اصفهان می‌تواند با بهره‌گیری هوشمندانه از این ظرفیت‌ها، جایگاهی تازه در نقشه جهانی گردشگری ادبی پیدا کند.
رئیس انجمن صنفی و انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری استان اصفهان مطرح کرد: یکی از راهکارهای مهم در این زمینه، طراحی و اجرای مسیرهای ادبی شهری است؛ به این معنا که همان‌طور که برای گردشگران تورهای بازدید از میدان نقش‌جهان یا سی‌وسه‌پل تدارک دیده می‌شود، می‌توان مسیرهایی ویژه برای بازدید از آرامگاه شاعران، عارفان و خوشنویسان طراحی کرد و این بازدیدها را با روایت‌گری و تولید محتوای چندزبانه همراه ساخت.
دانش مبرهن ادامه داد: برگزاری جشنواره‌های شعر و خوشنویسی در کنار این اماکن تاریخی نیز می‌تواند به جذب علاقه‌مندان کمک کند. برای مثال، گردشگری که به تماشای میدان نقش‌جهان می‌رود، می‌تواند در همان سفر در یک تور صائب‌خوانی شرکت کند یا در یک کارگاه نستعلیق‌نویسی در کنار آرامگاه میرعماد حضور یابد؛ تجربه‌ای که هم به عمق و کیفیت سفر او می‌افزاید و هم خاطره‌ای ماندگار از اصفهان در ذهنش برجای می‌گذارد.
وی افزود: از دیگر ظرفیت‌های مغفول مانده، آرامستان تخت فولاد و آرامگاه‌های ارامنه در اصفهان است. این مکان‌ها با روایت مناسب و معرفی برجستگان ادب، عرفان و هنر مدفون در آن‌ها، می‌تواند به جاذبه‌ای فرهنگی تبدیل شود. همان‌گونه که آرامستان پرلاشز در فرانسه با حضور نام‌های بزرگ ادبی و هنری به یک مقصد گردشگری بین‌المللی تبدیل شده، تخت فولاد نیز ظرفیت آن را دارد که در سطح ملی و فراملی شناخته شود.
رئیس انجمن صنفی و انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری استان اصفهان مطرح کرد: در کنار این اقدامات، برگزاری رویدادهایی با رویکرد بین‌المللی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. برای مثال، شب شعر اصفهان با حضور دانشجویان خارجی می‌تواند فرصتی تازه برای معرفی این شهر باشد. اگر این دانشجویان اشعار خود را درباره اصفهان به زبان مادری بخوانند و سپس این آثار در مطبوعات داخلی منتشر شود، انگیزه‌ای ایجاد خواهد شد تا آنان در فضای مجازی و در میان هموطنان خود نیز به معرفی شعر و تجربه خود از اصفهان بپردازند. این روند نه تنها سبب گسترش دامنه نفوذ فرهنگی اصفهان در سطح جهانی می‌شود، بلکه در نهایت نام این شهر را بیش از پیش در عرصه گردشگری ادبی و فرهنگی مطرح خواهد کرد.
دانش مبرهن تصریح کرد: به بیان دیگر، اصفهان ظرفیت آن را دارد که همان‌طور که با معماری و هنر صفوی شناخته می‌شود، با میراث ادبی و عرفانی نیز بدرخشد و جایگاهی تازه در ذهن و قلب گردشگران داخلی و خارجی پیدا کند. شرط تحقق این هدف، توجه جدی به برنامه‌ریزی فرهنگی و ایجاد پیوند میان میراث تاریخی و ادبی شهر است.
به گزارش پردیسان آنلاین، اصفهان می‌تواند با برنامه‌ریزی‌های منسجم، استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های تاریخی و ادبی و خلق تجربه‌های نوآورانه برای گردشگران، جایگاه خود را در نقشه فرهنگی جهان تثبیت کند و به الگویی موفق در ترکیب میراث معماری و ادبی تبدیل شود.
