به گزارش پردیسان آنلاین، کشاورزی یکی از ارکان اصلی اقتصاد ایران است که با چالش‌های متعددی روبه‌رو است، از جمله این چالش‌ها می‌توان به کمبود منابع آبی، تغییرات اقلیمی و نیاز روزافزون به تأمین امنیت غذایی اشاره کرد، در این راستا، کشت گلخانه‌ای به‌عنوان یک روش نوین و کارآمد برای افزایش تولید محصولات کشاورزی و بهینه‌سازی مصرف منابع طبیعی مطرح شده است.
توسعه کشت گلخانه‌ای در ایران در سال‌های اخیر شتاب بیشتری گرفته است، طبق آمارها، سطح زیر کشت گلخانه‌ها از حدود ۸ هزار هکتار در سال‌های گذشته به ۲۵ هزار هکتار افزایش پیدا کرده است، این رشد نشان‌دهنده توجه دولت و سرمایه‌گذاران به این حوزه و اهمیت آن در تأمین امنیت غذایی کشور است، همچنین، در سال ۱۴۰۱، حدود ۳.۵ میلیون تن سبزی و صیفی‌جات از گلخانه‌ها تولید شده که نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل توجهی داشته است، این افزایش تولید نه‌تنها به تأمین نیازهای داخلی کمک می‌کند، بلکه امکان صادرات محصولات کشاورزی را نیز فراهم می‌آورد. با توجه به اینکه محصولات گلخانه‌ای معمولاً کیفیت بالاتری دارند، بازارهای خارجی نیز به استقبال این محصولات می‌آیند.
مزایای کشت گلخانه‌ای
کشت گلخانه‌ای دارای مزایای متعددی است که می‌تواند به توسعه پایدار کشاورزی ایران کمک کند:
-افزایش بهره‌وری: عملکرد محصولات در گلخانه‌ها نسبت به فضای باز تا ۱۰ برابر بیشتر است، این امر موجب افزایش تولید و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
-صرفه‌جویی در مصرف آب: استفاده از روش‌های آبیاری تحت فشار موجب کاهش مصرف آب تا ۳۰ تا ۴۰ درصد می‌شود، با توجه به بحران آب در کشور، این ویژگی بسیار حائز اهمیت است.
-تولید مداوم: امکان تولید محصولات در همه فصول سال با کنترل شرایط محیطی وجود دارد. این امر موجب می‌شود که کشاورزان بتوانند محصولات خود را در زمان مناسب عرضه کنند.
-ایجاد اشتغال: توسعه گلخانه‌ها فرصت‌های شغلی جدیدی برای جوانان و دانش‌آموختگان کشاورزی فراهم می‌کند. این اشتغال پایدار می‌تواند به کاهش بیکاری و رونق اقتصادی مناطق روستایی کمک کند.
چالش‌ها و موانع کشت محصولات گلخانه‌ای در ایران
با وجود مزایای فراوان، توسعه کشت گلخانه‌ای با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است که باید مورد توجه قرار گیرد:
-هزینه‌های بالای سرمایه‌گذاری: هزینه‌های اولیه برای احداث گلخانه‌ها نسبت به کشت سنتی بالاتر است. این موضوع ممکن است برخی از کشاورزان را از ورود به این حوزه منصرف کند.
-نیاز به دانش فنی: مدیریت صحیح گلخانه‌ها نیازمند دانش تخصصی است که ممکن است برخی کشاورزان فاقد آن باشند، آموزش و توانمندسازی کشاورزان در این زمینه ضروری است.
-محدودیت‌های زیرساختی: نبود زیرساخت‌های مناسب برای حمل‌ونقل و بازاریابی محصولات ممکن است مانع از موفقیت کشت گلخانه‌ای شود. ایجاد زیرساخت‌های لازم باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
تجارب موفق بین‌المللی
برخی کشورها همچون هلند و اسپانیا توانسته‌اند با استفاده از فناوری‌های نوین و روش‌های مدیریتی کارآمد، موفقیت‌های چشمگیری در زمینه کشت گلخانه‌ای کسب کنند.
هلند یکی از پیشروان جهانی در زمینه کشت گلخانه‌ای است که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته توانسته است، عملکرد بالایی را از نظر تولید داشته باشد. سیستم‌های هوشمند آبیاری و کنترل دما موجب افزایش بهره‌وری شده‌اند و اسپانیا نیز با استفاده از تکنیک‌های مدرن همچون هیدروپونیک (کشت بدون خاک) توانسته است محصولاتی با کیفیت بالا تولید کند. این کشور توانسته بازارهای خارجی را نیز جذب کند.
به گزارش پردیسان آنلاین، توسعه کشت گلخانه‌ای نه‌تنها می‌تواند به تأمین امنیت غذایی کمک کند، بلکه با ایجاد اشتغال پایدار و افزایش بهره‌وری منابع آب، امیدآفرینی برای آینده کشاورزی ایران را فراهم می‌آورد. با حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری در این حوزه، می‌توان به سمت یک کشاورزی پایدار و کارآمد حرکت کرد، همچنین آموزش کشاورزان و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای حمل‌ونقل و بازاریابی محصولات، از جمله اقداماتی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند تا بتوان از همه ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری کرد.
