به گزارش روزنامه هنر، پروژه بازسازی بازار بزرگ استانبول که قدمتی ۵۵۹ ساله دارد، در سال ۲۰۱۶ با هدف حفاظت از این بنا در برابر زلزله و آبدیدگی و بازنگری در بازسازی‌های بدساخت قبلی آغاز شد و تاکنون ادامه داشته است.

تعمیرات سقف گنبدی شکل این بازار سرپوشیده که ۳۹ هزار متر مربع طول دارد، با یک سال تاخیر، سرانجام در اواسط سال ۲۰۱۹ به اتمام رسید. اما برنامه‌هایی که برای دور جدید بازسازی در فصل بهار ریخته شده بود حال به دلیل بحران کرونا به زمان دیگری موکول شده است.

این در حالی است که به گفته گولتکین کایا (Gultekin Kaya) مشاور هیات مدیره این بنای تاریخی، بخشی از این بازسازی‌ها فوری هستند زیرا فشاری که در طی سال‌های اخیر مغازه‌داران برای گسترش غرفه‌های خود به دیوار و ستون‌های این بازار وارد کرده‌اند، مشکلات ساختاری متعددی به بار آورده است.

بلای کرونا به جان یکی از قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان

پروژه ساخت بازار بزرگ استانبول در سال ۱۴۴۵ میلادی و در پی فتح قسطنطنیه پایتخت امپراتوری روم شرقی به دست سلطان محمد دوم عثمانی کلید خورد. بعد از این پیروزی، امپراتوری عثمانی به فکر آغاز یک طرح گسترده برای رونق بخشیدن به اقتصاد شهر استانبول افتاد که همانا تاسیس بازار بزرگ بود. این بازار که بالغ بر ۴ هزار غرفه و کارگاه دارد، در سال ۲۰۱۴ میلادی با جذب سالانه ۹۱ میلیون و ۲۵۰ هزار گردشگر، در صدر فهرست پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری جهان قرار گرفت.  

اما این بنای تاریخی یک نیم دهه سخت را پشت سر گذاشته و چندی است که حال و روز چندان خوشی ندارد. حملات تروریستی، شوک‌های اقتصادی و ناآرامی‌های سیاسی در ترکیه صنعت گردشگری در این کشور را تحت تاثیر قراره داده و در نتیجه کاهش گردشگر، از سال ۲۰۱۵ تاکنون حدود یک هزار مغازه این بازار تعطیل شده‌اند. بازار بزرگ استانبول در سالی که گذشت حدود ۴۵ میلیون بازدیدکننده داشت که از یک سوم میزان گردشگری که در یک دهه گذشته از این بنای تاریخی بازدید می‌کردند، هم کمتر است. شوربختانه شرایط بحرانی این بنای تاریخی با شیوع کرونا تشدید شد.   

ویروس کرونا از زمان شیوع در کشور ترکیه در کمتر از یک ماه گذشته ۵۷ هزار تن از مردم این کشور را آلوده کرده و یک هزار و ۲۰۰ قربانی گرفته است. وقتی دولت ترکیه برای مهار این ویروس تنفسی واگیردار دستور قرنطینه صادر کرد، بازار بزرگ استانبول نیز به رسم دیگر میراث فرهنگی جهان، هشت دروازه اصلی خود را به روی بازدیدکنندگان بست.

تعطیلی اخیر بازار بزرگ استانبول به دلیل شیوع کرونا، طولانی‌ترین تعطیلی این بازار در طول تاریخ بوده است. در گذشته این بازار یک بار به دلیل آتش‌سوزی‌ها در قرن ۱۷ و ۱۸ تعطیل شد و یک بار هم زلزله شدیدی که در سال ۱۹۹۹ ترکیه را لرزاند و بیش از ۱۷ هزار قربانی برجای گذاشت، کسب و کار در این مارکت سرپوشیده را برای کمتر از یک هفته به حال تعلیق درآورد. اما حالا از زمان اعلام فرمان قرنطینه در ترکیه، این بنا تقریبا یک ماهی می‌شود که تعطیل است.

بحران کرونا خسارت قابل توجهی به این بنا وارد کرده است. علاوه بر توقف فرآیند بازسازی‌های فوری و مهم، غیبت ۲۰ هزار غرفه دار و صنعتگر مشغول به کار در این بازار، آن را از لحاظ امنیتی در خطر قرار داده است. همین ماه گذشته بود که چند سارق از راه پنجره های سقفی وارد بازار شده و به یک طلافروشی دستبرد زدند که البته پس از مداخله پلیس با رها کردن اقلام دزدی، از صحنه فرار کردند.

اگرچه هنوز تاریخ مشخصی برای بازگشایی بازار بزرگ استانبول تعیین نشده است، کایا پیش بینی می‌کند که درهای این بازار همزمان با از سرگیری پروازهای بین‌المللی در ترکیه از اول مه (۱۲ اردیبهشت)، به روی مردم باز شود. البته هنوز قطعیتی در این باره وجود ندارد.