این جمله شاید بدیهی باشد که محصولات فرهنگی و هنری در تمامی شاخه ها توسط اصحاب فرهنگ و هنر برای عموم مردم جامعه با هر سطح سلیقه، نگاه، اندیشه و جهان‌بینی تولید می‌شود. اما سوالی که دراین‌میان مطرح می‌شود این است که آیا تمامی مصرف‌کنندگان این محصولات فرهنگی به شکلی یکسان و عادلانه می‌توانند در مواجهه با این آثار بیشترین بهره را از آنها ببرند؟
سهم جامعه روشن‌دلان از محصولان هنری
کافی است این تجربه را به یک دهه قبل بازگردانیم… درحالی‌که تمامی دغدغه‌مندان عرصه فرهنگ و هنر تلاش خود را برای ارائه بهترین آثار به مخاطبان ایرانی داشتند، اما بخشی از جامعه کشورمان به واسطه معلولیت و یا عدم توانایی در بهره‌مندی از نعمت خدادادی بینایی، که در گروه جامعه روشن‌دلان (نابینایان) کشور قرار می‌گیرند همواره در مواجهه با آثار سمعی و بصری مانند سریال‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی و نمایش‌های صحنه‌ای از عدم دقت هنرمندان نسبت به نیاز آنها برای مواجهه درست و اصولی با کمک ابزار واسط جهت دریافت و همراهی آنها در مسیر استفاده از این محصولات گلایه‌مند بودند.
با وجود گلایه‌مندی آنها که بی‌هیچ تردیدی صحیح و منطقی نیز جلوه می‌کرد خوشبختانه طی چند سال اخیر با دغدغه بیشتر جامعه هنری برای بهره‌مندی تمامی اقشار جامعه و گروه‌هایی که به‌عنوان مصرف‌کنندگان محصولات فرهنگی و هنری شناخته می‌شدند مواجه بودیم. به‌عنوان نمونه گروه فرهنگی هنری سِوینا با همراهی یکی از هنرمندان عرصه سینما – گلاره عباسی – با راه‌اندازی تارنما (وب‌سایت) و در ادامه رادیو سِوینا توانست این بار هنرهایی مانند سریال‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی و آثار تئاتری را نه‌تنها به شکل صوتی که با تصویرسازی گفتاری برای نابینایان کشورمان به گونه‌ای به این دسته از مخاطبان ارائه دهد تا آنها نیز مانند دیگر مخاطبان در مواجهه با این آثار لذت وافی و کافی را ببرند.
دست بالای فعالان فرهنگی در مواجهه با جامعه روشن‌دلان
توجه جامعه هنرمندان به نابینایان کشورمان در قالب بخش خصوصی و فراهم ساختن بستری چون رادیو سِوینا باعث شد تا در کنار جامعه هنری، فعالان عرصه فرهنگ و کتاب نیز این بار از بستر رسانه صوتی برای جامعه مخاطبان هدف خود یعنی نابینایان کشور بهره ببرند.
هرچند تا پیش از این خوشبختانه با وجود کتاب‌هایی که به خط بریل چاپ می‌شد جامعه نابینایان کشور در کنار تمام دغدغه‌مندی در مواجهه با رسانه‌های سمعی و بصری در حوزه رسانه‌های مکتوب کمتر دچار مشکل بودند؛ اما ظرفیت فضای مجازی و تجربه موفق رادیو سِوینا در ارائه آثار تلویزیونی، سینمایی و تئاتری به مخاطبان نابینا؛ فعالان عرصه فرهنگ را برای بهره‌مندی از این بستر، همراهی هر چه بیشتر، تلاش برای توسعه دامنه مخاطبان خود و توجه به جامعه نابینایان کشور را با خود به‌همراه داشت.
آن‌گونه که اشاره شد بنیان‌گذار و مؤسس رادیو سِوینا که در بستر فضای مجازی مخاطبان هدف خود را جامعه نابینایان کشور ترسیم کرده است درباره راه‌اندازی بخش داستانی و فضای ادبی رادیو سِوینا تحت عنوان قصه شب با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (پردیسان نوین) به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه از خاطر شما می‌گذرد.
هدف از راه اندازی سِوینا
گلاره عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی پردیسان نوین گفت: گروه هنری سِوینا با محوریت آثار تصویری بر پایه هنر سینما و در ادامه آثار نمایشی و سریال‌های تلویزیونی برای هرچه ملموس‌تر کردن سکانس‌ها، پلان‌ها و یا اتفاقاتی که در فیلم سینمایی و یا اثر تئاتری در لحظاتی که با دیالوگ همراه نیست می‌افتد و جامعه نابینایان توانایی دریافت صحیح آن را نداشتند، اقدام به ارائه توضیحات در قالب نریشن جهت فراگیری هرچه بیشتر مفهوم آن سریال و یا اثر تئاتری و سینمایی به مخاطبان خود کرد.
وی ادامه داد: همین تجربه ما را بر آن داشت تا این‌بار گام را از بدنه فعالیت‌های سینمایی، تئاتری و تلویزیونی در عرصه هنر به سمت فعالیت‌های فرهنگی و به‌ویژه کتاب در قالب کتاب‌های صوتی و استفاده کردن از بستر رادیو سِوینا برای جامعه نابینایان کشور گسترش دهیم.
تولد قصه شب
عباسی با اشاره به همکاری متخصصان جامعه نابینایان کشور در تولید محتوا برای تارنما و رادیو سِوینا گفت: طی سه سالی که از فعالیت گروه فرهنگی هنری سِوینا در قالب ارائه بسته‌های متنوع برای جامعه نابینایان می‌گذرد با بسیاری از متخصصان نابینای کشورمان همراه بودم و فصل مهمی از برنامه‌های این بستر فضای مجازی توسط خود هنرمندان روشن‌دل تولید و ارائه می‌شود.
بازیگر سریال‌های شیدایی و کیمیا افزود: در حوزه کتاب صوتی نیز تلاش داشتیم تا با همکاری هنرمندان و فعالان نابینا در سراسر کشور بتوانیم به بستری مناسب در ارائه آثار فرهنگی برسیم که در نهایت تلاش ما به برنامه قصه شب منتج شد.
بی هیچ ادعایی دست به فرهنگ‌سازی زدیم
عباسی با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور و تمرکز اغلب مردم برای بیشتر درخانه ماندن و تجربه روزهای قرنطینه به‌عنوان یکی دیگر از موتورهای محرک برای توسعه دامنه فعالیت‌های گروه فرهنگی هنری سِوینا اشاره کرد و افزود: بدون هیچ ادعایی اقدام و فعالیت همکارانم در گروه فرهنگی‌هنری سِوینا را نوعی فرهنگ‌سازی می‌دانم. چراکه برای کارهای خود چه در عرصه مستندسازی روایی آثار سینمایی، تئاتری و سریالی و چه در قالب تولید کتاب‌های صوتی در برنامه قصه شب هیچکدام از همکاران‌مان چه هنرمندان حرفه‌ای و چه فعالان روشن‌دل حتی ریالی درخواست نکرداند و کار خود را عاشقانه و صادقانه به شکل رایگان انجام دادند.
تمامی آثار به شکل رایگان در اختیار روشن‌دلان قرار می‌گیرد
بازیگر سریال شهرزاد گفت: هرچند تمام فعالیت ما جنبه خیر و عام‌المنفعه دارد؛ اما مخاطبان ما در صورت تمایل می‌توانند این آثار را خریداری کنند. چراکه این مجموعه، نهادی خصوصی است که بدون حمایت و بودجه‌های دولتی اداره می شود. اما چون از همان ابتدا، نگاه و هدف‌مان را بر مساله‌ای به نام فرهنگ سازی و توجه به گروه جامعه نابینایان در کشور قرار دادیم به‌هیچ‌وجه پای مسائل مالی را به میان نکشیده و نخواهیم کشاند و تمامی آثار به شکل رایگان در اختیار دوستان روشن‌دل کشور قرار می‌گیرد.
همکاری انتشارات نیماژ در این حرکت فرهنگی
مدیر گروه فرهنگی هنری سِوینا یادآور شد: طی چند سال اخیر افرادی بودند که اقدام به تولید کتاب‌های صوتی کردند و با همراهی بازیگران و فعالان عرصه فرهنگ و هنر این کتاب‌ها را در اختیار مخاطب قرار داده و البته در ازای آن هزینه‌ای را دریافت کردند که خوب کاملاً امری طبیعی است و منبع درآمدی برای تولیدکنندگان از یک سو و از سوی دیگر ناشران و فعالان عرصه فرهنگ و هنر است.
بازیگر فیلم شهربانو ادامه داد: اما با توجه به رویکرد هدفمند و دغدغه‌مند ما برای جامعه روشن‌دلان کشور در همراهی با نشر نیماژ تمامی کتاب‌های برتر این انتشارات به شکل رایگان در اختیار ما قرار گرفت و در یک همکاری مستمر با این گروه فرهنگی طی یک ماه اخیر و به‌ویژه همسو شدن این ایام با ایام قرنطینه خانگی هر شب بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قصه‌های شنیدنی این آثار را توسط خود هنرمندان روشن‌دل در اختیار مخاطبان هدف خود قرار می دهیم.
توجه به اصل کپی‌رایت
عباسی دغدغه دیگر فعالیت خود و همکارانش را در گروه فرهنگی هنری سِوینا رعایت حق مالکیت معنوی و کپی‌رایت آثار دانست و تصریح کرد: برخی از مجموعه‌ها که چنین اقداماتی را حتی با دریافت هزینه در ارائه محصولات خود به مخاطبان انجام می دهند از ناشران و یا نویسندگانی که تولیدکننده آن کتاب‌ها هستند نه‌تنها اجازه نمی‌گیرند که از درصد فروش خود نیز به آنها عددی را پرداخت نمی‌کنند.
بازیگر فیلم شیار ۱۴۳ خاطرنشان کرد: اما ما این مسئله را با همان هدف فرهنگ‌سازی نه‌تنها اقدامی ناشایست می‌دانیم که تلاش می کنیم حتی با وجود همکاری و رضایت انتشارات همکار ما – نیماژ – بازهم تمام اطلاعات را در اختیار نویسندگان و یا مترجمان آثار قرار دهیم.
از رضا کیانیان تا نرگس آبیار
عباسی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تخصص او به‌عنوان یک بازیگر در عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون آیا در ارائه محصولات صوتی برای جامعه روشن‌دلان کشور از همکاران خود نیز در این عرصه بهره برده است گفت: خوشبختانه تنها با یک بار مطرح کردن این مساله، بسیاری از هنرمندان حرفه‌ای و شناخته‌شده بدون دغدغه‌مندی در حوزه مسائل مالی و به شکلی کاملاً خیرخواهانه و هم‌دلانه با ما همکاری کردند که دراین‌میان می‌توانم از نرگس آبیار، ایوب آقاخانی، رضا کیانیان، نسیم ادبی، مهدی پاک‌دل و دیگر عزیزانی یاد کنم که تولید محتوای سوینا یاریگر ما بودند.
همراهی روشن‌دلان در تولید برنامه‌های سوینا
مدیر گروه فرهنگی هنری سِوینا در پایان خاطرنشان کرد: در کنار تلاش برای صوتی کردن آثار سینمایی، تئاتری و تلویزیونی برای جامعه نابینایان و همچنین تولید کتاب‌های صوتی در قالب برنامه قصه شب تلاش می‌کنیم تا پادکست‌هایی (گفتار صوتی مجازی) متنوع و مختلف را بنا به فراخور ایام و شرایط کشور در اختیار جامعه نابینایان قرار دهیم. و خوشحالیم که ادیتورها و تولیدکنندگان این برنامه‌ها اغلب خود از جامعه روشن‌دلان کشورمان هستند.
برنامه قصه شب و کتاب‌های صوتی گروه فرهنگی هنری سِوینا هر شب به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در رادیو سِوینا پخش می شود. این آثار به شکل ضبط شده و در قالب آرشیوی کامل در کانال تلگرامی، تارنما و رادیو سِوینا ذخیره شده و به شکل رایگان در اختیار مخاطبان جامعه هدف خود یعنی جامعه نابینایان و روشن‌دلان کشور قرار می‌گیرد.
