به گزارش پردیسان آنلاین، در فضای پرتنش سیاسی و فعال‌شدن مکانیسم ماشه، بورس تهران هفته دوم شهریور را بازدهی مثبتی به پایان رساند و شاخص کل بورس با رشد ۳.۸ درصد از سطح دو میلیون و ۴۳۱ هزار واحد به دو میلیون و ۵۲۳ هزار واحد رسید، شاخص هم‌وزن به‌عنوان نمایانگر کلیت بازار نیز ۱.۶۵ درصد رشد کرد و از ۷۶۰ هزار واحد تا سطح ۷۷۳ هزار واحد پیش رفت.
آخرین روز هفته گذشته بود که خبر فعال‌شدن مکانیسم ماشه و فشار خرید ایجاد شده در بازار دلار و تتر، سیگنال منفی جدیدی را به بورس مخابره کرد، اما این هفته سیگنالی از فشار فروش سنگین در معاملات بازار سهام دیده نشد، زیرا به نظر می‌رسد فروشندگان پیش از این از بازار خارج شده بودند.
حجم معاملات خرد نیز در این هفته حدود ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد و در مدت چهار روز معاملاتی هفته دوم شهریور، متوسط روزانه حجم معاملات خرد سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی به ۱۴.۹ میلیارد برگه سهم رسید، همچنین میانگین ارزش معاملات خرد نیز در این هفته افزایش داشت و میانگین هفتگی این شاخص چهار هزار و ۵۹۴ میلیارد تومان شد.
ورود دو هزار میلیارد پول حقیقی به بازار
از سوی دیگر برآیند تراز ورود و خروج پول حقیقی در هفته دوم شهریور امیدوارکننده و حاکی از ورود دو هزار و ۵۰۴ میلیارد تومانی پول حقیقی به بازار سهام بود.
کارشناسان معتقدند رشد این هفته را نمی‌توان نشانه تغییری بنیادین و آغاز روندی صعودی دانست، زیرا بسیاری بر این باورند که شاخص‌سازی در این مدت توانسته جلوی خروج گسترده پول از بورس را بگیرد و مانع حرکت سرمایه‌ها به سمت بازار ارز شود گرچه این تحلیلگران، روند کلی بورس را همچنان نزولی می‌دانند و از رشد اخیر شاخص‌ها بیشتر به‌عنوان اصلاحی موقت در دل روند بزرگ نزولی یاد می‌کنند. به گفته کارشناسان برای بسیاری از معامله‌گران مهم‌ترین موضوع برای بازار، حفظ سطوح فعلی شاخص کل است، زیرا شکست دوباره این سطوح می‌تواند فشار فروش را بار دیگر به بازار بازگرداند.
کاهش شدید ارزش بازار
همایون دارابی؛ کارشناس بازار سرمایه ارزش بورس را پیرو تحولات سود و فروش شرکت‌ها دانست و اظهار کرد: در سال ۱۳۹۴ بورسی با ارزش ۴۳۰ میلیارد دلاری داشتیم، اما به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری، دستکاری نرخ‌ها و کشف غیرشفاف قیمت‌ها شاهد کاهش شدید ارزش بازار شدیم و امروز هم همان شرایط نامناسب ادامه دارد.
وی هشدار داد: اگر دولت از دستکاری در بازار به‌ویژه با قیمت‌گذاری دستور دست بردارد، مشکلات گذشته تکرار نخواهد شد و ارزش بازار متناسب با نرخ دلار و تورم تغییر خواهد کرد، اما اگر دولت دستکاری را ادامه دهد، ارزش بازار کاهش پیدا می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اختلاف ۴۰ درصدی بین دلار آزاد و دلار دولتی افزود: این موضوع موجب شده شرکت‌های ما برای صادرات دچار مشکل شوند. صادرکنندگان ناچارند محصولات خود را با قیمت‌های پایین‌تر از ارزش واقعی به واردکنندگان عرضه کنند و این مسئله فشار سنگینی بر آن‌ها وارد کرده است.
وی آینده بورس را به‌طور کامل وابسته به سیاست‌های دولت اعلام کرد و گفت: در صورت توقف دخالت‌ها، ارزش بازار افزایش پیدا خواهد کرد، اما با ادامه روند فعلی باید انتظار کاهش ارزش بورس را داشت.
بازگشت به کانال دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحد
فردین آقا بزرگی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: پس از افت‌های قابل توجه از هفته آخر مرداد و ابتدای شهریور، در روزهای گذشته و هفته جاری منتهی به دوازدهم شهریور تا حدودی شاهد افزایش بودیم به ترتیبی که ارزش کلی بازار از محدوده کانال دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد اکنون به کانال دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحد بازگشته است.
وی با اشاره به بازدهی منفی شاخص از ابتدای سال تاکنون افزود: باید توجه داشت که شاخص کل از ابتدای سال تاکنون حدود هشت و نیم درصد و شاخص هم‌وزن نیز نزدیک به پنج درصد بازدهی منفی داشته‌اند این در حالی است که تا نیمه اردیبهشت تجربه ۲۰ درصد بازدهی مثبت شاخص کل همچنین ۲۵ درصد بازدهی شاخص هم وزن را داشتیم.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: رویدادهایی شامل متغیرهای کلان اقتصادی از جمله نرخ تورم، نرخ رشد نقدینگی، حجم نقدینگی همچنین نرخ‌های سود بانکی یا بهره و تغییرات قابل توجه نرخ ارز موجب شده ارزش پول ملی کاهش پیدا کند یا به عبارت دیگر قیمت ارزها در یک ماه گذشته بین ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد پیدا کند.
افت‌های گذشته عامل سبزپوشی بازار
وی پیش‌بینی وضعیت بورس در بازه‌های کوتاه‌مدت را امکان‌پذیر ندانست و گفت: در کوتاه مدت نمی‌توان دلایل خاصی را به‌عنوان عامل این فرازونشیب‌های بازار سرمایه معرفی کرد، اما به نظر می‌رسد نخستین دلیلی که موجب شد بورس هفته جاری را تقریباً در شرایط سبزپوشی به پایان ببرد، افت‌های گذشته بود.
آقابزرگی تاکید کرد: افت‌های شاخص‌های بورس تا پیش از رونمایی از ارسال نامه سه کشور اروپایی برای فعال کردن مکانیزم ماشه و در مدت یک ماهه باقی مانده تا فعال شدن یا نشدن این مکانیسم، تغییر خاصی در مراودات اقتصادی ما ایجاد نخواهد شد.
وی این شکل از متوقف بودن سیاست‌های برون‌مرزی را موجب سردرگمی اقتصاد عنوان کرد و توضیح داد: بلاتکلیف بودن سیاست‌های ما که آیا خواسته‌های غرب را می‌پذیریم یا خیر یا به عبارتی، نبود قابلیت پیش‌بینی چشم‌انداز آینده، همچنان بازار بورس و اقتصاد را سردرگم نگه می‌دارد که شرایطی بسیار بدتر از این است که بگوییم جنگی اتفاق می‌افتد و یکی از دو طرف پیروز می‌شوند یا توافقنامه‌ای را امضا می‌کنند.
این کارشناس بازار سرمایه مهم‌ترین دلیل سبزپوشی شاخص‌های این هفته در بورس را افت‌های پیاپی در هفته‌های گذشته بیان کرد و ادامه داد: تا پیش از رونمایی از نامه سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، یک واکنش شدید در بازار وجود داشت، اما پس از آن تا حدودی شرایط در حال جبران است.
شاخص‌ها در کف
وی با اشاره به ثابت ماندن متغیرهای کلان اقتصادی، سیاسی و ژئوپولوتیک کشور یادآور شد: به‌دلیل ابهاماتی که وجود دارد به‌طور دقیق و قاطع نمی‌توان شرایط هفته آینده را پیش‌بینی کرد و انتظار تحقق آن را داشت با وجود این معتقدم که بورس پایین‌تر از شرایط کنونی جا برای افت ندارد.
آقابزرگی تاکید کرد: به شرط تغییر نکردن اساسی در متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی به نظر می‌رسد که بازار به‌طور تقریبی به نقطه مینیمم رسیده است و انتظار نمی‌رود که بیش از این افت قابل توجه و ناگهانی در آن رقم بخورد.
وی درباره شرایط لازم برای بهبود وضعیت بورس گفت: دلایل توجیه‌پذیری برای اینکه بورس یک‌باره روند بهبودی و سبزپوشی داشته باشد وجود ندارد، با توجه به قطعی برق، گاز و ناترازی انرژی از سوی دیگر کمبود منابع ارزی و افزایش قیمت ارز در بازار آزاد که به‌طور مستقیم، قیمت تمام شده مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی و تولیدی را افزایش خواهد داد.
این کارشناس بازار سرمایه از کاهش حاشیه سود شرکت‌ها خبر داد و افزود: با توجه به اینکه نرخ دولتی ملاک تسعیر ارز درآمد حاصل از فروش و صادرات، درآمد بیشتر شرکت‌ها و صنایع ما را تشکیل می‌دهد، در نتیجه حاشیه سود شرکت‌ها این سناریو رو به کاهش خواهد بود.
وی با اشاره به آخرین آماری که شرکت بورس ارائه کرده است، گفت: متوسط حاشیه سود عملیات شرکت‌های بورسی از کانال ۱۵ تا ۱۶ درصد به کمتر از ۱۲ تا ۱۳ درصد رسیده که نکته قابل توجهی است، بنابراین چشم‌انداز روزهای آینده با دقت قابل پیش‌بینی نیست، اما معتقدم که شرایط رو به کاهش و افول است.
به گزارش پردیسان آنلاین، در مجموع به نظر می‌رسد بورس تهران در شرایطی قرار گرفته که از یک‌سو فشار متغیرهای کلان اقتصادی همچون نرخ ارز، تورم، بهره بانکی و محدودیت‌های انرژی، چشم‌انداز روشنی برای رشد پایدار بازار ترسیم نمی‌کند و از سوی دیگر، افت‌های سنگین هفته‌های گذشته موجب شده شاخص‌ها در محدوده‌ای نزدیک به کف‌های قیمتی قرار گیرند.
کارشناسان معتقدند ادامه مسیر بورس بیش از هر عامل دیگری به سیاست‌های دولت در حوزه قیمت‌گذاری، نحوه تسعیر ارز شرکت‌ها و میزان مداخله در بازار بستگی دارد. بر همین اساس، در صورت پرهیز دولت از مداخلات دستوری و فراهم‌شدن بستر شفافیت و ثبات اقتصادی، می‌توان انتظار داشت بورس به تدریج جایگاه خود را به‌عنوان آینه اقتصاد ملی بازیابد؛ اما در غیر این صورت، رکود و کاهش ارزش بازار همچنان تهدید جدی برای سهام‌داران و شرکت‌ها باقی خواهد ماند.
