فرشید مبادر ثانی در نشستی که در خبرگزاری پردیسان آنلاین برگزار شده بود به تشریح دلایل عدم توسعه شبکه مخابراتی کشور پرداخت و با بیان اینکه دولت در توسعه شبکه مخابرات نقش خود را به درستی ایفا نکرده است، اظهار داشت: مطابق با اهداف اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) اولویت دولت‌ها باید کمک به کاهش شکاف دیجیتالی و توسعه باشد. در این زمینه این سازمان به کشورهای عضو توصیه‌های بسیاری کرده و دولت ایران نیز به عنوان عضو متعهد این سازمان، باید جلوی ایجاد شکاف دیجیتالی در کشور را بگیرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر مطالعات ITU در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که به ازای هر ۵۰ مگابیت توسعه پهنای باند، نزدیک به ۲.۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشورها (GDP) تغییر پیدا کرده است. به این لحاظ دولت‌ها خود را متعهد کرده‌اند که به اپراتورهای خصوصی کمک کنند تا شبکه آنها زودتر توسعه پیدا کند و به روز رسانی شود. با این وجود اما سوال این است که آیا دولت در این حوزه نقشی ایفا کرده است؟ پاسخ خیر است.

مخابرات در حال پولسازی برای دولت است

کارشناس معاونت تنظیم مقررات شرکت مخابرات ایران با اشاره به اینکه مطابق ره‌نگاشت مخابرات، ساختار کل شبکه PSTN کشور باید به سمت نسل نوین برود، خاطرنشان کرد: این طرح به ۳۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد و تأثیرات آن در گردش مالی تولیدکنندگان نمود خواهد داشت و نتیجه آن نیز نصب سرویس با کیفیت بهتر برای مشترک خواهد بود. در نهایت نیز این سرمایه‌گذاری به توسعه کسب و کارها کمک خواهد کرد.

وی با بیان اینکه شرکت مخابرات ایران به صورت مستقیم در حال پول‌سازی برای دولت است به نحوی که به دولت حق السهم، حق پروانه و مالیات پرداخت می‌کند و ارزش افزوده هم ایجاد می‌کند، گفت: اصلی ترین بیزنس دولت فروش اینترنت به اپراتورها از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت است و دولت به عنوان یک فروشنده پهنای باند، ساده‌ترین بخش کار را در دست دارد.

مبادر ثانی با اشاره به اینکه شرکت ارتباطات زیرساخت از طریق یک قرارداد بین المللی، پهنای باند را خریداری کرده و در چند نقطه کشور توزیع می‌کند، افزود: این انحصار در اختیار زیرساخت است. حتی اگر مخابرات شبکه خود را توسعه دهد و نرخ بیت مشترکانش را از ۲ مگ به ۱۰۰ مگابیت برساند، باز هم نتیجه نهایی آن افزایش پهنای باند در نقطه هسته شبکه است که در اختیار دولت است. به بیان دیگر هر تغییری در شبکه مخابرات به صورت دوباره و زنجیروار باعث سودآوری دولت می‌شود. با این حال اما شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات نه تنها هیچ نقشی در سرمایه گذاری در این حوزه برای خودشان متصور نیستند بلکه با محدود کردن درگاه‌های درآمدی مخابرات باعث شده‌اند که سرعت تغییر تکنولوژی در این بخش بسیار پایین بیاید.

وی این رفتار حاکمیتی از سمت وزارت ارتباطات را در کلان ملی به ضرر مردم عنوان کرد و گفت: درخواست مخابرات این است که کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات با ارائه یک فرمول و راه حل، دغدغه توسعه شبکه مخابرات را حل کند تا خدمات مناسب و با کیفیتی در اختیار کاربر نهایی قرار گیرد.

کارنامه بالانس ترافیک خارجی و داخلی اینترنت شفاف شود

این مقام مسئول در شرکت مخابرات ایران با بیان اینکه وزارت ارتباطات به جای اینکه روی گران نشدن تعرفه‌ها به عنوان کارنامه موفق خود مانور دهد، بالانس ترافیک اینترنت بین الملل و داخل کشور را به عنوان کارنامه خود ارائه کند، اضافه کرد: سوال اینجاست که چرا در این زمینه شرکت ارتباطات زیرساخت شفاف سازی نمی‌کند. مطمئناً میزان ترافیکی که از بین الملل دریافت می‌شود و به سمت کشور می‌آید با ترافیکی که به سمت خارج می‌رود حداقل ۱۰ برابر با هم اختلاف دارند. این به معنی آن است که دولت فقط دلار پرداخت می‌کند تا کشور به داده‌ای که در خارج است، برسد. دولت هزینه پرداخت می‌کند تا آنچه که به اسم فناوری اطلاعات در سایز بین المللی اتفاق افتاده، دست پیدا کنیم.

وی فناوری اطلاعات را بهترین آیتم برای درآمدزایی کسب و کارها در حوزه بین الملل عنوان کرد و گفت: با این حال سوال اینجاست که دولت برای بین المللی کردن این فناوری و سهمی که کشور می‌تواند از این بخش داشته باشد، چه کرده است؟

مبادر ثانی با اشاره به اینکه بر اساس اطلاعات کدال، گردش مالی ارتباطات سیار بیش از ۲۴ هزار میلیارد تومان در سال ۹۹ بوده که ۳ درصد آن به طور مستقیم به حساب وزارت ارتباطات واریز می‌شود، خاطرنشان کرد: این رقم نزدیک ۸۰۰ میلیارد تومان است و اگر آن را به طور تقریبی در ۴ سال گذشته ضرب کنیم به عددی نزدیک به ۳,۲۰۰ میلیارد تومان می رسیم که در اختیار وزارت ارتباطات قرار گرفته است. اما سوال اینجاست که این وزارتخانه با این مبالغ برای توسعه فضای ICT کشور با پتانسیل نیروی انسانی موجود، چه کار کرده است؟

فقط مصرف کننده پهنای باند هستیم

این کارشناس تنظیم مقررات، با بیان اینکه متأسفانه جلسات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به جای تمرکز بر این موضوع، روی مواردی تمرکز دارد که اثرات معکوس داشته است، گفت: حق جوان ایرانی این است که در این فضای بین المللی به درآمدی که شایسته آن است دست پیدا کند. اما سوال اینجاست که ما کجای این فضای بین المللی قرار داریم. این مطالبه باید از وزارت ارتباطات صورت گیرد که چرا در قراردادهای بین المللی اینترنت ما فقط مصرف کننده پهنای باند هستیم؟

وی با تاکید بر اینکه تبعات این سیاست‌های وزارت ارتباطات باعث از دست دادن حوزه کسب و کار می‌شود، افزود: وزیر ارتباطات در حالی از هشتگ حق الناس سخن گفت و بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار پرونده را برای موضوع ارزش افزوده به قوه قضائیه ارجاع داد که برای این مطالبه‌ای که ایجاد شد، هیچ حقی ایفا نکرده است و تنها باعث دیدگاه‌های منفی مردم شد که فکر می‌کنند مخابرات و اپراتورها حق‌شان را خورده‌اند.

مبادر ثانی گفت: پیشنهاد می‌شود که وزیر ارتباطات به جای درج هشتگ حق الناس در خدمات ارزش افزوده، هشتگ حق الناس را برای ایجاد شغل در فضای بین الملل ICT به کار ببرد تا مشخص شود که حاکمیت برای حضور ایران در حوزه بین الملل فضای مجازی چه کمکی کرده است؟ اگر واقعاً قصد دولت توسعه شبکه ارتباطی کشور است باید هشتگ حق الناس را برای حقوق جوانان باسواد این کشور که به اجبار ترک وطن کرده‌اند و برای گوگل کار می‌کنند، مطالبه کند.

این کارشناس با بیان اینکه ما مجبور هستیم دلار بدهیم تا توانمندی ذهن این جوانان ایرانی را بار دیگر برای کشور خریداری کنیم، گفت: با محدود کردن اپراتور نمی‌توان کار را جلو برد. دولت باید پیگیر حق جوانان ایرانی باشد تا شرکت‌های خارجی مجبور شوند به ما دلار بدهند و از ما خرید کنند.

داستان انتقاد از توسعه مخابرات به نبود تخصص باز نمی‌گردد

وی با اشاره به اینکه تمام اپراتورهای مخابراتی خرده فروش شرکت ارتباطات زیرساخت هستند، ادامه داد: با این منطق چگونه می‌شود کنار آمد؟ در حالی که مخابرات نقش توزیع کننده پهنای باند را دارد اما شرکت ارتباطات زیرساخت در فروش اینترنت، انحصار ایجاد کرده است. دولت از مخابرات می‌خواهد که شبکه اش را توسعه دهد که نتیجه آن افزایش درآمد زیرساخت می‌شود اما حاضر نیست به خاطر درآمدش و سودی که از این توسعه می‌برد، بخشی از آن را به توسعه شبکه اختصاص دهد.

مبادر ثانی با بیان اینکه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات روی انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت نظارت دارد اما این کمیسیون با رأی وزیر ارتباطات و ۶ رأی دیگر که با انتصاب وی در این کمیسیون حضور دارند برپا است، خاطرنشان کرد: مگر می‌شود در این فضا رقابت کرد؟ این چه مدل از خصوصی سازی است؟

وی با بیان اینکه نیروی انسانی کشور، غنیمت محسوب می‌شود که باید قدر آن را دانست، یادآور شد: اتحادیه جهانی مخابرات برای تمامی تولیدکنندگان و اپراتورهای دنیا استانداردهای حوزه ICT را تعیین می‌کند و شرکت مخابرات ایران از ۶۰ سال پیش به عنوان یکی از اعضای این بخش، در تعداد قابل توجهی از اسناد استاندارد شده برای کل دنیا حضور داشته و رأی داده است. این توانمندی در شرکت مخابرات ایران را نباید نادیده گرفت. به گواه این رزومه کاری، شک نکنید که داستان انتقاد از توسعه مخابرات به نبود تخصص باز نمی‌گردد.