آنها که ایتالیا را میشناسند و درباره این کشور مطالعه کردهاند میدانند که سربازان تاریخ معاصرش برخلاف اجداد رومیشان مهاجمان خوبی نبوده و در نبردهای نظامی چهره موفقی به نمایش نگذاشتهاند.
در همین حال، بسیاری ایتالیا را به فوتبالش و فوتبالش را به سیستم دفاعی منحصر به فرد موسوم به «کاتِناچّو»، (catenaccio) میشناسد؛ سیستمی با استحکام بتونی که تهاجم و گل زدن به این تیم را بسیار دشوار میسازد.
این روزها ایتالیا با یکی از بحرانیترین دورههای تاریخ خود مواجهاست؛ کشوری که تا چند سال پیش با دشواریها و تبعات بحران اقتصادی، سیاستهای ریاضتی دولتهای بیثبات، افزایش بیکاری و کاهش خدمات رفاهی روبرو بود و با گذشت یک دهه از شروع بحران اقتصادی که اینک فروکش کرده، با بحرانی بهداشتی دست به گریبان است.
حدود یک ماه پس از اوج گرفتن بیماری کرونا در ووهان چین، بحران به ایتالیا نیز سرایت کرد. واپسین روزهای ماه ژانویه (دهم بهمن ماه) بود که نخستین مبتلایان کرونا در ایتالیا شناسایی شدند؛ دو جهانگرد چینی که به ایتالیا آمده بودند تا از رم و میلان دیدن کنند. اما مبتلایان به کرونا محدود به این دو نفر نشد و با سپری شدن دوره نهفتگی کویید ۱۹ مشخص شد که دهها نفر در شهرهای مختلف به ویروس آلوده شدهاند.
این آمار به سرعتی شگفت انگیز و غیرقابل مقایسه با دیگر کشورهایی اروپایی افزایش یافت. بنا بر آخرین آماری که به صورت رسمی اعلام شده، شمار مبتلایان از ۱۲ هزار نفر گذشته است. دیروز (چهارشنبه ۲۱ اسفندماه) منابع رسمی ایتالیا اعلام کردند ۸۲۷ نفر در این کشور بر اثر کرونا جان خود را از دست دادهاند.
آمار روزانهای که طی ایام اخیر از شمار قربانیان کرونا در ایتالیا منتشر شده، نشان میدهد در هر شبانه روز ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر بر تعداد کسانی که جان خود را از دست دادهاند افزوده شده است.
طی روزهای گذشته آمارهای مختلفی از وضعیت تسری بیماری در ایتالیا منتشر شد که بر اساس یکی از این آمارها نسبت فوتیها به مبتلایان ۶.۲ درصد و حدود ۲ برابر میانگین جهانی بوده است. این نسبت در چین، ایران و کره جنوبی به ترتیب، ۳.۹، ۳.۶ و ۱ درصد بوده است.
در خصوص چرایی گسترش کرونا در ایتالیا رسانهها گمانهزنیهای مختلفی ارائه داده و به آمار ۳۰۰ هزار چینی مقیم ایتالیا و پنج میلیون گردشگر که سالانه از چین به ایتالیا میروند اشاره کردهاند. با این حال، اصلیترین دلیل، ارتباطات گسترده هوایی بین چین و ایتالیا عنوان شده که حجم آن چند برابر بسیاری از کشورهای اروپایی است؛ همچنان که در ایران نیز بسیاری دلیل اصلی شیوع کرونا را پروازهای هواپیمایی ماهان به چین میدانند.
در کمرکش این روند و حدود یک هفته پیش بود که «جوزپه کونته» نخست وزیر اعلام کرد ۱۴ استان ایتالیا در شمال و منطقه لمباردیا با جمعیت ۱۶ میلیون نفر به مدت دو هفته قرنطینه میشود.
این تصمیم برای مقابله با کرونا کافی نبود و رخدادهایی چون هجوم مردم به فروشگاهها برای خرید اقلام غذایی و بهداشتی، بروز درگیری و شورش در برخی زندانها و فرار برخی زندانیان و همچنین روند تصاعدی مبتلایان و قربانیان، رهبران رم را به این نتیجه رساند که قرنطینه را به کل کشور تسری دهند.
بر اساس قوانین قرنطینه که برای ۶۰ میلیون ایتالیایی وضع شد، همه ادارات و مدارس تعطیل شد و برخی مراکز خدماتی و رفاهی با رعایت مقررات و به صورت محدود اجازه فعالیت یافتند.
از زمان آغاز قرنطینه یعنی سهشنبه بیستم اسفندماه همه اجتماعات فرهنگی، ورزشی، مذهبی اعم از مسابقات فوتبال، سالنهای سینما، تئاتر، موزهها و کنسرتها تعطیل شد. پیش از آن پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان در واتیکان واقع در پایتخت ایتالیا برای نخستین بار به شکل ویدئوی به سخنرانی و موعظه پرداخت.
در این میان، کلیساها و برخی سمنها در ایتالیا کوشیدهاند با تغییر دستورکار و ماموریتهای خود و مطابقت آن با قوانین قرنطینه به مبارزه با کرونا کمک کنند. در وضعیتی که خدمات خیریهای چون ارائه غذا به نیازمندان متوقف شده، برخی نهادهای مذهبی و مدنی برای ارائه خدماتی چون انجام خرید یا کمک به رفع نیازهای ضروری افراد ناتوان و کمتوان در منازل اعلام آمادگی کردهاند.
به گزارش رسانهها، به تدریج محدودیتها بیشتر شده تا جایی که اکنون ایتالیاییها بدون فرم خوداظهاری که باید به پلیس در مورد چرایی خروج از منزل باید ارائه دهند حق خروج از منزل را ندارند. بر اساس این فرم خوداظهاری، شهروندان برای خرید، مراجعه به مراکز درمانی یا مشاغل ضروری از خانه به خیابان میآیند و در صورت اثبات مغایر بودن خوداظهاری با واقعیت با جریمههای نقدی از ۲۰۰ یورو به بالا مواجه میشوند. میزان مجازات در صورت انجام سفرهای غیرضروری بین شهری به جریمههای نقدی بالاتر و حتی حبس افزایش مییابد.
در کشوری که اکنون پس از چین بیشترین شمار مبتلایان و قربانیان را دارد، اکنون فروشگاهها و داروخانهها تحت شرایط خاص و با تمهیداتی در زمینه جلوگیری از تجمع افراد در اماکن فعالیت دارند و شهرهای به شکل بی سابقهای خلوت شدهاند.
دولت نیز از تسهیلات مختلف برای جبران زیانهای قرنطینه خبر داده است. در بحبوحه بحران کرونا در ایتالیا رسانهها به نقل از نخست وزیر از بودجه ۲۵ میلیارد یورویی برای مقابله با این بیماری خبر دادند. در این میان، مقرر شده اعتباراتی برای طرحهایی نظیر کاهش مالیاتها و به تعویق افتادن بازپرداخت اقساط مسکن در نظر گرفته شود.
اعلام تصمیم رهبران رم برای مقابله با کرونا و قرنطینه کردن این کشور مدلی است که به مثابه کاتناچوی بهداشتی بسیاری آن را اقدامی ضروری و عقلایی برای نجات ایتالیاییها از بیماری مرموز و لاعلاج برای مبتلایان بدحال میدانند و میگویند در صورت موفقیت این اقدام و در شرایط گسترش بیماری در برخی دیگر از این کشورها، میتواند به عنوان الگویی موثر مورد استفاده قرار گیرد.