به گزارش پردیسان آنلاین؛ گردشگری از جمله صنایع پاک و ارزآوری است که می تواند در رونق اشتغال و بهبود اقتصاد و درآمد زایی اهمیت داشته باشد؛ گردشگری از آن دست صنایعی است که همه باور دارند آینده کشورها را تغییر می‌دهد. حوزه‌ای زیربنایی با زنجیره‌ای گسترده از مشاغل و کسب و کارهای مرتبط که بسیار هم برای کشورها ارزآوری دارد.

حال در شهری مانند قم که از آن به عنوان جهانشهر تشیع شهرت دارد و به برکت بارگاه طلایی کریمه اهل بیت حضرت معصومه (سلام الله علیها) ؛ مسجد مقدس جمکران و ۴ هزار امامزاده از مقاصد مهم گردشگری مذهبی است گردشگری باید تعریفی اقتصادی داشته باشد.

اما زمانی که از اقتصاد گردشگری صحبت می شود باید کلیه فعالیت های مرتبط با گردشگری اعم از حمل و نقل و اقامت تا اسکان و رستوران و هم چنین مراکز تفریحی و سیاحتی را در نیزدرمجموعه صنعت گردشگری نام ببریم چرا که با آمدن یک توریسم در یک شهر مقصد گردشگری همه این مجموعه می توانند سود برده و کل شهر به یک پویایی اقتصادی برسد.

درآمد صنعت توریسم بیشتر متکی به شکل مستقیم آن است. در درجه اول گردشگری مفهومی اقتصادی است. کسی که از منطقه‌ای خارج می‌شود و به جای دیگری می‌رود، به اقتصاد آن منطقه پول تزریق می‌کند و گویی در راه رشد و توسعه آن منطقه گام برداشته یا کالایی را از نقطه‌ای به نقطه دیگر صادر کرده است.

حال با این تفاسیر باید پرسید قم دومین شهر مذهبی کشور که سالانه پذیرای ۲۰ میلیون گردشگر است توانسته از این اقتصاد پول ساز بهره مند شود ؟ آیا سودآوری این استان از صنعت گردشگری هم طراز با ظرفیت های آن می باشد؟

جهانشهری مثل قم مانند دیگر کلانشهرهای مقصد گردشگری ، نیاز به برنامه ریزی برای جذب گردشگر دارد چرا که همانند دیگر استانهایی که از مقاصد مهم گردشگری هستند برای جذب گردشگری باید برنامه ریزی مدونی داشته باشد استانی مانند یزد که به واسطه بافت زنده و تاریخی خود شهر جهانی شد با جشنواره های فرهنگی و معرفی آداب و سنن و هم چنین تغییر کاربری خانه های تاریخی، گردشگران خارجی را روانه خود کرد.

اما قم بی نیاز از گردشگر نیست و چرا که در طول سال میزبان گردشگران داخلی و خارجی است اما مشکل این جا است که این مسافران گذری بوده و ورود آنها به یک زیارت محدود ختم می شود چالش امروز شهر قم در کنار ظرفیتهای بالایی که در حوزه تاریخی؛ فرهنگی و گردشگری سلامت و حتی علمی و صنعتی گردشگران آن در شهر ماندگار نیستند.

دوسالی است که کرونا ویروس ضربه های سنگینی را به بخش گردشگری قم وارد کرد چرا که بیشترین درآمد زایی این شهر از صنعت گردشگری و خدمات تعریف شده با اعمال محدودیت ها همه چیز شهر قم هم رنگ باخت اصناف؛ اماکن اقامتی و هتل ها و غیره همه تعطیل شد .

اما با برنامه ریزی دولت برای نجات گردشگری در دوران کرونا و حذف روادید بین کشور و کشور همسایه عراق با گذری در شهر قم می توان پویایی و جنب و جوش شهر را با آمدند گردشگران مشاهده کرد این روزها شهر قم در سایه شوم کرونا نیز آغوش خود را برای مهمانان خود گشوده است و اقتصاد گردشگری قم هم ریکاوری شده است.

ولی با وجود این همه قابلیت از ضعف هایی که از گذشته تاکنون خودنمایی می کند در رنج است « نبود همگرایی و ضعف اطلاع رسانی » چرا که با وجود این همه گردشگر تنها آنها را در اطراف حرم می توان دید و جاذبه های دیگر قم از حضور گردشگران بی نصیب هستند پس می توان به پاسخ سئوال خود رسید قم آن طور که باید و شاید از اقتصاد گردشگری خود بهره چندانی نبرده است.

گردشگری بهترین صنعت برای جبران عقب ماندگی ها

رئیس اداره  گردشگری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قم در بیان اهمیت صنعت گردشگری می گوید: گردشگری در هر شهری توسعه و فعال شود به دنبال آن با رونق اشتغال روبروی می شویم  گردشگری کسب و کارهای دیگر را هم فعال می کند بهترین صنعت برای جبران عقب ماندگی ها صنعت گردشگری است لذا به همین دلیل  بسیاری از شهرها به دنبال این هستند که با یک برنامه ریزی جامع در قالب جشنواره و یا ایجاد جذابیت های خاص گردشگر را به شهر خود جذب کنند .

حمید نادری می افزاید: بالاترین ارزش افزوده بعد از صنعت نفت صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده و رونق اشتغال ۵/۲ برابر دیگر صنایع است در برخی کشورها مجموعه درآمدهای به دست آمده از درآمدهای مالیاتی آنها هم بیشتر است گردشگری یک مقوله ایی است که اگر مدیران شهری به آن اهمیت دهند باعث پویایی و توسعه اقتصاد پایدار شهرهای گردشگری وازهدر رفت سرمایه هم جلوگیری می شود.

به گفته وی، گردشگری در چند حوزه می تواند پو ل ساز باشد در هر شهری که مقصد گردشگری است می تواند شغل تولید شود تاثیر گردشگری را در بحران کرونا دیدیم چرا که کرونا ثابت کرد شهرهایی که گردشگر پذیر بودند حال چه ایران و چه سایر کشورهای جهان بیشترین آسیب را دیدند وکرونا ضربه اساسی به آنها وارد کرد با تعطیلی گردشگری به دنبال آن دیگر بخش ها از حمل و نقل گرفته تا هتل های و واحدهای اقامتی و هم چنین آژانس ها و غیره در کل تعطیل شد.

نادری در تعریف اقتصاد گردشگری می گوید: کلیه فعالیت‌های مرتبط با توریسم و گردشگری در بخش‌های مختلف از حمل و نقل گرفته تا اقامت و اسکان، رستوران‌ها و مراکز تفریحی، اماکن و بناهای تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و آداب و رسوم و میراث فرهنگی و قومی و… است که مخرج مشترک همه آن‌ها نیز گردشگری و سفر است لذا در یک تعریف کلی؛ زمانی که گردشگران عزم سفر و جایجایی از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌کنند، مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی آغاز می‌شود که در دسته‌بندی اقتصاد گردشگری قرار می‌گیرند.

فرصت سوزی قم از اقتصاد گردشگری

رئیس اداره  گردشگری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قم در بخش دیگری از گفت وگوی خود در بیان بهره گیری قم از اقتصاد گردشگری بیان می کند: قم به برکت حضرت معصومه (سلام الله علیها) و مسجد مقدس جمکران و وجود ۴ هزار امامزاده به یک شهر وقطب گردشگری دینی ومذهبی شهرت یافته است در قم مشکل جذب گردشگر نداریم در سه شنبه و پنج شنبه گردشگر و زائر به فراوانی داریم اما مشکل ما عدم ماندگاری مسافر و گردشگر است و برنامه ای هم  نداریم که گردشگر را هدایت کنیم تا ظرفیت های گردشگری قم را بشناسد و به جای محصور شدن در یک زیارت با کل شهر و جاذبه های آن آشنا شود.

نادری با اشاره به ماندگاری گردشگران در شهر مذهبی مشهد می افزاید: در مشهد زائران و گردشگران در کنار زیارت از جاذبه های تفریحی و گردشگری هم بهره می گیرند و حداقل ماندگاری یک مسافر ۱۰ روز است قم باید در مسیر توسعه اماکن تفریحی و سیاحتی قدم بردارد.

وی عنوان می کند: در بحث گردشگری مسیر درستی تعریف نکردیم متاسفانه در قم درمعرفی ظرفیت های قم کار خوبی صورت نگرفته است چرا که در کنار گردشگری مذهبی ما ظرفیت های دیگری از جمله گردشگری تاریخی و فرهنگی و طبیعی  هم داریم که مورد غفلت قرار گرفته است.

قم در مسیر توسعه گردشگری برای حفظ ماندگاری گردشگران

رئیس اداره  گردشگری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قم با اشاره به برنامه ها و اقدامات اخیر شهرداری برای توسعه اماکن تفریحی و حرکت به سمت ماندگاری بیشتر گردشگران شهر کریمه می گوید: در حال حاضر اتفاقات خوبی در شهر قم در حال شکل گیری است با رویکرد خوب شهرداری و شهردار قم در زمینه توسعه اماکن تفریحی و سیاحتی برنامه ها و اقدامات خوبی شکل گرفته است امید است در کنار گردشگری سلامت، همراه و خانواده بیمار از جاذبه های تفریحی قم هم بهره مند شوند.

نادری اظهار می کند: ما در زمینه ماندگاری زائر و گردشگردر استان ضعفی که داریم این است که آن طور که باید و شاید قم و ظرفیت های آن را معرفی نکردیم این کار در حیطه مسئولیت یک دستگاه نیست و نباید گفت که  تنها برعهده شهرداری و میراث فرهنگی است باید در این زمینه همگرایی بین دستگاهها ایجاد شود.

وی می افزاید: در حال حاضر سمپوزیونی در شهرداری تشکیل دادیم تا به عنوان دستگاه نقش آفرین همگرایی بین دستگاههای ذینفع ایجاد کنیم که مشخص شود دستگاهها چه نفعی خواهند برد؟ هم چنین شهروند و شهراز گردشگری چه سودی می برد؟ بعد وظایف دسته بندی می شود دستگاههای فراوانی در استان متولی هستند در حال حاضر آیت الله اعرافی حوزه علمیه را هم در زمینه گردشگری ورود کردند وحمایت کردند و چراغ راهی برای صنعت گردشکری خواهد شد.

امید است با توجه به بهبود وضع گردشگری این روزهای قم آن هم در سایه شوم کرونا شاهد اتفاقات خوبی در زمینه توسعه و اقتصاد در حوزه گردشگری در شان و منزلت استان قم باشیم .

در زمینه بیان اهمیت توجه به اقتصاد گردشگری به سراغ یک کارشناس تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری و هم چنین مدرش دانشگاه و مشاورشهرداری کلانشهر قم می رویم و از او درباره این موقوله می پرسیم.

 گردشگری و سفر قلب تپنده جهان

دکترای تخصصی جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، مدرس دانشگاه و مشاور شهرداری کلانشهر قم در زمینه صنعت گردشگری چنین می گوید: گردشگری و سفر قلب تپنده اقتصاد جهان است که اگر از کار بیفتند، اقتصاد جهان نیز فرومی‌پاشد.

محمد آقازاده می افزاید: گردشگری به همین یک دلیل ساده در صدر بخش‌های مهم اقتصاد و امنیت جهان قرار گرفته و از حدود یک دهه پیش هم عملکردی بهتر از دیگر بخش‌ها داشته است.

به گفته این کارشناس؛ در ایران نیز بنا به آمارها ۲۴۰هزار نفر به صورت مستقیم و ۵۵۰هزار نفر غیرمستقیم در صنعت گردشگری مشغول به کارند.

 حال با این تفاسیری که از این کارشناس به سمت اداره کل میراث فرهنگی؛ صنایع دستی و گردشگری استان قم روانه ودرباره آخرین وضعیت پذیرش گردشگر با مدیرکل این اداره گفت وگو می کنیم صنعتی که بیشترین آسیب را از ویروس منحوس کرونا دید.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم گفت: با لغو محدودیت‌های کرونایی برای سفرها، ضریب اشغال اماکن اقامتی قم به ۹۵ درصد رسیده‌است.

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم، درباره وضعیت اخیر گردشگری با توجه به کاهش محدودیت های کرونایی می گوید: در هفته های  گذشته ۲ هزار و ۷۶۰ زائر و مسافر خارجی در اماکن اقامتی قم اعم از هتل، هتل آپارتمان و مهمان‌پذیر اسکان یافته‌اند که گردشگران از کشور عراق بیشترین آمار را به خود اختصاص داده اند.

علیرضا ارجمندی بیان می کند: در طول زمان شیوع ویروس کرونا، گردشگری قم روزهای کم‌فروغی را سپری کرد اما با شروع واکسیناسیون کرونا و رفع محدودیت‌ها و صدور ویزای گردشگری از آبان ماه، به‌مرور صنعت گردشگری در حال اوج گرفتن است.

به گفته وی؛ با لغو محدودیت‌های کرونایی برای سفرها، ضریب اشغال اماکن اقامتی قم به ۹۵ درصد رسیده‌است.

حال با این گفت وگو و مصاحبه مدیرکل اداره میراث فرهنگی وصنایع دستی و گردشگری استان قم امیدها به سمت روزهای خوب واوج صنعت گردشگری دومین شهر مذهبی کشوربیشتر می شود انتظار می رود مدیران شهری و شهرداری؛ میراث فرهنگی و معاونت امور زائرین استانداری قم به عنوان اضلاع مهم مثلث گردشگری قم از برنامه های جزیره ایی دست برداشته و با همگرایی و مدیریت یکپارچه قم را به عنوان جهانشهر مهم در زمینه گردشگری اسلامی و تاریخی و مهم تر از آن توریسم درمانی مطلوب در کشور تبدیل کنند.