به گزارش پردیسان آنلاین، درختان و فضاهای سبز از لحاظ زیست‌محیطی به‌عنوان شریان‌های حیاتی شهرها محسوب می‌شوند و با توجه به رشد روز افزون شهرنشینی، ایجاد آن به‌عنوان مهم‌ترین تعدیل‌کننده زیست‌محیطی شهرها ضروری است.

از آنجایی که در چند دهه اخیر کمبود منابع آب یکی از مشکلات پیش‌روی گسترش فضای سبز به‌ویژه چمن‌کاری بوده است، بنابراین استفاده از روش‌های مدیریتی از جمله کم‌آبیاری از اهمیت زیادی برخوردار است.

اصفهان یکی از کلان‌شهرهایی است که به‌دلیل وجود رودخانه زاینده‌رود پارک و فضای سبز شهری زیادی دارد، اما با توجه به وضعیت کمبود آب در این شهر و خشکی رودخانه، هرسال در فصل گرما با تنش آبی درختان و فضای سبز مواجه است و آبیاری و حفظ فضای سبز چالشی جدی پیش روی مدیریت شهری بوده است.

حدود شش هزار هکتار عرصه فضای سبز در شهر اصفهان وجود دارد که ۶۰ میلیون متر مکعب به‌صورت سالانه نیازمند آب است؛ این در حالی است که به‌تازگی علی قاسم‌زاده شهردار اصفهان اعلام کرده است «علاوه‌بر شبکه آب آشامیدنی، شهرداری اصفهان شبکه دیگری به نام «آب‌های خاکستری» به‌طول ۱۰۰ کیلومتر در شهر ایجاد می‌کند که این طرح به‌عنوان «رینگ پساب شهر» اجرا می‌شود. رینگ پساب از طریق شبکه‌های توزیع به تمام فضای سبز شهر متصل می‌شود که با این اقدام در استفاده از آب‌های پاک بی‌نیاز می‌شویم و از آب‌های خاکستری استفاده می‌کنیم.»

با چنگ و دندان از فضای سبز شهر اصفهان نگهداری می‌کنیم

احمد شریعتی، عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار می‌کند: در حال حاضر مواردی همچون حرارت و آفاتی که بر درختان تأثیر دارد، به شدت پیگیری می‌شود، البته فضای سبز اصفهان با چنگ و دندان نگهداری شده است، چراکه آب نداریم و از طریق رینگ پساب فضای سبز آبیاری و نگهداری می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه اصفهان دچار بحران شدید آب است، می‌افزاید: تاکنون روش‌های مختلفی برای آبیاری فضاهای سبز شهر و درختان به‌کار برده شده است، در این راستا از روش غرقابی جلوگیری و از روش قطره‌ای استفاده شده است، همچنین از نوع گونه‌های گیاهی و چمن‌های مقاوم استفاده می‌شود؛ حتی در بعضی مکان‌ها به جای چمن‌ها سنگ‌ریزه ریخته شده تا حداقل نمای خوبی داشته باشد، اما نیازی به آب نباشد.

عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه نگهداری این طبیعت و فضا شاهکاری است که انجام می‌شود، می‌گوید: با استفاده از پساب، آبیاری به‌طور کامل انجام می‌شود، اما هنوز نگران چگونگی گذر از این بحران هستیم، زیرا چاه‌های آب در حال خشک شدن است و ذخیره پشت سد کم شده است.

امیدوارم دولت جدید ادامه سیاست‌های رفع مسائل زیست‌محیطی و بحران آب اصفهان را پیگیری کند

شریعتی با بیان اینکه امیدوارم دولت جدید ادامه سیاست‌های رفع مسائل زیست‌محیطی و بحران آب اصفهان وجود داشت را پیگیری کند و این مسیر فراموش نشود، ادامه می‌دهد: تلاش می‌شود تا فضای سبز اصفهان در تابستان دچار تنش نشود و به راهکارهایی برای حفظ فضای سبز برسیم.

وی با اشاره به اینکه طبق طرحی قرار بود ۱۱۰ هزار درخت در شهر اصفهان کاشته شود، اما ۱۳۰ هزار درخت کاشته شد، تصریح می‌کند: این درختان در مکان‌هایی که درختان موجود رو به خشکی بود، کاشته شده است و طی چهار تا پنج سال آینده به ثمر می‌رسد، به همین خاطر در حال حاضر به چشم نمی‌آید.

تنش فضای سبز شهر اصفهان به‌دلیل کمبود آب، افزایش دما و ریزگردها

مجتبی حق‌شناس، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در این باره به خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار می‌کند: با توجه به وضعیت کم‌آبی و افزایش دما، شرایط برای آبیاری فضای سبز بحرانی است، از این‌رو شهرداری اصفهان تلاش می‌کند تا به هر طریقی، حتی روش‌های سنتی همچون استفاده از تانکرهای آب‌رسان، فضای سبز موجود شهری را حفظ کند.

وی می‌افزاید: در حال حاضر با سه عامل کمبود آب، افزایش دما و وجود ریزگردها مواجه هستیم که موجب شده است فضای سبز دچار تنش شود، البته تاکنون شرایط به خیر گذشته است و امیدوارم سایر سازمان‌ها شرایط بحرانی فضای سبز را درک کنند.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: مدیریت بحران استان قول همکاری برای رهاسازی بخشی از آب در رودخانه داده است تا در این فرصت باقی‌مانده کمک کند تا مقداری فضای سبز به‌ویژه پهنه ناژوان و حاشیه رودخانه از حالت بحران خارج شود و نجات پیدا کند.

حق‌شناس با تاکید بر اینکه برای حفظ فضای سبز اقدامات ضروری انجام شده است، از جمله استفاده از مواد شیمیایی که موجب افزایش مقاومت گیاهان می‌شود، ادامه می‌دهد: یک‌سری اقدامات زمستانه در راستای تقویت گیاه برای مقاومت در برابر شرایط تنش انجام شده است، اما این تاب‌آوری تا حدی امکان‌پذیر است و اگر شرایط به همین صورت ادامه پیدا کند، شاهد خزان زودرس درختان خواهیم بود.

وی با بیان اینکه جاری نبودن دائمی رودخانه زاینده‌رود موجب شده است تا گیاهان تحت تنش سالانه قرار گیرند، اظهار می‌کند: شاید در مواقعی ظاهر گیاه خیلی نشان ندهد، اما موجب آسیب‌دیدگی استحکام و بافت گیاه می‌شود و با یک وزش باد در سطح شهر شاهد سقوط دستک درختان خواهیم بود، البته ۹۰ درصد این اتفاق به تنش‌های آبی و خشکی سال‌های گذشته در شهر مربوط می‌شود.

طی ۱۵ سال گذشته هیچ گیاهی که نیاز آبی بالایی داشته باشد در شهر اصفهان کاشته نشده است

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با بیان اینکه اگر از پساب برای آبیاری فضای سبز کمک نگرفته بودیم، در حال حاضر بخش زیادی از فضای سبز شهر را از دست داده بودیم، تصریح می‌کند: پساب تصفیه شده توانسته است به نگهداری و حفظ فضای سبز کمک زیادی کند، اما هنوز این ظرفیت وجود دارد که در این راستا از پساب استفاده بیشتری شود.

حق‌شناس با بیان اینکه کسری نیاز آبی فضای سبز را می‌توانیم از طریق پساب تأمین کنیم، می‌افزاید: این اتفاق مستلزم آن است که شرکت آب منطقه‌ای و آب‌وفاضلاب بتوانند پساب بیشتری در اختیار شهرداری قرار دهند که به‌طور قطع می‌تواند راه‌گشا باشد و فضای سبز را نجات دهد، البته تاکنون همکاری خوبی وجود داشته، اما نیاز است تا پساب بیشتری برای فضای سبز شهرداری اختصاص داده شود.

وی با بیان اینکه طی ۱۵ سال گذشته هیچ گیاهی که نیاز آبی بالایی داشته باشد در شهر اصفهان کاشته نشده است، می‌گوید: تمام درختان، پرچین‌ها و گیاهان پوششی مقاوم به خشکی و شرایط کم‌آبی هستند، اما بخشی از فضای سبز میراثی است که از گذشتگان به ما رسیده است همچون چنارها یا چمن‌هایی که پنج دهه گذشته کاشته شده است و نیازهای آبی بسیار بالایی دارد.

مدیر عامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: در رابطه با درختان چنار هیچ اقدامی نمی‌توانیم انجام دهیم، غیر از اینکه آب مورد نیاز آن‌ها را به هر طریق ممکن تأمین کنیم، اما در رابطه با چمن‌ها برنامه پلکانی برای حذف و جایگزینی آن‌ها ریخته شده است، به‌طوری که چمن‌های نیاز آبی بالا جمع‌آوری و با سایر گونه‌های مقاوم جایگزین می‌شود.

حق‌شناس با بیان اینکه بیشتر گل‌های دائمی که شهروندان در شهر مشاهده می‌کنند، مقاوم به کم‌آبی هستند، خاطرنشان می‌کند: کاشت درختانی همچون بید، چنار، سپیدار و کبوده سال‌های زیادی است که در اصفهان ممنوع شده است، اما ناگزیر هستیم تعداد محدودی گل فصل را که نیاز آبی بالایی دارند را داشته باشیم تا فضای سبز شهر سیمای زیبایی داشته باشد.

به گزارش پردیسان آنلاین، با توجه به شرایط کمبود آب و معضلات زیست‌محیطی در شهر اصفهان، باید دانش طراحی منظر و فضای سبز در شهر به سمتی پیش برود که با حداقل مصرف آب، حداکثر کارایی را در نگهداری فضای سبز و مناظر طراحی شده داشته باشیم، همچنین تلاش برای احیای رودخانه زاینده‌رود صورت گیرد که امیدواریم مسئولان شهر برای رفع این بحران اقدام عاجل انجام دهند.