به گزارش پردیسان آنلاین، بازار ارز ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی از جمله نوسانات نرخ ارز، رانت و نداشتن شفافیت روبه‌رو بوده است. سامانه نیما که با هدف ایجاد تعادل در بازار ارز و تسهیل مبادلات ارزی راه‌اندازی شد، نتوانست به‌طور کامل به اهداف خود دست یابد. اکنون با راه‌اندازی بازار ارز تجاری، امید است که این چالش‌ها کاهش یابد و فضای شفاف‌تری برای مبادلات ارزی ایجاد شود.
بر اساس اطلاعیه‌های بانک مرکزی، از فردا (اول بهمن‌ماه) سامانه نیما به‌طور رسمی تعطیل می‌شود و بازار ارز تجاری جایگزین آن خواهد شد. این تغییر با هدف ایجاد شفافیت بیشتر و کاهش رانت‌خواری در بازار ارز انجام شده است. صادرکنندگان و واردکنندگانی که پیش‌از این در سامانه نیما فعالیت می‌کردند، از این پس باید از طریق بازار ارز تجاری اقدام به رفع تعهدات صادراتی و تأمین ارز کنند.
حجم معاملات و ساختار بازار ارز تجاری
از زمان راه‌اندازی بازار ارز تجاری تاکنون، حجم کل معاملات این بازار به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده است. این معاملات شامل ارزهای مختلفی مانند درهم امارات (۱.۹۷۹ میلیارد درهم)، دلار آمریکا (۳۶۸ میلیون دلار)، یوان چین (۹۷۸ میلیون یوان) و یورو (۳۰ میلیون یورو) بوده است. همچنین، بیش از ۴۲۶۸ معامله در نتیجه ۶۴۹۲ ثبت سفارش به روش جورسازی (مچینگ) انجام شده است.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، صادرکنندگان فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی از ابتدای بهمن‌ماه موظف به عرضه ارز در بازار ارز تجاری هستند. همچنین، واردکنندگانی که دارای تخصیص معتبر ارزی هستند، باید از طریق این بازار اقدام به خرید ارز کنند. این تغییرات با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر نهادهای مرتبط انجام شده است.
یکی از اهداف اصلی راه‌اندازی بازار ارز تجاری، تأثیرگذاری بر نرخ ارز غیررسمی و کاهش نوسانات آن است. با افزایش عمق و حجم معاملات در این بازار، پیش‌بینی می‌شود نرخ کشف‌شده در بازار ارز تجاری به عنوان معیاری برای نرخ ارز غیررسمی عمل کند. این موضوع می‌تواند به کاهش شکاف بین نرخ رسمی و غیررسمی ارز کمک کند.
برنامه‌های آینده: بازار فوروارد و سلف‌فروشی ارز
رئیس‌کل بانک مرکزی از برنامه‌های آینده برای راه‌اندازی بازار فوروارد و سلف‌فروشی ارز خبر داده است. این اقدامات با هدف ایجاد یک بازار واحد و تاب‌آور برای ارز انجام می‌شود و می‌تواند به کاهش نوسانات و افزایش ثبات در بازار ارز کمک کند.
اگرچه بازار ارز تجاری گامی مهم به سوی شفافیت و کاهش رانت‌خواری است، اما چالش‌هایی نیز در مسیر اجرای آن وجود دارد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به مقاومت برخی از ذینفعان، نیاز به هماهنگی بیشتر بین نهادهای مختلف و لزوم آموزش فعالان بازار اشاره کرد. با این حال، در صورت اجرای صحیح، این بازار می‌تواند به بهبود فضای کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی کمک کند.
به گزارش پردیسان آنلاین، راه‌اندازی بازار ارز تجاری و جایگزینی آن با سامانه نیما، تحولی بزرگ در مدیریت ارزی ایران محسوب می‌شود. این تغییر با هدف افزایش شفافیت، کاهش رانت‌خواری و ایجاد تعادل در بازار ارز انجام شده است. با وجود چالش‌های پیش‌رو، این بازار پتانسیل بالایی برای بهبود فضای اقتصادی و کاهش نوسانات ارزی دارد. در صورت اجرای صحیح و هماهنگی بین نهادهای مختلف، بازار ارز تجاری می‌تواند به عنوان ابزاری مؤثر در جهت ثبات اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی عمل کند.
