به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی پردیسان آنلاین، هوش مصنوعی یا AI یکی از پربحث‌ترین و مهم‌ترین موضوعات دنیای فناوری و علوم کامپیوتر است. این فناوری که به عنوان یک رشته تخصصی در دنیای علوم کامپیوتر شناخته می‌شود، به تلاش برای ساخت سامانه‌ها و برنامه‌های کامپیوتری که قادر به انجام کارهایی مشابه انسان‌ها باشند و به صورت خودکار عمل کنند، می‌پردازد.

در واقع باید گفت این‌روزها همه‌جا صحبت از هوش مصنوعی است. مشکلات «حل‌نشدنی» در حال حل شدن هستند؛ افرادی که هیچ دانشی از کدنویسی یا نقاشی و یا طراحی و… ندارند، به کمک AI و در عرض چند ثانیه وب‌سایت می‌سازنند و طرح‌های هنری شگفت‌انگیز خلق می‌کنند. شرکت‌های بزرگ نیز درحال سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری در پروژه‌های هوش مصنوعی هستند و مایکروسافت هم با آوردن چت‌بات ChatGPT به بینگ، در تلاش است مدل جستجوی ما در اینترنت را زیرورو کند و شاید حتی تا چند وقت دیگر، ساختار کل اینترنت را به هم بریزد.

منظور از هوش مصنوعی چیست؟

خیلی از افراد هنوز هم با شنیدن واژه هوش مصنوعی به ربات ها فکر می کنند و تصور می کنند که منظور از هوش مصنوعی همان ربات های بی احساسی هستند که برای انجام راحت تر کارها طراحی شده‌اند و قرار است در آینده جای انسان ها را بگیرند. مسئول این نوع تفکر به احتمال زیاد فیلم های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می شود تفاوت دارد.

هوش مصنوعی به انگلیسی Artificial intelligence که به طور مخفف آن را AI نیز می‌نامند، در واقع تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی می‌شناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند.

امروزه شاید هوش مصنوعی به آن شکلی که تصور می‌کنیم وجود نداشته باشد اما باز هم بسیاری از کارهایی که روزانه انجام می‌دهیم، مانند جستجوی اینترنت یا گشت و گذار در صفحات شبکه‌های اجتماعی و غیره، همه متاثر از هوش مصنوعی است و در حقیقت در این مواقع داریم از آن استفاده می‌کنیم. انقدر این استفاده نا ملموس است و به آن عادت کرده ایم که در آن لحظه حس نمی‌کنیم که داریم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم. دلیل اصلی آن این است که نمی‌دانیم هوش مصنوعی واقعا چیست و چه کارهایی انجام می‌دهد. از آنجایی که آینده ازآن هوش مصنوعی خواهد بود بهتر است به جای نگران بودن در مورد هوش مصنوعی یاد بگیریم که چه کارهایی را می‌توانیم با آن انجام دهیم و اطلاعاتمان را در این زمینه بیشتر کنیم. پس بیایید از ابتدا ببینیم هوش مصنوعی چیست.

تعریف ساده هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی یا artificial intelligence شاخه ای از علوم رایانه است که هدف اصلی آن تولید ماشین‌های هوشمندی است که توانایی انجام وظایفی که نیازمند به هوش انسانی است را داشته باشد. هوش مصنوعی در حقیقت نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر است و منظور از هوش مصنوعی در واقع ماشینی است که به گونه ای برنامه نویسی شده که همانند انسان فکر کند و توانایی تقلید از رفتار انسان را داشته باشد. این تعریف می تواند به تمامی ماشین هایی اطلاق شود که بگونه‌ای همانند ذهن انسان عمل می‌کنند و می‌توانند کارهایی مانند حل مسئله و یادگیری داشته باشند.

مزایای هوش مصنوعی:

برخی مزایای هوش مصنوعی را به‌صورت کلی می‌توان از این قرار دانست:

۱. کاهش خطای انسانی

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های هوش مصنوعی این است که می‌تواند به‌میزان چشمگیری خطاها را کاهش و دقت را افزایش دهد. تصمیماتی که هوش مصنوعی در هر مرحله اتخاذ می‌کند با توجه به اطلاعات جمع‌آوری‌شده‌ی قبلی و مجموعه‌ی خاصی از الگوریتم‌ها تعیین می‌شود. درصورتی‌که این موضوع به‌درستی برنامه‌ریزی شود، این خطاها را حتی می‌توان به صفر کاهش داد.

۲. حذف ریسک

یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ هوش مصنوعی این است که انسان‌ها می‌توانند با استفاده از ربات‌های هوش مصنوعی بر بسیاری از خطرات غلبه کنند. در واقع می‌توان با هوش مصنوعی و قرار دادن آن بر روی ابزارهای فیزیکی همچون صنایع نظامی و غیره خطرات ناشی از اتفاقات و حوادث را به حد صفر رساند؛علاوه‌براین، آن‌ها می‌توانند با مسئولیت بیشتر کار دقیقی ارائه کنند و به‌راحتی فرسوده نمی‌شوند.

۳. هفت روز هفته ۲۴ ساعته در دسترس

مطالعات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌ها تنها سه تا چهار ساعت در روز بازدهی دارند. همچنین انسان‌ها برای ایجاد تعادل میان زندگی کاری و شخصی خود به استراحت نیاز دارند؛ اما هوش مصنوعی می‌تواند بدون وقفه، بی‌پایان کار کند. آن‌ها خیلی سریع‌تر از انسان‌ها فکر می‌کنند و چندین کار را هم‌زمان با نتایج دقیق انجام می‌دهند. آن‌ها حتی می‌توانند کارهای تکراری خسته‌کننده را به‌راحتی با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای مدت نامتناهی انجام دهند.

۴. کمک دیجیتال

تقریباً همه‌ی سازمان‌های بزرگ این روزها از دستیارهای دیجیتال برای تعامل با مشتریان خود استفاده می‌کنند که به‌طور چشمگیری نیاز به منابع انسانی را به حداقل می‌رساند. شما به‌راحتی می‌توانید با چت‌بات‌ها چت کنید و از آن‌ها بپرسید دقیقاً به چه چیزی نیاز دارید. برخی از ربات‌های چت این روزها به‌قدری هوشمند شده‌اند که نمی‌توانید تشخیص دهید آیا با یک چت‌بات چت می‌کنید یا یک انسان.

۵. اختراع‌های جدید

هوش مصنوعی تقریباً در هر حوزه‌ای به اختراع‌های جدید برای حل مشکلات پیچیده کمک کرده است؛ برای مثال، این اختراع‌های اخیر به پزشکان کمک کرده است تا با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی، مرحله‌های اولیه‌ی سرطان سینه را در زنان پیش‌بینی کنند.

معایب و خطرات هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی، پیشرفت بزرگی در دنیای فناوری است. با این حال، همانطور که هر تکنولوژی دیگر ممکن است معایب و خطراتی وجود داشته باشد، هوش مصنوعی نیز مستثنی نیست و آن هم دارای معایب و خطراتی است که نمی‌توان از آن چشم پوشید و باید مراقب آن بود از جمله مهم‌ترین آنها تأثیرات منفی بر جامعه و اجتماع است که در اینجا به برخی از این تأثیرات اشاره می‌کنیم:

1. از بین رفتن شغل‌ها: یکی از اصلی‌ترین تأثیرات منفی هوش مصنوعی، از بین رفتن شغل‌هایی است که قبلاً توسط انسان‌ها انجام می‌شد. با افزایش استفاده از ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند، بسیاری از شغل‌های دستی و حتی شغل‌های دانش‌بنیان نیز در خطر قرار می‌گیرند. این تهدید بسیار جدیست و می‌تواند آسیب فراوانی به امنیت شغلی تعداد فراوانی از افراد جامعه وارد کند و چالش سختی برای دنیای جدید باشد.

2. تأثیرات روانی: هوش مصنوعی ممکن است تأثیرات روانی و اجتماعی بر جامعه داشته باشد. به عنوان مثال، افزایش استفاده از ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند ممکن است باعث ایجاد احساس تهدید در برخی از افراد شود و باعث کاهش رضایت از کار و زندگی شود. همچنین تهدید جایگزینی هوش مصنوعی به جای انسانها می‌تواند آسیب‌های روانی فراوانی به افراد جامعه وارد کند.

3. تأثیرات اقتصادی: هوش مصنوعی ممکن است تأثیراتی بر روی اقتصاد داشته باشد. به عنوان مثال، با افزایش استفاده از ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند، بسیاری از شرکت‌ها ممکن است هزینه‌های خود را کاهش دهند، اما این ممکن است باعث کاهش درآمد برای بسیاری از کارگران شود.

4. تأثیرات اخلاقی: هوش مصنوعی ممکن است تأثیرات اخلاقی بر جامعه داشته باشد. به عنوان مثال، سیستم‌های هوشمند ممکن است باعث تصمیم‌گیری‌های نادرست و ناعادلانه شوند، چرا که ربات‌ها و هوش مصنوعی نمی‌توانند ظرایف عواطف انسانی و اخلاقیات را مد نظر قرار دهند که ممکن است باعث تأثیرات منفی بر روی حقوق و حریم خصوصی افراد شود.

5. تأثیرات فرهنگی: هوش مصنوعی ممکن است تأثیراتی بر روی فرهنگ و ارزش‌های جامعه نیز داشته باشد. به عنوان مثال، با افزایش استفاده از سیستم‌های هوشمند، بسیاری از فرایندهای اجتماعی و فرهنگی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و باعث تغییر در فرهنگ و ارزش‌های جامعه شوند که از جمله آن می‌توان به کارهای خلاف فرهنگ اسلامی و ایرانی ما که در فضای مجازی توسط هوش مصنوعی انجام می‌شود اشاره داشت.

تأثیر منفی هوش مصنوعی برامنیت جامعه:

همچنین هوش مصنوعی ممکن است تأثیرات منفی بر امنیت جامعه داشته باشد. که در اینجا به برخی از این تأثیرات اشاره می‌کنیم:

1. نفوذ و هک: هوش مصنوعی ممکن است باعث نفوذ و هک سیستم‌های امنیتی شود. با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، هکرها می‌توانند به راحتی به سیستم‌های امنیتی نفوذ کرده و اطلاعات حساس را به دست آورند و امروز یکی از مخاطرات جدی همه نهادها و ارگان‌ها توجه به این موضوع مهم است.
2. جاسوسی: هوش مصنوعی ممکن است باعث جاسوسی و پایش بر روی فرد و جامعه شود. با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، ممکن است اطلاعات حساس فردی و اجتماعی به دست آید و در دسترس قرار گیرد. امروزه به خصوص با گسترش شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها به راحتی و آسانی می‌توان پایش بسیار دقیقی از تک تک افراد و همچنین آحاد جامعه داشت و اطلاعات شخصی و اجتماعی را که در جامعه وجود دارد توسط هوش مصنوعی با کمترین هزینه و صرف نیرو(برخلاف گذشته که برای به دست آوردن همین اطلاعات نیاز به جاسوسان فراوان و صرف وقت و هزینه هنگفت بود) به دست دشمنان برسد.

در نهایت، باید به دقت به تأثیرات منفی هوش مصنوعی توجه کرد و راهکارهای مناسبی برای کاهش این تأثیرات پیدا کرد.