به گزارش پردیسان آنلاین از قزوین، هنر ایرانی قرن‌هاست که روایت‌گر ذوق، خلاقیت و اصالت مردمان این سرزمین است، این هنرها علاوه بر زیبایی و ارزش فرهنگی، توانایی ایجاد اشتغال، جذب گردشگر و ارزآوری را دارد.
در شرایطی که جهان به دنبال راهکارهای پایدار برای توسعه است، صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران می‌تواند به عنوان سرمایه‌ای زنده، نقش مهمی در اقتصاد خلاق ایفا کنند و با حمایت و برنامه‌ریزی درست، این میراث نه تنها از خطر فراموشی دور می‌ماند، بلکه به موتور محرک توسعه پایدار و هویت فرهنگی کشور تبدیل خواهد شد.
صنایع‌دستی استان قزوین بخشی جدانشدنی از هویت فرهنگی و تاریخی این استان است، از گذشته‌های دور، هنر دست مردم قزوین نه تنها زیبایی و اصالت را به زندگی روزمره بخشیده، بلکه به عنوان یک سرمایه اجتماعی و اقتصادی نقش‌آفرینی کرده است.
این هنرها از گلیم و جاجیم گرفته تا سفال، مُنبت و مسگری، روایت‌گر ذوق و خلاقیت مردمان این دیار است که هرکدام بخشی از تاریخ و فرهنگ محلی را در خود جای داده‌اند.
صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از مهم‌ترین ظرفیت‌های رشد اقتصاد مقاومتی در استان قزوین به حساب می‌آید، در حال حاضر ۱۶ گروه از رشته‌های صنایع‌دستی در سرزمین بهشت‌آیین فعالیت می‌کنند که توسعه بازار آن‌ها می‌تواند علاوه بر افزایش تولید و اشتغال به حفظ و تحکیم هویت فرهنگی این سرزمین کهن بینجامد.
با وجود تلاش خستگی‌ناپذیر هنرمندان صنایع‌دستی، قزوین از نبود امکاناتی همچون بازارچه تخصصی صنایع‌دستی رنج می‌برد، در ضمن داد و ستد آثار و کالاهای صنایع‌دستی هنوز به شکل سنتی انجام می‌شود و خبری از صادرات نظام‌مند، تولید سفارشی و وبگاه‌های فروش اینترنتی محصولات نیست.
صنایع‌دستی قزوین، این گنجینه‌های فرهنگی که می‌تواند موتور محرک اقتصاد مقاومتی در استان باشد، در سایه بی‌توجهی و کمبود امکانات به دست فراموشی سپرده می‌شود و نبود یک بازارچه تخصصی و حمایت‌های مالی ناکافی، اصلی‌ترین دغدغه هنرمندان این عرصه است.
نبود بازارچه تخصصی و نظام قیمت‌گذاری
حسن طاهری، هنرمند صنایع‌دستی با اشاره به لزوم ایجاد بازارچه تخصصی صنایع‌دستی در شهر قزوین می‌گوید: بهترین فضا برای راه‌اندازی این بازار سرای سعدالسلطنه است البته بخشی از آن به این کار اختصاص دارد اما برای تبدیل کامل این سرا به بازار متمرکز صنایع‌دستی، نیازمند تدبیر و حمایت استاندار و مدیران ارشد استان هستیم.
وی نبود نظام قیمت‌گذاری آثار و محصولات را از مشکلات دیگر صنایع‌دستی استان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه کالاهای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی با دست و احساس هنرمند تولید می‌شود، قیمت‌گذاری آن‌ها مشکل است و تعداد شکایت‌هایی که برای گران بودن این کالاها به دست ما رسیده، کمتر از یک درصد است.
این هنرمند صنایع‌دستی با بیان اینکه هیچیک از محصولات از راه مبادی گمرکی استان به خارج از کشور صادر نمی‌شود، خاطرنشان می‌کند: تولیدات صنایع‌دستی ما به صورت چمدانی و از طریق مبادی گمرکی تهران صادر می‌شود که میزان این صادرات سال گذشته حدود سه میلیون دلار بود با این همه باید به فکر صادرات قاعده‌مند و هدفدار این محصولات باشیم.
ایجاد بازارچه‌های مختلف صنایع‌دستی در استان قزوین
فروغ طهماسبی کارشناس گلیم و پارچه‌بافی سنتی با انتقاد از کمبود حمایت مادی و معنوی مسئولان از هنرمندان و تولیدکننده‌های صنایع‌دستی استان عنوان می‌کند: در چند سال اخیر بیشتر بودجه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به ابنیه تاریخی و همایش‌های غیرضروری اختصاص پیدا کرده و سهم صنایع دستی بسیار اندک بوده است.
وی دادن فضای کار به هنرمندان در بعضی اماکن تاریخی را تنها اقدام حمایتی نهاد می‌داند و اضافه می‌کند: هنرمند را مجبور می‌کنند تنها به تولید بپردازد و وقتی از این فضا برای آموزش استفاده می‌کنیم، مورد توبیخ قرار می‌گیریم، به همین خاطر مجبور شدم یک کارگاه شخصی در بیرون از شهر اجاره کنم.
این هنرمند با تاکید بر لزوم ایجاد بازارچه‌های مختلف صنایع‌دستی در استان، تاکید می‌کند: مسئولان استان به جای اینکه از هنرمندان محصولات صنایع‌دستی را بخرند، تنها از تولیدکننده‌های عمده، واسطه‌ها و کسانی اثر می‌خرند که با آن‌ها ارتباط خوبی دارند.
ضرورت احیای نظام «استاد-شاگردی»
فخرالدین مبشری، هنرمند منبت‌کار قزوینی با اشاره به برپایی نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی عنوان می‌کند: حضور چندین نفر از هنرمندان صنایع‌دستی قزوین در رشته‌های گلیم‌بافی، منبت‌کاری احجام چوبی، رودوزی‌های الحاقی، زیورآلات دست‌ساز سنتی و معرق چوب نشان دهنده جایگاه هنرهای سنتی قزوین در سطح ایران و حتی جهان است.
وی با اشاره به فراموش شدن فرهنگ استاد و شاگردی در صنایع‌دستی عنوان می‌کند: باید دوباره این فرهنگ نیک را زنده کنیم، چرا که به اوج و تعالی رساندن هنرهای سنتی علاوه بر نگاه اقتصادی، بایدهای معنوی را می‌طلبد که در سنت اصیل استاد-شاگردی به بهترین شکل خود تجلی پیدا کرده است و احیای دوباره آن ما را به آینده صنایع‌دستی امیدوار می‌کند.
احیای هنر فراموش‌شده و ایجاد اشتغال
سیدمیثم حصاری، معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: افتتاح این مرکز گامی مهم در راستای احیای هنر اصیل و در حال فراموشی شیشه‌گری فوتی است، در این مرکز زمینه برای آموزش و تولید محصولات خلاقانه فراهم شده است.
وی با اشاره به سیاست‌های این اداره‌کل در احیای بناهای تاریخی، می‌گوید: سال جاری بسیاری از این بناها از رکود و تعطیلی خارج شد و در اختیار مردم قرار گرفت، از این ظرفیت همچنین برای برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان در رشته‌هایی مانند چوب، سفالگری و نگارگری استفاده شده است.
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین از راه‌اندازی «مرکز خلاق و فروش شیشه فوتی» خبر می‌دهد و می‌گوید: این مرکز به بازاریابی و فروش محصولات تولیدشده توسط هنرمندان کمک شایانی خواهد کرد.
صدور مجوزهای شغلی و احیای رشته‌های منسوخ
حصاری از صدور بیش از ۱۵۲۰ مجوز کارت شناسایی فردی و گروهی در حوزه صنایع دستی خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: این اقدام، زمینه اشتغال برای هنرمندان این عرصه را فراهم کرده است.
وی با اشاره به برنامه‌های آینده اظهار می‌کند: احیای دو رشته فراموش‌شده «پن‌بافی» و «پاپیه‌ماشه» در استان در اولویت قرار دارد و با حمایت فعالان این حوزه، برای حفظ و ترویج این میراث ناملموس اقدام شده است.
به گزارش پردیسان آنلاین، صنایع‌دستی قزوین با وجود ظرفیت‌های درخشان و هنرمندان پرتلاش، در چالش‌های متعددی همچون نبود بازار فروش، صادرات نامنظم، کمبود حمایت‌های بیمه‌ای و مالی دست و پنجه نرم می‌کند و رهایی این صنایع از «تاریک‌روشن» فعلی نیازمند عزمی جدی و تدبیری کارآمد از سوی مسئولان است.
