به گزارش پردیسان آنلاین، با توجه به تحولات اخیر در حوزه انرژی و نیاز روزافزون کشور به تأمین پایدار و مطمئن برق، احداث نیروگاه‌های غیرمتمرکز به عنوان یکی از راهکارهای مهم و مؤثر در سیاست‌های کلان انرژی ایران مورد توجه ویژه قرار گرفته است. این نوع نیروگاه‌ها که در مقیاس کوچک‌تر و به صورت پراکنده در نقاط مختلف کشور احداث می‌شوند، نقش بسزایی در بهبود کیفیت و کمیت تولید برق، کاهش تلفات شبکه و افزایش تاب‌آوری سیستم برق کشور ایفا می‌کنند.
در سال‌های اخیر، با افزایش مصرف برق و محدودیت‌های ناشی از تأمین سوخت‌های فسیلی، کشور با چالش‌هایی از جمله کسری قابل توجه برق در اوج مصرف روبه‌رو شده است. این موضوع موجب بروز خاموشی‌های گسترده و آسیب به صنایع و زندگی روزمره مردم شده است. در چنین شرایطی، توسعه نیروگاه‌های غیرمتمرکز به عنوان راهکاری مؤثر و عملیاتی، مورد تاکید قرار گرفته است. این نیروگاه‌ها با تولید برق در نزدیکی محل مصرف، علاوه بر کاهش تلفات انتقال، به افزایش پایداری شبکه و کاهش آسیب‌پذیری آن در برابر حوادث طبیعی و انسانی کمک می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۳، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به بیش از ۱۵۶۰ مگاوات رسیده است که سهم قابل توجهی از آن مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی است. استان‌هایی مانند کرمان، قزوین، یزد، اصفهان و خراسان رضوی پیشرو در توسعه این نوع نیروگاه‌ها بوده‌اند و پروژه‌های متعددی در این مناطق به بهره‌برداری رسیده است. این روند نشان‌دهنده استقبال بخش خصوصی و حمایت‌های دولت از توسعه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر است.
دولت با تصویب قوانین و مقررات حمایتی نظیر خرید تضمینی برق تولیدی از نیروگاه‌های تجدیدپذیر و ارائه تسهیلات مالی، زمینه را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم کرده است. همچنین برنامه‌های کلان دولت در جهت احداث ده‌ها هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا پایان دولت چهاردهم، گواه عزم جدی در این حوزه است. این سیاست‌ها علاوه بر تأمین برق مورد نیاز، به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار نیز کمک شایانی می‌کنند.
با وجود تمامی مزایا و پتانسیل‌های موجود، توسعه نیروگاه‌های غیرمتمرکز با چالش‌هایی نیز همراه است. مشکلات اقتصادی از جمله پرداخت نکردن به موقع مطالبات سرمایه‌گذاران و نرخ پایین خرید تضمینی برق، محدودیت‌های فنی و زیرساختی، پیچیدگی‌های اداری و کمبود آگاهی عمومی از جمله موانع اصلی به شمار می‌روند که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات اصلاحی هستند.
در نهایت، می‌توان اذعان داشت که توسعه نیروگاه‌های غیرمتمرکز در ایران نه تنها یک ضرورت فنی و اقتصادی بلکه یک راهبرد کلان ملی برای عبور از بحران انرژی و حرکت به سوی توسعه پایدار است. با تداوم حمایت‌های دولت، تسهیل فرایندهای سرمایه‌گذاری و ارتقای فناوری‌های بومی، آینده‌ای روشن برای این حوزه پیش‌بینی می‌شود که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مردم و حفظ محیط زیست کمک کند.
