به گزارش پردیسان آنلاین، والدینی که چند فرزند دارند، به‌طور طبیعی با موقعیت‌های پیچیده‌تری در تربیت مواجه می‌شوند و آنها باید با تفاوت‌های فردی کودکان، نیازهای متنوع و چالش‌های روزمره کنار بیایند که این تجربه‌ها باعث می‌شود والدین در مهارت‌هایی مانند صبر، مدیریت بحران، همدلی و تصمیم‌گیری رشد چشمگیری داشته باشند و باید اشاره کرد که تربیت چند کودک، نوعی تمرین روزانه برای تقویت هوش هیجانی و انعطاف‌پذیری است که در هیچ دوره آموزشی قابل جایگزینی نیست.
داشتن فرزندان بیشتر، خانه را به محیطی سرشار از تعامل، خنده و خاطرات مشترک تبدیل می‌کند و والدین در چنین فضایی، احساس تعلق و معنا را عمیق‌تر تجربه می‌کنند؛ هر کودک با شخصیت منحصربه‌فرد خود، دنیایی تازه به زندگی والدین می‌آورد که این تنوع، نه‌تنها از یکنواختی زندگی جلوگیری می‌کند، بلکه حس زنده بودن و پویایی را در والدین تقویت می‌کند و بسیاری از والدین در دوران سالمندی، همین پیوندهای خانوادگی را منبع آرامش و حمایت خود می‌دانند.
فرزندان در خانواده‌های بزرگ‌تر، از سنین پایین‌تر یاد می‌گیرند چگونه با دیگران تعامل کنند، همکاری داشته باشند و در موقعیت‌های گروهی رفتار مناسبی نشان دهند، آنها در محیطی زندگی می‌کنند که مذاکره، سازش و درک متقابل بخشی از زندگی روزمره است و این مهارت‌ها نه‌تنها در دوران کودکی، بلکه در بزرگسالی، در محیط‌های کاری و اجتماعی بسیار کاربردی و ارزشمند خواهند بود.
در خانواده‌هایی با فرزندان متعدد، کودکان به طور معمول زودتر با مفاهیم مسئولیت و استقلال آشنا می‌شوند و در مراقبت از خواهر و برادرهای کوچک‌تر مشارکت می‌کنند، در کارهای خانه نقش دارند و گاهی حتی در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی سهیم می‌شوند و این تجربه‌ها باعث می‌شود که بلوغ فکری و اجتماعی آنها سریع‌تر شکل بگیرد و در مواجهه با چالش‌های زندگی، آمادگی بیشتری داشته باشند.
رشد والدین در سایه رشد فرزندان / تربیت چند کودک، نوعی تمرین عملی برای رشد هوش هیجانی و تقویت مهارت‌های ارتباطی است
ریحانه صادقی، مشاور و روانشناس و عضو سازمان روانشناسی کشور با بیان اینکه داشتن فرزندان بیشتر، والدین را در معرض موقعیت‌های تربیتی متنوع و چالش‌برانگیز قرار می‌دهد و آنها ناگزیر باید صبورتر، منعطف‌تر و مسئول‌تر باشند، به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: این تجربه روزمره باعث می‌شود که والدین درک عمیق‌تری از انسانیت، تفاوت‌های فردی و نیازهای روانی پیدا کنند و تربیت چند کودک، نوعی تمرین عملی برای رشد هوش هیجانی و تقویت مهارت‌های ارتباطی است که در هیچ دوره آموزشی قابل جایگزینی نیست.
وی با بیان اینکه والدینی که چند فرزند دارند، به‌طور طبیعی در مدیریت زمان، منابع و اولویت‌بندی امور خانوادگی مهارت پیدا می‌کنند، می‌افزاید: آنها یاد می‌گیرند چگونه بین نیازهای مختلف تعادل برقرار کنند، تصمیم‌های سریع و مؤثر بگیرند و در شرایط پیچیده، آرامش خود را حفظ کنند و این توانمندی‌ها نه فقط در زندگی خانوادگی، بلکه در محیط‌های کاری و اجتماعی نیز بسیار کاربردی است.
مشاور و روانشناس و عضو سازمان روانشناسی کشور با اشاره به اینکه تعامل روزانه با فرزندان متعدد، والدین را به شنوندگان بهتر و انسان‌هایی با درک عاطفی بالاتر تبدیل می‌کند، تصریح می‌کند: آنها یاد می‌گیرند که هر کودک دنیای خاص خود را دارد و باید با زبان و احساسات او ارتباط برقرار کرد و این تجربه، همدلی، انعطاف‌پذیری و توانایی درک دیگران را در والدین تقویت می‌کند و آنها را در روابط اجتماعی موفق‌تر می‌سازد.
داشتن فرزندان بیشتر به زندگی معنا و هدفی عمیق‌تر می‌بخشد
صادقی با بیان اینکه داشتن فرزندان بیشتر، به زندگی والدین معنا و هدفی عمیق‌تر می‌بخشد، ادامه می‌دهد: آنها احساس می‌کنند که نقش مهمی در شکل‌گیری آینده انسان‌ها دارند و همین مسئولیت، انگیزه‌ای قدرتمند برای رشد فردی و اخلاقی آنها می‌شود؛ بسیاری از والدین در مسیر تربیت فرزندان، ارزش‌هایی مانند فداکاری، صداقت و پشتکار را در خود تقویت می‌کنند و به انسان‌هایی متعهدتر تبدیل می‌شوند.
وی با بیان اینکه در خانواده‌های پرجمعیت، روابط میان اعضا غنی‌تر و پویاتر است، می‌گوید: والدین در چنین فضایی، احساس تعلق و امنیت بیشتری تجربه می‌کنند و لحظات مشترک، خاطرات خانوادگی و تعاملات روزانه با فرزندان، خانه را به محیطی گرم و زنده تبدیل می‌کند که این پیوندها، در دوران سالمندی والدین نیز منبعی از حمایت، عشق و آرامش خواهند بود.
مشاور و روانشناس و عضو سازمان روانشناسی کشور با تاکید بر اینکه والدینی که چند فرزند دارند، در برابر فشارهای زندگی، مقاوم‌تر و تاب‌آورتر می‌شوند و یاد می‌گیرند که چگونه با خستگی، بحران‌های تربیتی و محدودیت‌های مالی کنار بیایند و همچنان با امید و انرژی به مسیر ادامه دهند، اضافه می‌کند: این توانایی در مقابله با سختی‌ها، آنها را به الگوهایی الهام‌بخش برای فرزندان و اطرافیان تبدیل می‌کند.
داشتن خواهر و برادر چه تأثیری بر رشد کودک دارد؟ / یادگیری غیررسمی مهارت‌ها در کنار دیگر فرزندان
سمیه طاهری، روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه داشتن خواهر و برادرهای زیاد می‌تواند تأثیرات گوناگونی بر رشد، شخصیت و تجربه‌های زندگی فرزندان داشته باشد، به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: فرزندان در خانواده‌های پرجمعیت از همان سال‌های ابتدایی زندگی، در معرض تعاملات روزانه با خواهر و برادرهای خود قرار دارند و این ارتباطات باعث می‌شود که مهارت‌هایی مانند گفت‌وگو، مذاکره، حل تعارض و همدلی به‌صورت طبیعی و مستمر در آنها شکل بگیرد.
وی با بیان اینکه برخلاف کودکان تک‌فرزند که ممکن است برای یادگیری این مهارت‌ها به محیط‌های بیرونی وابسته باشند، فرزندان چندفرزندی در خانه، مدرسه‌ای زنده از روابط انسانی را تجربه می‌کنند، می‌افزاید: زندگی در کنار خواهر و برادرهایی با شخصیت‌ها، علایق و رفتارهای متفاوت، به فرزندان یاد می‌دهد که چگونه با تفاوت‌ها کنار بیایند و در موقعیت‌های گوناگون، انعطاف‌پذیر باشند، آنها یاد می‌گیرند که همیشه همه چیز مطابق میلشان پیش نمی‌رود و باید برای رسیدن به خواسته‌های خود، مذاکره کنند یا گاهی عقب‌نشینی داشته باشند و این تمرین‌های روزانه، تاب‌آوری روانی آنها را در برابر چالش‌های زندگی آینده افزایش می‌دهد.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه در خانواده‌های پرجمعیت، فرزندان کوچک‌تر به طور معمول از بزرگ‌ترها الگوبرداری می‌کنند و این یادگیری غیررسمی، گاهی بسیار مؤثرتر از آموزش‌های رسمی عمل می‌کند، تصریح می‌کند: کودکان با مشاهده موفقیت‌ها، اشتباهات و تجربیات خواهر و برادرهای خود، مسیر رشد خود را با آگاهی بیشتری طی و از تکرار خطاهای مشابه پرهیز می‌کنند.
ایجاد شبکه حمایتی میان خواهرها و برادرها / رشد در خانواده‌های دارای چند فرزند از تجربه احساس انزوا و بی‌پناهی جلوگیری می‌کند
روزبهانی با بیان اینکه داشتن خواهر و برادرهای متعدد، نوعی شبکه حمایتی عاطفی برای فرزندان ایجاد می‌کند، ادامه می‌دهد: آنها در لحظات سخت، مانند تجربه شکست، بیماری یا تنهایی، می‌توانند به یکدیگر تکیه کنند و این حمایت روانی، احساس امنیت و تعلق را در کودکان تقویت می‌کند و مانع از شکل‌گیری احساس انزوا یا بی‌پناهی می‌شود و در بسیاری از موارد، همین روابط خانوادگی نزدیک، نقش مهمی در سلامت روانی فرزندان در بزرگسالی ایفا می‌کند.
وی با بیان اینکه فرزندان در خانواده‌های پرجمعیت، فرصت‌های بیشتری برای بازی‌های گروهی، داستان‌سازی و فعالیت‌های خلاقانه دارند، می‌گوید: آنها در تعامل با یکدیگر، دنیای خیالی می‌سازند، نقش‌های مختلف را تجربه می‌کنند و از طریق بازی، مهارت‌های ذهنی و اجتماعی خود را توسعه می‌دهند که این نوع بازی‌ها، برخلاف بازی‌های انفرادی، موجب تقویت تخیل، همکاری و درک نقش‌های اجتماعی می‌شود.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه زندگی در کنار چند خواهر و برادر، به فرزندان کمک می‌کند تا هویت خود را نه‌تنها به‌عنوان یک فرد، بلکه به‌عنوان عضوی از یک گروه تعریف کنند، اضافه می‌کند: این تجربه، حس تعلق، مسئولیت‌پذیری و درک نقش اجتماعی را در آنها تقویت می‌کند و کودکان یاد می‌گیرند که رفتار آنها بر دیگران تأثیر دارد و باید در تصمیم‌گیری‌ها، احساسات و نیازهای دیگران را نیز در نظر بگیرند.
در خانواده‌های پرجمعیت، هر کودک فرصت دارد تا مسیر خاص خود را پیدا کند و رقابت سالم میان خواهر و برادرها، الگوبرداری از یکدیگر و تعاملات روزانه باعث می‌شود که فرزندان در زمینه‌های مختلف رشد کنند و یکی از فرزندان ممکن است در هنر بدرخشد، دیگری در ورزش و سومی در تحصیل و این تنوع، محیطی پویا و الهام‌بخش ایجاد می‌کند که در خانواده‌های تک‌فرزند کمتر دیده می‌شود، همچنین کودکان یاد می‌گیرند که موفقیت دیگران تهدید نیست، بلکه انگیزه‌ای برای رشد خود آنها خواهد بود.
در خانواده‌های پرجمعیت، فرزندان به طور معمول وابستگی کمتری به والدین دارند و بیشتر به یکدیگر تکیه می‌کنند و این روابط افقی و ارتباط میان خواهر و برادرها، نقش مهمی در شکل‌گیری هویت اجتماعی و عاطفی کودکان دارد و آنها یاد می‌گیرند که حمایت، مشورت و همدلی فقط از والدین نمی‌آید، بلکه می‌توانند در کنار هم رشد کنند و این موضوع نه‌تنها به رشد استقلال آنها کمک می‌کند، بلکه فشار روانی والدین را نیز کاهش می‌دهد.
هرچند تک‌فرزندی مزایایی مانند توجه کامل والدین و منابع بیشتر دارد، اما معایبی نیز دارد که نباید نادیده گرفته شوند، تک‌فرزندان ممکن است احساس تنهایی، فشار روانی ناشی از انتظارات بالا و کمبود مهارت‌های اجتماعی را تجربه کنند و نداشتن خواهر و برادر، گاهی باعث می‌شود کودک در مواجهه با چالش‌های زندگی، کمتر آماده باشد، همچنین در دوران سالمندی والدین، بار مسئولیت مراقبت و حمایت به‌طور کامل بر دوش یک نفر می‌افتد که می‌تواند منبع اضطراب و فرسودگی باشد.
به طور کلی، داشتن فرزندان بیشتر می‌تواند بستری غنی برای رشد، یادگیری و تجربه‌های انسانی باشد که این سبک زندگی، والدین را به انسان‌هایی با درک عمیق‌تر از معنا، مسئولیت و عشق تبدیل می‌کند و فرزندان را برای زندگی اجتماعی، حرفه‌ای و خانوادگی آماده‌تر می‌سازد و هرچند چالش‌هایی وجود دارد، اما با مدیریت درست، خانواده‌های پرجمعیت می‌توانند به یکی از زیباترین جلوه‌های زندگی انسانی تبدیل شوند و می‌توان عشق، همکاری و رشد متقابل را به خوبی در چنین خانواده‌هایی تجربه و مشاهده کرد.
