«شهر زندگی» شهری است که الگوهای ارتباطی آن مبتنی بر رعایت حق حریم و حقوق انسان‌ها باشد و بتواند برای تمام شهروندان از جمله معلولان فرصت برابر ایجاد کند و تشکل‌های مردم نهاد آن عامل ارتباط این افراد با جامعه مدنی و سازمان‌های دولتی شود؛ مولفه‌هایی که در مدیریت شهری ششم اصفهان مورد توجه بوده است.
به گزارش خبرنگار پردیسان آنلاین، حوالی ظهر یک روز تابستانی زیر آفتاب سوزان خورشید، گرمازده و شتابان به سمت ایستگاه اتوبوس می‌دویدم؛ هنگامی که به خیابان و ایستگاه نزدیک شدم، یک خودرو جلوی پل کوچکی که جوی آب را به پیاده‌رو و خیابان متصل می‌کرد، پارک شده بود.
با عجله از سمت پیاده‌رو به آن سوی جوی آب در خیابان و طرف ایستگاه رفتم تا قبل از حرکت اتوبوس، بتوانم سوار اتوبوس شوم؛ ناگهان صدای آرامی توجه من را جلب کرد، احساس کردم کسی مرا صدا می‌زند؛ به پشت سرم نگاهی سرسری و باعجله انداختم.
اشتباه نکرده بودم، دختر بچه‌ای با چهره‌ای معصومانه نگاهم می‌کرد؛ هنوز متوجه بریس پاهای کوچکش نشده بودم، لحظه‌ای مکث کردم اما دوباره صورت زیبای دختر بچه نظرم را جلب کرد؛ دستانش را به سمتم دراز کرده بود تا او را از آن سوی باغچه به طرف خیابان هدایت کنم.
خودروی پارک شده جلوی پل، زحمت دختر بچه را دو چندان کرده بود؛ دستان کوچک و نرمش را در دستانم فشردم و به آرامی او را از باغچه به طرف خیابان و ایستگاه آوردم. با همین چند گام کوتاهی که برداشته بود، نفس نفس میزد و نگران حرکت اتوبوس بود زیرا برای سوار شدن باید تلاش بیشتری می‌کرد.
در این بین با راننده و مسافرانی که همچون همیشه عجله دارند نیز مواجه بود و می‌دانست به‌دلیل مشکلی که وجود دارد، آنها را معطل خواهد کرد. سرانجام با کمک دو مسافر از داخل اتوبوس سعی کردیم با احتیاط او را سوار کنیم؛ در همین چند لحظه کوتاه گویی پیاده‌روی سنگینی انجام داده بود و با نگاهی نگران از من پرسید، شما کدام ایستگاه پیاده می‌شوید؟ متوجه منظورش شدم، زیرا با وضع موجود، به‌طور قطع برای پیاده‌شدن نیز به کمک احتیاج داشت. خاطرش را آسوده کردم، با او هم‌سفر شدم و تمام آن روز من، به دختربچه و دوستانش اختصاص پیدا کرد.
حنا دختری هشت ساله و مشکل پاهایش مادرزادی بود؛ دو روز در هفته به کلاس می‌رفت تا به پاهایش ورزش دهد؛ افراد معلول زیادی در آنجا حضور داشتند که وقتی با آنها هم‌کلام شدم، شرایط‌شان بی‌شباهت با قصه امروز حنا نبود؛ مرتضی جوان ۲۲ سالهای که گاهی روزها با ویلچر به این مرکز می‌آمد و از نداشتن آسانسور در این مکان گله‌مند بود؛ پریا ۱۲ ساله که در حادثه تصادف پای خود را از دست داده بود و وقتی با مادرش هم‌صحبت شدم از شرایط بد پیاده‌روها و گیرکردن چرخ ویلچر پریا در دست‌اندازهای آن تا نبود رمپ‌های کافی در مراکز درمانی یا تفریحی گفت و معتقد بود، نبود امکانات لازم در شهر و شرایط ناهموار معابر و خیابان‌ها برای تردد معلولان، این افراد را خانه‌نشین و در نتیجه افسرده و پرخاشگر می‌کند.
زندگی معلولان با مشکلات بسیاری مواجه است که به‌طور قطع نبود حمایت دولت، این مشکلات را دوچندان خواهد کرد؛ فضای نامناسب شهری برای تردد این افراد در سطح شهر ازجمله نبود امکان دسترسی به اماکن عمومی و ادارات دولتی به‌دلیل مناسب نبودن مسیرهای تردد شهری، مناسب نبودن پیاده‌روها، اتوبوس‌ها، ترمینال‌ها، حمل‌ونقل درون شهری، ورودی بانک‌ها و عابربانک‌ها، نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب معلولان، تابلوهای راهنمایی درتقاطع‌ها، پارکینگ خودرو مختص معلولان، آسانسورها، نبود رمپ در تمام نقاط شهر، توجه نکردن به اصول مناسب‌سازی در جلوی خانه‌ها و پارک کردن خودرو جلوی سطوح شیب‌دار از جمله مشکلات اساسی است که این قشر آسیب پذیر با آن درگیر است.
در واقع نبود دسترسی به فضای مناسب شهری از بزرگترین مشکل قشر معلول بوده و این مسئله مانع از حضور و فعالیت آنها برای مشارکت‌های اجتماعی و امور روزانه شده است.
مناسب‌سازی مطلوب‌تر شهر با تحقق مدیریت یکپارچه شهری
ابوالفضل قربانی، نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به مناسب‌سازی شهر برای تسهیل در تردد معلولان اظهار می‌کند: در این خصوص ابتدا باید به موضوع حمل‌ونقل عمومی برای معلولان پرداخت، به گونه‌ای که این افراد نیز همچون سایرین به راحتی بتوانند از این ناوگان بهره ببرند.
وی می‌افزاید: تجهیز بعضی خودروها و خرید اتوبوس‌هایی که مخصوص معلولان طراحی شده، از جمله اقداماتی است که می‌توان در حوزه حمل و نقل عمومی برای تردد آسان این افراد در شهر انجام داد.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می‌کند: در حال حاضر شهرداری اصفهان با همکاری سازمان بهزیستی و بنیاد شهید این کلانشهر، چند دستگاه ون برای استفاده معلولان و افراد خاص در سطح شهر اختصاص داده است.
وی با اشاره به خرید اتوبوس‌هایی که باید دارای رمپ باشد و قابلیت ورود ویلچر را داشته باشد، می‌گوید: شهرداری اصفهان این مورد را در خرید اتوبوس‌های جدید لحاظ کرده است.
قربانی با بیان اینکه به دلیل وسعت و جمعیت بسیار زیاد شهر اصفهان در حال حاضر خدمات شهرداری در خصوص مناسب‌سازی شهر برای معلولان مطلوب نیست، ادامه می‌دهد: خدمات مختصری در این خصوص به این افراد ارائه می‌شود که کافی نیست و باید در سطح شهر گسترش پیدا کند.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به شعار این دوره مدیریت شهری با عنوان «اصفهان من، شهر زندگی» و اهداف و رویکردهای آن در خصوص مناسب‌سازی این کلانشهر برای معلولان خاطرنشان می‌کند: در بحث مناسب‌سازی شهر، قسمت‌هایی که جنبه عمومی داشته، فعالیت‌هایی از جمله مسیرهایی که در پیاده‌روها برای این افراد پیش‌بینی شده و الزام احداث رمپ‌ها و تجهیز ساختمان‌های شهرداری به آسانسور انجام شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: در صورت تحقق مدیریت یکپارچه شهری، شورای اسلامی شهر می‌تواند با الزام سایر دستگاه‌ها، در راستای مناسب‌سازی مطلوب‌تر شهر بیش از پیش اقدام کند.
مناسب‌سازی مسکن توان‌خواهان از اولویت‌های شهر دوستدار معلولان
فریبا حسین‌بالام، رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان اظهار می‌کند: شهری دوستدار معلول است که بدون هیچ‌گونه مانعی برای زندگی این افراد مناسب باشد و موانع مختلفی می‌تواند در زندگی روزمره معلولان خلل ایجاد کند که از جمله آنها می‌توان به موانع فیزیکی، معماری، اطلاعات و ارتباطات، نگرشی و فرهنگی و فناوری اشاره کرد.
وی می‌افزاید: با نگاه جزیی‌تر به مؤلفه‌های شهر دوستدار معلولان، باید توجه کنیم که این افراد برای زندگی عادی و در امرار معاش و مباحث درمانی نیز با مشکلات زیادی مواجه هستند.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: اگر شهری بخواهد دوستدار معلولان باشد، در ابتدا باید به مناسب‌سازی مسکن معلولان توجه داشته باشد؛ همچنین در قوانین نیز گفته شده است که پنج درصد از مسکن شهرها، باید برای این افراد مناسب‌سازی شده باشد.
وی ادامه می‌دهد: محیط داخلی مسکن از نظر فضاها و حرکت‌هایی که فرد معلول باید داشته باشد و دسترسی به امکاناتی همچون پارکینگ و آسانسور باید برای معلولان مناسب‌سازی شده باشد.
حسین‌بالام با اشاره به موضوع تمکن افراد معلول می‌گوید: افراد دارای معلولیت باید مورد حمایت ویژه نظام حاکمیت قرار گیرند و اگر شهری دوستدار معلول باشد، فرصت‌های شغلی مناسبی را همچون افراد سالم برای آنها فراهم می‌کند و این افراد را از اشتغال محروم نمی‌کند.
وی با بیان اینکه نیاز است که جامعه از نظر فرهنگی ظرفیت مناسبی برای پذیرش افراد معلول داشته باشد، اضافه می‌کند: این موضوع یعنی شهروندان درک درست از کم‌توانی این افراد و دید درستی نسبت به توانمندی‌های آن داشته باشند.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: یک فرد معلول باید بتواند در شهر تردد کند که این موضوع سیستم حمل‌ونقلی مناسب‌سازی شده‌ای را می‌طلبد که شهر دوستدار معلول این موضوع را لازم می‌داند تا توان‌خواهان بدون نیاز به کمک سایر شهروندان، از سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی به صورت ایمن استفاده کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۰۸۰ ایستگاه اتوبوس در سطح شهر اصفهان برای استفاده افراد معلول، مناسب‌سازی شده است، اضافه می‌کند: در مجموع ۲ هزار و ۷۵۰ ایستگاه اتوبوس در سطح شهر اصفهان وجود دارد که حدود ۴۰ درصد این ایستگاه‌ها مناسب‌سازی شده است.
مناسب‌سازی ۹۸۷ هزار متر پیاده‌رو برای تردد افراد دارای معلولیت در اصفهان
حسین‌بالام با بیان اینکه چهار پایانه از پایانه‌های هفت‌گانه نصف‌جهان برای معلولان و توان‌خواهان مناسب‌سازی شده است، اضافه می‌کند: از یک میلیون و ۶۳۰ هزار متر پیاده‌روی واقع در معابر شریانی و جمع و پخش‌کننده شهر، در مجموع ۹۸۷ هزار متر با برجسته‌سازی، رفع موانع، تعریض و هموارسازی پیاده‌رو برای تردد افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شده است.
وی با اشاره به فراهم‌آوردن امکان استفاده از سیستم حمل‌ونقل رایگان درون‌شهری در قالب کارت‌های منزلت شهروندی برای ۱۲ هزار نفر از افراد دارای معلولیت در راستای احترام به حقوق شهروندی این افراد توان‌خواه می‌گوید: منطقه سه شهرداری اصفهان به‌عنوان پایلوت کشوری شهر بدون مانع معرفی شده است.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان اضافه می‌کند: ۱۶۱ تقاطع برای عبور و مرور افراد دارای معلولیت با اجرای پل همسطح روی جوی آب، نصب علائم راهنمایی ویژه عبور عابران دارای معلولیت، دکمه‌های فشار و علائم شنیداری و مناسب‌سازی شده است که کل تعداد تقاطع‌های واقع در معابر شریانی و جمع و پخش‌کننده شهر ۳۶۴ عدد است.
وی با بیان اینکه چهار دستگاه از ۱۳۵ پل عابرپیاده موجود در شهر برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شده است، اضافه می‌کند: از ۳۹۴۵۱ پارکینگ حاشیه‌ای ساماندهی یا خط‌کشی شده، ۵۱۲ پارکینگ حاشیه‌ای در سطح شهر به افراد دارای معلولیت اختصاص پیدا کرده است.
حسین‌بالام تاکید می‌کند: ۱۵۰ پارکینگ غیرحاشیه‌ای برای استفاده معلولان با اضافه کردن دسترسی همسطح به پیاده‌رو یا آسانسور، فضای بیشتر و علائم مناسب و سایر موارد از این قبیل مناسب‌سازی شده است که این تعداد از ۱۴ هزار و ۱۴۶ پارکینگ غیرحاشیه‌ای است.
وی ادامه می‌دهد: اگر حمایت‌های مالی نیز در کنار این خدمات به معلولان ارائه شود، شهر به سمت دوستدار معلول حرکت کرده است؛ ضمن اینکه در قانون، حمل‌ونقل رایگان برای معلولان در شهرها در نظر گرفته شده است و شهرداری اصفهان این موضوع را مورد توجه قرار داده است.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان می‌گوید: پیاده‌روها، خیابان‌ها، معبرهای عرضی خیابان‌ها، مباحث ایمنی و ترافیکی و خودروی مناسب‌سازی شده برای معلولان در زمره مواردی است که شهرها را به سمت دوستدار معلول شدن سوق می‌دهد که سعی کردیم به این موارد توجه کنیم.
وی می‌افزاید: هر ساله پروژه‌هایی در راستای مناسب‌سازی شهر اجرا می‌شود که در زمینه احداث محور پیاده‌رو، ۲۱ پروژه سال ۱۴۰۰، ۲۵ پروژه سال ۱۴۰۱ و ۲۷ پروژه سال ۱۴۰۲ اجرا شده یا در دستور کار قرار گرفته است.
حسین‌بالام با بیان اینکه پنج پروژه سال ۱۴۰۰، شش پروژه ۱۴۰۰ و سه پروژه سال جاری برای مناسب‌سازی بوستان‌ها در نظر گرفته شده است، تاکید می‌کند: در سالهای ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و سال جاری، به ترتیب ۹، ۱۱ و هشت پروژه مناسب‌سازی برای موارد ترافیکی در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه در زمینه مناسب‌سازی سرویس بهداشتی، هفت پروژه سال ۱۴۰۰، ۱۱ پروژه سال ۱۴۰۱ و هشت پروژه در سال جاری در نظر گرفته شده است، اضافه می‌کند: هفت پروژه سال ۱۴۰، دو پروژه ۱۴۰۱ و چهار پروژه مناسب‌سازی اماکن ورزشی سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته و اجرا شده است و برای نخستین بار نیز پنج پروژه مناسب‌سازی نقاط حادثه‌خیر روی مادی‌ها اجرا می‌شود.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان می‌گوید: کاهش اختلاف سطح برای معلولان ویلچر نشین، رفع سد معبر برای نابینایان، مناسب‌سازی ساختمان‌ها و اماکن عمومی، اجرای رمپ مناسب یا دسترسی مناسب، سرویس بهداشتی مناسب‌سازی شده و پیش‌بینی میزهای خدمت برای معلولان از دیگر مواردی است که باید به آنها توجه کرد.
وی معتقد است، توجه همزمان به افراد دارای معلولیت، سالمندان و کودکان می‌تواند از مؤلفه‌های یک شهر دوستدار معلول باشد، زیرا معلولان دارای ناتوانی هستند و گاهی کودکان و سالمندان نیز به این ناتوانی‌ها و کم‌توانی دچار خواهند بود.
حسین‌بالام می‌افزاید: شهر دوستدار معلولان باید خدمات الکترونیکی گسترده‌ای داشته باشد تا معلولان بدون حضور فیزیکی در ادارات، بتوانند از اکثر خدمات آن استفاده کنند که هرچه به این میزان اضافه شود، به دوست‌دارتر شدن شهر برای معلولان نزدیک‌تر خواهیم شد.
وی با بیان اینکه شهر می‌تواند مجموعه قوانین حمایتی برای افراد معلول داشته باشد، در تدوین سیاست‌ها به آنها توجه کند، مشارکت سیاسی و اجتماعی مناسبی با این افراد داشته باشد و درک درست تعامل با معلولان را مورد توجه قرار دهد، اضافه می‌کند: این موارد می‌تواند شهر را به سمت دوستدار شدن معلولان یاری دهد.
رئیس اداره طرح‌های منطقه‌ای و حریم معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان می‌گوید: شرایط تحصیل افراد دارای معلولیت در شهرهای دوستدار معلول فراهم است، همچنین در مطالب آموزشی، شهروندان و محصلان را در تعامل با معلولان راهنمایی می‌کند؛ مواردی همچون شهر هوشمند، خدمات مناسبی را برای این افراد فراهم می‌کند و در مجموع می‌توان گفت در شهر دوستدار معلول، شهروندان حقوق این افراد را محترم می‌شمارند.
وی خاطرنشان می‌کند: اینکه روبه‌روی محل پارک معلولان پارک نکنیم، به مسیر نابینایان توجه کنیم، روبه‌روی محل‌های ویژه معلولان پارک نکنیم، سد معبر نکنیم و بسیاری موارد دیگر که می‌تواند در تحقق شهر دوستدار معلول کمک کند را باید مورد توجه قرار داد.
حسین‌بالام تاکید می‌کند: شهری که شهروندان آن به فعالیت داوطلبانه و خیرخواهانه اهمیت می‌دهند و تشکل‌های پر قدرت و مردم نهاد آن منجر به ارتباط معلولان با جامعه مدنی، سیاست‌گذاران و سازمان‌های دولتی می‌شود و نقش آموزشی و حمایتی برای این افراد دارند، از مشخصه‌های یک شهر دوستدار معلول است.
وی با تاکید بر اینکه به شهری می‌توان گفت، دوستدار معلول که بتواند برای تمام شهروندان فرصت برابر ایجاد کند، ادامه می‌دهد: این شهر نه تنها برای زندگی شهروندان مناسب است بلکه می‌توان گفت، به‌طور قطع برای برای افراد دارای معلولیت مناسب‌تر است.
Saturday, 23 November , 2024