در حالی که عده ای در داخل ایران سعی دارند تا با ترساندن مردم از روی کار آمدن ترامپ، این تفکر را القا کنند که روی کار آمدن رئیس‌جمهوری حامی مذاکره با آمریکا به نفع ایران است، کارشناسان این پرسش را مطرح می‌کنند که چطور قرار است دوباره با «ترامپ دیوانه» بر سر میز مذاکره نشست؟

به گزارش پردیسان آنلاین، هفته گذشته برگزاری اولین مناظره انتخاباتی «دونالد ترامپ» و «جو بایدن» به عنوان دو کاندیدای اصلی دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات واکنش‌های متعددی در پی داشت و احتمال روی کار آمدن دوباره ترامپ را تقویت کرد، زیرا بایدن در این مناظره آنچنان ضعیف ظاهر شد که رسانه‌های وابسته به دموکرات‌ها و برخی هم‌حزبی‌های او خواستار کناره‌گیری او از رقابت‌ها شدند.

هیئت تحریریه روزنامه نیویورک‌تایمز پس از نمایش فاجعه‌بار بایدن در مناظره با ترامپ در یادداشتی تحت عنوان «بایدن برای نجات کشورش باید از انتخابات کناره‌گیری کند» از رئیس‌جمهور کنونی آمریکا خواست از رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کند و به کاندیدای دموکرات دیگری اجازه دهد در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر شرکت کند. هیئت تحریریه نیویورک‌تایمز که از اتاق خبر این روزنامه مجزا است، حضور دوباره بایدن در رقابت‌های انتخاباتی را «قماری بی‌پروا» خواند و گفت مناظره با ترامپ نشان داد بایدن در این آزمون شکست خورده است.

درخواست تجدیدنظر یک روز پس از آن رخ داد که بایدن در جریان مناظره زنده ریاست‌جمهوری در آتلانتای جورجیا، آنچه را که بسیاری به عنوان عملکرد فاجعه‌بار مقابل ترامپ توصیف کردند، ارائه کرد. ناظران خاطرنشان کردند بایدن ضعیف و گیج برای تمام کردن جملات خود به‌شدت تلاش می‌کرد؛ کلمات را قاطی می‌کرد، سخنانش قابل تشخیص نبود، کلمات را می‌بلعید و در جریان دوئل تلویزیونی با ترامپ جمهوری‌خواه به فضا خیره شده بود.

بایدن که همواره راه خروج از مراسم را گم و با موجودهای خیالی احوال‌پرسی می‌کند، در پایان مناظره با ترامپ نیز با کمک همسرش «جیل بایدن» از صحنه مناظره خارج شد. به‌تازگی در یک کارزار انتخاباتی نیز «باراک اوباما» رئیس‌جمهور اسبق آمریکا، بایدن را به‌طور فیزیکی از روی صحنه به سمت راه خروجی هدایت کرده بود.

پس از مناظره افزون بر وارد شدن شوک به دموکرات‌ها، نظرسنجی‌ها نیز از کاهش چشمگیر محبوبیت بایدن حکایت کردند. به گزارش «ایندیپندنت» اکثریت بزرگی از رای‌دهندگان آمریکایی ثبت نام شده برای انتخابات ریاست‌جمهوری، پس از مشاهده نخستین مناظره به سی‌ان‌ان گفتند که ترامپ در مناظره اول بایدن را شکست داد.

بر اساس نظرسنجی سی‌ان‌ان، عملکرد ضعیف بایدن در نخستین مناظره ریاست‌جمهوری باعث شد اکثر بینندگان باور کنند که ترامپ در صدر قرار گرفته است.

نخستین دوئل رسمی بایدن و ترامپ؛ برنده مناظره که بود؟

شبکه سی‌ان‌ان نتایج نظرسنجی از مردم درباره نخستین مناظره دو نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا را اعلام کرد که طبق آن حدود ۶۷ درصد شرکت‌کنندگان گفتند ترامپ عملکرد بهتری در این مناظره داشت و فقط ۳۳ درصد از عملکرد بایدن در این مناظره راضی بودند.

هنوز تا برگزاری انتخابات آمریکا در پنجم نوامبر ۲۰۲۴ (پانزدهم آبان ۱۴۰۳) چند ماهی فرصت باقی است، اما همان‌طور که پیش از آغاز رقابت‌ها پیش‌بینی می‌شد، بایدن به دلیل کهولت سن (۸۱ سال) عملکرد ضعیفی از خود نشان داده است و این مسئله می‌تواند فشارها برای کناره‌گیری او را بیشتر کند، اما به لحاظ قانونی تا وقتی خود نامزد حزب نخواهد کناره‌گیری کند، نمی‌توانند کنارش بگذارند، علاوه بر این کنار رفتن بایدن جنگ داخلی در میان حزب دموکرات ایجاد می‌کند.

از سوی دیگر ترامپ نیز در پاسخ به سوالات مهمی در خصوص ماجرای حمله طرفدارانش به کنگره به چالش کشیده شد و در حالی به عنوان نامزد انتخابات آمریکا حاضر شده است که به ۳۴ اتهام، محکوم شده و قرار است یازدهم ژوئیه (بیست‌ویکم تیر) محکوم شود.

مجادله لفظی ترامپ و بایدن بر سر ایران

در قسمتی از این مناظره دو کاندید به مجادله‌ای کوتاه در رابطه با ایران پرداختند و جو بایدن در پاسخ به رقیب انتخاباتی جمهوری‌خواه خود، سیاست خارجی او را مورد انتقاد قرار داد و گفت: در دوران ترامپ، ایران به پایگاه ما (عین الاسد) حمله کرد و ترامپ هیچ کاری نکرد.

رئیس‌جمهور کنونی آمریکا در ادامه حملاتش به ترامپ در این زمینه گفت: ترامپ گفت که «فقط چند سرباز سردرد گرفتند.»

بایدن همچنین گفت: من کسی بودم که دنیا را برای دفاع از اسرائیل در برابر حمله موشکی ایران بسیج کردم.

اما دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، بایدن را به انفعال در برابر ایران متهم کرد و ضمن افتخار مجدد به ترور سردار سلیمانی مدعی شد: در دوران من، ایران ورشکسته بود. پولی نداشت که به تروریسم بدهد و نمی‌توانست به حماس پول دهند، من از توافق افتضاح بایدن و اوباما خارج شدم و ایران را در ضعیف‌ترین زمان خود قرار دادم.

نخستین دوئل رسمی بایدن و ترامپ؛ برنده مناظره که بود؟

«قدرت» تعیین‌کننده قواعد بازی روابط بین‌الملل

با وجود اینکه نحوه مواجهه با ایران همواره بحث مهمی در میان سیاست‌گذاران آمریکایی بوده است، اما به نظر می‌رسد دو جریان سیاسی آمریکا در بیان دیدگاه‌های خود محتاطانه عمل می‌کنند، چراکه چند روز آینده انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران مشخص می‌کند چه تفکری بر کرسی قوه مجریه تکیه خواهد زد و به‌تبع چه کسی سکان سیاست خارجی را در دست می‌گیرد.

از سوی دیگر عده‌ای در داخل سعی دارند تا با ایجاد هراس از روی کار آمدن ترامپ، این باور را به مردم القا کنند که تنها رئیس‌جمهوری می‌تواند با ترامپ مواجه شود که رویکرد متعادلی اتخاذ کند و حتی در صورت لزوم با شخصی همچون ترامپ پای میز مذاکره بنشیند؛ موضوعی که از نظر بسیاری از کارشناسان بین‌الملل راهبرد درستی نخواهد بود، چراکه ترامپ آن‌طور که در مناظره اخیر مجدد اعلام کرد به خروج از برجام افتخار می‌کند و شخصی است که دستور مستقیم ترور سردار سلیمانی را صادر کرد، بنابراین مذاکره با چنین شخصی برای «تنش‌زدایی»، ممکن نیست، بله به جای این کار باید با افزایش قدرت به «تهدیدزدایی» رسید. علاوه بر این تجربه مذاکره با دموکرات‌ها نیز نشان داد آن‌ها هم در عمل به تعهدات خود پایبند نخواهند بود و به اصطلاح «با پنبه سر می‌برند.»

علی‌اکبر دارینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در همین رابطه می‌گوید: تنش‌زدایی و تعامل با جهان در روابط بین‌الملل نگاهی خردمندانه است، اما روابط بین‌الملل بر پایه قدرت است. تنش‌زدایی یک‌طرفه رخ نمی‌دهد و اگر یک‌سویه باشد، هرگز به سرانجام نمی‌رسد، زیرا به اراده هردو سو بستگی دارد. تنش‌زدایی زمانی اتفاق می‌افتد که هر دو طرف خواهان آن باشند، بنابراین ایران نمی‌تواند یک‌طرفه تنش‌زدایی کند زیرا نه‌تنها سودی نخواهد داشت، بلکه به زیان ایران خواهد بود. چرا؟ زیرا طرف مقابل (به ویژه اگر قدرتمندتر باشد) به تنش‌زایی و اقدامات خصمانه روی می‌آورد تا شمار را وادار کند امتیاز بیشتری بدهید یا شما را وادار کند سرانجام تسلیم شوید.

وی معتقد است: از سوی دیگر تهدیدزدایی راه کاستن از تنش‌ها است. راه تنش‌زدایی افزایش قدرت بازدارندگی است و همان‌طور که در عملیات وعده صادق مشاهده کردیم، با بالا رفتن قدرت بازدارندگی شما، طرف مقابل از اقدامات خصمانه خود خواهد کاست و تنش‌زدایی خود به خود رخ خواهد داد. تنش‌زدایی یک‌طرفه نیست، اما تهدیدزدایی یک‌طرفه اتفاق می‌افتد و فرمان آن در دست خود شماست، بنابراین راه دستیابی به تنش‌زدایی تولید قدرت است.

لازم به ذکر است که «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه سابق آمریکا روز گذشته در اجتماعی از منافقین در پاریس در توهمی تازه گفت: من متقاعد شده‌ام که همه شما در طول عمرتان لحظه سقوط رژیم ایران را جشن خواهید گرفت.

پمپئو به عنوان یک چهره افراطی، ضد ایران و جمهوری‌خواه حامی ترامپ، فردی است که احتمالاً در شش ماه آینده و در صورت ریاست‌جمهوری ترامپ، به عنوان وزیر امور خارجه یا وزیر دفاع آمریکا او روی کار خواهد آمد و این پرسش مطرح است که در صورت وقوع چنین احتمالی، رئیس‌جمهور آینده ایران با چه رویکردی بیشتر می‌تواند امنیت ملی ایران را تأمین کند؟ رویکردی که از طرفی اعتقاد دارد «برهم خوردن برجام به دلیل کارشکنی ترامپ دیوانه بود» و ترامپ به دلیل اینکه قابل مذاکره نیست موجب شکست برجام شد یا رویکردی که معتقد است فارغ از اینکه کدام چهره در آمریکا به قدرت برسد، ایران باید روی توانمندسازی خود تمرکز کند و حل مشکلاتش را به مذاکره با غرب گره نزند؟

«قدرت» تعیین کننده قواعد بازی است

نگاه‌ها بیش از همیشه به سوی ایران

زینب اصغریان، پژوهشگر روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: سال جاری با سه‌ساله شدن دولت شهید رئیسی، نگاه‌ها بیش از همیشه به سوی ایران جلب شده است زیرا انتخاب رئیس‌جمهوری در امتداد دولت سیزدهم می‌تواند به عنوان یک چالش برای دولت آمریکا مطرح شود، از سوی دیگر می‌توان بازه زمانی بین دو انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و آمریکا را فرصت طلایی برای بهره‌برداری اقتصادی در راستای منافع ملی دانست. چه ترامپ روی کار بیاید چه بایدن، «فشار حداکثری» علیه ایران تقویت خواهد شد که البته در صورت انتخاب ترامپ این مسئله جدی‌تر خواهد شد.

وی می‌گوید: جنگ غزه نیز یکی از متغیرهای کلیدی در سیاست خارجی است که بر نوع رفتار کنشگران نظام بین‌الملل با ایران اثرگذار بوده است. با توجه به نقش کلیدی ایران در حمایت از فلسطین و راه افتادن یک جریان ضد سلطه جهانی، می‌توان گفت که انتخاب رئیس‌جمهوری همسو با دولت سیزدهم، فرصت ایران را برای تقویت جایگاه خود در نظام بین‌الملل دوچندان خواهد کرد.

اصغریان معتقد است: پس از دو عملیات تاریخ‌ساز طوفان‌الاقصی و وعده صادق و موفقیت رسانه‌ای حامیان فلسطین در افکار عمومی جهان، عقلانیت حکم می‌کند که مسیر سیاست خارجی به صورت جدی در مسیر آرمان فلسطین تعقیب شود. در شرایط رقابتی بین بازیگران منطقه‌ای و ایران، حضور یک رئیس‌جمهور آشنا به جبهه مقاومت و محکم در مبانی گفتمانی انقلاب اسلامی، می‌تواند نقش فزاینده‌ای را در روند ارتقای جایگاه ایران داشته باشد و چه بسا این ارتقا و افزایش تعاملات جدی منطقه‌ای بتواند خروج ایالات متحده را از منطقه پیش بیندازد.