فرهنگ شهروندی مجموعه ای از هنجارها، ارزشها و باورهای نوع زندگی انسان را در شهر تعیین می‌کند و با توجه به موقعیت، کارکرد یا وظیفه اجتماعی که بر آن محول شده، بررسی می شود.

به گزارش پردیسان آنلاین؛فرهنگ شهروندی مانند بسیاری دیگر از مواردی که ما از فرهنگ در رابطه با یک موقعیت یا کارکرد و وظیفه اجتماعی صحبت می کنیم، نوعی عمومیت یافتن مفهوم فرهنگ و رایج شدن آن در زبان عام است و لزوما دارای تعریف دقیقی از نقطه نظر فرهنگ شناسی یا علوم اجتماعی نیست.
باید توجه داشت که وقتی ما از فرهنگ چیزی صحبت می‌کنیم، این فرهنگ، برایمان نه لزوما مثبت است و نه لزوما منفی بلکه بیشتر به ساز وکارها، شرایط شکل‌گیری، تحول و یا زوال آن توجه می‌کنیم و رابطه آن را با سایر پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی مد نظر داریم در حالی که در زبان فارسی امروز وقتی صحبت از «فرهنگ شهروندی» می‌شود، بیشتر به نوعی «اخلاق شهروندی» استناد می‌شود، یعنی وظایفی که شهروندان در یک شهر نسبت به نهادهای اجتماعی و یا سایر شهروندان دارند.
به نظر بسیاری از کارشناسان و مدیران شهری مهم ترین وظیفه شهرداری ها رفت و روب و نظافت شهری می باشد. همچنین اولین انتظاری که شهروندان از مدیریت شهری دارند نظافت بهینه شهر و جمع آوری پسماند شهری می باشد. اگر شهرداری ها در انجام این وظیفه خود موفق نباشند هرچند در سایر حوزه ها اقدامات مناسبی انجام داده باشند بازهم رضایت شهروندان را به همراه ندارند. اما نکته حایز اهمیت مشارکت و همراهی شهروندان در این حوزه می باشد زیرا داشتن شهری پاکیزه و زیبا در گرو همکاری تمامی شهروندان می باشد. در موضوعاتی مانند تفکیک پسماند، زیبا سازی شهری و … شهروندان نقش بسزایی دارند. آنچه باعث مشارکت شهروندان در طرح های شهری از جمله نظافت شهر می شود فرهنگ شهروندی است. در صورتی که در جامعه ای فرهنگ شهروندی بخوبی پیاده سازی و نهادینه گردیده باشد مشارکت شهروندان نیز افزایش می یابد.
آموزش و فرهنگسازی در حوزه پسماند باید به گونه ای صورت بگیرد که اعتماد شهروندان به مدیریت شهری را تقویت کند تا بر این اساس بتوانیم مفاهیم آموزشی و فرهنگی مناسب شهروندان را به سمت اجرایی شدن هدایت کنیم و در این میان همکاری میان سازمان های مختلف برای رسیدن به یک مدل مفهومی حائز اهمیت است.


ضرورت ورود دستگاه‌های استان در جهت نشر مفاهیم فرهنگ شهروندی
سید مجتبی سبحانی ثابت اظهار کرد: سرمایه گذاری در موضوع تفکیک و پسماند آینده‌ی خوبی را برای شهر رقم خواهد زد.
وی با اشاره به وضعیت زباله گردی و افزایش آن در کشور، گفت: راه اندازی و تکمیل خط دوم پردازش درسایت البرز قم، موضوع زباله گردی را نیز سامان خواهد بخشید.
سبحانی ثابت یادآور شد: شورای اسلامی شهر آمادگی کامل جهت هماهنگی به منظور تسریع در راه اندازی خط دوم و رفع موانع موجود را دارد.
وی همچنین با اشاره به اقدامات فرهنگی و آموزشی در حوزه مفاهیم مدیریت پسماند تصریح کرد: اتفاقات خوب و مستمری در این حوزه افتاده و ضروری است دیگر دستگاه‌های استان نیز در جهت نشر مفاهیم فرهنگ شهروندی اقدام نمایند.
سبحانی ثابت افزود: در حوزه‌ی فرهنگی در سطح شهر نیاز به هم‌افزایی سازمان‌ها داریم تا اتفاقات خوب و موثری رقم بخورد.
پایان نامه‌های دانشجویی با موضوع پسماند حمایت می‌شوند
عباس ذاکریان اظهار کرد: مدیریت پسماند، یکی از ضروری‌ترین محورهای توسعه پایدار محسوب می‌شود و عدم توجه کافی به این موضوع تأثیر زیادی در تخریب محیط زیست و طبیعت دارد.
وی عنوان کرد: بررسی نقش فناوری‌های جدید در موضوعات بازیافت و تفکیک پسماندهای شهری با تأکید بر جنبه‌های زیست محیطی ضروری است.
ذاکریان خاطرنشان کرد: برای این منظور نیاز است که محیط‌های علمی و دانشگاهی وارد میدان شوند و تحقیقات و پژوهش‌هایی صورت پذیرد که پایه و اساس اقدامات و برنامه‌های اجرایی قرار گیرد.
معاون خدمات شهری شهرداری قم با اشاره به حمایت از پایان نامه‌های دانشجویی با موضوع مدیریت پسماند تصریح کرد: برای دست‌یابی به اهداف عالیه در مدیریت شهری نیازمند ورود افکار و شیوه‌های جدید و به‌روز هستیم از این‌رو نسبت به فعالیت‌های دانشجویی موثرحمایت های لازم را انجام خواهیم داد.
استفاده از ظرفیت صندوق ملی محیط زیست در جهت طرح‌های استانی
سید رضا موسوی مشکینی با اشاره به ظرفیت صندوق ملی محیط زیست عنوان کرد: صندوق ملی محیط زیست ظرفیت جدید و خوبی است که می‌توان از آن بهره گرفت.
وی ادامه داد: فعالیت‌های زیست محیطی مناسبی می‌توان تعریف کرد که هم سو با اساسنامه صندوق است و از این تسهیلات می‌توان در جهت منافع استانی بهره گرفت.
موسوی مشکینی همچنین به موضوع صنعت سبز اشاره کرد و افزود: امکان مشارکت همه واحدهای صنعتی، معدنی و خدماتی در این فرآیند وجود دارد و واحدهای متقاضی می‌توانند از طریق سامانه جامع معاونت محیط زیست انسانی، پرسشنامه زیست محیطی خود را تکمیل کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم افزود: این موضوع هر سال فراخوان می‌شود و شاخص‌هایی دارد که واحدها براساس آن ارزیابی می‌شوند و پس از بارگذاری مستندات در سامانه، امتیازدهی انجام شده و در پایان نیز از برترین‌ها تقدیر به عمل می‌آید.
سرانه تولید ۵۰۰ گرمی پسماند توسط هر شهروند
احمد ترکمن در خصوص برنامه‌ها و اهداف خدمات شهری شهرداری منطقه اظهار داشت: برای رفت‌وروب، جمع‌آوری و ‌حمل زباله به سکوی زباله و‌ محل سایت دفع بهداشتی بیش از ۲۸۵ میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی‌شده است.
وی با بیان اینکه تفکیک زباله‌های خانگی از مبدأ و توسط شهروندان علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌های شهری و تبدیل زباله‌های قابل بازیافت به مواد مصرفی، در کاهش آلودگی‌های ناشی از عدم تفکیک و رهاسازی زباله‌ها در معابر و خیابان‌ها تأثیر بسزایی دارد، گفت: مکانیزاسیون جمع‌آوری پسماند، با هدف تسهیل در امر جمع‌آوری و جلوگیری از پراکنش زباله در زمان حمل، جمع‌آوری شیرابه حاصل از تراکم زباله و عدم تخلیه آن در معابر و برطرف کردن نگرانی‌های بهداشتی شهروندان، به‌صورت شبانه در سطح منطقه انجام می‌شود.
به گفته مدیر منطقه شش شهرداری قم، میانگین تولید زباله هر شهروند روزانه ۵۰۰ گرم است که برای جمع‌آوری هر کیلوگرم زباله از مبدأ تا مقصد بیش از ۵۳۲ ریال هزینه می‌شود.
وی افزایش میزان مشارکت مردم در جمع‌آوری زباله را خواستار شد و اذعان کرد: میزان پرداخت بهای خدمات از سوی مردم به شهرداری بسیار پایین است و از سوی دیگر از مردم انتظار داریم در جهت کاهش تولید زباله همکاری و همت لازم را داشته باشند.
ترکمن با تأکید بر اینکه شهرداری روزانه نزدیک به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار مترمربع را تمیز و نظافت می‌کند، افزود: هر مترمربع رفت‌وروب ۵۲ ریال هزینه دارد .
وی خاطرنشان کرد: حدود ۲۰۰ کارگر و ۲۵ دستگاه خودرو رفت‌وروب و جمع‌آوری زباله را انجام داده و درمجموع روزانه نزدیک به ۱۱۹ تن زباله در سطح منطقه را جمع‌آوری می‌کنند که میزان بسیار بالایی بوده که نیاز است با ایجاد همکاری و هماهنگی بین شهروندان و شهرداری، کاهش تولید زباله را داشته باشیم.
افزایش غرفه‌های بازیافت تا پایان سال
سید عبدالله میرابراهیمی با اشاره به توسعه زیرساخت‌های لازم در حوزه مدیریت پسماند عنوان کرد: در حال حاضر تعداد پیمان‌های بهره‌برداری از پسماند خشک، چهار پیمان در مناطق( ۲و ۴ )،( ۳،۶ و ۷)، ( ۱ و ۵ ) و(۸) در سطح شهر فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه۳۶۰ خودرو ناوگان جمع آوری پسماند خشک را تشکیل می‌دهند، ادامه داد: جمع‌آوری پسماند خشک از درب منازل، صنوف و معابر توسط ناوگان جمع‌آوری پسماند خشک انجام می‌شود.
میرابراهیمی تصریح کرد: در حال حاضر ۵۰ غرفه بازیافت در سطح شهر دایر هستند که محل دریافت پسماند خشک و ارائه آموزش مفاهیم مدیریت پسماند به شهروندان می‌باشند.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم در ادامه به توسعه ایستگاه‌های ثابت جمع آوری پسماند خشک در مناطق هشتگانه اشاره کرد و گفت: ساخت و تکمیل ایستگاه‌های ثابت جمع‌آوری پسماند خشک از سال‌های گذشته در دستور کار سازمان قرار گرفت و مناطق ۸، ۵، ۲، ۶ و ۳ راه اندازی و به بهره‌برداری رسید.

لزوم استفاده از فناوری‌های روز در مدیریت پسماند قم

احمد وحیدی که همراه با هیات وزیران به قم آمده بود، از تمام مراحل پردازش و تفکیک زباله در سایت البرز و خط ویژه تولید کمپوست بازدید کرد.
وی در این بازدید اظهار داشت: روزانه ۷۰۰ تن زباله از سطح شهر قم جمع آوری می‌شود که نیمی از آن در خط پردازش موجود، مدیریت شده و از آن کمپوست تولید می‌شود.
وحیدی با اشاره به اینکه در فرایند مدیریت پسماند مقداری زباله غیر قابل بازیافت وجود دارد که دفن می‌شود ادامه داد: باید با استفاده از فناوری‌های روز این میزان را به حداقل برسانیم.
وزیر کشور خاطرنشان کرد: یک خط پردازش پسماند دیگر در دستور کار شهرداری قم است که راه اندازی این خط می‌تواند دفن مستقیم را به حداقل برساند.
وی ادامه داد: برنامه ما این است که این مدل را در سطح کشور توسعه داده و آسیبی که به محیط زیست از این حوزه وارد میشود را مدیریت کنیم.
وحیدی ضمن تاکید بر حمایت از راه‌اندازی خط دوم پردازش پسماند در سایت البرز اضافه کرد: اگر بتوانیم زمینه‌های فناوری را در این سایت تقویت کنیم که مقدار دور ریز‌ها کمتر شود، روند بسیار بهتری اتفاق خواهد افتاد.
این مسئول بلندپایه کشور همچنین از محل دفن زباله در سایت البرز قم بازدید کرد.
سایت البرز به مساحت ۲۰۰ هکتار تنها مرکز رسمی دفن و پردازش زباله در قم است که روزانه ۷۰۰ تن زباله در آن پس از طی کردن مراحل پردازش و جداسازی زباله خشک و تولید کمپوست، مدیریت می‌شود.
در سایت البرز قم در حال حاضر ۵۰ درصد زباله‌ها تفکیک و پردازش و نیمی از زباله‌ها دفن می‌شود.

  • نویسنده : زهرا ملکوتی شاد