مصطفی مرزبان در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین، با اشاره به اینکه دستکندهای «ترخوران» تفرش نمونه‌ای از معماری دستکند زیرزمینی است که در زیر محله «ترخوران» شهر تفرش ایجاد شده است، اظهار کرد: تاکنون برای دو فصل کاوش این منطقه ۵ میلیارد ریال از سوی شهرداری تفرش با نظارت کامل اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی هزینه شده است.
وی افزود: در فصل اول این کاوش‌ها که در سال ۱۳۹۷ با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال طی انعقاد قرارداد شهرداری تفرش و دانشگاه نیشابور به سرپرستی دکتر سید مهدی موسوی نیا عضو هیئت علمی گروه باستان شناسی دانشگاه نیشابور صورت گرفت. در این کاوش حدود ۴ هزار و ۵۰۰ قطعه سفال و کاشی‌های زرین فام و لاجوردی و… به دست آمد که قدمت این دستکند را می‌توان بین سدهای ۵ تا ۱۰ هجری- قمری تخمین زد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی، خاطرنشان کرد: فاز دوم کاوش دستکند «ترخوران» تفرش خرداد سال گذشته آغاز شد که هزینه دو میلیارد ریالی این کاوش از سوی شهرداری تفرش تأمین شد.
مرزبان بیان کرد: در کاوش‌های صورت گرفته، فضاهای سه طبقه شناسایی شد که به عنوان راهروهای ارتباطی در مقیاس کوچک‌تر فضای مسکونی کاربرد داشته‌اند.
وی ادامه داد: نتیجه بررسی کاوش‌ها شواهدی از طبقات اصلی محوطه را نشان می‌دهد که شامل فضاهای معماری مسکونی با اتاق‌هایی به ابعاد میانگین سه در چهار متر، چاه‌های دسترس فضایی به طبقات زیرین، شواهدی از قنات قدیمی شهر و یک آب انبار می‌شود که عمده آن در فصل دوم کاوش در دستکند زیر زمینی تفرش شناسایی شدند.
