به گزارش پردیسان آنلاین از خراسان جنوبی، خراسان جنوبی با داشتن آثار ثبت شده جهانی، کویرهای بکر، ذخایر معدنی وسیع و مرزهای تجارت بین‌المللی، ظرفیت بالقوه‌ای برای تبدیل شدن به موتور توسعه شرق ایران را دارد، این استان در گستره شرقی ایران با چشم‌اندازی کم‌نظیر از طبیعت کویری، مرزهای فعال، ذخایر معدنی گسترده، فرهنگی ریشه‌دار و مردمی مقاوم، در نقطه عطف مسیر توسعه قرار گرفته است.
خراسان جنوبی که سال‌ها با چالش‌های زیرساختی، کم‌آبی پایدار، تأخیر در دوبانده‌سازی راه‌ها، ایجاد راه‌آهن و محدودیت‌های اقتصادی روبه‌رو بوده است، امروز با انبوهی از فرصت‌ها روبه‌رو است و می‌تواند به موتور اصلی توسعه شرق کشور تبدیل شود.
در این مسیر، دو پروژه زیرساختی راهبردی یعنی طرح انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی و توسعه راه‌آهن استان، محور اصلی راه خروج از بن‌بست شتاب توسعه‌اند، مسئولان می‌گویند بدون تکمیل این دو اَبر پروژه، نباید امیدوار باشیم که توسعه شرق محقق شود، این موارد نه تنها الزامی است، بلکه تکلیفی ملی است که در گرو هم‌افزایی فرهنگ، مرز، معدن، گردشگری و زیرساخت است.
گردشگری به توسعه و اشتغال محلی منتهی شود
احمد برآبادی، مدیرکل اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی می‌گوید: خراسان جنوبی با ۱۰ اثر ثبت جهانی و بیش از ۲۶۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده، یکی از گنجینه‌های میراث ایران است.
وی می‌افزاید: بیابان لوت بلندترین هرم ماسه‌ای جهان در بخش همت آباد خراسان جنوبی و آسمان تاریک مرز شهرستان سه‌قلعه امکان رصد نجومی را فراهم کردند و خراسان جنوبی «گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعت‌گردی و روستاگردی» است که بیشتر ظرفیت‌هایش در دل روستاها و کشت‌زارها نهفته‌اند.
مدیرکل اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی تصریح می‌کند: ایجاد اشتغال پایدار و کمک به توانمندسازی اقتصادی به‌ویژه در مناطقی که زنجیره تولید محصولات محلی (نخل‌داران، زرشک، پنبه عناب و زعفران) وجود دارد مورد توجه است و این ظرفیت‌ها قابلیت تبدیل شدن به تجربه‌های گردشگری منحصربه‌فرد را دارد که برای گردشگری نجومی، عکاسی و تجربه‌های بوم‌گردی ظرفیت بکری را فراهم کرده‌اند.
برآبادی خاطرنشان می‌کند: در حوزه گردشگری، این نقطه قوت دوگانه (طبیعت و مرز) می‌تواند زمینه ورود گردشگران خارجی را فراهم کند و به نوبه خود به رونق اشتغال و اقتصاد محلی کمک خواهد کرد، باوجود تمام این ظرفیت‌ها، چالش‌هایی همچون زیرساخت گردشگری کمتر توسعه یافته، قوانین مالیاتی و حقوق دولتی معادن نیاز به بازنگری دارد، اطلاع‌رسانی کافی درباره جاذبه‌ها وجود ندارد و جذب سرمایه‌گذار در معادن و گردشگری به اندازه ظرفیت نیست.
وی اظهار می‌کند: گردشگری تنها ویترین نیست؛ باید به توسعه و اشتغال محلی منتهی شود و رویداد «ایران جان» فرصت بی‌نظیری است تا این ظرفیت‌ها ویترین ملی معرفی و به بخش‌های اجراییِ توسعه تبدیل شود.
مهدی پارسا، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با بیان اینکه معدن «شاهرگ اقتصاد استان» است و باید به‌عنوان محرک اصلی توسعه دیده شود، تاکید می‌کند: در حال حاضر ۸۷۰ پروانه بهره‌برداری معدنی در سطح استان صادر شده که نشان‌دهنده گستردگی ظرفیت‌های معدنی خراسان‌جنوبی است، این موضوع الزام به برنامه‌ریزی دقیق برای تبدیل ذخایر خام به ارزش‌افزوده را دوچندان می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: تنوع مواد معدنی در استان بالا است و این تنوع امکان استقرار صنایع پایین‌دستی متنوع را فراهم می‌کند اما تحقق این فرصت مستلزم اصلاح فرایندهای واگذاری، تسهیل سرمایه‌گذاری و تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقلی و انرژی است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی عنوان می‌کند: نهبندان یکی از قطب‌های مهم ذخایر سیلیس با عیار بالای ۹۵ درصد است که قابلیت تأمین مواد اولیه صنایع شیشه، سرامیک و صنایع الکترونیک را دارد، همچنین حدود ۸۵ درصد از ذخایر بنتونیت کشور در خراسان جنوبی است که این ماده معدنی در صنایع نفت، حفاری، ریخته‌گری و کشاورزی کاربری وسیعی دارد.
با وجود ۴۲ مرکز آموزشی و دانشگاهی فعال در استان و دانشگاه‌های معتبر همچون دانشگاه بیرجند، فردوس، طبس و قاین این خطه را می‌توان یکی از قطب‌های آموزش عالی در شرق کشور دانست
پارسا تصریح می‌کند: وجود چنین ذخایری یعنی استان می‌تواند به تأمین‌کننده استراتژیک مواد اولیه در سطح ملی تبدیل شود اما مهم‌ترین موانع فعلی، «ضعف در تکمیل زنجیره فراوری»، پیچیدگی‌های اداری در واگذاری‌ها، نبود زیرساخت حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای مناسب برای صادرات محصول فراوری‌شده، و نیاز به تأمین پایدار انرژی و آب برای واحدهای معدنی و صنعتی و وصول حداقلی حقوق دولتی معادن به استان است.
وی می‌گوید: از ابتدای سال جاری تاکنون، ۴۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان حقوق دولتی از معادن استان وصول شده که تنها ۱۵ درصد این وصولی‌ها به استان بازگشته است و باید صرف آبادانی مناطق معدنی در حوزه زیرساختی شود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اضافه می‌کند: براساس قانون، دولت از محل استخراج معادن و پرداخت حقوق دولتی باید توسعه و رفاه استان به ویژه در نواحی معدنی را انجام دهد اما سال گذشته تنها بخشی از این درآمد (۶۵ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال) به هفت طرح آبرسانی در استان اختصاص پیدا کرده است و انتظار می‌رود با عملکرد مطلوب‌تر استان مبالغ بیشتری اختصاص پیدا کند تا از این طریق بتوان با توسعه زیرساخت‌ها در راستای محرومیت‌زدایی گام برداشت.
۵۰ درصد پدران علوم کشور از میان فرزندان خراسان جنوبی برخاسته‌اند
محمد رضا هاشمی، استاندار خراسان جنوبی اظهار می‌کند: حدود ۵۰ درصد پدران علوم کشور از میان فرزندان خراسان جنوبی برخاسته‌اند، استان در تربیت نخبگان علمی نقش برجسته‌ای دارد و در رشته‌های دانشگاهی همچون علم ارتباطات، جغرافیا، پرستاری و اقتصاد نوین جزو استان‌های پیشرو کشور محسوب می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: با وجود ۴۲ مرکز آموزشی و دانشگاهی فعال در استان و دانشگاه‌های معتبر همچون دانشگاه بیرجند، فردوس، طبس و قاین، این خطه را می‌توان یکی از قطب‌های آموزش عالی در شرق کشور دانست.
استاندار خراسان جنوبی عنوان می‌کند: در حوزه معادن نیز در حال حاضر چهار معدن طلا در استان فعال است، تنها سال گذشته، یک تن طلای استخراج شده به فروش رسیده است و ۱۱ معدن جدید طلا نیز آماده بهره‌برداری است که توسعه قابل‌توجه در حوزه معادن را نوید می‌دهد.
هاشمی اضافه می‌کند: در ۱۱ ماه گذشته، ۱۲ معدن در استان مورد فراوری قرار گرفتند که بیانگر شتاب توسعه در حوزه بهره‌برداری و ارزش‌افزوده معدنی است.
وی عنوان می‌کند: برای توسعه منطقه ویژه اقتصادی مرز ماهیرود ۱۰۰ هکتار زمین الحاق شده است، تاکنون ۵۱ سرمایه‌گذار افغانستانی در نقطه صفر مرزی مستقر شده‌اند، زمین در اختیار آن‌ها قرار گرفته و بیش از ۳۸ درصد صادرات منطقه ویژه اقتصادی مربوط به خراسان جنوبی است که نشان‌دهنده جایگاه مهم استان در تجارت مرزی و اقتصاد بین‌الملل است.
نمی‌خواهیم استانمان تبدیل به منطقه فراموش‌شده شود مرزها، فرهنگ، معدن و گردشگری ظرفیت هستند اما بدون محوریت زیرساخت، ظرفیت‌ها قابلیت بالفعل شدن ندارد و بن‌بست امروز ما زیرساخت است و اگر این دو پروژه بزرگ (انتقال آب و راه‌آهن) به نتیجه نرسد، همچنان درجا خواهیم زد
استاندار خراسان جنوبی تاکید می‌کند: در میان ۷۰ گمرک فعال کشور و از سه میلیون و ۳۲ هزار تن کالای صادراتی ایران به افغانستان در شش ماه نخست سال، یک میلیون و ۵۲ هزار تن تنها از مرز ماهیرود صادر شده و از مبلغ ۱.۱۵۵ میلیارد دلار کل صادرات ایران به افغانستان بیش از ۳۶۰ میلیون دلار سهم مرز ماهیرود بوده است.
هاشمی خاطرنشان کرد: احداث راه‌آهن چابهار-زاهدان-بیرجند-مشهد با هدف اتصال جنوب به شمال شرق کشور به طول ۹۷۰ کیلومتر طراحی شده که ۴۶۱ کیلومتر آن در حوزه خراسان جنوبی در قالب ۱۴ قطعه و توسط ۱۴ پیمانکار در حال اجراست، طی یک سال گذشته بیش از ۱.۶ همت اعتبار برای این پروژه تخصیص پیدا کرده است و ۳۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی ادامه می‌دهد: استان سال جاری با ۴۳ تا ۴۵ درصد کاهش بارندگی روبه‌رو شده که شرایط منابع آب را دشوارتر کرده است و بیش از ۹۶ درصد آب استان از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود که فشار زیادی بر سفره‌های آب وارد می‌کند.
استاندار خراسان جنوبی تصریح می‌کند: پروژه انتقال آب از دریای عمان با هدف تأمین آب سه استان شرق کشور به طول ۱۳۴۲ کیلومتر و طول خط لوله در خراسان جنوبی ۳۷۵ کیلومتر در حال اجراست که پیشرفت این پروژه در حال حاضر کمتر از ۱۵ درصد است اما جزو اولویت‌های اصلی دولت محسوب می‌شود.
هاشمی تصریح می‌کند: نمی‌خواهیم استانمان تبدیل به منطقه فراموش‌شده شود، مرزها، فرهنگ، معدن و گردشگری ظرفیت هستند اما بدون محوریت زیرساخت، ظرفیت‌ها قابلیت بالفعل شدن ندارد و بن‌بست امروز ما زیرساخت است؛ اگر این دو پروژه بزرگ (انتقال آب و راه‌آهن) به نتیجه نرسد، همچنان درجا خواهیم زد.
به گزارش پردیسان آنلاین، دیار خراسان جنوبی تنها یک نقطه بر نقشه ایران نیست؛ سرزمینی است که در هر وجب خاکش رگه‌ای از تاریخ، فرهنگ، و ثروت نهفته است، از دل معادن طلایی و سنگ‌های ارزشمندش تا آداب و آئین‌های کُهن که هنوز در روستاهای کویری زنده‌اند.
خراسان جنوبی تصویری از تداوم حیات در سخت‌ترین شرایط را به نمایش می‌گذارد، توسعه در این استان مفهومی چندبعدی دارد؛ از بهره‌برداری هوشمند از ذخایر معدنی گرفته تا پاسداشت میراث فرهنگی و رونق گردشگری بومی، همه باید در مسیر توسعه پایدار و خروج از محرومیت قرار گیرد تا این سرزمین از بن‌بست تاریخی خود عبور کند.
امروز خراسان جنوبی در آستانه فصلی تازه ایستاده است، فصلی که با نگاه ملی به ظرفیت‌های بومی و مدیریت آگاهانه منابع، می‌تواند نه تنها موتور محرک شرق کشور، بلکه نماد توسعه متوازن در ایران باشد.
