به گزارش پردیسان آنلاین، هرچه از عمر زمین می‌گذرد و انسان به زندگی مدرن و به‌اصطلاح پیشرفت دست پیدا می‌کند به همان اندازه با تولید مواد پلاستیکی و دیگر مواد که از آن به پسماند یاد می‌شود، به طبیعت، زمین، هوا و آب آسیب وارد می‌شود.

ولع انسان برای پیشرفت و به‌تبع آن تولید زباله و پسماند گویا پایانی ندارد. اقتصاد این روزهای جهانی در کوچک‌ترین تولیدات حتی تولیدات کشاورزی به بسته‌بندی‌های مدرن و شکیل که مساوی با تولید زباله است وابسته است.

بر اساس گزارش بانک جهانی، جهان سالانه بیش از ۱۰ میلیارد تن پسماند شهری تولید می‌کند که حداقل ۳۳ درصد از این پسماندها به لحاظ محیط زیستی به روشی ایمن مدیریت نمی‌شود.

به گفته تحلیل‌گران انتظار می‌رود که پسماند‌های جهانی تا سال ۲۰۵۰ به ۳/۴۰ میلیارد تن افزایش یابد که بیش از دو برابر رشد جمعیت در مدت مشابه است.

ضرورت بازیافت زباله

ایران سالانه ۱۶ میلیون تن زباله تولید می‌کند. این رقم در مقایسه با سایر کشورهای دنیا رقمی معمولی‌ است؛ اما همین تولید زباله هم نیاز به مدیریت دارد.

گویا نمی‌توان کشورها را مجبور به عدم تولید زباله کرد؛ زیرا هرچقدر تولید و درآمد یک کشور افزایش پیدا می‌کند به‌تبع آن نیز زباله بیشتری تولید می‌شود و نمی‌توان جلوی تولید زباله و پسماند را گرفت. شاید بهترین راه‌حل مدیریت پسماند باشد تا حداقل‌های تولیدشده در بخش‌های دیگر به شکل مثبت استفاده‌شده و از آن‌طرف آسیب کمتری به محیط‌زیست وارد شود.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم در این زمینه با اشاره به اینکه پروژه تبدیل پسماند به انرژی در قم برای اولین‌بار در کشور انجام خواهد شد، گفت: روزانه ۷۰۰ تن زباله در قم تولید می‌شود که ۱۰ الی ۱۲ درصد آن از مبدأتفکیک می‌شود زباله‌های قم به سایت البرز برای تفکیک ارسال می‌شود.

میرابراهیمی ادامه داد: ۶۲۰ تن پسماند به‌صورت میانگین هر روز به سایت البرز تحویل داده می‌شود، همچنین ۹۹ درصد پسماندهای بیمارستانی قم مدیریت می‌شود و تنها شهری هستیم که پسماندهای بیمارستانی ۱۰۰ درصد بی‌خطرسازی و دفع می‌شود، همچنین پسماند صنعتی در بخش صنایع کفش در قم قابل‌توجه است که تعیین تکلیف شده‌اند.

آموزش مدیریت پسماند در مدارس

وی اضافه کرد: در تمام مدارس ابتدایی قم آموزش مدیریت پسماند انجام شده است و در سال گذشته در ۳۰۴ مدرسه  آموزش‌داده‌شده است، موضوع آموزش به‌صورت مستمر انجام می‌شود ازجمله آموزش اصناف نیز به‌صورت کامل انجام شده و به‌صورت کلی ۶ میلیارد تومان هزینه آموزش در سال گذشته شده است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم ادامه داد: در راستای مدیریت پسماند  حدود ۹۳۰ گواهینامه «عدم خلاف مدیریت پسماند» در پروژه‌های عمده در طول هر  سال در شهر قم صادر می‌شود، هر پروژه عمرانی بر اساس قانون باید گواهینامه «عدم خلاف مدیریت پسماند» را اخذ کند.

میرابراهیمی ادامه داد: قم اولین شهر بود که در مدیریت پسماند ساختمانی سازوکاری دقیق را تعریف و اجرا کرد که مورد استقبال قرار گرفت و در کل کشور اجرا شد.

وی بیان داشت: ۶۰ الی ۷۰ درصد از پسماندهای عمرانی شهر قم مدیریت می‌شود و وارد سایت‌های تخلیه پسماند هم نمی‌شود‌ یعنی خاک‌های برداشت‌شده از پروژه‌های عمرانی توسط کارشناسان بررسی‌شده و به‌جای رهاشدن در طبیعت به بخش‌های مختلف مانند فضای سبز و  کوره‌های آجرپزی و یا هر صنعت دیگری که نیاز به این نوع خاک احساس شده داشته باشد ارسال می‌شود.

همچنین معاون اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان قم در این زمینه اظهار داشت: دو نوع پسماند عمده در شهر وجود دارد اعم از نخاله‌های ساختمانی و پسماند عادی خانگی که باید مدیریت شود و مصالح ساختمانی بالاترین حجم پسماند را تشکیل می‌دهند.

بازگشت صحیح پسماند به چرخه طبیعت

شفیعی اضافه کرد: ۲۰ میلیون تن نخاله ساختمانی در ۱۷ سال اخیر در چهار سایت قم تخلیه و دپو شده است که روند رشد آن ادامه دارد که جای نگرانی است که باید به چرخه صنعت بازگردد.

وی عنوان کرد: در حوزه شهری دفع مستقیم به صفر رسیده است؛  اما دفع غیرمستقیم وجود دارد ۵۰ درصد پسماند شهری در قم تبدیل به کمپوست می‌شود اما ۵۰ درصد باقی‌مانده که بر پایه پلیمر است که  از نفت ایجاد شده است در چرخه طبیعت تجزیه نمی‌شوند و به محیط‌زیست آسیب می‌زند.

معاون اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان قم افزود: صنعت بازیافت در قم گسترش پیدا کرده است که اتفاق مثبتی است؛ اما مشکلاتی در حوزه آلودگی دارد که باید مدیریت شوند.

حفاظت از محیط‌زیست در اسلام

قرآن کریم در آموزه‌های خود بر مصونیت طبیعت و منابع طبیعی و تعادل زیست‌محیطی از هرگونه تجاوز و تعدی تأکید ورزیده است و تجاوز و تعدی به طبیعت را افساد در زمین و موجب عذاب اخروی و مسئولیت دنیوی دانسته است.
بسیاری از سوره‌های قرآن کریم به نام یکی از عناصر طبیعی است به‌عنوان‌مثال سوره رعد، نحل، نور، عنکبوت، نجم، بقره، شمس، حدید، لیل، قمر و….

در آیه ۸۷ سوره مائده خداوند فرموده است: «… لَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ؛… از حد مگذرید که خدا از حد گذرندگان را دوست نمی‌دارد» و براین‌اساس کسانی که رفتار ناشایست با محیط‌زیست دارند از رحمت خداوند محروم خواهند بود.
علاوه بر توصیه به حفظ محیط‌زیست در قرآن در روایاتی از پیامبر و معصومین (ع) نیز سفارشاتی درباره محیط‌زیست شده است به‌عنوان‌مثال پیامبر (ص) فرمودند: «تحفظوا من الارض فإنها أمکم»؛ یعنی از زمین حفاظت کنید به‌درستی که آن مادر شماست و در جای دیگری نیز فرمود: «ان قامت علی احدکم القیامه و فی یده فسیله فلیغرسها»؛ یعنی اگر قیامت برپا شود و در دست نهالی باشد باید آن را بکارد.

بازیافت زباله موضوعی است که موردتوجه بسیاری از نهادها و سازمان‌های مختلف ازجمله سازمان محیط‌زیست، سازمان شهرسازی، نهادها و مؤسسات آزاد فعال در حوزه محیط‌زیست و پاک‌سازی شهری است.

امروزه روش‌های مختلفی برای بازیافت زباله وجود دارد، زباله‌های به چندین گروه مختلف تقسیم می‌شوند و برای هر گروه از زباله‌ها روش خاصی جهت بازیافت وجود دارد.

در زمینه بازیافت پسماندهای خانگی و صنعتی اتفاقات بسیار مثبتی در ایران و جهان رخ‌داده است مطمئناً اگر به مسئله بازیافت اهمیت ویژه‌ای داده شود از اتفاقات ناگواری که ممکن است در آینده برای زمینی که خداوند به امانت در اختیار بندگان قرار داده و تأکید و توسعه بسیار زیادی در حفظ آن داشته است رخ دهد جلوگیری خواهد شد.

ورود دانش‌بنیان‌ها به بازیافت پسماند

مدیر مرکز رشد واحدهای فناور پارک علم و فناوری استان قم در این زمینه در گفتگو با خبرنگار قم فردا بیان داشت: مسئله پسماند و آلایندگی هوا نیز موردتوجه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور پارک علم و فناوری استان قم قرار گرفته است برخی از شرکت‌ها و صنایع هستند که پسماندها و آلایندگی‌هایی هم دارند که ارزشمند است و پسماندهایی تولید می‌شود که دارای ارزش اقتصادی است و بدون اطلاع از آن این پسماند یا به شکل نادرست دفع شده و یا به قیمت ارزان به کشورهای دیگر صادر می‌شود.

سالاری‌پور خاطرنشان کرد: در مسئله بازگرفت پسماند شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگانی ورود کرده و با رایزنی با صنایعی که دارای پسماند مضر برای طبیعت هستند دانش خود را در اختیار آن‌ها قرار داده تا علاوه بر اینکه این پسماند تبدیل به کالای ارزشمند شود از آسیب به محیط‌زیست جلوگیری شود طرح‌های بسیار زیادی در دستور کار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار دارد.

تقلیل آلودگی‌های صوتی، کاهش مصرف در منابع موجود، حفاظت از محیط زندگی، کاهش دمای کره زمین (گرمایش زمین) و کاهش هزینه‌های اقتصادی جهت بازیافت  زباله‌ها ازجمله مزایای بازیافت اصولی پسماندها است.

انتهای پیام/۱۰۳