اشاره: در پیامی که اخیراً توسط رهبر معظم انقلاب به صدا و سیما ارسال شده نکات مهمی مطرح شده که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر رسانه ملی و جامعه داشته باشد؛ رهبر انقلاب در این پیام به نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ در پیکارهای کنونی جهان که بیش از همیشه است، تاکید داشتند و تصریح کردند: امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه‌ی مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم. این پیام من به این همایش است.
در همین راستا خبرنگار پردیسان آنلاین؛با کمال اکبری رئیس دانشکده دین و رسانه به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:
رسا ـ رهبر معظم انقلاب در آخرین پیام خود به ریاست رسانه ملی از سه ویژگی مهم رسانه ای که گرفتن، رساندن و روایت پیام است سخن گفتند نظر شما در مورد این ویژگی ها چیست؟
رهبر معظم انقلاب در پیامی که به نشست افق تحول مدیران صدا و سیما ارائه کردند با اینکه پیام کوتاه بود چند نکته اساسی و مهم مطرح کردند؛ اولا رهبر معظم انقلاب با کلمه پیکار شروع کردند؛ یعنی ما وارد یک جنگ رسانه ای به معنای واقعی کلمه هستیم و این در سطح بین المللی وجود دارد و نکته بعدی اینکه چگونه دشمنان واقعیات را ناواقع جلوه می دهند و تغییراتی در روند اخبار و تحولات ارائه می کنند، این نکته مهمی بود و رهبر معظم انقلاب در این جنگ رسانه‌ای به مدیران سازمان صداوسیما می فرمایند که چکار کنند.
توصیه اصلی رهبر معظم انقلاب سه عنوان داشت که این کار را باید مدیران انجام دهند،تلاش، ابتکار و پشتکار مضاعف اتفاق باید بیفتد؛ در این حوزه ها نه اینکه تلاش، ابتکار و پشتکار وجود ندارد بلکه بحث بر سر این است که باید مضاعف شود و رهبر معظم انقلاب معتقدند که مدیران همه این حوزه ها را به صورت مضاعف باید انجام دهند.
رسا ـ تحلیل شما از آسیب شناسی رسانه ملی در زمینه روایت سازی و تأثیرگذاری چیست؟
مهمترین حوزه آسیبی که می تواند صداوسیما را مشغول کند در آنجایی است که نقطه قوت وجود دارد، نقطه قوت صداوسیما مبانی، ظرفیت و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است و اگر نادیده و یا نسبت به آن کمتر تلاش شود، وارد دوره آسیب خواهیم شد و این حوزه جایی است که می تواند به روند خبری آسیب رساند.
نکته اصلی در این حوزه این است که باید براساس آن نگاهی که داریم سلامت، عینیت و اطلاع رسانی به موقع و دقیق و سرعت و روایت اول داشته باشیم، روایت اول حتما به سرعت بستگی ندارد؛ یعنی روایتی واقعی و غالب بگویید و روایت اصلی باشد؛ به این روایت، روایت اول می گویند؛ احتمال دارد کسانی زودتر از شما خبر را گفته باشند، اما آیا روایت اول محسوب می شود؟ روایت اول باید از استاندارد های لازم برخوردار باشد.
قطعا رسانه ای مانند سازمان صداوسیما با پشتوانه خاص و ویژگی هایی که دارد نمی تواند شتاب زده و عجولانه اخبار را مخابره کند و قطعا باید از صحت و سقم خبر خبردار شود و براساس این نگاه باید خبر را ارائه کند، به همین دلیل خیلی از مواقع می گویند صداوسیما از سایت ها عقب افتاده است، این به دلیل نگاه عمقی ای است که صداوسیما دارد، خیلی از مواقع صداوسیما خبرهای دقیق و سریعی ارائه می کند و آن زمان که از لحاظ زمانی عقب تر است، برای وثاقت خبر است که مورد انتظار است.
رسا ـ چه خلأهایی در رسانه ملی بیشتر دیده می شود و باید مورد توجه قرار گیرد؟ و در چه عرصه هایی رسانه ملی کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است؟
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در دوره جنگ رسانه‌ای نابرابر امپریالیسم رسانه‌ای و خبری علیه جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و این سنگر اصلی، جریان رسانه ای و خبری است؛ احتمال دارد در مقابله با این جریان با اشکالاتی مواجه باشد اما در دوره جنگ نابرابری که غول های رسانه‌ای دنیا ایجاد کرده اند در حد خود موفق بوده است و توانسته خیلی از مواقع افشاگری کند و اخبار جهانیان را منتقل کند و در داخل، افکار عمومی را اقناع و روشنگری کند.
صداوسیما به دلیل اینکه مخالفان و معارضانی دارد که جنگ روانی و خبری به راه می اندازند با اشکالاتی مواجه می شود البته قطعا راضی به وضعیت موجود نیستیم و به همین دلیل در افق تحول سازمان صداوسیما باید بتوان با تحولی که ایجاد می شود در همه عرصه ها به ویژه در عرصه اطلاع رسانی خبری و مبارزه با جنگ روانی دشمن موفق عمل کند.
رسا ـ آیا رسانه ملی در انعکاس اخبار برون مرزی وضعیت خوبی داشته یا در این جنگ رسانه ای ضعیف ظاهر شده است؟ طبق آمار جهانی با وجود شبکه های اجتماعی و پلتفرم های اینترنتی هنوز هم تلویزیون به عنوان یک رسانه پر مخاطب دیده می شود، آیا رسانه ملی از شبکه های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی عقب نیفتاده است؟
با اینکه شبکه های مجازی به عنوان رسانه بزرگ در سطح بین المللی و جهان اقدام می کنند، ظرفیت رادیو و تلویزیون همچنان جایگاه خود را دارد و در سطح بین المللی کارکردهای خود را دارد؛ هرچند که رقیب بزرگی تحت عنوان فضای مجازی وجود دارد اما صداوسیما تلاش کرده است که از طریق این فضای مجازی عمده اخبار و اطلاعات خود را سریع و دقیق ارائه کند و در عین حال از برنامه های تلویزیونی استفاده کند.
طبق اطلاعات و آماری که مرکز افکارسنجی صدا و سیما انجام داده هنوز جمع قابل توجهی از جامعه کشور به رسانه صداوسیما رجوع می کنند و صدا و سیما وثاقت خبری و جایگاه جدی برای مردم دارد.
رسا ـ چه راهکارهایی می توان برای توفیق بیشتر رسانه ملی ارائه داد؟
علاوه بر نیاز به تحول در تجهیزات، تحولات و امکانات که مورد نیاز است و باید به روز شود، مهمترین نکته تربیت و آموزش نیروی انسانی ماهر و دارای بینش درست و دقیق براساس مبنای و ارزش های انقلاب اسلامی است که بتوانند جواب کارهایی که دشمنان انجام می دهند را در این دوره بدهد، همچنین توجه ویژه به جنگ روانی رسانه های بین المللی است که این افراد باید کارکرد لازم را در مقابله با این جنگ روانی ببینند، برای این کار نیاز به آموزش های جدید و به روز و توجه به نقطه قوت باید لحاظ شود.
نگاه به ظرفیت های قدرت نرم جمهوری اسلامی اعم از مباحث معنوی، بصیرتی است که نظام جمهوری اسلامی را از دیگر نظام ها متفاوت کرده، این را به عنوان نقطه قوت بدانیم و در جامعه باید به دنبال افزایش آن باشیم، قطعا اگر این اتفاق بیفتد می تواند رسانه ملی به پیش برود.
بحث مخاطب شناسی و توجه به تحولات مخاطب و جذب و اقناع مخاطب خیلی مهم است؛ شاید مخاطب این نسل با نسل های قبلی متفاوت باشد، ما باید بتوانیم همه مخاطبان خود را از پیر و جوان در یک سپهر رسانه‌ای براساس نیازمندی ها و توجه ای که به رسانه دارند جذب و براساس اصول ارزش ها اقناع کنیم.
اگر رسانه های زیادی راه اندازی شوند ولی در راستای منافع جمهوری اسلامی نباشد اهمیت ندارند و با پیش فرض افق تحول آینده، سازمان صداوسیما باید بتواند به جایگاه بالایی دست پیدا کند.
نویسنده: مهدی الهی
